آخرین اخبار

شبکه اجتهاد: عاشورا به عنوان یک حادثه در جهان اسلام و در گفتمان شیعی پس از شکل‌گیری و استقرار آن در فرهنگ شیعی با رویکردهای متفاوت و نگرش‌ها‌ی گوناگونی مواجه شد که پاره‌ای از آن‌ها‌ نه تنها سودی به این واقعه نداشته‌اند بلکه زمینه ساز آسیب‌ها‌ی چندی نیز برای این واقعه شده‌اند. عاشورا دو ساحت دارد: ساحت اندیشه و تفکر و ساحت احساس و عاطفه که هر یک همراهانی و ره‌آوردهایی به دنبال داشته است. توجه به این دو ساحت نه تنها ضروری است بلکه آن چه عاشورا را می‌تواند جاودانه کند توزیع دقیق و صحیح سهم هر یک از …

این بحث بی سابقه نیست، اما من به نوبه خود تلاش کردم تا نشان دهم چرا فقها برای قرن‌ها جز در یک بحث کلامی، به عاشورا از زاویه فقه توجهی نکردند و این اواخر چه عواملی سبب شد تا برخی از فقها و نویسندگان، به عاشورا از منظر فقهی بنگرند. شبکه اجتهاد: نخستین پرسش این است که آیا کربلا یک حرکت فقهی است یا فرا فقهی؟ اگر عاشورا موضوعی فقهی باشد، یعنی امکان بررسی رسیدگی فقهی به آن باشد، طبعا قابل تأسی برای شیعیان است و می‌توان از آن به عنوان یک منبع فقهی استفاده کرد؛ اما اگر حادثه ای …

شبکه اجتهاد: هر چند درباره نهضت حسینى و قیام خونین عاشورا، کتاب‌ها‌ى فراوانى در طول تاریخ نوشته شد، ولى عمق این حادثه فراتر از آن است که فکر مى کنیم و بررسى ابعاد این قیام هر زمان درس‌ها‌ى تازه اى به ما مى آموزد لذا جاى بحث و بررسى و تحلیل پیرامون این انقلاب بزرگ حسینى باقى است و مى توان با نگاهى تازه، از آن درس‌ها‌ى تازه اى گرفت.[۱] حادثه کربلا در طول تاریخ به یک الگو و سرمشق بزرگ تبدیل شده است و[۲] امام حسین علیه السلام شیوه مبارزه را براى آزادگان جهان به ویژه مسلمانان مبارز نشان …

شبکه اجتهاد: باید متن زیارت عاشوراء را به عنوان مرامنامه شیعیان در دوره اموی و اوائل عصر عباسی دانست. این متن بازتاب دهنده باورها و اندیشه‌ها‌ی ضد اموی شیعیان است در دورانی که یاد و خاطره قیام امام حسین (ع) در دل و ضمیر شیعیان به عنوان موتور محرک بر علیه سلطه امویان به کار گرفته می‌شد و مایه وحدتبخشی به جامعه شیعه بود. امویان ایدئولوژی قدرت پرستانه خود را تحت پوشش اندیشه وحدت جماعت و خلافت اللهی قرار داده بودند و متن زیارت عاشوراء با ادبیاتی برخاسته از عمق متون دینی هم امویان و مذهبشان را به چالش می‌کشد …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با مهم دانستن تحلیل حرکت امام حسین(ع) از منظر جنگ رسانه‌ای گفت: در واقع امام حسین(ع) خود نخستین راوی واقعه عاشورا است و با بیان رویکرد حاکمیت نسبت به دین و تبیین انحرافاتی همچون تبدیل خلافت به سلطنت، تبدیل بیت‌المال به ملک شخصی حکومت اموی را به چالش کشید و از یزید مشروعیت‌زدایی کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، تحلیل رویکرد و راهبرد امام حسین(ع) از آغاز حرکت تا قیام عاشورا در مواجهه با دشمن از جمله مسائل درس‌آموز به‌ویژه در حوزه جنگ رسانه‌ای و روانی است که دشمن علیه کشورمان در دستور …

کتاب «فقه الشعائر الإسلامیه» به قلم آیت‌الله شیخ محسن اراکی استاد خارج فقه حوزه علمیه قم و دبیرکل مجمع تقریب مذاهب اسلامی چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جدیدترین اثر آیت‌الله شیخ محسن اراکی همزمان با فرا رسیدن ایام سوگواری و اقامهٔ عزای سرور و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله‌الحسین(ع) با عنوان «فقه الشعائر الإسلامیه» به زبان عربی توسط انتشارات مجمع الفکر الإسلامی چاپ و روانه بازار نشر شده است. آیت‌الله اراکی در این کتاب ضمن چهار بحث مطالب مورد نظر خود را طرح نموده است و به تبیین و بررسی آنها می‌پردازد. اولین بحث، پیرامون مفهوم و چیستی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: شعایر دینی و به‌خصوص شعایر حسینی، از موضوعاتی است که کمتر به‌صورت فقهی و دقیق، مورد بررسی قرار گرفته است. به همبن جهت، حجت‌الاسلام حسن قیومی از اساتید حوزه علمیه و دانشگاه قم، در گفتگوی اختصاصی با «شبکه اجتهاد»، به بررسی فقهی مسئله شعائر دینی پرداخت. او در این گفتگو، به زوایای کمتر پرداخته‌شده‌ای از این موضوع مهم پرداخت.

راهبری چیست؟ آیا می‌توان مرتبت امامت و راهبری را برای حوزه تصویر کرد؟ اگر آری، حوزه راهبر چه مختصات و ویژگی‌‌‌هایی دارد؟ با چه بسته سیاست‌‌‌ها و راهبردهایی میتوان به حوزه راهبر نایل شد؟ چه خلاها و فقدانهایی در الگوها و طرح واره‌‌‌های مرسوم فعالیت‌‌‌های حوزوی برای نیل به حوزه راهبر وجود دارد؟ موانع تاریخی، تمدنی ما در نیل به حوزه راهبر چه مواردی است؟ شبکه اجتهاد: برای تجمیع و تالیف عقلانیت موجود در نیل به حوزه راهبر ما برآن شدیم تا در گام اول به مطالعه مدلهای رایج در بین روحانیون در باب راهبری دینی پرداخته و با دغدغه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: توهین به عزاداری و شعائر حسینی بی‌تردید حرام است. در این حرمت تفاوتی میان ابزار توهین وجود ندارد. البته توهین به مجالس عزا به‌تنهایی سبب ارتداد نمی‌گردد؛ اما اگر به انکار ضروری دین بازگشت نماید، ارتداد محقق می‌شود

شبکه اجتهاد: بی‌گمان تشکیل حکومت در فلسفه قیام حسینی می‌گنجد. دیدگاه عده‌ای این است که هدف قیام تشکیل حکومت توسط خود امام در آن دوران بوده است؛ در مقابل، عده‌ای نیز چنین دیدگاهی را نمی‌پذیرند. در هر صورت باید میان تشکیل حکومت به مثابه فلسفه به معنای عام و هدف به عنوان فلسفه خاص در آن دوران و از سوی امام تفکیک قائل شویم. در این نوشتار برخی دیدگاه‌های مطرح‌شده توسط هردوگروه را مرور می‌کنیم.

برنامه تلویزیونی «زاویه»، هفته گذشته با حضور حجت‌الاسلام ابوالقاسم علیدوست، رییس انجمن فقه و حقوق حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و دکتر محمود حکمت‌نیا، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی از شبکه چهار پخش شد. در این برنامه موضوع نسبت فقه و اداره نظام اسلامی در تجربه چهل ساله پس از انقلاب مورد بحث قرار گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، در ابتدای برنامه استاد علیدوست در پاسخ به این سوال که آیا نظم امروزی جامعه ایران فقهی است یا خیر؟ گفت: برای پاسخ به این سوال ابتدا باید تعریف فقه را …

مدیرگروه بانکداری اسلامی دانشگاه خوارزمی اظهار کرد: اگر قانون جدید بانکداری به صورت آزمایشی اجرایی شود، برای مدت طولانی مبنا قرار خواهد گرفت و تجربیات تلخ گذشته دوباره تکرار خواهد شد و این مسئولیت نمایندگان مجلس است که اجازه چنین کاری را ندهند؛ چراکه در غیراینصورت، روح بانکداری ربوی حفظ خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین غلامعلی معصومی‎نیا، مدیرگروه بانکداری اسلامی دانشگاه خوارزمی، با اشاره به بررسی طرح «قانون جامع بانکداری جمهوری اسلامی ایران» در کمیسیون اقتصادی مجلس، به نقد و بررسی این طرح پرداخت و به ایکنا گفت: این طرح جدید از تلفیق دو طرح و یک …

خبرگان هم احراز واجدالشرایط بودن شخص را برای زعامت امت به عهده دارند احراز کنند و هم بقائاً برعهده دارند که بگویند همچنان آن شرایط محفوظ است یا خیر. امروز ما معتقدیم آن کسی که خُبراء امّت بعد از رحلت امام رضوان‌الله علیه به رهبری این انقلاب برگزیدند، در میان همه سران جهان‌، سَر هستند و الان هم اگر قرار باشد گزینشی صورت بگیرد باز بهترین هستند. شبکه اجتهاد: زمستان سال ۹۴، وقتی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و جامعه روحانیت مبارز، لیست مشترک ۷ نفره‌ای را به عنوان کاندیداهای مورد حمایت خود در استان خراسان رضوی، برای پنجمین دوره …

‌‌‌حجت‌الاسلام کشوری با تبیین این مطلب که تمدن سازی همان تغییر سبک زندگی است، گفت: بدون ارزیابی شاخص‌‌‌های پیشرفت یک جامعه، تمدن سازی فقط یک شعار شکست خورده است. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌‌‌حجت‌الاسلام علی کشوری، دبیر شورای راهبری الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در دوره‌‌‌های علمی و فرهنگی «مسجد تمدن ساز» که به همت بنیاد علمی فرهنگی حیات در مسجد امام خمینی(ره) در اواسط شهریور در مشهد برگزار شد، در پاسخ به این پرسش که تمدن سازی به چه اموری وابسته است؟ به تبیین این مسئله حول محورهای چند گانه پرداخت. وی با بیان اینکه اگر بخواهیم تمدن سازی داشته …

کتاب «مبانی فقهی حقوق شهروندی با رویکردی بر حقوق سیاسی و اجتماعی» در سرای کتاب موسسه خانه کتاب معرفی و بررسی می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، «مبانی فقهی حقوق شهروندی با رویکردی بر حقوق سیاسی و اجتماعی» نوشته احمدرضا خزائی، احمد مرادخانی با حضور محمد روشن و نویسندگان کتاب دوشنبه ۲۶ شهریور در سرای کتاب موسسه خانه کتاب معرفی و بررسی می‌شود. لایحه پیشنهادی حقوق شهروندی دولت یازدهم، مجموعه‌ای ازحقوق و امتیازاتی است که برای شهروندان کشورمان در نظر گرفته شده است و احتیاج به بررسی و کنکاش بیشتری دارد تا مغایر با شرع و حقوق اسلامی و عدالت و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: طبق گزارشات تاریخی در قرن چهارم هجری «القادر بالله» خلیفه عباسی به چهار تن از علمای چهار مکتب فقهی مشهور آن زمان یعنی «ابو حسین قدوری» مطابق مذهب «ابوحنیفه»، «ابو محمد عبدالوهاب» مطابق مذهب «مالک بن انس»، «ماوردی» مطابق مذهب «محمد بن ادریس شافعی» و «ابوالقاسم خرقی» مطابق مذهب «احمد بن حنبل» رساله‌هایی بنگارند، سپس «القادر بالله» فرمان داد که مردم فقط طبق آن کتاب‌ها عمل نمایند. این امر تأثیر بسیاری بر حصر مکاتب فقهی اهل سنت بر این چهار مذهب داشت به خصوص که محاکم قضا نیز مکلف به اجرای احکام و حدود بر اساس فتاوای …

اختصاصی شبکه اجتهاد: اینکه اصل عقد بیمه، یا بیمه‌های موجود، وضعاً و تکلیفاً دارای چه حکمی هستند موضوع گفتگویی است که با آیت‌الله محمدعلی گرامی قمی انجام دادیم. این استاد عالی‌رتبه حوزه علمیّه قم معتقد است اصل و انحاء موجود عقد جدید بیمه دارای هیچ‌گونه اشکال شرعی نمی‌باشند، امّا در مقایسه با بعضی بیمه‌های اصیل شرعی نظیر بیمۀ عاقله یا بیمه‌های تعاونی مرجوح بوده و لذا در موارد مشابه، تبدیل آن‌ها به بیمه‌های اصیل شرعی أولی و بعضاً الزامی است. لزوم مداخله تعزیرات به نفع بیمه شوندگان در موارد گزاف بودن عوض، یا عدم ردّ بایستۀ معوّض، از دیگر مباحث …

‌‌آیت‌الله جوادی آملی با بیان اینکه ما عزاداری می‌کنیم هم برای ثواب و هم برای اینکه خون‌بهای حسین بن علی را بگیریم، گفت: عاشورا برای ما یک اصل و عزاداری ما یک عبادت است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله عبدالله جوادی آملی در درس اخلاق خود در حسینیه احمدآباد شهرستان دماوند با تسلیت این ایام بیان داشت: شعار رسمی ما شیعه‌ها برای همیشه، مخصوصاً این ایام این دو اصل کلی است؛ به ما فرمودند وقتی به یکدیگر رسیدید بگویید: «أَعْظَمَ اللَّهُ أُجُورَنَا [و اجورکم] بِمُصَابِنَا بِالْحُسَینِ(علیه السلام) وَ جَعَلَنَا وَ إِیاکُمْ مِنَ الطَّالِبِینَ بِثَأْرِهِ(علیه الصلاه و علیه السلام)»، اصل اول …

باید جریان امام حسین(ع) را طوری تحلیل کنیم که برای همگان تا روز قیامت تکلیف آور باشد. چیزی که برای ما تکلیف آور باشد فهمش واجب است. فهم قضیه امام حسین(ع) از دید فقهی یکی از واجبات برای ماست، چرا امام حسین(ع) کشته شد؟ باید بفهمیم، درست تحلیل کنیم، نیائیم خود ما هم در این زمان باز بر مظلومیت امام حسین(ع) اضافه کنیم. اگر امروز حرکت امام حسین(ع) را اشتباه تحلیل کنیم ما هم در ظلم نسبت به حضرت سهیم خواهیم بود. شبکه اجتهاد: عاشورا حادثه بزرگی است که عقل و عشق انسان به حقیقت خویش بازمی گردد، قیام امام …

اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه یکی از مهمترین علوم اسلامی است که حوزه‌های علمیه متقبل رشد و تکامل آن و تطبیق مسائلش با زمان‌های مختلف هستند. اهمیت فقه در میان سایر علوم اسلامی سبب گردیده تا تقسیم مذاهب مهم اسلامی بر اساس آن شکل گیرد. اگر از مسلمان سنی سوال شود که آیا معتزله است یا اشعری، شاید نتواند پاسخی شایسته بدهد اما اگر پرسیده شود که حنفی است یا مالکی، شافعی یا حنبلی، سریعا پاسخ خواهد داد و مذهبش را مشخص خواهد کرد. این بدان معناست که فقه با هویت دینی مسلمانان عجین شده و فراتر از یک مکتب فقهی، …

رییس پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان این که ایراداتی بر نظریه مردم سالاری دینی وارد است گفت: پیشنهاد بنده نظامی دو شورایی مشتمل بر شورای مجتهدان و شورای نمایندگان است که هم محتوا و هم ساختار برگرفته از متون فقهی باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین میراحمدی در ادامه سلسله نشستهای چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی با موضوع «انقلاب اسلامی و مردم سالاری دینی» با بیان این که بحث بنده تبیین دستاورد مفهومی و نظری در حوزه اندیشه ورزی نظری بعد از انقلاب اسلامی است، اظهار داشت: من تلاش کردم که مردم سالاری …

بر اساس نظر مرحوم نراقی هر آنچه که شارع متعال یا شریعت عهده دار شده است باید از زبان شارع آن را کشف کرد و در واقع تلقی شرعی باید به دست گرفت و این امر محدود به موضوعات مخترعه نمی‌شود؛ یعنی همان موضوعات عرفی نیز که مد نظر شارع قرار گرفته‌‌‌اند ممکن است تغییراتی در آنها ایجاد شده باشد یا از نظر شارع موضوعات با ویژگی خاصی باشد و مطلق موضوعاتی که در زبان عرف قرار گرفته‌‌‌اند مد نظر نباشند و توسعه و تضییق محتوایی در واژگان رخ داده باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حزب تشکلی سیاسی مستقل از …

پژوهشگر فرهنگستان علوم اسلامی و استاد حوزه تاکید کرد: فقه اگر می‌خواهد حضور اجتماعی داشته باشد، باید فقه سرپرستی شکل بگیرد و معادله کلان به عنوان سرچشمه علوم ارائه دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و المسلمین مصطفی جمالی، محقق و پژوهشگر فرهنگستان علوم اسلامی در نشست «مدخلی بر نظریه پیشرفت‌شناخت» در مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد) برگزار شد، گفت: توسعه و پیشرفت به معنای تغییر در پدیده‌های مختلف اجتماعی و سیاسی و طبیعی است که نیازمند شناسایی تناسبات کمی و کیفی میان پدیده‌ها و اشیاء است‌. وی با بیان اینکه غرب توانسته اشیاء را آنالیز و تناسبات آن را …

حجت‌الاسلام رستم نژاد با اشاره به تأکیدات رهبر معظم انقلاب مبنی بر لزوم تحول در متون درسی حوزه از تدریس متون جدید آموزشی تهیه شده با متد روز در بیش از ۳۰۰ مدرسه علمیه خبرداد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد رستم نژاد، ‌با اشاره به لزوم تحول جدی در متون درسی حوزه، این مسأله را مطالبه رسمی رهبر معظم انقلاب از حوزه‌ها عنوان کرد و اظهار داشت: در حال حاضر متون جدید زیادی با شیوه‌ای نو تدوین شده و به صورت اختیاری بسیاری از مدارس در حال تدریس این کتب هستند. معاون آموزش حوزه‌های علمیه افزود: برادر عزیزمان …

شبکه اجتهاد: قیام عاشورا را باید محور گسترش تفکرِ سیاسیِ تشیع در جهان قرار داد. توضیح مطلب اینکه: همه می‌دانند که شعارهای امام حسین علیه‌السلام در نهضت عاشورا، شعارهای یک مذهب خاص به نام تشیع نبود، بلکه شعارهایی مبتنی بر آموزه‌های اصیل الهی و انسانی بود که هر انسان حقیقت‌جویی را شیفته و تابع نهضت حسینی می‌کند. به دیگر سخن، کشتیِ نجات امام حسین علیه‌السلام اختصاص به پیروان یک اندیشه و مذهب خاص به نام شیعه نداشته و ندارد، همچنان که اصحاب امام حسین علیه‌السلام در روز عاشورا از یک مذهب و اندیشه خاص نبودند. حقیقت این‌که در روز عاشورا …

آیت‌الله سید محمدتقی مدرسی از مراجع معظم تقلید کربلا با صدور پیامی به مناسبت ماه محرم توصیه‌های مهمی را به عزاداران حسینی بیان کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سید محمد تقی مدرسی از مراجع معظم تقلید کربلای معلا به مناسبت ماه محرم حسینی پیامی مشروح با عنوان «با الهام گرفتن از نهضت حسینی، چگونه امت اسلامی را در مسیر تحول و پیشرفت قرار دهیم؟» صادر کرد. ایشان در این پیام در آستانه یادمان آن حماسه جاوید، مردم را هرچه آشکارتر به الهام گرفتن هرچه بیشتر از عبرت‌های عاشورا و بهره گرفتن هرچه عمیق تر از روح حماسه کربلا و …

در گذشته اتفاقات خوبی در زمینه روش شناسی فقهی افتاده و از جایگاه عقل، عرف و بنای عقلا علاوه بر منابع فقهی به عنوان روش استفاده شده و بحث زمان، مکان، مصلحت و حکم حکومتی در فقه ما وارد شده است زیرا فقه حکومتی، اصول فقه حکومتی را می‌طلبد و این اتفاق در حال افتادن و شکل گرفتن است. به گزارش شبکه اجتهاد، در ادامه سلسله نشست‌های چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی نشستی با موضوع «انقلاب اسلامی و توسعه فقه سیاسی» با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین سید سجاد ایزدهی (مدیرگروه فقه سیاسی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی) …

در دارالاسلام، دارالاسلام‌تر نداریم که مثلاً شهرها در دارالاسلام به دارالاسلام مذهبی و غیرمذهبی تقسیم شوند. فکر می‌کنیم شهر مذهبی هنجارهای خاصی از لحاظ فقهی دارد! اما چنین نیست و در دارالاسلام، مشهد مانند تهران است و این دو شهر فرقی در فقه باهم ندارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دومین همایش منشور حقوق شهرنشینی با موضوع «حقوق شهرنشینی، مبانی فقهی و ظرفیت‌های حقوقی» با حضور و سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر رحیم نوبهار استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی، دکتر حسین سیمایی صراف معاون حقوقی و امور مجلس وزارت علوم، سید محمد قاری سیدفاطمی استاد دانشگاه شهید بهشتی، تهمورث بشیریه مدیر عامل …

دبیر کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی گفت: زنان ما در وضعیت اجتماعی و فرهنگی حال حاضر نیازمند تدوین حمایت‌های قانونی بیشتر هستند نه آنکه حقوق تعریف شده فقهی و قانونی از آنها سلب شود. به گزارش شبکه اجتهاد، سیده فاطمه ذوالقدر، دبیر کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، اظهار داشت: مهریه جزء جدایی ناپذیر عقد ازدواج و  حقوق مالی است که در فقه اسلامی و در قانون مدنی کشورمان نیز به رسمیت شناخته شده و حتی در جایی که مهر در عقد ذکر نشده، زن را حسب نوع ازدواج، مستحق مهرالمثل و یا مهرالمتعه دانسته اند. وی تصریح کرد: حال با …

شبکه اجتهاد: قاضی محمد سعید العشماوی، روشنفکری مصری است که می‌کوشد تا رویکردی امروزی از متون دینی را ارائه کند. او به موضوعات چالش برانگیزی همچون جهاد و حجاب وارد شده و تفاسیر متفاوتی را عرضه کرده است. وی از منتقدان اصلی برداشت‌های سیاسی و حقوقی از متون دینی است. معتقد است که متون دینی، می‌باید اخلاق و معنویت را برای انسان به ارمغان آورند و هرگونه رویکرد سیاسی، سبب انحراف از روح کلام وحی است. العشماوی در عبارتی کلیدی عنوان می‌کند که “خداوند می‌خواست که اسلام دین باشد، اما آدمها از آن سیاست ساختند”. او با همین مبنا است …