آخرین اخبار

حجت‌الاسلام مهری ضمن بیان اهمیت پرداختن به هوش مصنوعی یکی از وظائف فقه در عصر جدید را بررسی مسائل و کشف احکام و موضوعات مربوط به تکنولوژی «هوش مصنوعی» دانست و سه کاربرد کلیدی تکنولوژی هوش مصنوعی در مراحل مختلف فرآیند اجتهاد تبیین نمود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد مهری، مسئول کمیته و کارگروه‌ فقه و حقوق ستاد راهبری فناوری هوشمند حوزه‌های علمیه در چهارمین نشست از سلسله نشست‌های علمی ستاد هوش مصنوعی که در موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) برگزار شد، با اشاره به نظام مسائل و کاربردهای فقهی و اجتهادی تکنولوژی «هوش مصنوعی» اظهار داشت: حوزه‌های …

برخی از اندیشمندان اسلامی نهاد مالکیت فکری را نپذیرفته‌اند. نپذیرفتن این نهاد به‌معنای نبود مسئله نیست بنابراین چنین دیدگاه‌های باید پاسخ دیگری را برای حل مشکل پیشنهاد دهند. البته ممکن است گفته شود ارائه راه‌حل وظیفه فقه و حقوق نیست، ولی دراینجا سخن بر سر تعیین وظیفه و اختیارات نمی‌باشد، بلکه سخن در بر طرف‌کردن مشکلات و حل مسائل در مجموعه نظام اسلامی و تمدن اسلامی است. به‌هرترتیب برای شناخت مسئله باید به سه خاستگاه مهم که سبب به‌وجود آمدن معضل شده است توجه کرد. هریک از اینها ناشی از تحولات مهمی است که در عرصه اقتصادی، علمی و اجتماعی …

جدیدترین کتاب حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی خمینی، از مدرسان سطوح عالی حوزه علمیه نجف با عنوان «البضاعه المزجاه فی فقه المعاملات» در شش فصل و ۵۴۴ صفحه، توسط دارالعارف بیروت به زیور طبع آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، البضاعه المزجاه فی فقه المعاملات را‌ می‌توان مجموعه و منظومه‌ای در فقه معاملات نامید که در مجلدّ اول خود از نظام معاملات و در سائر مجلدات از‌ موضوعات دیگری مانند حقیقت و ماهیت مال بحث کرده است. اثر حاضر در شش مقصد به رشته تحریر در آمده و هر مقصد نیز دارای فصول متعددی می‌باشد و هر فصل نیز از طرح مدعا …

عقیده دارم یک طلبه خوب کسی است که تاریخ تمدن بشری، تاریخ تمدن اسلامی، حتى تاریخ جاهلیت و احکام رایج دوره جاهلیت را بخواند و بداند. این نکته بسیار مهم است که یک فقیه بداند در عصر جاهلیت چه احکامی وجود داشته است و چه تحولی در عصر ظهور اسلام پیدا کرده است. باید فقیه بداند در جاهلیت چه قواعدی بوده و بسیاری از این قواعد همانند قضیه عاقله بازمانده قبل از اسلام است که در ساختار دینی اسلام بازسازی شده است. با مطالعه دقیق تاریخ جاهلیت‌ می‌توانید به این نکته پی ببرید که بسیاری از نهی‌هایی که در قرآن …

اگر حوزه‌های علمیه نتوانند علوم انسانی- اسلامی و دینی تولید کنند،‌ نمی‌توانند به سمت و سوی تحقق تمدن نوین اسلامی حرکت کنند و به نظر من علیرغم این که فقه حکومتی بسیار مهم است؛ اما بحث ورود به نظریه پردازی در علوم انسانی نسبت به فقه حکومتی ارجحیت بیشتری دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین قاسم ترخان مدیر گروه تخصصی علوم انسانی قرآنی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفتگو با «رسا» چگونگی نقش آفرینی حوزه انقلابی پس از تحقق انقلاب اسلامی را مورد بررسی و کنکاش قرار داده است که بخشی از آن را می‌خوانید: باید حوزه انقلابی …

تاریخ‌‏گذاری روایات هم در شناخت جوانب روایات غیر معتبر سودمند است و هم در شناخت عمیق‌تر روایات معتبر؛ در روایات ضعیف، تعیین خاستگاه تاریخی و جغرافیایی روایت، برای شناخت جنبه‏‌های گوناگون جامعه‏، مکان و زمانی روایات ساختگی مفید است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، برخی اسلام پژوهان غربی بر مبنای تردید و تشکیک در وثاقت اسانید و نقل‌ها، روایات و احادیث اسلامی را معتبر نمی‌دانند. از این‌‏رو، تاریخ‏‌گذاری روایات، اهمیت ویژه‌‏ای در مطالعات خاورشناسان داشته است. این اهمیت باعث پیدایش، اصلاح و تکمیل روش‏‌های مختلف تاریخ‏گذاری از سوی  افرادی چون گلدزیهر، شاخت، ینبل و موتسکی، شده است. کتاب «رویکردهای خاورشناسان به …

آنچه بیش از همه در بحث اصول نقش متعارف را برجسته می‌سازد در بحث جمع عرفی است که بسیاری از مواقع می‌توانیم مطلق را بر متعارف حمل کنیم. نکته‌اش هم این است که اگر مدار جمع عرفی را اظهر و ظاهر بدانیم، ولو مطلقات و عمومات افراد نادر را هم شاملند، ولی ظهور مطلق و عموم نسبت به افراد نادر، ظهور ضعیفی است. در نتیجه می‌توان به عنوان جمع عرفی، به قرینۀ ظهورات قوی‌تر از ظهور دلیل در شمول دلیل در ظهور در افراد نادر، رفع ید کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد سید محمدجواد شبیری زنجانی، در ماه مبارک …

حجت‌الاسلام محمدتقی سبحانی معتقد است ورود انگاره دولت ـ ملت مدرن، تا حد زیادی انگاره حکومت اسلامی را دچار اختلال کرده است و فقه شیعه نتوانسته به صورت کامل، تفاوت چارچوبی و پارادایمیک دولت ـ ملت مدرن با حکومت اسلامی را ادراک کند، از اینرو تلاش کرده خلاء تئوریک و نظری خود در عرصه امتداد عینی و مدل‌های اجرایی ولایت دینی را با یکسری بدل‌های مدرن که متصدی تمشیت مردمی بر اساس مطامع مادی است، پر کند و با این مدلهای اجرایی دنیای مدرن نوعی همراهی نماید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدتقی سبحانی در تبیین مفهوم الهیات حکمرانی، …

کتاب «احادیث منفرد فقهی الزامی؛ رفتار شیخ صدوق و چگونگی تحلیل آن» اثر جدید استاد سیدعلیرضا حسینی شیرازی از سوی نشر رودآبی به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در بستر اعتبارسنجی برآمده از مکتب متأخران، با دیدگاه‌هایی روبرو می‌شویم که با واقعیت‌های حاکم بر تاریخ اعتبارسنجی احادیث شیعه فاصله بسیاری دارند. به عنوان نمونه می‌توان به یکی از دیدگاه‌های موجود در بحث توثیقات عام، اشاره کرد.  بن مایه این دیدگاه از این قرار است: هرگاه با حدیث منفرد فقهی الزامی روبرو شویم که راوی یا روایان ناشناخته یا ضعیف از نگاه دانشمندان رجالی، در سند آن واقع …

به عنوان یک طلبه احساس می‌کنم که باید روی اعتقاد مردم خیلی حساب کرد. اشتباه نشود نمی‌گویم که جامعه یله و رها باشد، متأسفانه یله و رها بودن مفاسدی دارد؛ عرض من این است که برای یک بار هم که شده عقلا را دعوت کنیم، اندیشمندان را بخواهیم تا برای موضوع حجاب طرح بدهند و به لوازم کار دقت کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست معتقد است که حجاب یک معروف و لازم شرعی است اما باید درباره ضرورت حجاب بحث و گفت و گو شود و موضع حاکمیت درباره حجاب و بی‌حجابی گاهی یکدست باشد. وی بیان …

شبکه اجتهاد: با وجود اینکه در سال‌های اخیر پژوهش‌های حدیث شناسی و اعتبارسنجی متون توجه بسیاری را به خود جلب کرد و ماهیت و طبیعت تعدادی از کتاب‌های حدیثی روشنتر شد اما متأسفانه همچنان شاهد این هستیم که عده‌ای بدون هرگونه احتیاط و توجه به مبانی صحت‌ اعتبار حدیث و منابع حدیثی هر پاره نوشته عربی را به توهم اینکه حدیثی مأثور است بر مردم و شنوندگان بر‌ می‌خوانند؛ سهل است از آن نتایج و استنباطاتی خارج از اصول “اهل تحصیل و تحقیق” و مبانی پژوهش‌های سنت شناسی هم ارائه‌ می‌دهند. مصیبت بار تر اینکه این نوع خوانش‌ها گاهی با …

دوازدهمین شماره دوفصلنامه فرهنگی تقریرات، با آثار و گفتاری از اندیشوران حوزه و دانشگاه چاپ و در پیشخوان مطبوعات قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جدیدترین شماره دوفصلنامه «تقریرات» به صاحب امتیازی و مدیر مسئولی علی اشرف فتحی، در ایام نوروز ۱۴۰۲ با طرح جلدی معنادار؛ با نوشته‌ها و گفتارهایی از: سید محمدهادی گرامی، سعید رضوی فقیه، محمد منصوری بروجنی، رضا تاران، کامران محمدحسینی، حسن اجرایی، مریم حقی کورانی، علیرضا دهقانی و منا طباطبایی یزدی؛ در ۳۲ صفحه روانه بازار مطبوعات شد. در این شماره می‌خوانیم: «تفسیر و تعمیم ناروای عمامه پرانی»، «شریعت در آزمون سیاست مدرن»، «بازگشت مرجعیت به …

در بحبوحه جنجال گسترده‌ای که عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر در مورد «طلاق شفاهی» پشت آن ایستاده است، احمد الطیب، شیخ الازهر پیشنهاد تشکیل شورای علمای فقهی در جهان اسلام برای حل مسئله وقوع یا عدم وقوع طلاق شفاهی را داد. به گزارش شبکه اجتهاد، السیسی در مارس گذشته اعلام کرد که کار برای پیش نویس قانون جدیدی که مستلزم مستندسازی طلاق در دادگاه است، در حال انجام است. وی با اشاره به طلاق شفاهی گفت: ما هرگز اقدامی که با قانون خود مغایرت داشته باشد انجام نمی‌دهیم، اما کنترل گفتار در آن برای هر جامعه‌ای سخت است، با اینحال …

رهبر معظم انقلاب اسلامی در خطبه‌های نماز عید فطر در مصلای امام‌خمینی(ره) تهران، بر همدلی و هم‌افزایی قوای سه‌گانه، تمرکز بر حل مسئله و پرهیز از حواشی، اتحاد مردم تاکید کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، ملت مؤمن و موحد ایران، امروز نماز پرشکوه عید فطر را به پاس یک ماه طاعت وعبادت، در سراسر کشور اقامه کرد و سجده شکر و سپاس بجای آورد. در کانون معنوی این اجتماع عظیم ملی، انبوه بی‌شمار مردم تهران، نماز عید را به امامت حضرت آیت‌الله‌ خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در مصلای امام خمینی(ره) اقامه کردند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در خطبه اول نماز …

مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه قم در بیانیه‌ای بر احساس مسئولیت همه جانبه نهادهای مسئول و ایفای نقش موثر آنان، در کنار برخورد قانونی با عوامل اصلی اشاعه فرهنگ بی‌حیایی و بی‌حجابی، به ویژه گروه‌های سازمان یافته تأکید کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه درباره موضوع عفاف و حجاب، بیانیه‌ای صادر کرد که متن آن به این شرح است: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَجِیبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاکُمْ لِمَا یُحْیِیکُم وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ/ آیه ۲۴ سوره انفال/ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! دعوت خدا و پیامبر را اجابت کنید هنگامی که …

«پژوهشنامه مطالعات وقف و امور خیریه» وابسته به دانشگاه اصفهان، اولین دوفصلنامه دانشگاهی  است که به طور تخصصی به مسائل و چالش‌های حوزه خیر و نیکوکاری می‌پردازد و در نظر دارد با پژوهش و تولید علم نافع، نوآور و کاربردی در عرصه مطالعات و مدیریت امر خیردر عرصه‌های مختلف امر خیر و مطرح نمودن ضرورت نظم دهی و ساماندهی به امور خیر، به فرهنگ سازی و ترویج نیکوکاری و اصلاح و بهینه سازی روش‌های مدیریت در حوزه نیکوکاری بپردازد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نخستین شماره دو فصلنامه «پژوهشنامه مطالعات وقف و امور خیریه»، به عنوان اولین و تنها پژوهشنامه علمی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: بحثی قدیمی و منصوص در فقه وجود دارد و آن زکات فطریه مهمان است. تعبیر فقها در این مسئله با محوریت نان‌خور باعث شد که روایات این بحث مورد بررسی قرار گیرد و نتایجی به دست آمد که گزارش آن برای پژوهشگران خالی از دقت نیست. در رساله محشی مرحوم امام آمده است: «مسأله ۱۹۹۳ انسان باید فطرۀ کسانى را که در غروب شب عید فطر نان‌خور او حساب مى‌شوند بدهد؛ کوچک باشند یا بزرگ، مسلمان باشند یا کافر، دادن خرج آنان بر او واجب باشد یا نه، در شهر خود او باشند یا در شهر دیگر» …

شبکه اجتهاد: همزمان با استهلال ماه شوال المکرّم ۱۴۴۴ در سراسر کشور؛ نشست هم‌اندیشی در خصوص استهلال تحت عنوان «بررسی رؤیت‌پذیری هلال ماه شوال» با حضور نمایندگان مراجع معظم تقلید، رئیس دفتر مقام معظم رهبری در قم، کارشناسان برجسته استهلال و جمعی از شخصیت‌های حوزوی، در مؤسسه موضوع‌شناسی احکام فقهی تشکیل و با ستاد استهلال دفتر رهبری و گروه‌های رصدی ارتباط مستقیم برقرار شد.

شبکه اجتهاد: رصد هلال ماه شوال در رصدخانه امام علی (ع) تحت اشراف دفتر حضرت آیت‌الله سیستانی در قم/ عکس: محمد محسن زاده

تاکنون برای هیچ یک از مراجع تقلید از جمله رهبر معظم انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، آیت‌الله سیستانی، آیت‌الله شبیری زنجانی، آیت‌الله جوادی آملی، مکارم شیرازی، وحید خراسانی و سبحانی؛ هلال ماه شوال ۱۴۴۴ به اثبات نرسیده است؛ لذا روز شنبه عید سعید فطر خواهد بود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دفتر مقام معظم رهبری اعلام کرد: بنا بر اخبار واصله هلال ماه شوال در غروب روز پنجشنبه ۳۱ فروردین رؤیت نشد و فردا جمعه ۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ مطابق با ۳۰ رمضان المبارک ۱۴۴۴ هجری قمری است. رؤیت هلال ماه شوال نزد آیت‌الله سیدعلی سیستانی ثابت نشد: به اطلاع مومنان محترم در …

شماری از کشور‌های اسلامی و عربی از جمله عربستان سعودی، مصر، قطر، ترکیه، اوقاف اهل سنت عراق و…. تاکنون موفق به رؤیت هلال ماه شوال در غروب امروز (پنج‌شنبه) شدند و روز جمعه را اول ماه شوال و عید سعید فطر اعلام نمودند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دیوان پادشاهی عربستان سعودی و کمیته رؤیت هلال قطر به طور رسمی فردا (جمعه) را عید فطر اعلام کردند. پیش از این کمیته عالی امور دینی ترکیه نیز فردا را روز عید فطر اعلام کرده بود. کشورهای مصر، ترکیه، امارات، بحرین، کویت، لبنان، فلسطین، سوریه، یمن، الجزایر، تونس و جمهوری آذربایجان نیز از رؤیت …

اختصاصی شبکه اجتهاد: زکات فِطره یا فِطریه از واجبات مالی اسلام است که در روز عید فطر پرداخت می‌شود. از آنجایی که در آستانه‌ی حلول ماه شوال و عید سعید فطر قرار داریم، سؤالاتی درباره‌ی تعیین مقدار زکات فطره، نحوه‌ی پرداخت آن و نیز برخی مسائل دیگر مطرح است که به مهم‌ترین ‌آن‌ها، منطبق بر فتوای مراجع معظم تقلید می‌پردازیم. کلیک کنید: احکام و آداب مربوط به پرداخت فطریه کلیک کنید: مبلغ زکات فطره ۱۴۰۲ مطابق با نظر مراجع تقلید کلیک کنید: مبلغ کفاره و سایر وجوهات شرعی دفاتر مراجع تقلید در سال ۱۴۰۲   ۱: پرداخت زکات فطره چه زمانی است؟ کسی …

آیین رونمایی از نسخه سوم «نرم‌افزار مجموعه آثار آیت‌الله مکارم شیرازی» به همت مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، با حضور این مرجع تقلید برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت الاسلام والمسلمین بهرامی، رئیس مرکز کامپیوتر علوم اسلامی نور در این مراسم که در بیت آیت‌الله مکارم شیرازی برگزار شد، در سخنانی گفت: این اثر سومین نسخه از مجموعه آثار حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی‌ می‌باشد که حاوی ۱۹۰ عنوان اثر و ۳۶۴ جلد کتاب در قالب نرم افزار منتشر شده است. این نرم افزار شامل تمام زمینه‌های علوم اسلامی است که ایشان در آن‌ها اثر دارند و موضوع این …

صالح المغامسی مفتی و مبلغ سرشناس سلفی، امام جماعت سابق مسجد قبا در مدینه منوره و از نزدیکترین چهره‌های سلفی به بن سلمان در یک برنامه تلوزیونی خبر از برنامه‌هایش برای تأسیس «مذهب جدید فقهی» در عربستان داد. به گزارش شبکه اجتهاد، المغامسی در یک شبکه سعودی با اشاره به اینکه «امیدوار است که مذهب اسلامی نوینی توسط او ایجاد شود»، بیان کرده بود مشکل اصلی جهان اسلام را فقدان یک مذهب جدید فقهی دانست و خالصانه از خداوند در خواست کرد که در تأسیس این مذهب جدید او را یاری کند! اظهارات این مفتی عربستانی در فضای مجازی و …

رحیم‌پور ازغدی با اشاره به مباحث مرتبط شهید صدر درباره مسأله اجتهاد و فقه، ایده صدر در این موضوع را اینطور معرفی می کند: شهید محمدباقر صدر مطرح می‌کند خدای متعال در مناسبات اقتصادی، سیاسی، حقوقی، قضایی،‌ خانواده، بهداشت و مانند این‌ها چیزهایی به عنوان درست و نادرست مطرح کرده است باید ببینیم این احکام الهی را برای فهم دقیق‌تر و امکان استمرار دین تا ابد چطور دسته‌بندی کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «نگاهی به اندیشه صدر» به مناسبت چهل و سومین سالگرد شهادت آیت‌الله سید محمد باقر صدر با سخنرانی استاد حسن رحیم‌پور ازغدی به صورت برخط برگزار …

بر اساس مصوبه جلسه شورای رهبری وزارت تحصیلات عالی طالبان چند دلیل برای رد این درخواست ذکر شده، از جمله این که در صورت پذیرش آن، سایر مذاهب موجود در افغانستان هم چنین درخواستی خواهند داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، در رونوشت مصوبه این جلسه، که در اختیار رسانه‌های محلی قرار گرفته، آمده است که «تقاضای شورای علمای شیعه به دلیل این‌که یک نظام واحد نیازمند نصاب و قانون واحد است، عملی نیست». پیش از این فقه شیعه در دانشگاه بامیان، که ولایتی عمدتا شیعه‌نشین است، تدریس می‌شد. اما چندی پیش گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر این‌که تدریس فقه شیعه …

مجلس کلیات لایحه ۱۲ ساله حقوق زنان را با قید یک فوریت به تصویب رساند. حقوق زنان پیش از این نیز دارای قوانین مصوب بوده است، ویژگی های لایحه جدید از منظر موافقان و مخالفان چیست؟ به گزارش شبکه اجتهاد، مجلس سرانجام لایحه حقوق زنان را به صحن آورد و پس از اظهارنظر موافقان و مخالفان، کلیات آن را با قید یک فوریت تصویب کرد و به انتظار ۱۲ ساله حامیان حقوق زنان پایان داد.  ۱۲ سال سرگردان بین دولت، مجلس و عدلیه این لایحه که اکنون عنوان دقیق آن «پیشگیری از آسیب‌دیدگی زنان و ارتقای امنیت آنان در برابر …

اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت می‌گیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … مؤثّرند. امروزه، برنامه‌هایی تهیّه شده‌اند که با محاسبات رایانه‌ای و طبق معیارهای ریاضی و تجربی، این عوامل را برای بیشترِ نقاط زمین در نظر می‌گیرند و الگوهای رؤیت‌پذیری هلال ماه را پیش‌بینی و ترسیم می‌کنند. (معیارها برای محدودۀ عرض جغرافیایی …

طبق محاسبات علمی در مرکز تحقیقات نجومی وابسته به دفتر آیت‌الله سیستانی، رؤیت هلال ماه شوال در غروب روز جمعه ۳۰ رمضان با چشم غیرمسلح امکان پذیر خواهد بود. به گزارش شبکه اجتهاد، طبق محاسبات علمی در مرکز پژوهش ها و تحقیقات نجومی وابسته به دفتر آیت‌الله سیستانی، رؤیت هلال ماه شوال در غروب روز جمعه ۳۰ رمضان برابر با ۲۱ اوریل ۲۰۲۳ با چشم غیرمسلح در تمام نقاط جهان امکان پذیر خواهد بود. طبق بیانیه مرکز پژوهش‌ها و تحقیقات نجومی وابسته به دفتر آیت‌الله سیستانی، محاسبات علمی برای رؤیت هلال ماه شوال در روز پنج شنبه ۲۹ رمضان المبارک، …

زکات فطره امسال (۱۴۰۲) طبق نظر اکثر مراجع، ۶۰ هزار تومان معادل ۳ کیلوگرم گندم یا معادل ۳ کیلوگرم برنج اعلام شده است که خانواده‌ها بر اساس قوت غالب خود آن را پرداخت می‌کنند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، زمان وجوب زکات فطریه از غروب شب عید فطر است و مراجع تقلید، تأخیر پرداخت آن را بعد از نماز عید جایز نمی‌دانند، اما اگر کسی نماز عید را نخواند، باید فطریه را تا ظهر عید پرداخت کند.(۱) ولی اگر دسترسى به فقیر ندارد، مى‌تواند مقدارى از مال خود را به نیت فطره جدا کرده و براى مستحقى که در نظر دارد …