اجتهاد و اصول فقه

اختصاصی شبکه اجتهاد: سیره و روش بزرگان حوزه کاربرد محتاطانه و دقیق القاب بوده است. فقیهی ملقب به «خاتم الفقهاء و المجتهدین» چون شیخ انصاری در به کاربردن القاب قیراطی عمل می‌کند به طوری که از صاحب جواهر به «بعض المعاصرین» (مکاسب ج۳ ص۲۵) یاد می‌کند و در تمام کتاب گرانسنگ مکاسب، لقب«استاذ» را تنها به شریف‌العلماء (مکاسب ج۳ ص۴۰۷) …

نشست خبری نخستین همایش بین‌المللی «امام رضا(ع) و گفت‌وگوی ادیان، صبح امروز دوشنبه ۸ بهمن‌ماه ۹۷ با حضور جمعی از اصحاب رسانه در دفتر سازمان مرکزی آستان قدس رضوی برگزار شد. در این نشست آیت‌الله عبدخدایی رئیس شورای علمی و برنامه‌ریزی، حجت‌الاسلام والمسلمین گنابادی نژاد رئیس سازمان فرهنگی آستان قدس رضوی و حجت‌الاسلام والمسلمین حمید علوی دبیر همایش، جزئیات پیش …

پارسانیا گفت: دانش فقه در ایران آنقدر در عرصه اجتماع فعال است که به گونه‌ای بی‌نظیر عمل کرده است و در کمتر از یک سده دو انقلاب، یعنی انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی را رقم زده است. به گزارش شبکه اجتهاد، پنجمین نشست هم‌اندیشی علم دینی با حضور استاد حجت‌الاسلام والمسلمین حمید پارسانیا و با موضوع «روش‌شناسی علم دینی و …

رئیس پژوهشکده فقه اجتماعی با بیان اینکه فقه شیعه پویاست و نگاه اجتماعی لازمه نشان‌ دادن این پویایی است، تأکید کرد: جنجال علمی که اخیراً درباره نظام‌سازی فقه شکل گرفته عمدتاً لفظی است، زیرا روشن است که اسلام نظام و قواعدی در زمینه‌های مختلف دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمهدی بحرالعلوم، رئیس پژوهشکده فقه اجتماعی، با بیان اینکه …

متأسفانه منتقدین فقه نظام آثار شهید صدر را خوب و کامل نخوانده‌اند و اگر خوانده‌اند به جهت سخت بودن ادبیات ایشان عمق مطلب را به طور کامل متوجه نشده‌اند. نظام شناسی باید از حالت تلاش فردی خارج شود و در متن برنامه‌های دروس خارج حوزه وارد شود. در مرحله سطح نیزباید مقدمات نظام شناسی و نظام سازی تدریس شود. اختصاصی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: سال ۱۳۰۹ هجری قمری در چنین ایامی در پی فتوای تاریخی میرزای بزرگ شیرازی، قرارداد تنباکو لغو گردید. نهضت تنباکو نمونه‌ای موفقیت‌آمیز از نقش ویژه مرجعیت در رهبری امت اسلام در ایستگاه‌های مهم و سرنوشت ساز است. پس‌ازاین جنبش بود که زعما و مراجع شیعه به نقش و تأثیر فتوا در حل بحران‌ها و بن‌بست‌هایی که جامعه …

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار مسئولان دفتر تبلیغات اسلامی، یک وظیفه مهم این دفتر را پاسخ به سؤالها و نیازهای فکریِ جوانان، دانشجویان و گروه‌های اثرگذار فرهنگی برشمردند و توصیه‌هایی در خصوص حضور جریان‌ساز در فضای مجازی و آسیب‌شناسی مقوله تبلیغ بیان کردند. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم …

معاون پژوهش حوزه با بیان اینکه فقط ده درصد دروس خارج حوزه به مسائل نوپدید و مستحدث اختصاص دارند، تأکید کرد: اگرچه برخی تحقیقات در حوزه بنیادین است، ولی حتی در فقه هم مباحث کاربردی زیادی داریم که ناظر به جامعه هم تولید شده است. اساساً تولیدات علوم انسانی اسلامی به خاطر نوپا و بینارشته‌ای بودن با دشواری بیشتری روبروست. …

مقام افتاء یک مرجع اجتماعی نیرومند، پردامنه و پرکارکرد است و می‌تواند در شکل دادن به روند‌ها تنظیم روابط، جلوگیری از پیدایش وضعیت‌های خاص اجتماعی و یا ایجاد وضعیت‌های خاص اجتماعی تأثیرات اساسی داشته باشد و از آنجا که زندگی مبتنی بر رعایت فتوا تعیین کننده نوع نسبت رفتار جامعه با پدیده‌های مختلف اجتماعی می‌باشد طبیعتاً نظام کنشگری خاصی را …

عضو خبرگان رهبری با اشاره به اینکه هم‌اکنون در آستانه‌ی تشکیل دولت اسلامی هستیم، ادامه داد: لازمه‌ی تحقق دولت اسلامی ترمیم و تکامل فقه و ایجاد فقه حکومتی است که در کنار تولید علوم انسانی اسلامی و داشتن الگویی اسلامی و ایرانی برای توسعه و پیشرفت، می‌تواند زمینه‌ی تحقق سبک زندگی اسلامی و دولت اسلامی و پس از آن جامعه و …

کتاب «جریان‌شناسی تاریخی فقه سلفی»، ضمن تبیین مبانی، دیدگاه‌های فقهی، عوامل پیدایش و سیر تطور و تحول سلفیه از زمان پیدایش تا روزگار کنونی، درصدد پاسخ دادن به این پرسش اساسی است که سلفیه به راستی چیست که این‌گونه بر سرزمین‌های اسلامی سایه افکنده است؟ به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «جریان‌شناسی تاریخی فقه سلفی» اثر علی بابائی آریا، با هدف …

حجت‌الاسلام مبلغی با بیان اینکه شهید صدر از دل اندیشه‌های عمیق اسلامی و فقهی نظریه کار را بیرون کشید اما حتی همان نظریه هم در حال حاضر در حوزه‌ها مطرح نیست، اظهار کرد:  باید تیمی از فقها و حقوق‌دانان به نظریه فقهی کار به صورت دقیق و کامل بپردازند و با توجه به این نظریه، سوالات قانون‌گذار به فقها عرضه …

این تهمت درست نیست که تقریبی‌ها ولایتشان ضعیف است. بلکه غیر تقریبی‌ها ولایتشان ضعیف است. ما همه جا با سرِ بلند ولی با نهایت احترام از این عقیده دفاع می‌کنیم. ولی نکته‌ای داریم که تا کجا می‌توان از این حق دفاع کرد. از علی (ع) که شیعه‌تر نداریم. خود ایشان تا جایی از ولایت دفاع می‌کنند که مفهوم امت آسیب …

در این تحقیق اثبات می‌گردد که بروز اختلافات بین شیعه و سنی، عوامل تاریخی داشته که هر چقدر به صدر اسلام و زمان حیات پیامبر(ص) نزدیک می‌شویم، میزان اختلافات کمتر و برعکس هر چقدر از زمان شارع دورتر می‌شویم، میزان اختلافات زیادتر می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جدیدترین شماره دوفصلنامه علمی- ترویجی «مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی»-فروغ وحدت- دانشگاه مذاهب اسلامی …

شبکه اجتهاد: بیستمین همایش کتاب سال حوزه و دومین جشنواره مقالات علمی حوزه با حضور آیت‌الله مکارم شیرازی، علما، اساتید، فضلا و محققان حوزوی و با معرفی برترین‌ها و تجلیل از مرحوم آیت‌الله‌‌ هاشمی شاهرودی و تقدیر از آیت‌الله سید محمدمهدی موسوی خلخالی به پاس سالها مجاهدت علمی، برگزار شد. بخوانید: آنچه در بیستمین همایش کتاب سال حوزه گذشت

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام محمد سروش محلاتی یادداشتی با عنوان «اشتباهات ما در حجاب» نگاشته است که نظرات او نیازمند بررسی جدی است. ابتدا خلاصه مطالب مورد ادعا را نقل کرده سپس آن را بررسی می‌کنیم. * مقاله می‌گوید: چون چارچوب حجاب توسط علما به‌درستی تبیین نشده است، لذا در وقوع نابسامانی بی‌تأثیر نیستند؛ زیرا حجاب از ابعاد شرعی بزرگ‌تر معرفی شده است. تقریبا …

بیستمین همایش کتاب سال حوزه و دومین جشنواره مقالات علمی حوزه با حضور آیت‌الله مکارم شیرازی، علما، اساتید، فضلا و محققان حوزوی و با معرفی برترین‌ها و تجلیل از مرحوم آیت‌الله‌‌ هاشمی شاهرودی و تقدیر از آیت‌الله سید محمدمهدی موسوی خلخالی به پاس سالها مجاهدت علمی، برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مراسم اختتامیه کتاب سال حوزه و دومین جشنواره …

حجت‌الاسلام طالبی با اشاره به اینکه شهید ثانی نگاه خاصی به ساختاربندی نظام فقه شیعی داشته است، تصریح کرد: برای کنار گذاشتن یک ساختار، لازم است ساختار جدیدی ارائه شود که مزایایش نسبت به ساختار قبلی بیشتر باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «تحول در ساختار علم فقه در نگاه مرحوم شهید ثانی» سوم بهمن‌ماه، با حضور حجت‌الاسلام طالبی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: سیستم یا شبکه، مجموعه‌ای از عناصر است که با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند و برای تحقق یک هدف در تلاش‌اند. در هر شبکه، تغییر هر جزء بر دیگر اجزاء و بر کل تاثیر دارد و هیچ یک از عناصر، اثری مستقل و جدا از مجموعه نمی‌گذارند و نمی‌پذیرند. مولفه‌ها یا پارامترهای اصلی سیستم یا شبکه عبارتند از: …

مدیر گروه فلسفه و کلام مرکز تخصصی آخوند خراسانی با بیان این‌که تا جنبش علمی ایجاد نشود، حتی اگر یک پژوهشگر حدیث تمام همت و توان خود را نیز به کار گیرد، نمی‌تواند کار زیادی را از پیش ببرد، اظهار کرد: تا زمانی که جنبش حدیث پژوهی در کنار جنبش تاریخ پژوهی نباشد، کاری از پیش نمی‌رود و تا دانشمندان …

شبکه اجتهاد: اصطلاح «منطقه الفراغ» مفهومی است که مرحوم شهید سید محمدباقر صدر بخش آخر کتاب اقتصادنا به کار برد. برای این اصطلاح سابقه‌ای پیش از آن نیافتم. آیا شهید صدر با ابتکار خود مفهوم‌سازی کرده و یا از جایی اقتباس کرده است؟ نمی‌دانیم. احتمال این را دارد که این مفهوم با اصطلاح “مالانص فیه” یعنی جایی که نصی برای …

‌آیت‌الله واعظ زاده  خراسانی در جلد اول میراث ماندگار  اساتید خود را در حوزه‌های مختلف نام برده است که از جمله استاد محمدتقی شریعتی است و در آنجا به صراحت نوشته‌‌اند که من گاهی آرای ابتکاری وی را در تفسیر بر آرای تفسیری مرحوم علامه ترجیح‌ می‌دادم. نگاه‌های ایشان به معنای واقعی کلمه رها بود از همه وابستگی‌ها و پیوستگی‌ها. …

آیت‌الله خامنه‌ای استعداد و تحصیلاتی که در مشهد داشتند و محضر آیت‌الله میلانی و شیخ مجتبی قزوینی کسب فیض کرده بودند موجب شد در درس آیت‌الله حائری هم خیلی شاخص باشند. با حاج آقا شبیری هم خیلی گرم بودند، جلساتی داشتند که سایر فضلای حوزه شرکت می‌کردند و خصوصی بود و هرکسی را در آن جلسات راه نمی‌دادند. آنجا بحث …

اگر از یک دوره پنج تقریر وجود داشته باشد، شایسته است که یکی از آن‌ها منتشر شود و باقی مقررین در آن کتاب نگاه کنند. اگر مطلب جدیدی دارند یا اشکال مهمی به ذهنشان می‌رسد، می‌توانند، حاشیه و تعلیقه بزنند که با صرف وقت کمتر و صرف هزینه و مواد چاپی کمتر، خواننده را به مقصود خودشان برسانند و لازم …

الآن حداکثر کاری که استاد در درس خارج می‌کند این است که نظریات خودش را مستندا و مستدلاً بیان می‌کند. این روش، البته باارزش است، اما کارایی‌اش در تعلیم، به این مقدار است که بعد ۱۵ سال از ۱۰۰۰ نفر که در درس خارج شرکت کردند، تنها ۵، ۶، ۱۰ نفر به‌عنوان آدم توانمند بیرون می‌آید درحالی‌که اگر روشمندتر و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: همزمان با ایام فاطمیه نشست تبلیغی-ترویجی نقد و بررسی کتاب «فدک در تاریخ» با سخنرانی دکتر محمدحسین رجبی دوانی، مورخ و پژوهشگر تاریخ اسلام و حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی استاد خارج فقه حوزه علمیه مشهد و رئیس میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، از سوی پژوهشگاه تخصصی شهید صدر و …

این شرایطی که برای طلبه‌های نجف و قم فراهم است برای علمای سابق فراهم نبوده است. آنها با شرایط سختی درس خواندند. از این نعمت و از نعمت جوانی خود استفاده کنید. پیشینیان ما با زحمات زیادی علوم فقه و اصول و رجال و غیره را در اختیار ما گذاشتند. باید شرایط کنونی را قدر بدانیم. طلبه‌ها باید اهتمام زیادی …

آقایان می‌گویند ما در مواجهه با این علوم و موضوعاتی که زائیده فنّاوری و تمدن جدید است، منفعلانه برخورد می‌کنیم؛ یعنی مسائل را آن‌ها در چارچوبی که خودشان درست کرده‌اند، می‌سازند و ما منفعلانه باید پاسخگوی این مسائل باشیم. ما باید از این انفعال خارج شویم. خودمان مبتنی با نیازهای انسان ایدئال و انسانی که جهات دیگری در آن در …

چرا باید فکر کنیم در حوزه علمیه قم اصالت اجتهادی کمتر است و فضای آن بیشتر سیاسی و سطحی و اجتماعی است؟ این حرف نه دقیق است و نه حکیمانه. شرایط پیچیده جهانی علیه بحرین، عراق و تمام جهان اسلام اقتضا دارد از این ادبیات پرهیز کنیم و به نگرش همگرایانه روی آوریم و از مقایسه‌‌ها و مفاضله‌‌ها بپرهیزیم. قم …

هر لجنه‌‌ای باید برای خود چشم انداز کوتاه، میان و بلند مدت داشته باشد. کار لجنه‌ها، شناسایی موضوعات جدید برای همیاری وهم فکری با استاد برای ارائه کرسی فقه معاصر است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدموسی‌ هاشمی تنکابنی معاون پژوهش سطوح عالی و خارج حوزه علمیه قم، در نشست هم اندیشی با نمایندگان اساتید دروس خارج فقه معاصر …