اقتصاد و بازار

اختصاصی شبکه اجتهاد: از قواعد مشهور بین فقها شیعه، قاعده نفی سبیل کافران بر مؤمنان است. خداوند متعال در سوره نساء آیه ۱۴۱ می‌فرماید: لَنْ یَجْعَلَ اللّهُ لِلْکافِرِینَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلاً. آیه شریفه، اخبار به نفی غلبه و سلطه تکوینی کافران بر مؤمنان را بیان نمی‌دارد؛ زیرا اخبار به نفی غلبه و سلطه تکوینی کافران بر مؤمنان، باوجدان وقوع خارجی آن، کذب کلام الهی را می‌رساند که نمی‌توان بدان ملتزم شد. پس ازآنجاکه آیه شریفه در مقام تشریع است، خدای متعال در احکام الهی حکمی را که موجب غلبه و سلطه کافران بر مؤمنان گردد، وضع نکرده است. به‌جرئت می‌توان …

عضو شورای فقهی بانک مرکزی با بیان این که معاملات پول های رمزی غَرری است گفت: پول مجازی پدیده مرموزی ‌است که اصل وجود، اعتباردهنده، هدف از انتشار و ترویج و ارزش آن همگی مبهم است و هریک از این عوامل به تنهایی موجب غرری شدن معامله می شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان، عضو شورای فقهی بانک مرکزی و نظریه‌پرداز بانکداری اسلامی طی مصاحبه‌ای با مجله فرهنگ و علوم انسانی عصر اندیشه به بررسی ابعاد پول رمزی از جمله بیت کوین پرداخته است که در ادامه می‌خوانید. ما لزوماً به دنبال تبیین فقهی پدیده بیت‌کوین به …

اختصاصی شبکه اجتهاد: نام‌گذاری سال ۹۷ از سوی رهبر انقلاب به نام سال «حمایت از کالای ایرانی» اگرچه در نگاه اول، این‌گونه می‌نماید که یا ربطی به دانش فقه ندارد و یا در نگاه خوش‌بینانه، می‌توان از ظرفیت‌های رویکرد فعلی به فقه برای تئوریزه کردن فقهی این نام‌گذاری در راستای تشویق بیشتر مردم در عمل به این شعار کمک گرفت، اما واقعیت این است که این نام‌گذاری اگرچه به غرض حمایت از تولید داخلی و تحقق اقتصاد مقاومتی صورت گرفته است، لکن در واقع، رویکرد فعلی به فقه را با چالش بزرگی مواجه کرده است. متعاطیان رویکرد سنتی به فقه …

استاد خسروپناه معتقد است از نظر فقه اجتماعی، خرید کالای ایرانی ولو با کیفیت پایین‌تر به دلیل صیانت از نظام اقتصادی حکومت اسلامی واجب است. به گزارش شبکه اجتهاد، با توجه به نام‌گذاری امسال به عنوان سال «حمایت از کالای ایرانی» از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی، برخی سوالات و چالش‌های فقهی جدید در خصوص احکام خرید و فروش کالا شکل گرفته است. یکی از شبهاتی که ممکن است در این زمینه مطرح شود این است که در قرآن کریم و روایات اسلامی به نفی ضرر توصیه شده است. با توجه به اینکه برخی کالاهای ایرانی از کیفیت پایینی برخورد …

کتاب «بانکداری اسلامی» که با همکاری مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین محمدنقی نظرپور، برای دانشجویان رشته‌های مدیریت و اقتصاد در مقطع کارشناسی به عنوان منبع اصلی درس «بانکداری اسلامی» نگاشته شده؛، توسط انتشارات سمت منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب، توسط مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین محمد‌نقی نظرپور، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان و ایوب خزائی، در ۱۱ فصل و ۳۸۰ صفحه نگاشته شده است. در بخشی از مقدمه این کتاب آمده است: مبحث بانکداری اسلامی در اقتصاد اسلامی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. رشد چشمگیر این الگو از بانکداری در دهه‌های گذشته بر اعتبار مباحث این حوزه افزوده است. اجرای درست و …

آیت‌الله جعفر سبحانی اظهار داشت: باید در سال جدید برخورد با قاچاق کالا با جدیت دنبال شود، چراکه ورود کالای خارجی در حال ضربه زدن به اقتصاد و اشتغال کشور است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله جعفر سبحانی در دیدار با سردار اشتری فرمانده نیروی انتظامی که در دفتر ایشان برگزار شد، با اشاره به نام‌گذاری شعار سال اظهار داشت: باید در سال جدید برخورد با قاچاق کالا با جدیت دنبال شود، چراکه ورود کالای خارجی در حال ضربه زدن به اقتصاد و اشتغال کشور است. وی با تأکید بر اینکه حمایت از کالای ایرانی جز با برخورد با کالای …

آیت‌الله مدرسى ضمن سخنانی دولت‌های عراق و ایران را به تلاشی مضاعف برای ایجاد چارچوبی استراتژیک در جهت توسعه اقتصادی و با هدف نهایی رشد صنعت و کشاورزی به خصوص با کمک بخش خصوصی سفارش کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدتقی مدرسى از مراجع تقلید عراق عنوان کرد: ما برای رشد و توسعه ملت‌های اسلامی و به خصوص کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، عراق، ایران، ترکیه و مصر به اراده‌ای قوی و عزمی جدی نیاز داریم تا موانع و مشکلات را پشت سر گذاشته و سازمان اقتصادی منسجم و مشترکی همچون بازار مشترک اروپا، اوپک و مشابه آن …

حجت‌الاسلام میرمعزی در جهت تبیین ایده مقاله‌ی خود گفت: اکنون آن دانشی را که داریم فقه الاحکام است. تا دانش فقه السنن را تولید نکنیم، نمی‌توانیم به معنای واقعی کلمه به سمت علوم انسانی اسلامی برویم. فقه السنن روش استنباط سنت‌ها از آموزه‌های الهی است که به دو روش قابل استنباط است که همان روش جزئی و سیستمی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام دکتر سیدحسین میرمعزی معاونت پژوهشی حوزه‌های علمیه و صاحب آثار و تالیفات متعدد در حوزه اقتصاد اسلامی و روش کشف نظام اقتصادی اسلام است که در پانزدهمین کرسی ترویجی در مدرسه عالی کریمه اهل بیت علیها …

عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام صادق(ع) اظهار کرد: مراجع تقلید، ورود چندانی به مسئله تورم و بسط پایه پولی نداشته‌اند؛ لذا برداشت از منابع بانک مرکزی به راحتی و فارغ از دغدغه‌های شرعی در حال انجام است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی، رئیس جمهور، در مجمع عمومی بانک مرکزی حضور پیدا کرده و به ایراد سخنرانی درباره سیاست‌های بانک مرکزی و نظام بانکی کشور پرداخت. یکی از مسائل مهمی که در سخنان ایشان مطرح شد، ضرورت کاهش فشار به بانک مرکزی از سوی شبکه بانکی و دست بردن به منابع بانک مرکزی بود که منجر به رشد پایه …

به منظور پاسخگویی فقهی به شبهات مشتریان و مراجعین نسبت به بانکداری‌ نوین و ارائه مشاوره به آنان در خصوص عقود شرعی بانکداری‌ اسلامی، نخستین باجه مشاوره و پاسخگویی فقهی از سوی بانک انصار راه‌اندازی شد که می‌توان آن را گامی در راه تحقق بانکداری بدون ربا و بانکداری اسلامی دانست. به گزارش شبکه اجتهاد، با حضور مسئولان، نمایندگان دفاتر مراجع معظم تقلید و علمای عظام ؛ شعبه صفاییه قم در محل جدید و توسط حجت‌الاسلام والمسلمین اکبری، نماینده ولی فقیه در سپاه علی بن ابیطالب(ع) افتتاح شد. در این مراسم، غیاثوند، مدیر شعب استان ضمن اشاره به تعهد اساسی …

کتاب «پول و بانکداری با رویکرد اسلامی» تلاش می‌کند تا با رویکردی آموزشی، مهم‌ترین مسائل قابل طرح در حوزه پول و بانکداری در چهارچوب اسلامی را به زبانی ساده و مختصر به مخاطب (دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد) ارائه کند. به گزارش شبکه اجتهاد، دانش بانکداری و مالی اسلامی در دهه اخیر با رشد چشمگیری مواجه بوده است. به نحوی که در این بازه زمانی دوره‌های آموزشی مختلفی در سطح بین‌المللی طراحی و اجرا گردیده است. در واقع، کشورهای گوناگون (به ویژه کشورهای اسلامی مانند مالزی، اندونزی، بحرین، عربستان و غیره) تلاش کرده‌اند تا با برگزاری این دوره‌ها زمینه تربیت …

رئیس بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء گفت: بنیادهای فقهی و علمی و بنیادهای فرهنگی و اجتماعی کشور برای ایجاد تجارت و بازار الکترونیک آماده نیست و از مهمترین دلایل آن این است که ارتباط بین نهادهای علمی مانند دانشگاه و حوزه با بازار، گسسته و کمرنگ است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر مرتضی جوادی آملی در همایش «الگوی بازار اسلامی» که در محل سالن اجتماعات بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء برگزار شد، بیان داشت: یکی از عمده ترین جهاتی که دین اعم از کتاب و عترت و سنت به آن اهتمام دارند مساله بازار و اقتصاد …

از لحاظ فقهی هم مراجع تقلید در این مورد می‌فرمایند: اگر سپرده‌گذاری در بانک به‌عنوان قرض باشد و بانک زیاده‌ای به‌عنوان بهره بپردازد، اشکال دارد و ربا است؛ اما اگر به‌عنوان قرض نباشد بلکه بانک به‌عنوان وکیل سپرده‌گذاران، از طریق عقود اسلامی با این پول‌ها کار کند و بخشی از سود حاصله را برای خود بردارد و بخشی را هم به صاحبان سپرده بپردازد، اشکالی ندارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست تخصص‌های بانکی-کاربردی فقه معاملات با موضوع «سپرده‌های بانکی و چالش‌های شرعی– اجرایی آن» با حضور حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر سید عباس موسویان استاد، برجسته‌ فقه اقتصادی و عضو شورای فقه بانک …

اوراق حق تقدم، ممکن است گاهی آثار حقوق یا اقتصادی یا تحلیل‌های فقهی داشته باشد، لذا نگاه به هرکدام از این رشته‌ها باشد، لزوماً تحلیلی نیز که از آن می‌شود متفاوت با دیگری خواهد بود. البته ممکن است بانک، اوراق حق تقدم را به‌عنوان هبه پرداخت کند تا مشتریان بیشتری به آن‌ها رجوع کنند و این ازلحاظ فقهی هم مشکلی ندارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی موضوع شناسی اوراق حق تقدم تسهیلات بانک مسکن از طرف موسسه موضوع شناسی احکام فقهی قم، روز گذشته برگزار شد. در این نشست در خصوص این اوراق بحث و تبادل‌نظر گردید. ازجمله سخنرانان …

رییس کمیته فقهی بورس با بیان اینکه امروز جای خالی مباحث فقهی در پول و بانک بیشتر از هر زمان دیگری ملموس است، گفت: ورود به مباحث فقه سرمایه و فقه اقتصاد خانواده نیز ضرورت امروز جامعه است و از طرفی باید به فقه امروز به صورت حکومتی نگاه کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، گردهمایی شناسایی ظرفیت‌های پژوهشی و پژوهشگران اقتصادی با حضور آیت‌الله مصطفی اشرفی شاهرودی، استاد درس خارج حوزه علمیه مشهد، حجت‌الاسلام والمسلمین مصباحی مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و جمعی از پژوهشگران حوزوی و دانشگاهی چندی پیش در مدرسه علمیه سلیمانیه برگزار شد. تفکر اقتصادی امری …

مراجع عظام تقلید و رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تذکرات و توصیه‌هایی را خطاب به رئیس جمهور و مسئولین دولتی بیان کردند که عمده آن مربوط به پیگیری مشکلات مردم، رسیدگی به حقوق‌های نجومی و رعایت حال اقشار کم درآمد جامعه در بودجه بود. به گزارش شبکه اجتهاد، در همین رابطه، رییس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از ارسال نامه این نهاد عالی حوزوی به رییس جمهور و تذکر درباره مشکلات کشور و ضرورت رسیدگی به آ‌ن‌ها خبر داد. آیت‌الله محمد یزدی رییس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با انتقاد از وجود حقوق‌های نجومی و عدم ساماندهی فضای مجازی …

بزرگترین مرکز جهانی حلال با هدف ایجاد یک مرجعیت قابل اعتماد در تولیدات و محصولات حلال در مکه مکرمه تأسیس شد. به گزارش شبکه اجتهاد از خبرگزاری عربی اینا؛ هدف از راه‌اندازی این مرکز جهانی، تطبیق شروط حلال و رعایت‌ استانداردهای شرعی و نظارتی در واردات و صادرات محصولات حلال است. همچنین، قرار است پایگاه اطلاع‌رسانی این مرکز به ۲۰ زبان زنده دنیا با حمایت انجمن جهان اسلام راه‌اندازی شود. انجمن جهان اسلام در صدد است تا با اعزام متخصصان و علمای دینی به تعدادی از کشورها از جمله برزیل، استرالیا، کانادا و دیگر کشورها بر فعالیت‌های حلال و ثبت …

دومین نشست منتخبی از اساتید علوم انسانی اسلامی «ویژه اقتصاد اسلامی با تأکید بر مالی و بانکداری اسلامی» پنجم بهمن ماه، با ارائه۱۱ مقاله توسط اساتید و کارشناسان اقتصاد اسلامی، در محل بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در جوار حرم رضوی(ع) برگزار شد. در این نشست استادان و صاحبنظران برجسته اقتصاد اسلامی، مقاله‌های خود را ارائه و دیدگاه‌های علمی خود را بیان کردند، که در ادامه منتخبی از مسائل طرح شده به حضورتان تقدیم می‌شود: به گزارش شبکه اجتهاد، در ابتدای این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر رضا غلامی رئیس شورای سیاست‌گذاری کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی پس از …

مدیرگروه بانکداری اسلامی دانشگاه خوارزمی اظهار کرد: بررسی‌های فقهی که تاکنون در مورد «بیت‌کوین» صورت گرفته، بسیار ابتدایی است اما از نظر فقهی، اگر بیت کوین را پول دانستیم، در درجه اول باید ببینیم که مال هست یا نیست و اگر فی نفسه، مال بود و مشکلی نداشت، آیا عوارضی برای مملکت دارد یا خیر. به گزارش شبکه اجتهاد، در ماه‌های اخیر بحث استفاده از پول‌های مجازی، مخصوصا «بیت‌کوین» در فضای رسانه‌ای کشور رواج گسترده‌ای داشته و با مخالفت‌ها و موافقت‌‎هایی مواجه شده است؛ تا جایی‌که برخی مسئولان ارشد اقتصادی کشور از جمله رئیس کل بانک مرکزی و رئیس سازمان …

سرپرست اسبق وزارت اقتصاد اظهار کرد: کارمزد دریافتی در وام‌های قرض‌الحسنه اشکال شرعی دارد؛ چراکه باید کارمزد وام یک میلیون تومانی با وام ده میلیونی متفاوت باشد اما بانک، برای همه وام‌های قرض‌الحسنه، ۴ درصد دریافت می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، افزایش حجم نقدینگی در اقتصاد کشور و پدیده خلق پول در نظام بانکی، همواره به عنوان یکی از مشکلات جدی در اقتصاد ایران شناخته شده و تبعات مختلفی نیز برای آن بیان شده است. خلق پول در اقتصاد یک کشور به روندی اطلاق می‌شود که باعث افزایش نقدینگی در یک حوزه پولی می‎شود. پدیده خلق پول، علاوه بر دامن …

به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی نقد و بررسی کتاب «راه‌های شرعی سپرده گذاری در بانک‌ها» (اثر تحسین شده شانزدهمین کتاب سال حوزه) تالیف حجت‌الاسلام والمسلمین محمد حسین احمدی پژوهشگر و مدرس جامعه المصطفی، با نقادی حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر جواد ایروانی، عضو هیات علمی دانشیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی با حضور طلاب و پژوهشگران مدرسه تحصیلات تکمیلی و مدرسه عالی خواهران جامعه‌المصطفی العالمیه مشهد در روزهای پایانی دی‌ماه برگزار شد. در این نشست حجت‌الاسلام احمدی به معرفی اجمالی اثر، ویژگی‌ها و محتوای اثر پرداخت، سپس حجت‌الاسلام ایروانی با اشاره به ساختار بانک‌ در قالب چند سؤال نقد خود را مطرح …

مجموعه «فقه نظام اقتصادی اسلام» نوشته آیت‌الله محسن اراکی توسط انتشارات مجمع الفکر الاسلامی به مجلد سوم رسید.

سرپرست اسبق وزارت اقتصاد می‌گوید در سیستم بانکی، وقتی بانک ربوی باشد این سود چیزی غیر از ربا نیست؛ بنابراین عامل اصلی خلق پول در سیستم ربوی، چیزی غیر از ربا نیست. او معتقد است ما بانکی به عنوان بانک بدون ربا نداریم. در نظریه، پدیده‌ای به اسم بانکداری اسلامی و بدون ربا داریم، اما کشوری نتوانسته بانکداری بدون ربا را به معنای واقعی خودش اجراء کنند.

تاسیس شرکت اقتصادی اسلامیه اصفهان در ۱۳۰ سال پیش به توصیه علما به منظور دسترسی به سود اقتصادی از طریق یک شرکت در نسبت به کار تعاونی جمعی، خروج از ذلت احتیاج به امتعه خارجی، تثبیت و تقویت هرچه بیشتر تجارت داخله در برابر تجارت خارجه، ارایه الگویی تجاری برای آینده ملت و دولت و جلوگیری از معاملات ربوی با بیگانگان، تولید اشتغال و عدم برون رفت سرمایه مادی و انسانی انجام شد.

پژوهشکده پولی و بانکی گزارش تفصیلی جلسه بیستم سلسله جلسات نقد و بررسی پژوهش‌های بانکداری و مالی اسلامی تحت عنوان «بررسی امکان خلق پول توسط نظام بانکی در نظام مالی اسلامی» را به قلم زینب بیابانی منتشر کرده است.

اختصاصی شبکه اجتهاد: اواخر هفته گذشته، دوحه پایتخت کشور قطر شاهد برگزاری چهارمین کنفرانس بین‌المللی مالیه اسلامی با حضور قابل توجه فقهاء، محققان و کارشناسان اقتصاد اسلامی از کشورهای مختلف مسلمان بود.

فصلنامه مطالعات مالی و بانکداری اسلامی در شماره جدید خود مقاله‌ای با عنوان «تحلیل نظری الگوی نظام بانکداری اسلامی اندونزی (راهبردی برای اصلاح قوانین بانکداری ایران)» به قلم سیدعباس موسویان، محمدنقی نظرپور و یحیی لطفی‌نیا منتشر کرده است.

سوآپ بدهی ـ مالکیت، مجموعه‌ای از معاملات مالی است که به موجب آن شرکت بدهکار می‌تواند تمام یا بخشی از بدهیهای خود را به صورت سهام به اعتباردهنده ارائه دهد. در مقاله پیش رو ضمن بررسی سوآپ بدهی ـ مالکیت از دید تعریفها، انواع، ویژگی‌ها، سازوکار، کاربردها، مزیت‌ها و معایب و ضرورت استفاده از این ابزار در بازار سرمایه ایران، برای نخستین‌بار بررسی فقهی این معامله انجام شده است.

مدت زمانی است که پرسش‌های فراوانی از سوی کاربران شبکه‌های اجتماعی پیرامون حکم شرعی استفاده از پول دیجیتال «بیت کوین» و رویکرد شرع به آن و حکم معاملات و خرید و فروش‌هایی که با آن صورت می‌گیرد، مطرح شده است. این سوالات سبب شد تا شوقی علام مفتی مصر با بررسی ابعاد کامل ماهیت شرعی «بیت کوین» فتوای خود پیرامون استفاده از پول دیجیتال را اعلام کند.

با توجه به تحولات روزافزون صنعت بانکداری و استفاده گسترده از فناوری‌های نوین، لازم است تحقیقات مالی اسلامی به تحلیل ابزارها و شیوه‌های جدید مبادلات بپردازد.