حکومت و قانون

عضو فقهای شورای نگهبان با بیان اینکه مردم باید با حضور خود، ولی مسلمین را همراهی و حمایت کنند، خاطرنشان کرد: ولی‌فقیه علاوه بر اینکه شرایط فقاهت، عدالت و … را دارد باید رأی و رضایت مردم را نیز داشته باشد و بنابراین هرکسی را که فقیه بود، نمی‌توان ولی‌فقیه دانست. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست تخصصی «جایگاه رأی مردم در نظریه ولایت مطلقه فقیه» از سلسله نشست‌های تخصصی «فقه انتخابات» کانون نظام اسلامی این حوزه به همت معاونت فرهنگی اجتماعی سیاسی، مدیریت اساتید معاونت آموزش، مدرسه علمیه سطح چهار فقاهت و بسیج نخبگان و اساتید این حوزه در محل …

از منظر اسلام، مردم‌سالاری دینی ابزاری برای انتخابات است یا الگویی اصیل در حکمرانی است که انتخابات تنها یکی از مصادیق آن به شمار می‌رود؟ به گزارش شبکه اجتهاد، شاید اولین مفهومی که به ذهن ما با شنیدن عبارت مردم‌سالاری دینی متبادر می‌شود، موضوع شرکت در انتخابات مجلس و دولت و حضور پای صندوق‌های رأی باشد. سوال این است که ظرفیت مردم‌سالاری دینی به عنوان الگویی از حکمرانی به همین مقدار محدود می‌شود یا همان‌طور که رهبر انقلاب هم تاکید دارند مردم‌سالاری نوعی از مشارکت مردم است که موجب اعتماد به نفس ملی شده و کشور را در قلل پیشرفت‌های …

استاد رشاد در ابتدای درس خارج فقه السیاسه گفت: برخی نامزدهای ریاست جمهوری و مجلس، حتی اساس انقلاب و رهبری و نهادهای قانونی کشور را زیر سؤال می‌‌‌برند تا رای بیاورند، آیا این رای پاک است؟ مراقب قیامت و شخصیت خود باشید. این رفتارها و اخلاق‌های غیر مشروع آیا صلاحیت نامزدها را زیر سؤال نمی‌‌‌برد؟ به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علی اکبر رشاد، در ابتدای درس خارج فقه السیاسه، که در مؤسسه‌آموزش عالی امام رضا (ع) تهران برگزار شد، با اشاره به فعالیتهای انتخاباتی برخی نامزدها، ضمن هشدار به مسئولین، به بیان برخی تذکرات اخلاقی پیرامون رفتارهای انتخاباتی پرداخت. رئیس …

شبکه اجتهاد: مطلب اخیر جناب محمد سروش محلاتی درباره تکلیف دینی در انتخابات را دیدم که متأسفانه مثل همیشه زدن ساز مخالف در دستگاه انتقاد بر جبهه انقلاب مشاهده می‌شد. جالب اینکه وی رندانه این نوع تکلیف را در آغاز انقلاب از سوی امام خمینی (ره) موجه می‌داند و اما آن را در این چند دهه ناموجه می‌پندارد. باری چند سؤال از ایشان می‌پرسم: اول: آیا اعلام تکلیف دینی در انتخابات بعد از بحران‌های آغازین انقلاب و استقرار نظام جمهوری اسلامی توسط امام خمینی موجه بود یا اینکه امام هم رفتار فقهی ناموجهی داشت؟ دوم: چگونه و با چه روش …

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم گفت: مردم‌سالاری دینی اصطلاح جدیدی است برای یک مفهوم بسیار قدیمی که از صدر اسلام مطرح بوده است. معتقدم مردم‌سالاری پیش از آنکه در دنیای غرب مطرح شود، در دین مطرح بوده است. حکومت مردم‌سالار به معنای دقیق کلمه با عناصری که حتی امروزه به‌صورت کامل در حکومت‌های دموکرات غربی دیده نمی‌شود، برای اولین‌بار در دین اسلام وجود داشته و سپس در کشورهای دیگر مطرح شده است. شبکه اجتهاد: نظریه‌ی «جمهوری اسلامی» یا به تعبیر رهبر انقلاب «مردم‌سالاری دینی»، اگرچه توسط امام خمینی رحمه‌الله بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران نهادینه شد، اما …

اپلیکیشن اندروید «انتخاب سبز» ویژه مسائل انتخابات، از سوی مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی خراسان رضوی تولید شد و در دسترس قرار گرفت.  به گزارش شبکه اجتهاد، انتخابات اولین و حیاتی ترین مرحله‌ مشارکت عمومی در روند اداره کشور است که از طریق آن نظارت مردمی زاده می‌شود. و این مسئله در نظام مردم‌سالار دینی از جایگاه بالایی برخوردار است. بررسی ابعاد مختلف موضوع انتخابات از آن جهت در مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی اهمیت می‌یابد که این مرکز، همواره با سؤالات مختلف مردم در این زمینه روبرو است. نرم افزار پیش رو «انتخاب سبز» اثری است از …

الزاما همه نظریات فقهی، خروجی و الزامات ساختاری ندارد. ولی بعضی از نظریات مثل نظریه ولایت فقیه، الزامات و افاده ساختاری دارد؛ این نظریه توزیع قدرت را هرمی ‌تعریف می‎کند و دولت مدرن هم باید بخشی از حاکمیت باشد و بتواند خود را در نسبتی با ولایت فقیه تعریف کند و مشروعیتش را از او بگیرد؛ و کارآمدی این دولت هم در راستای منویات ولایت است و باید در آن راستا گام بردارد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست ویژگی‎های دولت کارآمد از دیدگاه فقهای امامیه با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمی‌حاجی، معاون پژوهش حوزه‌های علمیه و رئیس پژوهشکده دانشنامه نگاری …

بحث در نبود ظرفیت نیست چرا که قاعدتا این ظرفیت در فقه وجود دارد. بحث در این است که چه ابزاری لازم است تا فقیه بتواند گزاره‎های فقهی مرتبط با مسئله کارآمدی یا دولت را ملموس‌تر، عینی‌تر و کاراتر کند تا بتوان از آن در موضوعات سیاسی و به صورت خاص بحث کارآمدی بهره گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «جایگاه و ظرفیت‌های فقه در تبیین دولت کارآمد و نسبت آن با رویکرد جامعه شناختی»، با ارائه دکتر علیرضا زهیری،  عضو گروه علوم سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و دبیری علمی حجت‌الاسلام دکتر ‌هادی جلالی اصل اواخر فرودین ماه …

گفته می‌شود برخی بخاطر مشکلات معیشتی مردد هستند که در انتخابات شرکت نکنند. نبایستی این چیزها ما را دلسرد کند درباره انتخابات. اگر نابسامانی و ناکارآمدی وجود دارد باید آنرا با انتخاب درست و خوب جبران کنیم نه با عدم انتخاب. اگر ضعفی در مدیریت‌ها وجود دارد راه چاره آن چیست؟ که ما در مدیریت‌ها دخالت نکنیم؟ یا نه، یک مدیریت به معنای واقعی کلمه اسلامی و مردمی انتخاب کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سالروز عروج ملکوتی امام خمینی(ره) در سخنانی تلویزیونی، ابداع و تحقق نظریه جمهوری اسلامی یعنی تشکیل حکومتی بر مبنای اسلام ناب و …

چهاردهم خرداد ۱۳۶۸، آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان رهبری نظام جمهوری اسلامی ایران توسط مجلس خبرگان انتخاب شد. شرعیتِ انتخاب آیت‌الله خامنه‌ای با رجوع به آرای امام به دست می‌آید. در اثبات اجتهاد آیت‌الله خامنه‌ای ادله‌ متعددی وجود دارد، یکی سوابق تحصیلی ایشان است که بالغ بر بیش از سیزده سال درس خارج فقه و اصول را شامل می‌شود. دلیل دوم، تأیید اجتهاد ایشان از سوی تعداد کثیری از علما و فضلای حوزه است. از باب قانونی بودن نیز رهبری آیت‌الله خامنه‌ای با موازین قانونی مطابق با قانون اساسی نخستین هماهنگی دارد. با بازنگری در قانون اساسی، رسماً شرط اجتهاد مطلق …

شبکه اجتهاد: بیانات سالیانه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در مراسم سالگرد رحلت امام(ره) شامل مهم‌ترین نظرات ایشان درباره شناخت امام خمینی رحمه‌الله و راه و هدف اوست. با توجه به اهمیت مباحث مطرح شده در این مجموعه بیانات، موضوعات محوری و جملات منتخب بیانات ۳۱ سال اخیر رهبر انقلاب در مراسم سالگرد رحلت امام(ره) را در این اطلاع‌نگاشت مرور می‌کنیم.

مرکز تحقیقات اسلامی مجلس تلاش دارد تا نگاه حوزه علمیه و نهاد دین را به صورت مستقیم در عرصه قانون‌گذاری کشور وارد کند و بدین وسیله اصل ۴ قانون اساسی و بند اول و دوم سیاست‌های کلی قانون‌گذاری(ابلاغیه مقام معظم رهبری) نیز اجرایی شود. به گزارش شبکه اجتهاد، ایده اصلی تأسیس مرکز تحقیقات اسلامی توسط مجالس قبلی ارائه گردید و پس از تصویب در هیئت رئیسه مجلس، در مهرماه سال ۱۳۸۹ در قم تأسیس و از ابتدای سال ۱۳۹۰ فعالیت رسمی آن آغاز شده است. این مرکز نهادیست پژوهشی که از نظر ساختاری ذیل مجلس شورای اسلامی است و گستره …

حجت‌الاسلام هادی مصباح الهدی، مدرس حوزه و دانشگاه با بیان اینکه در نظریه سیاسی امام خمینی، فقیه به اعتبار «علم به احکام شرعی» ولایت انتصابی دارد، گفت: این نظریه، بنیان حکومت دینی در ایران کنونی است و بر عنصر مردمی حکومت از طریق «انتخابات» تأکید دارد. البته دیدگاه دیگری هم وجود دارد که همانند مرحوم شیخ فضل‌الله نوری و سید لاری به انتخاب نمایندگان توسط «مردم»، اصالت نمی‌دهند و انتخابات را از باب دیگری مثل ایجاد نشاط سیاسی در جامعه می‌پذیرند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام دکتر هادی مصباح الهدی، پژوهشگر و مدرس حوزه و دانشگاه در نشست مجازی «نظام …

کتاب «رجل سیاسی» مشتمل بر گفتارهایی از حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره‌ی سیاستمدار تراز انقلاب اسلامی است. به گزارش شبکه اجتهاد، این اثر شامل هفت فصل می‌باشد که به ترتیب عبارتند از: باورها، شناخت‌های لازم، شاخص‌ها، اهداف، وظایف، الگوهای سیاستمدار تراز و جلوه‌هایی از سلوک سیاسی برخی شخصیّت‌های تراز اسلام و انقلاب. در مقدمه این کتاب آمده است: بدون تردید، حکومت اسلامی برای دستیابی به آرمان‌های سعادت‌بخش انقلاب به کارگزارانی امین و آشنا با مبانی سیاسی اسلام نیاز دارد تا بتواند طعم شیرین زندگی در سایه‌ی حکومت اسلامی را به همگان بچشاند و زمینه‌ی فراگیری تمدّن بزرگ اسلامی را فراهم نماید. …

استاد رضا اسلامی معتقد است به هر تعبیری که ما مردم را به مشارکت در انتخابات دعوت می‌کنیم، باید بازگردیم و مبانی دینی آن را هم بازخوانی کنیم. او بهترین نقطه‌ای که می‌توان روی آن تکیه کرد بحث «بیعت و نصیحت» می‌داند. شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین رضا اسلامی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در گفتگو با «مباحثات» تاکید می‌کند «انتخابات مصداق امر جامعی است که قران آن‌را تکلیف شرعی دانسته ‌است». گفتگو با این نویسنده و پژوهشگر برتر حوزه، پاسخی به نگاه حجت‌الاسلام سروش محلاتی درباره‌ی تکلیف شرعی بودن انتخابات …

حجت‌الاسلام خسروپناه اظهارکرد: اگر مشارکت بیشتر شود به لحاظ جامعه شناختی حکومت کارآمدتر است و مشارکت کمتر باشد کارآمدی حکومت کمتر است؛ اما‌ می‌‌‌شود از مشارکت بیشتر یا کمتر مردم مشروعیت و یا عدم مشروعیت فلسفی را استنتاج کرد؟ به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «جایگاه رأی مردم از دیدگاه امام ‌خمینی(ره)» در آستانه سی و دومین سالگرد رحلت بنیانگذار جمهوری اسلامی از سوی دفتر قم مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام ‌خمینی(ره) به صورت مجازی برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه نیز در این نشست گفت: مسلما کسی‌ نمی‌‌‌تواند اصل «مشارکت مردم» را در اندیشه امام انکار کند و شاید هیچ عالمی …

عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه معنای اصلی انتخابات اعلام فرمانبرداری از نظام تشکیلات الهی است، گفت: بعد از تصمیم‌گیری شورای نگهبان دیگر مخالفت با آن مخالفت با جمهوریت و اسلامیت نظام است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محسن اراکی در جمع دانشجویان افسری و پاسداری سپاه علویون قم، با بیان اینکه معنای اصلی انتخابات اعلام فرمانبرداری از نظام تشکیلات الهی است اظهار کرد: در رأس این تشکیلات رسول اکرم محمد مصطفی (ص) و بعد از رسول خدا در عصر ما امام زمان (عج) که از سوی حضرت ولی عصر (عج) هم ولی فقیه قرار دارد. عضو مجلس خبرگان …

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) به رسانه ملی پیشنهاد داد: قبل از مناظرات به مدت ۱۵ دقیقه مبانی فقهی و اخلاقی انتخابات و مناظرات را برای مردم بیان کنید، اینکه در یک نوشته‌هایی آقایان امضا می‌دهند که این مبانی را رعایت کنند کافی نیست، وقتی برای مردم بیان ‌شود همین مردم وقتی ببینند که این آقا الآن این مبنا را رعایت نکرد! همین کافی است که بگویند این فرد صلاحیت ندارد. این خیلی مهم است هم آگاهی مردم بالا می‌رود و هم مردم می‌فهمند که نظام واقعاً دنبال دین است و انتخابات برای تحکیم دین است و ما نمی‌خواهیم مبانی …

شبکه اجتهاد: انتخاب‌ها یک تصمیم‌گیری هستند و تصمیم‌گیری‌ها تابع برآیند نفع و ضررها هستند؛ این برآیندگیری با دست یابی به «نقطه بهینه» حاصل می‌شود. در دانش‌های مختلف، مدل‌هایی برای چگونگی تصمیم گیری بهینه ارائه شده است که از جمله آنها مدل تصمیم چندمعیاره با معیارهای کِیفی است که دارای طیف و مراتب باشند (فازی باشند). در چنین مدلی، پس از تعریف مساله یا مسائل، و اثر یا آثاری که دقیقا باید ایجاد شود تا مساله حل شود، به تعیین عناصر دخیل در ایجاد اثر مطلوب و عناصر دخیل در ایجاد اثر نامطلوب (هم عناصر دورنی و هم عناصر پیرامونیِ موضوع …

دومین مدرسه حقوق پارلمانی که از روز پنجشنبه ۳۰ اردیبهشت‌ماه به همت مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با موضوع ظرفیت‌ها و چالش‌های حضور فقه در تقنین در قم آغاز شده بود، عصر جمعه به کار خود پایان داد. به گزارش شبکه اجتهاد، در مراسم افتتاحیه این مدرسه استاد محسن اراکی، عضو مجلس خبرگان رهبری و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه سخنرانی نمود و دیگر اساتید چون دکتر محمدجواد ارسطا، دکتر محمود حکمت نیا، دکتر رضا محمدی گرجی، دکتر مسعود امامی، دکتر ناصر سلطانی، دکتر حامد نیکونهاد و دکتر محسن برهانی نیز به ایراد سخن پرداختند. «فتوای معیار در قانون‌گذاری، «چالش‌ها و …

رهبر معظم انقلاب تاکید کردند: دنیای اسلام یکسره در برابر قضیه‌ی فلسطین، مسئول و دارای تکلیف دینی است. عقل سیاسی و تجربه‌های حکمرانی هم این حکم شرعی را تأیید و بر آن تأکید میکند. دولتهای مسلمان باید در پشتیبانی از ملت فلسطین صادقانه وارد میدان شوند، چه در تقویت نظامی، چه در پشتیبانی مالی که امروز بیش از گذشته مورد نیاز است، و چه در بازسازی زیرساختها و ویرانیها در غزه. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پیامی پیروزی مقاومت فلسطین در جنگ دوازده روزه با رژیم صهیونیستی را تبریک گفتند. متن پیام رهبر انقلاب به این شرح …

حضرات آیات مکارم شیرازی، نوری همدانی، علوی گرگانی، بشیر نجفی و سیستانی با صدور بیانیه‌ای جداگانه، جنایات رژیم صهیونیستی نسبت به ملت فلسطین را محکوم و از مقاومت مشروع و شجاعانه آنان حمایت کردند و ملت‌های آزاده را به حمایت و پشتیبانی از مردم فلسطین در بازپس گیری حقوق سلب شده آنان فرا خواندند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، به دنبال شدت گرفتن جنایات رژیم صهیونیستی در نوار غزه که منجر به زخمی و شهید شدن جمعی از مردم به‌ویژه زنان و کودکان شد، حضرات آیات ناصر مکارم شیرازی، حسین نوری همدانی، سید محمدعلی علوی گرگانی، حافظ بشیر حسین نجفی و …

قائم مقام پژوهشگاه فقه معاصر گفت: در دانش حقوق معمولا حقوق شهروندی را ذیل حقوق اساسی قرار می‌دهند و در قانون اساسی نیز در مورد روابط شهروندان صحبت می‌شود، اما در دانش فقه ما نمی‌توانیم جایگاه روشنی برای این امر تصویر کنیم. این در حالی است که شاید بتوانیم در ذیل فقه حقوق عمومی و به عبارتی فقه سیاسی؛ فقه حقوق شهروندی را جای دهیم، چرا که این حقوق در ذیل تکالیفی است که حکومت دارد و به رابطه حکومت و مردم می‌پردازد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام مصطفی دُرّی، قائم مقام و معاون پژوهش پژوهشگاه فقه معاصر، شامگاه ۲۹ …

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اظهار داشت: متاسفانه چیزی در ذهن ما راه افتاده و می‌گویند احکام معاملات احکام امضایی است و این حرف غلط و ضد اسلام است، عرفی که ما می‌گوییم آن را از ادیان یاد گرفتند، همه احکام اسلامی اعم از عبادات و معاملات تاسیسی است و احکام امضایی نداریم. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محسن اراکی، عضو مجلس خبرگان رهبری در مراسم افتتاحیه دومین مدرسه حقوق پارلمانی با عنوان ظرفیت‌ها و چالش‌های استفاده از فقه در تقنین، گفت: اگر ما خداوند را از صحنه تقنین و قانونگذاری جدا کنیم هیج مبنای عقلانی برای الزام دستور …

امام خمینی(ره) در سخنرانی نهم اسفند ۶۲ در جمع مدیران می‌فرمایند بعضی‌ها می‌گویند سیاست فقط حق مجتهدین است یعنی در امور سیاسی پانصد نفر دخالت کنند و مردم هم سراغ کارشان بروند و کاری به مسائل اجتماعی نداشته باشند. می‌فرمایند این توطئه از توطئه‌ی جدایی دین از سیاست به‌مراتب بدتر است، یعنی جدایی مردم از علما، جدایی مردم از سیاست، از جدایی دین از سیاست خطرناک‌تر و بدتر است. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین نشست تخصصی «فقه انتخابات» به همت گروه فقه سیاسی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با حضور برخی از اندیشوران و پژوهشگران فقه سیاسی و با ارائه استاد …

شبکه اجتهاد: تجمع علما، فضلا و طلاب حوزه علمیه مشهد و قم  در حمایت از نهضت مقاومت و اعلام انزجار از جنایات استکبار در فلسطین و افغانستان با سخنرانی آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی، امام جمعه مشهد و نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی  در مدرسه علمیه نواب مشهد و با سخنرانی آیت‌الله محسن اراکی، عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه و عضو خبرگان رهبری در مدرسه علمیه فیضیه قم برگزار شد.

احمد الطیب، شیخ الازهر طی پیامی در توئیتر و فیس‌بوک به ۱۵ زبان دنیا، تمام ملت‌ها و رهبران جهان را به تلاش و دخالت برای توقف تجاوزات نیروهای اشغالگر اسرائیلی علیه ملت فلسطین فراخواند. به گزارش شبکه اجتهاد، در این پیام که به ۱۵ زبان از جمله عبری در صفحه شخصی شیخ الازهر در توئیتر و فیس بوک منتشر شد، آمده است: ملت‌ها و رهبران جهان را به حمایت از ملت مظلوم و صلح طلب فلسطین دعوت می‌کنم و از آنان می‌خواهم این ملت را در مسئله مشروع و عادلانه خود برای بازپس گرفتن حق، سرزمین و مقدساتشان یاری رسانند. …

آیا جهاد ابتدایی مشروعیت دارد؟ در چه شرایطی و با چه کسانی و با چه هدفی واجب است؟ آیا جهاد ابتدایی یک تکلیف شرعی از سوی خداوند بر عهده تمام مکلفان و به تشخیص آنان است یا اینکه در محدوده اختیارات حاکم است و بنا بر تشخیص مصالح حکومت و مقاصد شریعت، به‌وسیله حاکم انجام می‌شوند؟ آیا جهاد ابتدایی در عصر غیبت نیز مشروعیت دارد؟ از جمله سؤالاتی است که در این کتاب به آن پاسخ داده شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جهاد ابتدایی، در فقه اسلامی، نامی آشنا و دارای حکمی آشنا است. در یک سوی طیف، برخی …

شبکه اجتهاد: یکی از چالش‌های فقهی که از گذشته مورد توجه و اختلاف‌نظر فقها بوده است، عهده‌داری قضاوت از سوی قاضی غیر واجد شرایط قضا در فرض نیاز و مصلحت است. ازیک‌سو قضاوت شرعی دارای شرایطی است و نیاز به نصب دارد و از سوی دیگر با فرض فقدان قاضی واجد شرایط، نظام اجتماعی به ‌دلیل عدم‌رسیدگی به خصومات و عدم‌ضمانت اجرایی احکام و حقوق، دچار اختلال و هرج‌ومرج می‌شود. در این مقاله با بررسی سخن فقهایی چند و ادله موجود، ازیک‌سو بر اصل جواز قضاوت قاضی غیرواجدشرایطی مانند اجتهاد و عدالت شرعی که قوام اصل قضا وابسته به آن …

یکی از مهم ترین ادله‌ای که برای وجوب شرکت در انتخابات اقامه می‌شود‌، وجوب حفظ نظام است. با این بیان که حفظ نظام اسلامی واجب است و اختلال نظام حرام است. وقتی حفظ نظام واجب باشد هر کاری که حفظ نظام متوقف بر آن باشد نیز از باب مقدمه، واجب خواهد بود و شرکت در انتخابات از امور مؤثر در حفظ نظام است. در نتیجه شرکت در انتخابات واجب است. شبکه اجتهاد: استاد محسن فقیهی از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم معتقد است: شرکت در انتخابات و تأثیر گذاری در تعیین افرادی در رأس حکومت از مصادیق بارز اهتمام به …