یوسف نورائی نویسنده کتاب «جرم ربا از منظر فقه و حقوق» یکی از ایرادات مهم وارد بر ماده ۵۹۵ قانون مجازات اسلامی را در آن میداند که عملا شامل رباخواری اشخاص حقوقی نمیشود و عرفا ظهور در شخص حقیقی دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، بر اساس آیات و رویات، کمتر گناهی را میتوان به زشتی رباخواری و ربادهی یافت. به …
Read More »حکومت و قانون
درکی نادرست از ولایت فقیه/ ناصر ایمانی
شبکه اجتهاد: چند روز پیش مقالهای در برخی جراید تحت عنوان «صدای جمهور، صدای معصوم»(۱) انتشار یافت که در آن نویسنده با مقدماتی از فقه شیعه و فقه اهل سنت و بحث ولایت مطلقه فقیه توسط حضرت امام به این جمعبندی میرسد که صدای جمهور همان صدای معصوم است و اهل تسنن قرنها پیش از شیعه به این نتیجه رسیدند …
Read More »تفکر سنّی همیشه در خدمت حکومت بوده و تفکر شیعه، گریزان از حکومت
اختصاصی شبکه اجتهاد: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی فقه فرصت پیدا کرد وارد عرصه اداره و حکومت شده و ادعاهای خود را در این زمینه به اثبات رساند. با گذشت زمان فقه در عمل چالشهای متفاوتی را پیشروی خود دید که باید به آنها پاسخ میداد. در ارتباط با همین چالشها و میزان موفقیت فقه در …
Read More »نامههای آیتالله خامنهای و آیتالله سیستانی در بحران نجف و ماجرای مقتدی صدر
شبکه اجتهاد: در کتابی که حاج «حامد خفاف» سخنگوی آیتالله سید علی سیستانی به نام «سفر درمانی آقای سیستانی و بحران نجف» منتشر کرده است، جزئیاتی جالب از زوایای سفر درمانی ایشان به لندن در سال ۲۰۰۴ تشریح شده است. وی در این کتاب اسناد زیادی را منتشر کرده که انتشار برخی از آنها جالب به نظر میرسد. از جمله …
Read More »مواجهه مراجع عظام با واقعه ۱۵ خرداد
شبکه اجتهاد: شاید اوج همدلی و هماهنگی مراجع عظام تقلید را در وقایع پیش از انقلاب، بتوان در ماجرای ۱۵ خرداد ۴۲ شاهد بود. غالب فقیهان به این وقایع واکنش نشان دادند. گفته میشود که آیتالله مرعشی نجفی اولین عالِمی بود که به اجتماعکنندگان و معترضین پیوست.[۱] پس از ایشان هم اما بیانیهها و اعتراضات از جانب مرجعیت بالا گرفت. …
Read More »کالبدشکافی داعش: از ظهور تا افول
کتاب «کالبدشکافی داعش: از ظهور تا افول» به قلم سیدعلی نجات، توسط مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بینالمللی ابرار معاصر تهران منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب کالبدشکافی داعش: از ظهور تا افول در قالب ده فصل سعی دارد در کنار مسائل ﻓﻜﺮی و اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ داﻋﺶ، عوامل مؤثر در ظهور و قدرتیابی و عوامل تأثیرگذار در شکست و افول …
Read More »نظام اسلامی: نظامی، آری ولی نظامیگری، هرگز!/ محمد سروش محلاتی
شبکه اجتهاد: آنچه میخوانید چکیدهای از سخنان حجتالاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه در شب بیست و یکم ماه مبارک رمضان در هیئت دارالزهرا(س) است: شگفت آور است حضرت علی (ع) متهم میشود که “دانش جنگ” ندارد: «لا علم له بالحرب»(خطبه ۲۷) در حالیکه امام دانش جنگ داشت ولی با نظامی گری مخالف بود. …
Read More »جوانان شیعه عراق در گرداب دوباره کمونیسم/ عباسعلی مشکانی سبزواری
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام عباسعلی مشکانی سبزواری، رئیس مؤسسه معارف و اندیشه تمدنی اسلام محقق و مدرس فقه سیاسی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در یادداتشتی تحلیلی درباره جریان کمونیسم در عراق و مبارزه و مقابله فقهای معاصر و رویکرد جدید مقتدی صدر و نحوه فعالیتهای او در عراق مینویسد: ۱- پس از جنگ جهانی اول و اضمحلال امپراتوری عثمانی و کوتاهی دست …
Read More »اختیاراتی که به ولایت فقیه داده میشود، مقام نیست بلکه تکلیف و وظیفه است/ هیچ تفاوتی بین ولی فقیه و معصوم در اداره مملکت نیست
اگر ما نتوانیم امروز حکومت ولی فقیه را قبول کرده و وظیفه خود را براساس اهداف ولی فقیه انجام دهیم، قطعا اگر امام زمان(عج) هم ظهور کند نمیتوانیم کاری کنیم. شبکه اجتهاد: بنابر آموزههای اعتقادی شیعی، نصب امام بر خداوند واجب است. این وجوب از دو قاعده اصلی حسن و قبح عقلی و قاعده لطف نتیجه گرفته میشود. بدین سان، …
Read More »ساختن کشوری بدون منکرات، نیازمند مجالست با علما است
آیتالله نوری همدانی گفت: امیرالمؤنین (ع) در سفارش به مالک اشتر فرمود هر کس میخواهد کشور اسلامی را اداره کند باید با علمای آن کشور ارتباط و مراوده داشته باشد زیرا ساختن کشوری که در آن منکرات جایی نداشته باشد، نیازمند مجالست با علما است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله حسین نوری همدانی در آیین ضیافت افطاری دارالقرآن کریم علامه …
Read More »نمونههایی از شدت عدالت حضرت علی(ع) در برابر دستاندازان به بیتالمال
پژوهشگر سیره معصومین(ع) عنوان کرد: حضرت علی(ع) چنان دقیق و با جدیت درصدد اجرای عدالت بودند و از عدالت پاسداری میکردند که در نهایت برای برخی قابل تحمل نبود و کار به آنجا رسید که منجر به شهادت ایشان شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمدحسین علیاکبری، پژوهشگر سیره معصومین(ع)، درباره سیره اقتصادی حضرت علی(ع) و جایگاه عدالت و …
Read More »«جستارهایی در فقه حکومتی» با رویکردی تمدنی
کتاب «جستارهایی در فقه حکومتی (فلسفه، حکومت و تمدن)» نوشته عباسعلی مشکانی سبزواری از سوی انتشارات کتاب فردا در قم منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، انقلاب اسلامی در مراحل سهگانه خود، یعنی ایجاد، استقرار و توسعه با محوریت فقه حرکت کرده است. در مرحله ایجاد با استفاده از فقه سنتی، در مرحله استقرار با استفاده از فقه پویا و …
Read More »«علو و استعلا در مفهوم امر» در سیره سیاسی امام خمینی(ره)/ داود مهدوی زادگان
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین داود مهدوی زادگان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی یادداشتی با عنوان «علو و استعلا در مفهوم امر (سیره سیاسی امام خمینی(ره))» نگاشته است که در ادامه می آید: امام خمینی(ره) در بحث اوامر علم اصول الفقه، معتقدند که در معنای «أمر» (فرمان)، «علو» دخالت دارد، یعنی تحقق اوامر حاکم در صورتی امکانپذیر …
Read More »پژوهشی پیرامون «قاعده حفظ نظام» منتشر شد
در این اثر پژوهی تلاش شده است به این سؤال اصلی پاسخ داده شود که حکم شرعی «حفظ نظام» چیست و آیا میتوان آن را بر اساس منابع فقه، به عنوان یک قاعده فقهی به شمار آورد؟ به گزارش خبرنگار اجتهاد، قاعدۀ فقهی «حفظ نظام»، یکی از قواعد فقهی است که در فقه حکومتی کاربرد بسیاری دارد؛ اما این قاعده …
Read More »آسیبشناسی حکومت دینی از دیدگاه امام علی(ع)
در اندیشه علوی مردم و حکومت، دارای حقوق و وظایفی نسبت به یکدیگر میباشند که در پرتو عمل به این وظایف و رعایت حقوق یکدیگر، جامعه سیر تکاملی پیش رفت و ترقی را به سلامت میپیماید. یکی از این حقوق که حکومت بر مردم دارد وفاداری به نظام و اطاعت و فرمانبرداری از رهبری است که میتون عدم تبعیت از …
Read More »همراهی حوزه نجف اشرف با قیام مردم ایران در ۱۵ خرداد ۴۲/ صفاءالدین تبرائیان
شبکه اجتهاد: یادداشت پیشروی به واکاوی واکنش حوزه علمیه نجف و مشخصا دو مرجع عالیقدر آن حوزه، آیتالله سید محسن حکیم و آیتالله سید ابوالقاسم خوئی، نسبت به وقایع بهار سال ۱۳۴۲ در ایران و قیام ۱۵ خرداد پرداخته است. مشروح یادداشت دکتر صفاءالدین تبرائیان، پژوهشگر تاریخ معاصر و نویسنده کتابهای «نهاد مرجعیت شیعه در ۲۰۰ سال اخیر» و «احیاگر …
Read More »«آفتاب در طلعت آفتاب»، ویژهنامه انتخاب آیتالله خامنهای بهعنوان رهبر انقلاب
شبکه اجتهاد: ۱۴ خرداد ماه سال ۱۳۶۸ یکی از اندوه بارترین و در عین حال یکی از پر شکوه ترین روزهایی است که ملت مسلمان ایران در طول سال های پس از پیروزی انقلاب به خود دیده است. در این روز از یک سو رهبر کبیر انقلاب اسلامی و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران به ملکوت اعلی پیوست و عالمی را …
Read More »حق حکومت، بستگی به رأی اکثریت دارد/ نظریه مردمسالاری دینی در اندیشه امام و رهبری
شبکه اجتهاد: نظریه مردمسالاری دینی بهزعم بسیاری از تحلیلگران مهمترین دستاورد نظری و عملی انقلاب اسلامی، بهویژه در حوزه سیاست است و مهمترین یادگار بنیانگذار انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی (ره)، نظام جمهوری اسلامی، اسلامی که بر مبنای این نظریه تأسیس شده است. صبحنو در گفتوگو با دکتر محمدحسین جمشیدی، عضو هیأت علمی دانشگاه تربیتمدرس این نظریه و جوانب معارض …
Read More »سکولاریزه شدن حوزه؛ پیامد کمکاری در فقه حکومتی
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تأکید بر آسیبهای دوری حوزه از مباحث فقه حکومتی، گفت: وقتی درسهای خارج طهارت و مکاسب و فقه احوالات شخصیه و بحثهای غیر حکومتی نرخ رایج شود و اداره حکومت برعهده مجلس و شورای نگهبان باشد گویا عملا پرداختن به فقه حکومتی را وظیفه دیگران میدانیم؛ این نوعی سکولار نهفته است. …
Read More »خمینی کبیر؛ از نفی فقه اشرافی تا اثبات فقه مردمی/ مهدی نجفی
ساختار فقهی امام را باید در شعار «جمهوری اسلامی، نه یک کلمه زیاد و نه یک کلمه کم» جستجو کرد زیرا پذیرش جمهوریت و مردم گرایی، حزب گرایی و ساختار حکومت قبیلگی (چپ و راست) را نفی میکند و از اشرافیت مدرن قبیلگی جلوگیری خواهد کرد. شبکه اجتهاد: سالروز رحلت جانسوز امام خمینی (ره) یادآور تشییع میلیونها ایرانی با امام …
Read More »منظومه فکری امام خمینی (ره)/ علی دارابی
شبکه اجتهاد: ایام ارتحال معمار کبیر انقلاب اسلامی و بنیانگذار جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی (ره)، فرصت مناسبی است تا ابعاد شخصیتی، فکری و آراء و اندیشه ایشان مورد واکاوی قرار گیرد تا از رهگذر آن نسل جوان کشور با سیره و افکار امام (ره) بیشتر آشنا شوند و نظام تصمیمگیری، سیاستگذاری، برنامهریزی و کارگزاران اجرایی نسبت «اقدام و عمل» …
Read More »رضایتمندی مردم؛ ملاک حرکت حکومت اسلامی به سمت عدالت در اندیشه امام (ره)
عضو هیئت علمی جامعه المصطفی (ص)، رضایتمندی مردم نسبت به مسئولان را یکی از معیارهای حرکت حکومت اسلامی به سمت تحقق عدالت در اندیشه امام خمینی (ره) خواند و اظهار کرد: امام (ره) از همین جهت هیچگاه خود را از مردم جدا نمیدانستند و مردم را نیز هیچگاه از خودشان جدا نمیکردند و بیتوجهی به اراده و خواست مردم را …
Read More »استکبار و استضعاف در مکتب امام خمینی
از نگاه امام خمینی (ره) یکی از مهمترین حربههای استکبار جهانی، ایجاد فضای بیاعتمادی و بدبینی نسبت به انقلاب ایران بود و این مسئله ناشی از آن بود که وقوع انقلاب ایران، بسیاری از معادلات سیاسی در منطقهی خاورمیانه را به هم ریخته بود. شبکه اجتهاد: واژههایی مانند استضعاف، مستضعف، استکبار و مستکبر، اساسا دارای ریشهای قرانی هستند و در …
Read More »ابعاد ناشناختۀ امام خمینی/ محمدجواد حجتی کرمانی
شبکه اجتهاد: برای شناخت ابعاد ناشناختۀ امام خمینی، باید ابتدا از مقیاسها و معیارهایی سخن گفت که آنها نیز ناشناخته اند! تقوی، اخلاص، زهد، بی علاقگی به دنیا، عبادت، سرشک شوق برای خدا در نیمه شب تار از دیدگان فرو ریختن، در جستجوی گمنامی و بی نام و نشانی بودن، مال فراهم نیاوردن، خشت بر خشت ننهادن، خانۀ نو بنا …
Read More »دموکراسی در گفتمان امام خمینی/ ابوالفضل مروی
شبکه اجتهاد: واژه یا به عبارت صحیح تر اصطلاح “دموکراسی” از اصطلاحات کهن و دیرپای مباحث اندیشه سیاسی است. دموکراسی اصطلاحی یونانی است که از دو کلمه (demos- اسم) به معنای مردم و (kratia- فعل) به معنای حکومت کردن، گرفته شده است. دموکراسی یعنی حکومت قاطبه مردم، مردم سالاری یا حکومت مردم بر مردم. در یونان باستان این اصطلاح به …
Read More »مجازات بدنی تأثیرگذارتر از حبس است
معاون فرهنگی قوه قضائیه در مراسم رونمایی از سامانه ملی صبر با اشاره به اینکه زندان بسیار آسیبزاست و اصل مجازات زندان در اسلام وجود ندارد گفت: ما میراثدار فرهنگ ایرانی، اسلامی و وارداتی هستیم و مجازات زندان هم یک فرهنگ وارداتی است و از کشور فرانسه وارد کشور ما شده است و ما باید به دنبال مجازاتهای جایگزین باشیم. …
Read More »تفاوت اندیشه سیاسی شیعه با اهل سنت در مقوله شورا/ نظام دوشورایی در مدل مردم سالاری دینی
حجتالإسلام میراحمدی با اشاره به اینکه شورا را میتوان با دو نگاه نظام سازی و تصمیم سازی مورد توجه قرار داد گفت: در اندیشه سیاسی شیعه، شورا نقشی در مشروعیتدهی به حکومت و شکلگیری نظام سیاسی ندارد و فقط نقش تصمیم سازی را برعهده دارد اما در اندیشه سیاسی اهل سنت، شورا علاوه بر تصمیم سازی نقش تعیین کنندهای در …
Read More »مناسبات ارتباطی امام خمینی و آیتالله بروجردی/ نامه آقا روحالله به پاپ در حمایت از فلسطین
یکی از موضوعات موردتوجه در تاریخ حوزه علمیه قم، ارتباط حضرت امام خمینی با آیتالله بروجردی در دهههای بیست و سی شمسی است. پیش از این گفته شد که آقای خمینی تأثیر بسزایی در هجرت آیتالله بروجردی به قم داشت؛ و نیز از تلاش چشمگیر او برای ماندگاری مرجع تقلید شیعیان در حوزه علمیه قم یاد شد. به گزارش شبکه …
Read More »فهم فقه حکومتی امام خمینی مستلزم شناخت رویکرد امام در همه علوم اسلامی است
در دین شناسی جامع و موردنظر امام خمینی(ره) به همه آیات قرآن و ابواب روایی توجه میشود و برخلاف نگاه جزئی، سامان دهی حیات انسان در اجتماع اصل قرار میگیرد؛ از اینرو فهم فقه حکومتی امام خمینی(ره) مستلزم شناخت مکتب جامع ایشان است، به عنوان مثال اگر بحث ولایت فقیه را در کلام نبینید، ولایت فقیهی در فقه مطرح میکنید …
Read More »کتاب «حقوق در جهان اسلام» منتشر شد
کتاب «حقوق در جهان اسلام» اثر پروفسور سید حسن امین از سوی انتشارات چاپخش منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب برشی از دایره المعارف جهان نوین اسلام آکسفورد است. در واقع اثر حاضر ترجمهای است از مدخل حقوق «Law» این دایره المعارف که طی چهار مقاله دحقوقر آن دایره المعارف به آن پرداخته شده است. پروفسور سید حسن …
Read More »