دیدگاه و گزارش

به همت معاونت ارتباطات و نشر مؤسسه موضوع شناسی احکام فقهی، تور مجازی موزه فقه و زندگی طراحی و در سایت مؤسسه بارگذاری شد.

باید در حج سعی بر هماهنگی و همراهی داشت؛ نه این‌که هر روز بر آتش کینه و جنگ بیافروزیم؛ رفتارهای ناقض قوانین کشور میزبان نقض غرض حج است. می‌توانیم حج را از نظر اعمال طوری برگزار کنیم که مورد توافق همه‌ی مذاهب اسلامی باشد؛ تا آن فلسفه اصلی سیاسی ـ اجتماعی حج تأمین شود.

شبکه اجتهاد: چندی پیش، هم‌اندیشی‌ «حجاب؛ مسئولیت‌ها و اختیارات دولت اسلامی» در مجموعه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد. در راستای این هم‌اندیشی، گفت‌وگوها و نشست‌هایی با مراجع معظم تقلید برگزار شد. نوشتار حاضر، گزارش این دیدارهاست که توسط این پژوهشگاه برای انتشار در اختیار مباحثات قرار گرفته است.

جدیدترین استفتائات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در مردادماه ۹۶ که بخشی از آن پیرامون استطاعت حج است منتشر شد.

مسلماً ازدواج موقت مشروعی است به حکم دین، خلافی در آن نیست. ازدواجی که ضوابط خاص خود را دارد و کمی متفاوت و شاید سهل‌تر از ازدواج دائم است؛ اما، اماهایی وجود دارد که نیازمند بررسی است.

آیا می‌توان بنایی ساخت که بر اماکن عالیه اسلامی چون مکه مکرمه و یا حرم ائمه اطهار (ع) اشرافیت دارد و عظمت معماری ایشان را خدشه دار می‌کند؟

سخنگوی نیروی انتظامی درحالی صریحا اعلام کرد داخل خودروهای شهروندان جزو حریم خصوصی محسوب نمی‌شود که برخی مراجع تقلید، نظری مغایر با این گفته دارند.

شبکه اجتهاد: علما و بزرگان حوزه در سخنان و نوشته‌های خود از اهمیت و ویژگی‌های شب قدر گفته‌اند که گلچینی از مهم‌ترین نکات این سخنان در پی می‌آید.

شبکه اجتهاد: پس از انتشار نتیجه گزارش‌های استهلال ماه مبارک رمضان ۱۴۳۸ قمری، پرسش‌هایی مطرح شد که سه پرسش مهمّ‌تر را همراه با پاسخش در ذیل می‌آوریم.

شبکه اجتهاد: در نوشتار حاضر دیدگاه فقها درباره ثبوت رؤیت هلال ماه مورد بررسی قرار گرفته است. آیا رؤیت هلال در یک شهر، برای ثبوت ماه در شهرهای دیگر کافی است یا فقط برای ثبوت ماه در شهرهای هم افق کفایت می‌کند؟ فقها در این باره اختلاف نظر دارند. آیت‌الله خویی در تحریر محل نزاع در این مسئله می‌نویسد:

استفتائات جدید پیرامون احکام ماه مبارک رمضان بنا بر فتوای مقام معظم رهبری منتشر شد.

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی سهرابی رئیس ستاد استهلال استان قم و عضو پژوهشگاه معارج، در یادداشتی به وضعیت رویت هلال ماه رمضان ۱۴۳۸ پرداخت و تصریح کرده است هلال ماه رمضان غروب روز جمعه در اغلب نقاط با چشم عادی رؤیت‌پذیر است.

شبکه اجتهاد: حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب به پرسشی‌هایی درباره انتخابات پاسخ گفته است که متن پرسش‌های مطرح شده و پاسخ این مرجع تقلید شیعیان بدین شرح است:

جدیدترین استفتائات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در اردیبهشت ماه ۹۶ از سوی دفتر مقام معظم رهبری منتشر شد.

محصولات تراریخته از مواردی است که باید به عرف خاص مراجعه کنیم نه عرف عام، عرف خاص یعنی همان خواص متخصص این مباحث، وقتی تعداد زیادی از کارشناسان می‌گویند که ۲۰ سال گذشته است، اگر ضرر معتنی بهی داشت خودش را در طول ۲۰ سال نشان می‌داد و ما چنین ضرری ندیده ایم و در پایان نتیجه می‌گیرند که چنین ضرری ندارد، از این گفته آن سطح کافی برای اطمینان حاصل می‌شود.

سازمان حج و زیارت در اطلاعیه‌ای در خصوص حج تمتع سال ۱۳۹۶ اعلام کرد: شرایط لازم برای تشرف بیش از ۸۶ هزار نفر از حجاج جمهوری اسلامی ایران در حج سال ۱۳۹۶ مهیا شده است.

در مورد حد قصر نماز حدود ۱۰ فتوا وجود دارد که از ۴۰ کیلومتر تا ۴۸ کیلومتر متفاوت است زیرا واحد اندازه گیری که در روایات با عنوان «میل» بیان شده است و هر کدام از فقها مقدار متفاوتی برای آن قائل هستند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین فلاح زاده، رییس سابق مرکز موضوع شناسی احکام فقهی، در مرکز فقهی قائم(عج) با اشاره به اهمیت موضوع شناسی و تأثیر آن در اجتهاد اظهار داشت: بسیاری از فقهای بزرگ شیعه به موضوع شناسی احکام پرداخته‌اند، این که برخی می‌گویند تعیین مصداق در شأن فقیه نیست به معنای عدم توجه …

شبکه اجتهاد: یکی از مباحث مطروحه در فقه، که مورد کنکاش فقها، و محل اختلاف نظر آنها واقع شده است، مساله وقت نماز جمعه است. در این نوشتار به نحو اختصار به اقوال و ادله آنها در این مساله اشاره می‌شود، و سپس به داوری بین آنها پرداخته می‌‌شود. اقوال در مساله قول اول: قائلین به این نظریه معتقدند وقت نماز جمعه مضیق، و از اول زوال است تا وقتی که نماز جمعه تمام شود. یعنی نمازگزاران باید به محض اینکه زوال شمس محقق شد، نماز را (البته همراه با خطبه‌‌ها و اذان) شروع کنند، و حق تاخیر نماز جمعه …

جدیدترین استفتائات اسفندماه حضرت آیت‌الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی از سوی دفتر مقام معظم رهبری منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، متن سؤال و جواب این استفتائات به شرح زیر است:   ثواب خرید کالای ایرانی س. آیا خرید کالای ایرانی ثواب هم دارد؟ ج. اگر به نیت تقویت مسلمانان و اقتصاد نظام اسلامی انجام شود قطعاً ثواب دارد.   استفاده از کالای خارجی س. حکم خرید، فروش و استفاده از کالای خارجی در صورتی که مشابه داخلی داشته باشد اشکال دارد؟ ج. اگر این کار موجب تضعیف کالای ایرانی و ضرر به اقتصاد نظام اسلامی شود جایز …

اگر در ازای پرداخت‌ پاداش به کارمندان، خوف مفسده وجود داشته باشد؛ به این معنا که سبب شود حقی ضایع یا غیرحقی، به عنوان حق تلقی شود و یا نوبت اشخاص در بهره‌مندی از خدمات رعایت نگردد، پرداخت پاداش و گرفتن آن از سوی کارکنان مذکور نیز شرعا حرام خواهد بود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین‌ هادی مزینانی، معاون ضوابط شرعی سازمان سیاسی ـ عقیدتی ناجا، در یادداشتی، به بررسی ابعاد فقهی عیدی و پاداش‌های پایان سال کارمندان و سایر حقوق‌بگیران پرداخته است که متن این یادداشت در ادامه می‌آید: با نزدیک شدن ایام پایانی سال، موضوع پرداخت پاداش، …

مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور گفت: خمس در نظام سیاسی اسلام نیز دارای کارکرد است و به عنوان پشتوانه مهم حرکت سیاسی اسلام شمرده می‌شود؛ به خصوص در تاریخ مرجعیت خمس دارای کارکردهای مهمی است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‎الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور در همایش «خمس و تعالی فرهنگ جامعه» که در مدرسه امام کاظم(ع) قم برگزار شد، با ذکر این مطلب که اگر همه مکلفان خمس را پرداخت کنند بسیاری از مشکلات جامعه در زمینه فرهنگی و اجتماعی حل می‎شود، گفت: در ادای خمس نیز باید به نکات مهمی اشاره کرد، از جمله آن اهمیت …

جدیدترین استفتائات حضرت آیت‌الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی از سوی دفتر مقام معظم رهبری منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، متن سؤال و جواب این استفتائات به شرح زیر است: استفاده از پودر ژلاتین س. استفاده از پودر ژلاتین که عموما از خارج کشور وارد می‌شود چه حکمی دارد؟ ج. حلیت و حرمت ژلاتین دایرمدار موادی است که از آنها تهیه می‌شود؛ ژلاتین گیاهی حلال است و ژلاتین تهیه شده از استخوان حیوان‌های حلال گوشت که ذبح شرعی نشده اند حلال است و اما ژلاتین تهیه شده از پوست حیوان حلال گوشت که ذبح شرعی نشده، نجس و …

نماینده ولی‌فقیه در استان فارس گفت: مجموعه‌ دستگاه‌های فرهنگی وابسته به ستاد جمع‌آوری زکات در سراسر کشور تمثیلات قرآنی درباره زکات را جمع‌آوری کنند و در قالب فیلم‌نامه‌های کوتاه که قابل پذیرش و تحمل برای جوانان و مردم باشد منتشر کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله اسدالله ایمانی، نماینده ولی‌فقیه در استان فارس، در نشست روحانیان ستاد جمع‌آوری زکات استان فارس، گفت: اگر آیات کریمه قرآن را مورد توجه قرار می‌دهیم می‌بینیم که مسأله زکات به عنوان یک تکلیف لازم و ضروری که حکومت باید از مردم بگیرد مطرح است. وی در ادامه افزود: شأن حکومت اسلامی است که برای …

بنا به اجازه آیات عظام خامنه‌ای، سیستانی، وحیدخراسانی، شبیری‌زنجانی صافی‌گلپایگانی و  مکارم‌شیرازی مومنین می‌توانند سهم امام (ع) را تا پایان ربیع‌الاول به محکومان غیرعمد اختصاص دهند. به گزارش شبکه اجتهاد از روابط عمومی ستاد دیه کشور، با عنایت به استفتای به عمل آمده از سوی مراجع عظام تقلید حضرات آیات مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، وحید خراسانی، شبیری زنجانی و سیستانی اجازه فرمودند مؤمنین تا ابتدای ماه ربیع‌الثانی (۱۱ دی ماه) بخشی از خمس خود را تا سقف یک میلیون تومان به نیت سهم امام عصر(عج) در زمان غیبت، برای آزادی زندانیان آبرومند و متدین محکوم به جرایم غیرعمد و غیرکلاهبرداری …

بسیاری از مسلمانان اگرچه ضرورت وحدت اسلامی را می‌دانند و می‌پذیرند، ولی به لوازم آن پایبند نبوده و به گونه‌ای رفتار می‌کنند که گویا به مقابله با وحدت اسلامی برخاسته‌اند. متأسفانه چنین عملکردی در رفتار بسیاری از هواداران و منتسبین به خاندان شیرازی دیده می‌شود شبکه اجتهاد: در سال‌های اخیر عملکرد رسانه‌ای و مذهبی جریان هوادار و منتسب به آیت‌الله  سید صادق شیرازی به گونه‌ای بوده که این جریان را در صدر گروه‌هایی قرار داده است که با برافروختن هیجانات مذهبی، چالش‌های فراوانی را در مقابل وحدت اسلامی به وجود آورده‌اند. همه می‌دانیم که پیش از آیت‌الله  سید صادق شیرازی، …

این یادداشت با فرض قبول عدم صدق وطن در صورت قصد اقامت دو یا سه سال که خود مشهور ملتزم شده‌اند، به طور خلاصه به بررسی نظر مشهور و روایاتی که ممکن است بر خلاف مشهور به آنها استدلال شود می‌پردازد. شبکه اجتهاد: یکی از مسائل مبتلا به بسیاری از دانشجویان و طلابی که برای تحصیل به شهری غیر از وطن خود سفر می‌کنند این مسأله است که آیا دانشجویان می‌توانند در شهر محل تحصیل هم نماز تمام بخوانند؟ منظور از شهر محل تحصیل، شهری است که دانشجو یا طلبه، برای مدتی مجبور است در آن بماند. البته می‌توان با …

استدلالی که این نوشتار می‌خواهد بیان کند این است که فقه عزاداری از جمله مباحثی است که باید اصل را در آن بر احتیاط گذاشت و با آن مواجهه‌ای سخت‌گیرانه داشت. این اصل هم باید در مقام افتاء رعایت شود و هم در مقام عمل. به گزارش شبکه اجتهاد، متن زیر یادداشتی از حجت‌الاسلام محمدغفوری نژاد، استادیار گروه شیعه شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب است که در پی می‌‌آید؛ یکی از مباحثی که در عداد مستحدثات فقهی می‌‌توان از آن یاد کرد، فقه عزاداری است. ‌تعیین دقیق حدود عزاداری مشروع و ارائۀ خطوط قرمزی که باید در عزاداری برای اهل‌بیت(ع) …

موضوع وهن مذهب بودن قمه زنی در زمان کنونی اگرچه یکی از تأکیدات علما بر نهی از قمه‌زنی است ولی این عمل از جهاتی دیگر مورد نهی و حرمت قرار می‌گیرد و فقهای بزرگ شیعه با توجه به این جهات فتوا به تحریم قمه زنی داده‌اند. در ادامه نگاهی به فتوای علمای بزرگ شیعه دراین‌باره خواهیم داشت. شبکه اجتهاد: ضرری بودن قمه‌زنی- مرحوم شیخ مرتضی انصاری که سرآمد فقهای شیعه در قرن‌های اخیر است، قمه زنی را از جهت ضررها و آسیب‌های به بدن می‌رساند، حرام می داند. ایشان فتوایی درباره قمه‌زنی دارد که متأسفانه کمتر منعکس شده است و …

بحث درباره‌ی شیوه‌های عزاداری عموماً و قمه‌زنی خصوصاً از مباحثی است که گویا قرار نیست بر سر آن به توافق شود و هرسال با فرارسیدن ایام محرم و صفر، تنور بحث مخالفان و موافقان داغ می‌شود. نوشتار حاضر به قلم حجت‌الاسلام مهدی مسائلی از پژوهشگران جوان حوزه‌ی علمیه اصفهان است که بحث درباره‌ی قمه‌زنی به‌نوعی از دغدغه‌های پژوهشی اوست. وی کتابی را نیز با عنوان «عار یار شعار، قمه‌زنی در ترازوی عقل و شرع» به رشته‌ی تحریر درآورده است. شبکه اجتهاد: در تاریخ معاصر هنگامی‌که سخن از اصلاح مجالس عزاداری به میان می‌آید بیش تر افراد آغاز آن را به …

نجاتی با بیان این که راهکارهای فقهی خوبی برای جلوگیری از ازدحام در منا وجود دارد، به توسعه مکانی، زمانی و فاعلی در اعمال منا اشاره کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «راهکارهای فقه شیعه جهت جلوگیری از ازدحام در منا» با حضور جمعی از اساتید و طلاب حوزه علمیه قم در سالن اجتماعات پژوهشکده حج و زیارت استان قم برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین محمدسعید نجاتی در این نشست با اشاره به این که برخی فریضه حج را امری حادثه خیز می‌دانند، اظهار داشت: این افراد معتقدند از آن جایی که بسیاری از اوقات افراد زیادی در حج به …