دیدگاه و گزارش

نخستین شماره دوفصلنامه علمی- تخصصی «پژوهشنامه حج و زیارت» با شش مقاله فقهی- حقوقی به مدیرمسئولی سیدعلی قاضی عسکر و سردبیری سید مهدی علیزاده موسوی منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نخستین شماره دوفصلنامه علمی- تخصصی «پژوهشنامه حج و زیارت» با رویکرد علمی ـ پژوهشی و با هدف گسترش دانش و نشر اندیشه‌های نو در حوزه مطالعات حج و زیارت از سوی پژوهشکده حج و زیارت منتشر و روانه بازار نشر شد. بنابراین گزارش، در اولین شماره این دوفصلنامه (بهار و تابستان ۹۵) مقالاتی چون: «نقد و بررسی قاعده «الهواء تابع للأرض» در اثبات جواز توسعه اماکن مناسک حج»، «حقوق …

آیت‌الله فاضل لنکرانی با بیان تفاوت فقه فردی و فقه حکومتی در مسأله حج، گفت: اگر رهبر جامعه اسلامی حج را تضعیف دین بدانند و شخصی به حج برود حج او باطل است و دیگر در اینجا اختلافی مطرح نمی‌شود و همه فقها هم‌نظر هستند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «تعطیلی حج در بستر تاریخ و فقه» به همت پژوهشکده حج و زیارت و مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با حضور پژوهشگران، اساتید، روحانیون و معین‌های کاروان‌های حج و همچنین جمعی از طلاب حوزه علمیه در سالن همایش‌های سازمان حج و زیارت استان قم برگزار شد. سخنرانان این نشست آیت‌الله …

نشست صد سبیل حج با عنوان «نقش حاکم اسلامی در تعطیلی یا تعلیق حج»، با سخنرانی رضا عندلیبی، مدیر گروه فقه و حقوق پژوهشکده حج و زیارت و مهدی درگاهی، عضو شورای پژوهشی پژوهشکده حج و زیارت در مجمع جهانی صادقین برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی درگاهی، عضو شورای پژوهشی پژوهشکده حج و زیارت در این نشست با اشاره به اینکه مراد از تعطیلی حج عوامل و پیشینه آن در اسلام موضوع بحث ماست، اظهار داشت: اگر نگاهی به پیشینه تاریخی تعطیلی حج بیندازیم، می‌بینیم که این موضوع به معنی برگزار نشدن مراسم حج است به …

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی به مناسبت فرارسیدن موسم حج ابراهیمی، پیام مهمی خطاب به برادران و خواهران مسلمان در سراسر جهان صادر نمودند. این پیام، امسال در حالی منتشر می‌شود که با کارشکنی‌های حکّام سعودی، هیچ زائر ایرانی در مراسم حج بیت‌الله الحرام حضور ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پیام امسال خود تأکید نمودند: «جهان اسلام، اعم از دولتها و ملّتهای مسلمان باید حاکمان سعودی را بشناسند و واقعیت هتّاک و بی‌ایمان و وابسته و مادّی آنان را بدرستی درک کنند؛ باید به‌خاطر جنایاتی که در گستره‌ی جهان اسلام به بار آورده‌اند، گریبان آنها …

این ویژه‌نامه در قالبی مختصر به بیان راهبردها و راهکارهای حل مساله اصلا حجاب جامعه می‌پردازد و مباحث بدیعی چون مباحث فقهی تعزیر در رابطه با بدحجابی را ارائه می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، ویژه نامه راهکارهای اصلاح حجاب جامعه به عنوان اولین پیوست راهکارهای اجرایی در راستای پروژه آسیب شناسی وضعیت دینی-فرهنگی جامعه توسط موسسه صراط المبین منتشر شد. بنابراین گزارش، ویژه‌نامه «راهکارهای اصلاح حجاب جامعه» پس از محصول فروردین ماه «افق مکث» منتشر شده توسط موسسه مذکور که با موضوع مساله شناسی حجاب ارائه شد، نسخه تکمیلی آن محسوب شده و در قالبی مختصر به بیان راهبردها و …

کتاب استفتائات قضائی از آیت‌الله صافی گلپایگانی با عنوان «آیین قضاوت در اسلام» چاپ و منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از عرصه‌های مهم فقهی اجتماعی در حکومت اسلامی، عرصه قضاوت است، در حکم به نفع یا علیه شخصی، باید استناد حکم قضائی به احکام نورانی شرع مقدس معلوم باشد، لذا پژوهشگران و محقّقان محترم این عرصه، با اطلاع بر آراء و فتاوای فقهای بزرگ درباره موضوعات مختلف قضائی، می‌توانند در این زمینه به آسانی و محقّقانه گام بردارند. به همین منظور، بخش استفتائات دفتر آیت‌الله صافی گلپایگانی  با گردآوری قریب به یکصد و بیست هزار استفتاءِ رسیده از …

احمد الطیب، از علمای شیعه و سنی خواست تا با صدور فتوایی حکم به تحریم کشتار مسلمانان در اقصی نقاط جهان دهند و با این اقدام به مبارزه با این پدیده شوم بروند. به گزارش شبکه اجتهاد از ابنا، شیخ الازهر در سخنان خود از تمام علمای شیعه و سنی خواست تا در حرکتی متحد، اقدام به صدور فتوایی در حرمت کشتار مسلمانان در اقصی نقاط جهان دهند. شیخ احمد الطیب در مصاحبه با روزنامه ” الکویتی”، از علما و روحانیون سنی و شیعه دعوت کرد که در اقدامی مشترک، فتوایی صادر نمایند و طی آن هرگونه قتل و کشتار …

آیت‌الله فیاض از مراجع تقلید نجف گفت: برای زن مسلمان جایز است مسئولیت هر کاری را که با تکالیف اسلامی او در تضاد نباشد برعهده گیرد، خواه این کار، اجتماعی باشد نظیر ریاست دولت و خواه فردی باشد همچون رانندگی و خلبانی و هیچ تفاوتی میان زن و مرد وجود ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمد اسحاق فیاض از مراجع تقلید نجف در پاسخ به پرسش دانشجویی که برای تدوین پایان‌نامه خود از ایشان سئوالی پرسیده بود، حدود و ملاک حضور زن در فعالیت‌های اجتماعی و فردی را تبیین کردند. متن این پرسش و پاسخ به شرح زیر است: …

آیت‌‌الله مکارم شیرازی در حرم رضوی توضیحاتی درباره فتوای ۱۵ سال قبل خود درباره حجاب دخترانی که در خارج از کشور تحصیل می‌کنند ارائه و از سوء استفاده‌های صورت گرفته از این فتوا انتقاد کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌‌الله ناصر مکارم شیرازی، در جمع زائران و مجاوران بارگاه ملکوتی امام هشتم(ع) با اشاره به هفته حجاب و عفاف گفت: در وهله اول از کسانی که این دو ابتکار را به عمل آورده‌اند که هم خاطره مسجد گوهرشاد را زنده کرده‌اند و هم هفته حجاب و عفاف، تشکر می‌کنم، مبادا عده‌ای ‌خیال کنند بی‌حجابی کم کم در حال عادی شدن …

امروزه پوشش خاصی میان مسلمانان جهان وجود دارد که دارای ویژگی‌های مشترکی بوده و از فتوای فقیهان در مذاهب مختلف اسلامی اثر گرفته است. این پوشش را به اختصار پوشش فقهی می‌نامیم. مطابقت این پوشش با پوششی که اسلام آن را در شبه‌جزیره رواج داد، هم بین فقهای اسلامی مسلم است و هم از باورهای نهادینه‌شده در فرهنگ مسلمانان است. با این وجود در سالیان اخیر این مطابقت از سوی برخی محققان با چالش‌هایی مواجه شده است. شبکه اجتهاد: حجاب، همیشه و همواره از واجبات اسلامی به‌شمار می‌رفت. از اساسی‌ترین آمورزه‌های اسلام به زنان صدر اسلام حجاب بود؛ امری که …

استاد علیدوست با تاکید بر اینکه ممکن است در شرایط حرج و اضطرار، کسب علم بر اجرای یک حکم دیگر اولویت داشته باشد به این پرسش پاسخ داد که کدامیک از منابع چهارگانه اجتهاد و استنباط نقش بیشتری در حکم آیت‌الله‌ مکارم شیرازی درباره تزاحم علم‌آموزی و حجاب را دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و نویسنده کتاب فقه و مصلحت، با اشاره به مسایل مطرح شده در چند روز اخیر در زمینه فتوایی در مورد حجاب دختران و زنان مسلمان در برخی دانشگاه‌های خارج کشور، به ایکنا گفت: …

محسن مهاجرنیا در یادداشتی با هشدار به  وجود دستهایی در شکستن مرجعیت و اقتدار دینی گفت: برخی از مردم عادی که دغدغه و تعصب نسبت به حجاب دارند در شبکه‌های اجتماعی بین فتوا و یک موضع‌گیری سیاسی فرق قائل نیستند و شعار خطرناک «مرجع تقلید ما بصیرت بصیرت» سر می‌دهند، آیا نباید حوزه و مدیریت حوزه انقلابی به فکر صیانت از هویت و موجودیت خویش برآید و نگذارد چوب حراج به سرمایه‌های علمی و معنوی او زده شود؟ به گزارش شبکه اجتهاد، در چند روز گذشته فتوائی از آیت‌الله مکارم شیرازی در فضای مجازی منتشر شد که براساس آن در …

نمی‌توان با صدور مجوز تنها برای رفع حجاب جهت تحصیل آن هم در موارد بسیار ضروری توسط آیت‌الله مکارم، این حکم را به سایر موارد تسری داد و آن را دستمایه‌ای برای هیاهو و جنجال آفرینی کرد. تشخیص اهم و مهم بر عهده فقیه است که هر موضوع تازه‌ای باید در معرض استفتای جدید قرار گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سعید داودی عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، طی یادداشتی درباره فتوای آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی پیرامون حجاب آورده است: فتوای آیت‌الله مکارم شیرازی در اجازه برداشتن حجاب در بعضی از شرایط ضروری در مراکز آموزشی …

شاید انتشار این فتوا – آن هم پس از شش سال – آزمونی باشد برای آگاهی از میزان تبعیت دین‌داران در شرایطی که فتوای یک عالم مجتهد برخلاف پیش زمینه‌های ذهنی آن‌ها باشد. شبکه اجتهاد: قبل از هر چیز یادآوری این دو نکته است. اول: در احکام شرعی (اعم از عبادات و معاملات، جز آنچه در حیطه اختیارات ولی امر است) هر فرد مکلف، موظف به عمل کردن به دستورات مرجع تقلید خود است و در عین حال حق اعتراض به فتوای سایر مراجع تقلید را ندارد. دوم: احکام در اسلام، به یک اعتبار بر دو نوع «اولی و ثانوی» …

پس از نگارش نامه‌ای از سوی آیت‌الله سیدعباس مدرسی یزدی در خصوص حجاب دخترانی که در خارج از کشور مشغول تحصیل هستند و مجبور به ترک حجاب می‌شوند، حجت‌الاسلام وحید علیان‌نژاد مسئول پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت‌الله مکارم شیرازى به این نامه پاسخ داد. به گزارش شبکه اجتهاد، متن پاسخ نامه که توسط حجت‌الاسلام وحید علیان‌نژاد نگاشته شده به شرح ذیل است: بسمه تعالى- برادر عزیز جناب آیت الله مدرسى یزدى (دامت تأییداته) با اهداء سلام و تحیت؛ نامه‌‌اى از طرف جنابعالى درباره فتوایى که پانزده سال پیش از طرف حضرت آیت‌الله العظمى مکارم شیرازى صادر شده و بعضى از …

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین فلاح‌زاده عضو دفتر استفتائات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای و رئیس مرکز موضوع‌شناسی احکام فقهی، به پرتکرارترین سؤالات مطابق با فتاوای رهبر انقلاب پاسخ داده است که متن پاسخ‌ها همزمان با ۲۱ تیرماه، روز عفاف و حجاب به شرح زیر منتشر می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از مباحث مهم فقهی که مورد نیاز آحاد افراد جامعه می‌باشد احکام «پوشش و آرایش» است. «پوشش» یک امر طبیعی برای انسان‌ها و از ممیزات او نسبت به دیگر موجودات است. «آرایش» هم رفتاری است که از تمایل انسان به خودآرایی نشئت می‌گیرد. اسلام در احکامی که در مورد پوشش و آرایش …

بعد از آنکه مسئله حجاب را به عنوان دستورى قاطع و مورد اجماع مسلمین بلکه ضرورت دینى پذیرفتیم می‌‌توانیم به شورا بنشینیم که طرز پوشیدن حجاب چگونه باشد بهتر است؟ و باید پذیرفت بخشى از مشکلاتى که امروز دامان مسلمین را گرفته براى این است که جایگاه واقعى مشورت را فراموش کرده‏‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، پایگاه اطلاع‌ رسانی دفتر آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی، با توجه به فتوای اخیر ایشان پیرامون حجاب دختران در خارج برای تحصیل، یادداشتی را با عنوان «حدود شناسی حجاب و پوشش از منظر آیت‌الله مکارم شیرازی» منتشر کرده است که در ادامه می‌آید. بدون شک …

اساساً مبنای آیت‌الله مکارم شیرازی لزوم دخالت فقیه در تعیین موضوعات و تشخیص مصادیق درست یک حکم و فتوا برای مردم است. وی این جنبه از اختیارات فقها را در چارچوب «احکام ولایی» آن‌ها می‌داند که منافاتی با قوه تشخیص مقلدین ندارد. شبکه اجتهاد: انتشار گسترده فتوای آیت‌الله مکارم شیرازی درباره جواز ترک حجاب برای زنان مسلمانی که راهی جز ترک حجاب برای ادامه تحصیل در کشورهای دیگر ندارند، بار دیگر بحث داغ حجاب و پوشش زنان را در عرصه عمومی و رسانه‌ای به جریان انداخت. متن فتوا حاوی دلالت‌ها و کدهای مهمی است: «با توجه به این‌که اگر دختران …

رهبر انقلاب، با بیان اینکه دست‌های خبیثی، سعی کردند نوجوان‌های ما را به روزه‌خواری بکشانند و بحمدالله موفّق نشدند و موفّق هم نخواهند شد، اظهارکردند: مسئولان کشور و آحاد مردم، توجّه کنند که دشمنان مغرض و خبیث، تا کجاها فکر کرده‌اند و به چه‌چیزها فکر کرده‌اند؛ برای اینکه نسل روبه‌بالندگی کشور را از دین دور کنند، می‌نشینند برنامه‌ریزی می‌کنند، نقشه‌کشی می‌کنند که نوجوان‌ها را به روزه‌خواری بکشانند. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای‌ صبح امروز در خطبه‌های نماز عید سعید فطر در بخشی از سخنان خود بیان داشتند: حضور مردم در روز قدس معنایش این است که اگر بعضی …

در پی انتشار خبری مبنی بر فتوای آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی درباره عدم لزوم رعایت حجاب از سوی دختران مسلمان در دانشگاه برخی کشورها، یکی از اعضای استفتائات دفتر این مرجع تقلید توضیحاتی ارایه کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، متن خبری که روی برخی پایگاه‌های اطلاع‌رسانی و در قالب یک استفتاء قرار گرفته به شرح زیر است: وظیفه خواهران دانشجوى مسلمان ترکیه و دیگر کشورها نسبت به رعایت حجاب در دو فرض زیر چیست؟ ۱- شرط گذراندن تمام ترم‌هاى دانشجویى در دانشگاه‌هاى تحت مدیریّت آنها، رعایت نکردن حجاب شرعى است. ۲- شرط اتمام چند ترم باقیمانده از رشته خاصّى در …

در برهه‌ای از تاریخ فقه شیعی نهاد مرجعیت با تفکیک موضوع شناسی از حکم شناسی و اعلام به این که فقیه وظیفه‌ای در ورود به موضوعات و مصادیق به صورت فی‌الجمله دارد و نه بالجمله و لذا در خیلی از امور ورود پیدا نمی‌کردند اما الآن گویا طبق برخی مبانی باید به سمتی رفت که نهاد مرجعیت و تک تک مراجع عظام، شأن بالجمله‌ای در ورود به این مقوله برای خویش قائل‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی شفیعی مدیر و عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق اسلامی مرکز پژوهش‌های علوم اسلامی و انسانی در یادداشت اختصاصی، پیرامون …

دفاتر آیات عظام خامنه‌ای، مکارم شیرازی، وحید خراسانی، صافی گلپایگانی و نوری همدانی مبلغ کفاره و زکات فطره امسال را اعلام کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، زکات فطره یا فطریه معادل با سه کیلوگرم قوت غالب مورد استفاده مسلمانان است که به طور معمول بر اساس مبلغ برنج یا گندم محاسبه می‌شود. بر کسی که خودش فقیر نباشد، واجب است برای خود و تمام کسانی که تحت تکفل او هستند زکات فطره را بپردازد. دفتر آیت‌الله خامنه‌ای و آیت‌الله مکارم شیرازی میزان کفاره هر مد طعام در سال ۹۵ را برای هر نفر ۲ هزار تومان و زکات فطره امسال …

اظهارات یک فقیه مراکشی مبنی بر اینکه «روزه خواری علنی در ماه مبارک رمضان جرم نیست» و قانون کیفری نباید در امر عبادات مداخله کند، در محافل عمومی این کشور جنجال به پا کرد؛ این در حالی است که این اقدام درمراکش همواره جرم بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد از «القدس العربی»، «احمد ریسونی» فقیه مراکشی و رئیس سابق جنبش توحید و اصلاح (شاخه تبلیغ حزب عدالت و توسعه؛ حزب اصلی دولت این کشور) با اشاره به قانون جرم بودن روزه خواری علنی در مراکش گفت: قانون کیفری نباید در امر عبادات مداخله کند. باید فرض براین باشد که …

«اذن ولیّ در ازدواج باکِره» در میان موضوعات فقهی به کثرت روایات متعارض‌نما مشهور است و همین نکته سبب شکل‌گیری دیدگاه‌های فقهی متفاوتی شده است. ابعاد و مسایل مختلف این مسئله برای نخستین بار در قالب کتابی بررسی شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در فتاوای شماری از فقها یکی از مواردی که دوشیزه بالغ و رشید باید اذن پدر یا جدّ پدری را داشته باشد، مسئله ازدواج است. آنچه در این مسئله موجب اختلاف نظر فقها شده، اختلاف در مبانی اصولی و رجالی، همچنین تفاوت مفاد روایات این باب و کیفیت جمع آن‌هاست. به سبب وجود روایات مختلف در …

یقینا ارائه فاکتور صوری، به این معناست که بیعی اتفاق نیفتاده و چون بیع صورت نگرفته، وکیل، در انجام وکالتی که به او محول شده، قصور کرده است و دریافت و استفاده از وام از این طریق از نظر شرعی اکل مال به باطل است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین هادی مزینانی، معاون ضوابط شرعی سازمان سیاسی عقیدتی ناجا، به تشریح احکام فقهی دریافت و پرداخت وام به وسیله فاکتور صوری پرداخت و گفت: به عنوان مقدمه ورود به بحث عرض می‌کنم که از نظر شرعی، وام عبارتست از پرداخت وجه به صورت قرض‌الحسنه که هیچ شرط و شروطی …

مرجعیت دینی در عراق بر حرام بودن تعرض به اموال عناصر داعشی فراری در خانه‌های مناطق آزاد شده تاکید کرد و آن را «ارث» اهالی آن‌ها دانست. به گزارش شبکه اجتهاد از شبکه العالم، عبدالمهدی کربلائی نماینده مرجعیت دینی در کربلا در خطبه نماز جمعه با استناد به یکی از خطبه‌های امام علی (ع) گفت: برخی اموال خانه‌ها را به این بهانه که متعلق به جنگجویان است، غارت می‌کنند اما امام علی (ع) به آنها می‌گویند که “این اموال میراث ورثه کسانی است که با شما می‌جنگند و دلیلی شرعی برای (برداشتن) اموال آن‌ها ندارید”. کربلائی تأکید کرد: «تنها غنیمت …

امروز در کشور ما ثروت عمده در زمین و ساختمان است و اگر فقه را از زاویه محدود و شخصی نگاه نکنیم، با توجه به اینکه اسلام دینی جهانی است و فقه توان حکومت داری دارد، پس راه وجود دارد که غیر از آن ۹ قلم قید شده، وجوب زکات در اموال دیگر را معین نماییم. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمد جواد فاضل لنکرانی، پیش از ظهر امروز در نخستین اجلاس ملی زکات کشور، در سالن همایش‌های سازمان حج و زیارت، در تهران با بیان اینکه احیای زکات یکی از برکات نظام جمهوری اسلامی است، گفت: در آیات و …

نخستین اجلاس ملی زکات کشور، با هدف تبیین و ترویج فرهنگ زکات و برکات آن در جامعه، با حضور شخصیت های حوزوی و برخی از مسئولین، در تهران آغاز شد. به گزارش شبکه اجتهاد، نخستین اجلاس ملی زکات کشور، به منظور تبیین و ترویج فرهنگ زکات و برکات آن در جامعه، صبح امروز با حضور شخصیت های حوزوی و برخی از مسئولین، در سالن همایش‌های سازمان حج و زیارت آغاز شد. در این اجلاس یک‌روزه، آیت‌الله محمد جواد فاضل لنکرانی، رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، آیت‌الله حسن عالمی، رئیس شورای عالی زکات، حجت‌الاسلام والمسلمین رشاد، رئیس شورای حوزه علمیه تهران، …

نخستین کتاب «رساله مصور جانبازان» مطابق با فتاوای هفت نفر از مراجع گران‌قدر، گامی مهم در راستای پاسخ‌گویی فقهی به مسائل و احکام خاص جانبازان است و این از خصوصیات فقه پویای شیعه است که در هر زمان بنا به مقتضیات قابلیت ارائه احکامی مناسب و درخور را دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، این رساله مطابق با فتاوای هفت نفر از مراجع تقلید؛ آیات عظام؛ امام خمینی(ره)،  آیت‌الله خامنه‌ای، آیت‌الله مکارم شیرازی، آیت‌الله سیستانی، آیت‌الله بهجت، آیت‌الله صافی گلپایگانی و  آیت‌الله جعفر سبحانی به عنوان تحولی نو در بیان احکام دینی در قطع وزیری در چهارصد و سی وشش صفحه، …

آیت‌الله نوری همدانی با ذکر این مطلب که وقتی امنیت و عزت ما در خطر است، دیگر حج واجب نیست، بیان کرد: انقلاب اسلامی ما برای امنیت، عزت و کرامت اسلامی به وجود آمد و نمی‌توانیم با کسانی که با صهیونیست‌ها همراه هستند، همکاری نماییم. به گزارش شبکه اجتهاد از حوزه، آیت‌الله نوری همدانی، در دیدار وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به مسأله حج و اشکال تراشی سعودی‌ها در این زمینه گفت: این مساله تازگی ندارد و در زمان امام راحل (ره) نیز حج به مدت یک سال تعطیل شد. ایشان افزود: ما باید به دنبال عزت و …