عبادات و مناسک

فتوایی که به نام «فتوای آیت‌الله خویی» مشهور شده این است که ما یک رؤیت هلال می‌خواهیم حالا مهم نیست که در کجای کره زمین باشد، با این شرط که چون هلال باید در شب دیده شود لذا زمان رؤیت در آن منطقه باید در شب شما واقع شده باشد.

نرم‌افزار شبیه‌سازی رؤیت هلال ماه، اولین نرم‌افزار بومی پیش‌بینی رؤیت هلال ماه‌های قمری است که تحت حمایت دانشکده مهندسی هوافضا و آزمایشگاه تحقیقات هدایت و کنترل سیستم‌های دینامیکی دانشگاه صنعتی خواجه‌نصیرالدین طوسی تهران و تحت سرپرستی و راهنمایی استاد ارزشمند، دکتر علیرضا نوین زاده به انجام رسیده است. این وبلاگ با استفاده از نرم‌افزار مذکور، اطلاعات مربوط به هر ماه قمری را برای گروه‌های رصدی و عموم مردم به نمایش می‌گذارد.

حجت‌الاسلام موحدنژاد گفت: مراجع و مقام معظم رهبری تشخیص روز عید فطر را یک امر حکومتی نمی‌دانند و آقا نیز در یکی از خطبه‌های عید فطر اشاره کردند که این یک موضوع فقهی است و هرکس باید به فتوای فقیه خود رجوع کند.

در این نوشتار، پس از بررسی مختصر درباره تولد و رؤیت هلال ماه، به مواضع اختلافی و فتوای مراجع مشهور اشاره می‌شود، تا ضمن تبیین نظرات این متخصصان دینی، جلوی انحراف و اختلاف در میان مردم و مقلدان مراجع عظام تقلید گرفته و برای همگان روشن شود که این مسئله، از غوامض امور شرعی است که با تحلیل‌های روزمره نمی‌توان آن را بررسی کرد و نتیجه گرفت.

کسانی که رؤیت با چشم مسلّح را کافی می‌دانند، به «أصاله الإطلاق» در مورد رؤیت استدلال نموده‌اند؛ علاوه آنکه در هیچ‌یک از روایات، دلیل و قرینه‌ای بر اعتبار رؤیت با چشم معمولی و عادی وارد نشده است کسانی که رؤیت با چشم غیرمسلح را معتبر می‌دانند، از روایات فراوانی استفاده می‌کنند که رؤیت هلال با چشم عادی ملاک است و در غیر این صورت، اطلاع از اول ماه تنها مخصوص عدّۀ معدودی خواهدشد.

این نرم‌افزار، مجموعه‌ای است از چندین برنامه‌ی کاربردی که همه‌ی آن‌ها با محاسبات نجومی سر و کار دارند، از جمله محاسبات و تبدیل‌هایی در زمینه‌ی اپتیک، اجرام منظومه‌ی شمسی، فازهای ماه و ... . مبنای این برنامه‌ها، محاسبات و فرمول‌های جین میوس است که به «الگوریتم‌های نجومی» مشهورند. همچنین محاسبات مکان خورشید و زمان‌های طلوع و غروب بر مبنای داده‌های رصدخانه‌ی علوم دریایی آمریکا است. همچنین این نرم‌افزار توانایی دانلود کردن جدیدترین عکس‌ها را از سایت‌های گوناگون دارد.

همه مراجع: نیت «روزه»؛ یعنی، شخص تصمیم داشته باشد برای انجام دادن فرمان خداوند، از اذان صبح تا مغرب، کاری که روزه را باطل می‌کند، انجام ندهد و لازم نیست آن را از قلب خود بگذراند و یا بر زبان جاری کند

تقارن میان عید نوروز و عزا، برای نخستین بار نیست که اتفاق می‌افتد، بلکه پیش از این نیز در مواردی غیر از تقارن ایام عزاهای مذهبی، این اتفاق رخ داده است؛ برای نمونه در روز ۲۸ اسفند ۱۳۴۱ امام خمینی و حضرات آیات: شریعتمداری، میلانی، روحانی، بهبهانی، تنکابنی (فلسفی)، آشتیانی و آملی جشن نوروز را تحریم کردند. در آن سال، مردم که بنا به سنت گذشته همه‌ساله حلول سال نو و آغاز بهار را جشن می‌گرفتند، در اعتراض به برگزاری رفراندوم انقلابِ سفیدِ شاه، به پیروی از حکم مراجع و علما نوروز را جشن نگرفتند. در مدرسه‌های علوم دینی به همین مناسبت پرچمی سیاه به اهتزاز درآمد که بر روی آن قید شده بود: «امسال مسلمین عید ندارند». بسیاری از روحانیان نیز نوار سیاه رنگی به نشانه عزا بر سینه خود نصب کرده بودند.

با وجودیکه در حال حاضر امکان حج تمتع در سال استطاعت محقق نیست به این معنى که وقتى انسان از نظر مالى مستطیع مى‌شود همان سال نمى‌تواند به حج برود آیا مى‌تواند در اموال خود تصرف کند و خود را از استطاعت مالى خارج کند؟ و سئوالات مشابه آن

استطاعت و قرض داشتن استطاعت با دریافت مهریه، هدیه و … استطاعت خدمه کاروان‌ها تعریف استطاعت سود سپرده حج خمس هزینه حج حج برای اموات دریافت وام حج تأخیر در انجام حج هزینه ها و امور زندگی موانع استطاعت

زنی که نصف خانه (خانه ای که در آن زندگی می کند) به نام اوست آیا برای رفتن به حج مستطیع هست یا نه ؟

آیا با پول وام می توان حج واجب رفت؟ و سئوالات مشابه آن

پدری که حج بر او مستقر شده بود بدون اینکه به نیابت از وی درباره حج وصیت کند از دنیا رفته است. آیا با اینکه اولاد از وضعیت پدر متوفی مطلع هستند بر آنان واجب است که از جانب پدر حج بجا بیاورند؟ یا نه؟ و سئوالاتی مشابه آن

پولى که بانک در ازاء پولى که حجاج براى حج ریخته اند مى دهد، آیا با آن به مکه مى شود رفت یا نه؟ خواهشمند است حکم شرعى را بیان فرمایید؟ و سئوالات مشابه آن

یکی از شرایط مهم برای انجام حج، استطاعت است. استطاعت از جهت مال یعنی داشتن زاد و راحله که توشه راه و مرکب سواری است ، و چنانچه عین آنها را ندارد کافی است چیزی مثل پول یا متاع دیگر داشته باشد که ممکن است آن را صرف در تهیه آنها نماید، و شرط است که مخارج برگشتن (۱) را نیز داشته باشد(۲) . و امور دیگری در استطاعت معتبر است که در مسائل آینده بیان می شود

خدمه کاروانها و پزشکان و امدادگران و افراد دیگرى که با مأموریت به میقات آمده‏اند آیا مستطیع هستند و باید حجهالاسلام بجا آورند یا نه؟ خدمه ایى که در کاروان به حج مىروند با توجه به عدم استطاعت مالى خود، حج را چگونه انجام دهند آیا باید نیت واجب کنند؟

اگر هدایاى ازدواج به میزانى باشد که بتوان با آن براى حج تمتع ثبت نام کرد در صورتى که اطلاع از آینده و توان یا عدم توان پرداخت بقیه مبلغ و همچنین هزینه‌هاى جانبى سفر را نداشته باشند آیا واجب الحج مى باشند یا خیر؟[

کسى که با دریافت وام منزل مسکونى ساخته و یا سایر لوازم زندگى را بصورت قسطى تهیه کرده است، آیا در صورت فراهم بودن شرایط استطاعت باید حجه الاسلام بجا آورد؟

اختصاصی شبکه اجتهاد: عزاداری و سوگواری اهل بیت علیهم السلام، یکی از مهم‌ترین عرصه‌های معرفتی و عملی مسلمانان خصوصاً شیعیان است که نقش به‌سزایی در سبک زندگی آنان دارد. توجه به معیارهای شرعی در این زمینه می‌تواند در نوع نگاه و نیز تقویت عزاداری‌های شایسته، کمک شایانی کند. آنچه تقدیم می‌شود، تجمیع نظرات مراجع معظم تقلید به صورت پاسخ‌هایی است که ذیل هر پرسش آمده و در مواردی که نظر همه ایشان یکسان باشد، واژه «اجماع» درج شده است. این مجموعه توسط اداره پاسخگویی به سؤالات دینی آستان قدس رضوی تنظیم و توسط شبکه اجتهاد، منتشر می‌شود. جهت مشاهده پرسش‌ها …

برپایی مجالس شادی در وفیات معصومان(ع)

اقامۀ مجالس عزاداری کارمندان در ادارات و نهادهای دولتی، مشروعیت احترام به وسایل عزاداری

حکم زنجیرزنی، زنجیرهای تیغ‌دار، هروله‌کردن

  پرسش: آیا لطمه‌زنی در عزاداری جایز است؟ عزاداری برای حضرت امام‌حسین(ع) طبق سنت متعارف و معمول بین شیعیان اشکال ندارد (آیت‌الله نوری همدانی، استفتائات، سؤال۶۰۱). اشکالی ندارد (آیت‌الله سیستانی).

پرسش: برخی از مردم در زیارتگاه‌ها، خود را بر زمین می‌اندازند و صورت و سینۀ خود را بر زمین می‌مالند تا خون جاری شود و با همان حال وارد حرم می‌شوند. این رفتار چه حکمی دارد؟ این اعمال به‌عنوان اظهار حزن و عزاداریِ سنتی و محبت ائمه(ع) محسوب نمی‌شوند و از نظر شرعی اعتباری ندارند؛ چنانچه اگرمنجر به ضرر بدنی قابل توجه و یا وهن مذهب شوند، جایز نیست (آیت‌الله خامنه‌ای).

معیار ضرر در عزاداری، حکم قمه‌زنی، قمه‌زنی مخفی، مرگ براثر قمه‌زنی، تبرک به خون عزاداری، طهارت خون عزاداری، آویزان‌کردن قفل و سنگ به بدن در عزاداری

حکم حمل علم، حمل چهل‌چراغ، فروش پارچۀ علم‌های عزا، آراستن علم‌ها و ذوالجناح و… به زیورآلات، حمل وسایلی به‌شکل صلیب

حکم تعزیه و شبیه‌خوانی و نقالی پرسش: برگزاری مراسم شبیه‌خوانی چه حکمی دارد؟ اگر تعزیه‌خوانی مشتمل بر محرمات شرعیه، اهانت به مقدسات و شعایر مذهبی، وهن مذهب دروغ نباشد، مانعی ندارد (آیت‌الله مکارم شیرازی / مشهور: آیت‌الله خمینی، استفتائات، ج‏۳، ص۵۸۰، سؤال۳۳؛ آیت‌الله بهجت، استفتائات، ج‌۴، ص۵۳۸؛ آیت‌الله مکارم، استفتائات جدید، ج‌۱، ص۱۶۴‌؛ آیت‌الله فاضل، جامع المسائل فارسی، ج‌۱، ص۵۸۰‌). بهتر است مجالس عزا برپا نموده و روضه‌خوانی نمایند (آیت‌الله خامنه‌ای ). اگر مشتمل بر حرام نباشد، اشکالی ندارد (آیت‌الله صافی گلپایگانی). تشبه به اهل‌بیت(ع) در شبیه‌خوانی پرسش: آیا تشبّه به اهل‌بیت(ع) در نمایش و تعزیه و غیر آن جایز …

آلات موسیقی و لهو در عزاداری، نواختن شیپور و فلوت و نی در عزاداری، طبل و سنج در عزاداری، نوحۀ همراه موسیقی

گذاشتن علم‌ها و وسایل عزا در مساجد پرسش: آیا گذاشتن علم‌های عزا در مساجد جایز است؟ چنانچه موجب واردآمدن خسارت به مسجد و نیز مانع از نمازخواندن نشود، اشکال ندارد (امام خمینی  ). اگر قراردادن آن‌ها در مسجد با شئونات عرفی مسجد منافات داشته باشد و یا برای نمازگزاران‌ مزاحمت ایجاد کند، اشکال دارد (آیت‌الله خامنه‌ای  ). گذاشتن وسایل هیئات و دسته‌های عزاداری حضرت امام‌حسین(ع) در مسجد مانعی ندارد؛ لکن باید در جایی از مسجد بگذارند که مانع از نمازِ نمازگزاران نباشد؛ و لو به اینکه با تخته و مثل آن، جای خاصی برای آن در مسجد درست کنند که …

آرایش زنان در مجالس اهل‌بیت‌(ع)، آرایش‌کردن بانوان در ایام شهادت