شبکه اجتهاد: یکی از بنیادیترین مباحث پیرامون عرف، مرجعیت عرف در تطبیق مفاهیم عرفی بر مصادیق است؛ مبحثی که در برخی تحقیقات بین آن و موضوع مرجعیت عرف در تعیین مفاهیم فرق گذاشته نشده است. در این مقاله تلاش شده است با بحث پیرامون کارایی و کاربرد عرف در انطباق مفاهیم بر مصادیق، حوزه علمی آن را از کاربرد عرف …
Read More »اجتهاد و اصول فقه
«مطالعات فقه سیاست» دوفصلنامه جدید مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)
دوفصلنامه «مطالعات فقه سیاست» که به تازگی از سوی مرکز فقهی ائمه اطهار(علیهمالسلام) تاسیس شده است، به منظور توسعه و تحول و تعمیق مطالعات فقهی مرتبط با عرصه سیاست از اساتید، فضلا و پژوهشگران جهت ارائه مقالات خود دعوت به عمل آورد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دوفصلنامه «مطالعات فقه سیاست»، به منظور توسعه و تحول و تعمیق مطالعات فقهی مرتبط …
Read More »اینترنت، حدیث و صنعت کاغذ/ حسن انصاری
شبکه اجتهاد: یکی از علل انتشار حدیث و البته انبوه حدیثسازی در سده سوم و به ویژه سده چهارم قمری آسان شدن دسترسی و ارزان شدن نسبی کاغذ بود در تمدن اسلامی. پیش از آن معمولاً دستگاههای دولتی مانند دبیرخانههای اداری دسترسی بیشتری به کاغذ داشتند. محدثان بیشتر کارشان نقل حدیث به صورت شفاهی بود و اگر بنایی بر تدوین …
Read More »استنباط نظام کلان دین بر کشف نظامهای خرد تقدم رتبی دارد/ امروز بهطور جدی بهمنظومهای مستند از عناصر دین نیازمندیم/ دورنمایی از مباحث نظام عناصر دین
استاد حوزه علمیه قم با تاکید بر ترسیم منظومهای مستند از عناصر دین؛ اظهار کرد: پس از انقلاب اسلامی، این گونه پرسشها برای فعالان فرهنگی کاملا آشنا است که آیا برنامهریزیهای فرهنگی ما در راستای ترویج نماز باشد یا اول باید آموزه حجاب را نهادینه کنیم و بعد به سراغ نماز برویم؟ آیا اولویتی بین این دو وجود دارد؟ چه …
Read More »دوفصلنامه «حدیث پژوهی» در پله ۲۵
شماره جدید دوفصلنامه «حدیث پژوهی» به منظور گسترش و تعمیق مطالعات حدیثی و پژوهشهای مرتبط با سنت اسلامی و تبیین آراء و نظریات جدید در حوزه مطالعات حدیثی و نیز ایجاد فضایی برای نقد اندیشههای صاحب نظران به منظور ارتقاء جایکاه حدیث در منظومه معرفتی؛ با ۱۵ مقاله علمی به قلم اساتید و حدیثپژوهان عرضه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، …
Read More »ترجمه کتاب «الفائق فی الاصول» به چاپ رسید
ترجمه کتاب «الفائق فی الاصول» سعید زارعی به همت مؤسسه بوستان کتاب در ۲۸۰ صفحه به چاپ رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، علم اصول فقه مهم ترین علم در استنباط احکام فقهی از قرآن و سنت است؛ از این رو در عصر غیبت همواره مورد اهتمام فقها بوده و همچون یکی از مهم ترین ابزار یک مجتهد در راستای استنباط …
Read More »مروری بر ۱۵ مقاله در «علوم حدیث تطبیقی»
شماره جدید دوفصلنامه علمی پژوهشی «علوم حدیث تطبیقی» (بهار و تابستان ۱۴۰۰)، به صاحب امتیازی جامعه المصطفی (ص) العالمیه، مدیر مسئولی محمدحسن بهرامی و سردبیری مهدی رستمنژاد در ۴۰۱ صفحه منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این شماره از پژوهشنامه «علوم حدیث تطبیقی» با ۱۵ مقاله از اساتید و پژوهشگران حوزه علوم حدیث به چاپ رسیده است که عناوین مقالات …
Read More »علامه حسنزاده آملی و سنتهای فراموششده آموزشی/ سید عباس صالحی
شبکه اجتهاد: علامه ذوالفنون استاد حسنزاده آملی نمادی از زیست متفاوت در دانشورزی بود. به نظر میرسد که او از آخرین نمونههای این نسل بود، به بخشی از این تمایزات اشاره خواهم داشت. ۱. جامعیت دانشی: البته حوزههای کهن اسلامی نمونههایی از اینگونه جامعیتها داشتند اما در مرور زمان بهویژه در دورههای اخیر از این جامعیت کاسته و کاسته شد. …
Read More »علامه حسنزاده آملی به لقاءالله پیوست + نگاهی به زندگی و حیات علمی
علامه حاج شیخ حسن حسنزاده آملی، از علما و اساتید مبرز حوزۀ علمیۀ قم ساعتی قبل در بیمارستان امام رضا علیهالسلام آمل، پس از عمری مجاهدتهای علمی در سن ۹۳ سالگی دارفانی را وداع گفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، علامه حسنزاده امروز صبح در بیمارستان به علت عارضه ریوی بستری شد و متاسفانه ساعاتی پیش در ایام اربعین حسینی، دارفانی …
Read More »ویژگىهاى «الوسیط فی أصول الفقه» از زبان مؤلف + مطالعه آنلاین
شبکه اجتهاد: «الوسیط فی اصول الفقه»، تالیف آیتالله جعفر سبحانی ، به زبان عربی است که به صورت مختصر، به بحث در مورد کلیه مباحث علم اصول فقه پرداخته است و ادله عقلی و لفظی را تبیین نموده است. این کتاب، در دو جلد تنظیم شده که جزء اول، مشتمل بر مقدمه مؤلف، مقدمه کتاب (شامل نه امر) و پنج …
Read More »بررسی «الناس مسلطون علی اموالهم» در آراء فقها
اختصاصی شبکه اجتهاد: در میان کتب فقهی امامیه، در باب سلطنتِ انسان بر اموال خودش، به مقوله «الناس مسلطون علی اموالهم» زیاد استناد میشود و بدون بررسی، آن را به پیامبر (ص) نسبت میدهند. این حدیث بهلحاظ سندی ضعیف شمرده میشود و همگان نیز به آن اقرار دارند؛ اما برخی معتقدند که عمل اصحاب و فقهای شیعه، ضعف سندی آن …
Read More »مدارس فکری حوزه نجف و نسبت آن با اندیشه انقلاب اسلامی
مؤلف با بررسی موردی مدارس فعال نجف اشرف (مدرسه فکری آیتالله خویی، مدرسه فکری آیتالله سیستانی، مدرسه فکری شهید صدر، جریان مقتدی صدر، جریان شیخ محمد یعقوبی و…) سیر تطورات تاریخی، اصول و مبانی حاکم بر آنها را زیر ذرهبین پژوهش قرار داده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اثر جدید دکتر عبدالوهاب فراتی، عضو هیئت علمی و دانشیار گروه سیاست …
Read More »فقه، مصلحت و حکومت اسلامی/ علی صالحیمنش
شبکه اجتهاد: در مورد مصلحت در فقه سیاسی یا به تعبیری نقش مصلحت در حکومت اسلامی لااقل چهار سؤال اساسی وجود دارد: سؤال اول: حکم مصلحت در افعال حاکم چیست؟ یا به تعبیر دیگر از نظر فقهی چه نسبتی بین مصلحت و فعل حاکم وجود دارد؟ سؤال دوم: ماهیت مصلحت چیست؟ آیا مصلحت همان متعلق احکام است؟ یا فراتر از …
Read More »اولین تألیف امام خمینی در اصول فقه: انوار الهدایه فی التعلیقه علی الکفایه
«انوار الهدایه فی التعلیقه علی الکفایه» اولین تألیف امام خمینی در اصول فقه میباشد که بخشی از اولین دوره تدریس خارج اصول ایشان است و توسط موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، پس از رحلت ایشان در دو جلد منتشر گردید. شبکه اجتهاد: امام خمینی(ره) آثار پرتعداد و پرتنوعی در ساحت دو دانش در هم تنیده و به هم …
Read More »متون آموزشی حوزه؛ کاستیها و بایستگیها/ علی نصیری
شبکه اجتهاد: برای آن که کاستیهای متون آموزشی حوزه آشکار گردد، لازم است بایستگیهای متون آموزشی را مرور کنیم. به نظر میرسد هر متن آموزشی مطلوب باید واجد سه ویژگی باشد که عبارتند از: ۱. برخوردار بودن از محتوای مناسب؛ ۲. منطبق بودن با سطح علمی مخاطب؛ ۳. برخورداری از شیوه فرا آموزی. اینک مناسب است درباره هریک از عوامل …
Read More »انتشار چهارمین شماره دو فصلنامه «مصباح الفقاهه»
چهارمین شماره دو فصلنامه علمی – تخصصی مصباح الفقاهه به صاحبامتیازی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، چهارمین شماره دو فصلنامه علمی – تخصصی مصباحالفقاهه، دربردارندۀ مقالات علمی در حوزه مباحث فقه و اصول و با رویکرد انعکاس جدیدترین دستاوردهای علمی و نظریات فقهی و اصولی است که زمینهای را برای تبادل اندیشه و همکاری …
Read More »دوره رکود و تقلید یا دوره تبیین و استحکام!
شبکه اجتهاد: در کتابهایی که درباره تاریخ فقه شیعه نوشته شده (که البته با اشکالات متعدّدی چه از لحاظ ساختار، چه محتوا و چه نگاه تاریخی مواجه است) از دوره صد ساله پس از شیخ طوسی تا عهد مرحوم ابن ادریس حلی، به دوره رکود فقه شیعه و یا دوره مقلّدین شیخ طوسی یاد میشود(۱). این مطلب، در بسیاری از …
Read More »برنامههای جدید حوزه علمیه در موضوع «فقه معاصر»
مدیر حوزههای علمیه گفت: در دو سال گذشته با همراهی اساتید شناخته شده دروس خارج، درسهایی را در موضوعات فقه پول، فقه پزشکی، فقه بورس و فقه رمزارزها برگزار کردیم که به همت دفتر فقه معاصر تقریرات این دروس به صورت کتبی فاخر به زودی انتشار خواهند یافت. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علیرضا اعرافی مدیرحوزههای علمیه در گفت و …
Read More »معنویت اسلامی عین فقاهت و فقاهت عین معنویت است
استاد حوزه و دانشگاه در تبیین نسبت معنویت و فقاهت گفت: اگر نسبت بین معنویت و فقاهت از منظر نصوص دینی و نه صرفاً کتب فقهی و رسالههای عملیه سنجیده شود، معنویت عین فقاهت و فقاهت عین معنویت اسلامی خواهد بود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و استاد حوزه …
Read More »گفتگوی استاد میرباقری و استاد مددی پیرامون برخی مبانی روش تفقه
اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد سید محمدمهدی میرباقری روز جمعه چهارم تیرماه ۱۴۰۰ با حضور در منزل استاد سید احمد مددی با ایشان دیدار و گفتگو کرد. این جلسه با تکریم و تجلیل اساتید از یکدیگر آغاز شد و بهسرعت بحث علمی شروع گردید و عمدتاً به بیان شیوا و عالمانه استاد مددی در حوزههای مختلف تاریخ، حدیث شناسی و روش …
Read More »نقد فقهی جمهوری اسلامی؛ عرصهها و آسیبها/ محمد مروارید
اختصاصی شبکه اجتهاد: یکم. مبانی انقلاب اسلامی مانند هر حرکت سیاسی-اجتماعی دیگر باید در سه ساحت تعریف شده و از سایر انقلابها متمایز گردد: الف: وضعیت موجود جامعه، اجزای آن و نهادهای اجتماعی؛ ارزشها، اندیشهها، فرهنگها، نظام سیاسی و نظام اجتماعی حاکم بر جامعهی امروز چیست؟ ب: وضعیت مطلوب و آرمانی جامعه؛ چه تصویر واقعی و عینی از جامعهی آرمانی …
Read More »درباره تورم علم اصول/ حسن انصاری
شبکه اجتهاد: برخی معتقدند علم اصول و مباحث مختلف آن در طی دویست سال اخیر تورمی بیش از اندازه و نیاز فقه به آن پیدا کرده است؛ به این معنا که یا بسیاری از بحثهای آن دارای ثمرهای علمی در مباحث اصلی و سنتی اصول فقه نیست و یا اینکه ثمرهای در مباحث اجتهادی فقه و فتوا ندارد. درستی و …
Read More »طرح پژوهشی «نظام عناصر دین» به دنبال استنباط نظام بین موضوعات گزارههای دین است/ ارائه درختواره موضوعات مسائل دین به شکل مستند و مبتنی بر عناوین وحیانی قرآن و روایات
استادیار جامعه المصطفی در گفتوگویی به معرفی طرح نظام عناصر دین پرداخت و گفت: «نظام عناصر دین» عنوان طرحی پژوهشی است که به دنبال کشف درختواره روابط میان عناصر معارف دین به شکل جامع و مستند است. اختصاصی شبکه اجتهاد: ضرورت نگاه منظومهای به دین، امری است که امروزه کمتر اندیشمندی در آن تردید میکند. توجه به برخی از ابعاد …
Read More »صدسالگی حوزه قم در یک نگاه/ رسول جعفریان
اختصاصی شبکه اجتهاد: اعتبار شهر قم و شهرت تاریخی و مذهبی قم سبب توجه به این شهر در مآخذ مختلف تاریخی از قرن دوم هجری به این سوی شده است، بهطوری که در بیشتر کتابهای جغرافیایی نوشته شده در قرنهای چهارم و پنجم هجری و بعد از آن از این شهر که قدری در مذهب متفاوت با بلاد دیگر بوده، …
Read More »امتیازات کتاب «المبسوط» در مقایسه با رسائل و کفایه/ محسن مطلبی
شبکه اجتهاد: متون و آثار علمی را از یک جهت به دو دسته میتوان تقسیم کرد؛ متون آموزشی و متون پژوهشی. این متون با توجه به جامعه مخاطب خویش، اقتضائات و ویژگیهای خاصی را میطلبند که باید در هرکدام از آنها رعایت شود و تخطی از این قوانین و قرار دادن هر کدام از این متون بهجای دیگری نهتنها مفید …
Read More »نمایه دروس خارج «فقه و اصول» حوزه علمیه خراسان منتشر شد
نمایه دروس «خارج فقه و اصول»، «خارج فقه معاصر»، و «تفسیر تخصصی» سطح چهار حوزه علمیه خراسان در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ به منظور برنامهریزی و انتخاب درس مورد نظر طلاب، منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فهرست دروس خارج فقه و اصول، فقه معاصر و تفسیر تخصصی سطح چهار حوزه علمیه خراسان در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ بر اساس نام استاد، …
Read More »فراخوان سومین همایش ملی کتاب سال بانوان
همایش ملی کتاب سال بانوان به همت جامعهالزهرا و برخی دیگر از مراکز حوزوی و علمی برگزار میشود. محور ویژه این همایش، آثار منتشرشده (بانوان و آقایان) با موضوع زن و خانواده است. به گزارش شبکه اجتهاد، شرایط آثار ارسال شده به دبیرخانه این همایش عبارت است از: ۱. آثار منتشرشده بانوان اعم از تألیف، ترجمه و تصحیح در عرصه …
Read More »آیین آغاز سال تحصیلی حوزه علمیه خراسان به روایت تصویر
شبکه اجتهاد: مراسم آغاز سال تحصیلی حوزه خراسان با حضور اعضای شورای عالی و مدیران این حوزه و حضرات آیات، اساتید و مسئولان مدارس با رعایت شیوه نامههای بهداشتی در محل مدرسه علمیه عالی نواب برگزار شد. [easy_image_gallery gallery=”191″]
Read More »روزگار نهچندان خوش شیخ الازهر در عصر تجدید دین
شبکه اجتهاد: محمد عثمان الخُشت، رئیس دانشگاه قاهره، در چهارمین دوره اردوی رهبران آینده مصر، دوباره به بحث دینی داغ و دامنهدار این سالهای مصر پرداخت؛ «تجدید الخطاب الدینی» (نوگرایی گفتمان دینی). رئیس جمهور، عبدالفتاح السیسی نیز ماه گذشته در جمع شرکتکنندگان «همایش بینالمللی دارالافتاهای جهان»، محور سخنرانی خود را تصحیح خطاب دینی قرار داد. اما ماجرای این تجدید و …
Read More »«فقه اجتماعی» عهدهدار ارائه سبک زندگی اسلامی است/ شش معنا از فقه اجتماعی
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی ضمن اشاره به شش برداشت از «فقه اجتماعی» تصریح کرد: وقتی میگوییم فقه اجتماعی، یعنی فقهی که تلاش میکند جامعهای اسلامی به عنوان الگویی از سبک زندگی تشکیل دهد و آن را حفظ کند. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی «مناسبات فقه اجتماعی با فقه سیاسی و فقه حکومتی» با ارائه حجتالاسلام والمسلمین مجتبی …
Read More »