اجتهاد و اصول فقه

مدرسه عالی فقاهت به دنبال تدوین نرم‌افزار تمدن نوین اسلامی با رویکرد فقهی است. این مدرسه به عنوان یک نهاد اصیل حوزوی برای رسیدن به اجتهاد تمدن‌ساز پاسخگوی نیازهای جامعه اسلامی مطرح است. این مدرسه نه تنها رقیب حوزه‌های علمیه و دانشگاه علوم اسلامی رضوی نیست، بلکه می‌تواند بازوی علمی و فقهی برای سایر مجموعه‌ها به‌ویژه مجموعه‌های علمی باشد. شبکه …

ستاد راهبری علوم انسانی اسلامی حوزه علمیه، جای هیچکدام از نهادها را نخواهد گرفت و کارهایی که در شورای عالی انقلاب فرهنگی و دیگر نهادها صورت می‌گیرد، در جای خود اهمیت دارد و حوزه نه می‌تواند و نه می‌خواهد جای آن‌ها را بگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، نخستین نشست شورای عالی سیاستگذاری «ستاد راهبری علوم انسانی اسلامی» با حضور حجج‌اسلام …

شبکه اجتهاد: استاد محمدمهدی شب‌زنده‌دار: این مسائل که فقیه چه مقدار حق دارد یا حکومت اسلامی چه مقدار حق دارد این مباحث تئوری‌اش مطرح بوده است و این مسئله که می‌شود علاوه بر خمس و زکات، حاکم اسلامی مالیات جمع کند. مرحوم میرزای قمی به فتحعلی شاه اجازه می‌‌دهند و اذن می‌دهند برای جنگ با روس‌ها؛ نصب می‌کنند و اجازه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: بهمن دهستانی؛ پژوهشگر فقه مقارن/ هفته وحدت اسلامی و ایام میلاد رسول اعظم اسلام(ص) از فرصت‌های مناسب برای گفتگو و بررسی مسائل و مصائب امت اسلامی در جهت کمک به حل و فصل مناقشات گوناگونی است که سال‌ها است جوامع اسلامی را به خود مشغول داشته است. در حالی که رأفت و مهربانی و صبر و مدارا …

معاونان آموزش، پژوهش و تبلیغ و مسئول دفتر نخبگان و استعدادهای برتر حوزه علمیه خراسان منصوب شدند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید مصباح عاملی، مدیر حوزه علمیه خراسان در احکام جداگانه‌ای حجج اسلام و المسلمین حسین کندری را به سمت معاون آموزش، محمد اسفندیاری را به عنوان معاون پژوهش و سید محمد عیسی‌نژاد را با حفظ سمت مشاور …

شبکه اجتهاد: نقش پررنگ دولت صفویه در نشر حدیث امامیه در ایران، بر کسی پوشیده نیست. گروهی از محدثان مانند مجلسی اول که با دربار ارتباط خوبی داشتند، نقش مهمی در این «انقلابِ حدیثی» ایفاء کردند. مجلسیِ اول، در جایی از لوامع صاحبقرانی (شرح من لایحضره الفقیه) به دوره‌های رکود و رشد جریان حدیثی در ایران اشاره می‌کند. از نکات …

مدیر حوزه‌های علمیه گفت: می‌بایست طبقه بندی درست و مدونی در ابواب و فصول فقه انجام گیرد؛ این یک امر بی نهایتی است که می‌تواند در فقه و سایر علوم ما عملیاتی شود؛ منظومه سازی چیزی غیر از نظام سازی است. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه، در هم اندیشی گفتمان فقه تخصصی نظام ساز که …

هر یک از اساتید دروس خارج، موضوعاتی را که مناسب تدریس در سطح خارج حوزه می‌دانند؛ فقط کافی است عنوان درس به همراه سرفصل‌ها و سوالات اصلی و منابع را تحت نامه‌ای به مدیر محترم حوزه‌های علمیه پیشنهاد دهند و ایشان بعد از بررسی در صورت موافقت به عنوان درس رسمی ابلاغ خواهند نمود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام حسین …

استاد سیداحمد حسینی خراسانی بر ماهیت فقه به‌عنوان علم اندیشه‌ورزی در جهت چاره‌اندیشی برای مسائل و نیازهای نظام و مردم تأکید کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد سیداحمد حسینی خراسانی، عضو فقهای شورای نگهبان در بازدید علمی از هیئت اندیشه‌ورز اقتصاد حوزه علمیه خراسان، ضمن ابراز خرسندی از فعالیت‌های صورت‌گرفته، به بیان ضرورت تشکیل و استمرار هیئت‌های اندیشه‌ورز در حوزه‌های …

استاد خارج فقه حوزه علمیه قم، گفت: اینطور نیست که کسی ناگهان و بیخودی به اجتهاد دست یابد، البته الان بازار اجتهاد شلوغ است و برخی عنوان مجتهد را برای خود به کار می‌برند ولی این اسامی ماهیت مسئله را در مورد برخی اشخاص تغییر نمی‌دهد و خود آن فرد هم اگر توهم این عناوین را نداشته باشد بین خود …

آخرین مصوبات و موضوعات دروس خارج فقه معاصر برای سال تحصیلی ۱۴۰۱ – ۱۴۰۰ از سوی آیت‌الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه،‌ جهت اجرا ابلاغ گردید. به گزارش شبکه اجتهاد، دفتر فقه معاصر اعلام کرد: طبق ابلاغیه مدیر حوزه‌های علمیه از سال تحصیلی ۱۴۰۱ – ۱۴۰۰ کلیه اساتیدی که مجوز برگزاری دروس خارج فقه متعارف را دارا‌ می‌‌‌‌باشند،‌ می‌‌‌‌توانند در …

کتاب «آشنایی با فقه اخلاق» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین عالم‌زاده نوری به همت مرکز پژوهشی اخلاق و تربیت اسلامی وابسته به بنیاد علمی فرهنگی‌هاد به زیور طبع آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «آشنایی با فقه اخلاق؛ درآمدی بر دانش‌ اخلاق اجتهادی و استنباطی» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین محمد عالم‌زاده نوری استاد حوزه علمیه قم و معاون تهذیب و تربیت حوزه‌های …

شبکه اجتهاد: در تعریف گفته‌اند: تقیه مخفی نمودن حق از دیگران یا اظهار خلاف آن است به جهت مصلحتی که مهم‌تر از مصلحت اظهار آن است. تقیه را معمولاً به‌لحاظ انگیزه و علتش به دو نوع «خوفی یا حفظی» و «مُداراتی یا تحبیبی» تقسیم می‌کنند. تقیه‌ای که در بحث وحدت اسلامی نقش مهمی را ایفا می‌کند تقیه‌‌ی مداراتی است درحالی‌که …

سلسله دروس خارج نظام‌های اسلامی در حوزه‌های علمیه قم، اصفهان و مشهد از سوی مدارس و مراکز حوزه علمیه قم، مدرسه سطح چهار حوزه علمیه خراسان و دفتر امور فضلای حوزه علمیه اصفهان در جهت پاسخگویی به این نیازهای نظام برگزار می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حوزه‌های علمیه پس از پیروزی انقلاب و تشکیل حکومت اسلامی با مسائل جدید و …

«رسائل حجابیه (شصت سال تلاش علمى در برابر بدعت کشف حجاب)» مجموعه ۳۳ رساله و کتاب است که از سال ۱۲۹۰ تا ۱۳۴۸ شمسی درباره حجاب نوشته شده و توسط حجت‌الاسلام رسول جعفریان به زبان فارسی گرد آمده است و در دو مجلد و ۱۴۵۰ صفحه مکتوب و توسط انتشارات دلیل ما روانه بازار نشر شده است. به گزارش شبکه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: «حجت»، موضوع علم اصول: از مرحوم آقای بروجردی -علی ما فی التقریر- در درس نقل شده – شاید مستفاد از کلمات ایشان است – از کتاب شافعی که موضوع علم اصول، «حجت» است. [۱] اصل این مطلب درست است. مراد از «حجت» هم صورت ذهنی است نه حجت خارجی؛ چراکه منطق و فلسفه به‌ واقع خارجی نظر …

چهارمین مجلد از «درس‌های مکاسب» دربردارندۀ دروس آیت‌الله سید حسن مرتضوی از سوی بوستان کتاب منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جلد چهارم «درس‌های مکاسب» برگرفته از درس‌های آیت‌الله سید حسن مرتضوی، به کوشش حجت‌الاسلام سید محسن مرتضوی به همت مؤسسه بوستان کتاب به زیور طبع آراسته شد. جلد مذکور حاوی مباحث خیارات مکاسب شیخ انصاری (ره) است که در …

شبکه اجتهاد: نسبت فقه و اخلاق از دیرباز محل گفتگو میان عالمان بوده است و این نسبت به خصوص زمانی پیچیده می‌شود که سخن از اخلاق دینی در میان باشد. هم برای فقه و هم اخلاق دینی سرچشمه‌های ‌اصلی نصوص دینی عبارت از قرآن و احادیث‌اند و هر دو درباره‌ی باید و نباید‌ها ‌سخن می‌گویند؛ بنابراین نه از حیث دستوری …

شبکه اجتهاد: امام علی ابن موسی الرضا (ع) بر اساس نقشه مزورانه مامون و با تظاهر به واگذاری حکومت به ایران دعوت شد، اما امام با زیرکی و هوشمندی کامل تنها ولیعهدی را پذیرفت؛ آن هم بدون دخالت در هیچ کار و بدون پذیرش کوچک ترین مسئولیت در اداره امور که دقیقا به معنای پذیرش مقامی تشریفاتی بود. امام کمتر …

اختصاصی شبکه اجتهاد: گاهی بیان می‌شود که رسول خدا (ص) توسط یک یا دو تن از زنان خود، بوسیله‌ی سمی که در دارو به او خورانده‌اند، به شهادت رسیده است. مستمسک این افراد روایت مرسله ای از تفسیر عیّاشی می‌باشد. گویا تمسّک به این مرسله، به جهت إعطای مقام شهادت به پیامبر(ص) صورت گرفته است، غافل از این که رسول …

شبکه اجتهاد: یکی از بنیادی‌ترین مباحث پیرامون عرف، مرجعیت عرف در تطبیق مفاهیم عرفی بر مصادیق است؛ مبحثی که در برخی تحقیقات بین آن و موضوع مرجعیت عرف در تعیین مفاهیم فرق گذاشته نشده است. در این مقاله تلاش شده است ‌با بحث پیرامون کارایی و کاربرد عرف در انطباق مفاهیم بر مصادیق، حوزه علمی آن‌ را از کاربرد عرف …

دوفصلنامه «مطالعات فقه سیاست» که به تازگی از سوی مرکز فقهی ائمه اطهار(علیهم‌‌السلام) تاسیس شده است، به منظور توسعه و تحول و تعمیق مطالعات فقهی مرتبط با عرصه سیاست از اساتید، فضلا و پژوهشگران جهت ارائه مقالات خود دعوت به عمل آورد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دوفصلنامه «مطالعات فقه سیاست»، به منظور توسعه و تحول و تعمیق مطالعات فقهی مرتبط …

شبکه اجتهاد: یکی از علل انتشار حدیث و البته انبوه حدیث‌سازی در سده سوم و به ویژه سده چهارم قمری آسان شدن دسترسی و ارزان شدن نسبی کاغذ بود در تمدن اسلامی. پیش از آن معمولاً دستگاه‌های دولتی مانند دبیرخانه‌های اداری دسترسی بیشتری به کاغذ داشتند. محدثان بیشتر کارشان نقل حدیث به صورت شفاهی بود و اگر بنایی بر تدوین …

استاد حوزه علمیه قم با تاکید بر ترسیم منظومه‌ای مستند از عناصر دین؛ اظهار کرد: پس از انقلاب اسلامی، این گونه پرسش‌ها برای فعالان فرهنگی کاملا آشنا است که آیا برنامه‌‌ریزی‌های فرهنگی ما در راستای ترویج نماز باشد یا اول باید آموزه حجاب را نهادینه کنیم و بعد به سراغ نماز برویم؟ آیا اولویتی بین این دو وجود دارد؟ چه …

شماره جدید دوفصلنامه «حدیث پژوهی» به منظور گسترش و تعمیق مطالعات حدیثی و پژوهش‌های مرتبط با سنت اسلامی و تبیین آراء و نظریات جدید در حوزه مطالعات حدیثی و نیز ایجاد فضایی برای نقد اندیشه‌های صاحب نظران به منظور ارتقاء جایکاه حدیث در منظومه معرفتی؛ با ۱۵ مقاله علمی به قلم اساتید و حدیث‌پژوهان عرضه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، …

ترجمه کتاب «الفائق فی الاصول» سعید زارعی به همت مؤسسه بوستان کتاب در ۲۸۰ صفحه به چاپ رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، علم اصول فقه مهم ترین علم در استنباط احکام فقهی از قرآن و سنت است؛ از این رو در عصر غیبت همواره مورد اهتمام فقها بوده و همچون یکی از مهم ترین ابزار یک مجتهد در راستای استنباط …

شماره جدید دوفصلنامه علمی پژوهشی «علوم حدیث تطبیقی» (بهار و تابستان ۱۴۰۰)، به صاحب امتیازی جامعه المصطفی (ص) العالمیه، مدیر مسئولی محمدحسن بهرامی و سردبیری مهدی رستم‌نژاد در ۴۰۱ صفحه منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این شماره از پژوهش‌نامه «علوم حدیث تطبیقی» با ۱۵ مقاله از اساتید و پژوهشگران حوزه علوم حدیث به چاپ رسیده است که عناوین مقالات …

شبکه اجتهاد: علامه ذوالفنون استاد حسن‌زاده آملی نمادی از زیست متفاوت در دانش‌ورزی بود. به نظر می‌رسد که او از آخرین نمونه‌های این نسل بود، به بخشی از این تمایزات اشاره خواهم داشت. ۱. جامعیت دانشی: البته حوزه‌های کهن اسلامی نمونه‌هایی از این‌گونه جامعیت‌ها داشتند اما در مرور زمان به‌ویژه در دوره‌های اخیر از این جامعیت کاسته و کاسته شد. …

علامه حاج شیخ حسن حسن‌زاده آملی، از علما و اساتید مبرز حوزۀ علمیۀ قم ساعتی قبل در بیمارستان امام رضا علیه‌السلام آمل، پس از عمری مجاهدت‌های علمی در سن ۹۳ سالگی دارفانی را وداع گفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، علامه حسن‌زاده امروز صبح در بیمارستان به علت عارضه ریوی بستری شد و متاسفانه ساعاتی پیش در ایام اربعین حسینی، دارفانی …

شبکه اجتهاد: «الوسیط فی اصول الفقه»، تالیف آیت‌الله جعفر سبحانی ، به زبان عربی است که به صورت مختصر، به بحث در مورد کلیه مباحث علم اصول فقه پرداخته است و ادله عقلی و لفظی را تبیین نموده است. این کتاب، در دو جلد تنظیم شده که جزء اول، مشتمل بر مقدمه مؤلف، مقدمه کتاب (شامل نه امر) و پنج …