اجتهاد و اصول فقه

امام معتقد است فقه می‌تواند تمام معضلات را حل کند و جهان را اداره کند. اما در لابه‌لای عبارت‌ها سه نکته مهم را مورد توجه قرار می‌دهد تا فقه بتواند جهان را اداره کند؛ اول توجه به زمان و مکان است که مربوط به داخل کشور است و باید زمان‌شناس و مکان‌شناس باشیم. دومین نکته، شناخت جهان است و سومین …

شبکه اجتهاد: کمتر کتابی در کلیات علم رجال نوشته شده که در آن اخباری‌ها به عنوان مخالفان علم رجال معرفی نشده‌اند!(۱) در این گونه کتاب‌ها، به شبهات اخباری‌ها پیرامون بی فائدگی و یا حرمت علم رجال پاسخ داده شده است، شبهاتی که بطلان آنها بدون نیاز به هیچ گفتگویی واضح است. این تلقی از اخباری‌ها تلقی رائجی است، لا اقلّ در حوزه‌های …

دانش‌آموخته مرکز تخصصی آخوند خراسانی به تبیین ویژگی‌های آراء شهید صدر در حلقه ثالثه پرداخت و گفت: حلقه ثالثه بهترین کتاب موجود برای آماده‌سازی طلبه برای ورود به مرحله درس خارج و پرورش روحیه انتقادی اوست. طلبه با خواندن حلقه سوم با مبانی اساسی و مشهور در علم اصول آشنا‌‌ می‌شود. و راه پیشرفت همراه با دقت برای وی در مرحله درس …

«چالش‌های بهره‌گیری از عمومات و مطلقات در حل مسائل مستحدثه»، «نظریۀ خطابات قانونی و نقش آن در فقه اجتماعی»، «بازپژوهی حیله شرعی در فقه امامیه و اهل سنت» و «بازخوانی و تعمیم ادله منع اجرای حدود در سرزمین دشمن در جهان معاصر» از جمله آخرین مقالات پژوهشی در «جستارهای فقهی و اصولی» است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جدیدترین شماره‌های فصلنامه …

شبکه اجتهاد: برخلاف دوران قدیم که فتاوای فقها و تغییر و تحول آن مورد توجه زیاد جامعه و نخبگان نبود امروزه فقه زیر ذره‌بین مطالعات رشته‌های مختلف دانشگاهی قرار دارد و از جامعه شناسی دین تا مطالعات تشیع و تاریخ فقه و فقها به‌دقت فتاوا را ملاحظه و ابعاد اجتماعی و تغییر و تحولات آن‌ها را مورد توجه قرار می‌‌دهند …

صدوچهارمین شماره فصلنامه علمی ـ پژوهشی فقه (زمستان ۹۹) به همت پژوهشکده فقه و حقوق و اداره نشریات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شد و مقالات این شماره بر روی سامانه نشریه به آدرس http:jf.isca.ac.ir نمایه گردید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در تازه‌ترین شماره فصلنامه فقه، هشت مقاله علمی – پژوهشی از سوی اساتید و محققان حوزه فقه و …

امام خمینی(ره) را باید یکی از اصلاح گران بزرگ حوزه‌های علمیه و بلکه بزرگ‌ترین آن‌ها دانست و در کردار و گفتار مصلحانه او در باب حوزه‌ها و روحانیون تعمق نمود. منشور روحانیت که پیامی طولانی به روحانیون سراسر کشور از سوی حضرت امام در واپسین ماه‌های زندگانی ایشان است، یکی از مهم‌ترین پیام‌های ایشان و نیز از مهم‌ترین منشورهای چندساله …

برگزیدگان سی‌وهشتمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران معرفی و تقدیر شدند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مراسم پایانی و معرفی آثار برگزیده و شایسته تقدیر سی‌وهشتمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و بیست و هشتمین دوره جایزه جهانی کتاب سال، شنبه دوم اسفند‌ماه با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی، رئیس‌جمهور، سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی …

مؤسسه امام صادق(ع) که از پیشگامان عرصه دیجیتال محصولات خود بوده با همکاری مرکز تحقیقات نور اقدام به نشر مجموعه آثار آیت‌الله جعفر سبحانی و آثاری که در مؤسسه امام صادق(ع) تحقیق و یا نشر شده، در قالب لوح فشرده منتشر نموده است. به گزارش شبکه اجتهاد، در طول تاریخ بسیاری از علماء و دانشمندانی بوده‌اند که در عین نبوغ …

شبکه اجتهاد: پژوهش درباره مذهب «اسماعیلیه» در سال‌های گذشته به دلیل تلاش‌ها و تحقیقات مؤسسه مطالعات اسماعیلی در لندن فزونی یافته و به جنبه‌های گوناگون این مذهب از تاریخ و نسخ خطّی گرفته تا تعلیمات کلامی، تفسیری و… ایشان همواره موضوع پژوهش‌های گسترده قرار داشته است. با این حال به نظر می‌رسد پژوهش‌های انجام شده درباره «فقه اسماعیلیه» و «منابع …

با بررسی صورت گرفته می‌توان برداشت کرد که صحت انتساب به امام معصوم، بررسی نسخه‌های متعدد، توجه به سهو راوی یا کاتب، توجه به تقطیع حدیث از مبانی‌ای است که شیخ حرّ در کتاب وسایل بدان توجه داشته است و موارد فراوانی از آن در کتاب وسایل به چشم می‌خورد. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاع پایان‌نامه سطح سه با …

شبکه اجتهاد: منظور از دین در این گفتار «دین اسلام» و منظور از حکمت «جامعیت متوازن، متعادل و معقول از همه ارزش‌ها» است. سخن گفتن از مقوله‌ای چون «نسبت دین و حکمت» همیشه بایسته و شایسته است و نیاز به مناسبت زمانی خاصی ندارد. لکن پرداخت این جانب به این موضوع به دلیل مطالبی است که جناب آقای دکتر عبدالکریم …

استاد مبلغی ضمن تبیین تفاوت قاعده و نظریه فقهی تصریح کرد: نظریه، روحی را بازنمایی می‌کند که این روح در کالبد فقه حضور دارد لذا از رهگذر منطق نظام‌واره فقهی که نظریه آن را کشف می‌کنید می‌توانید نوع تعامل و مواجهه شریعت با واقعیت و پدیده‌ها را به دست بیاورید. به گزارش شبکه اجتهاد، همایش علمی «فقه نظام‌ساز»، با سخنرانی …

بسیاری از انسان‌ها به جهت اعتقاداتی که دارند یا اخلاق، فرهنگ و آدابی که ملتزم به آن هستند نمی‌خواهند حداقل در شرایط عادی به دروغگویی مبتلا گردند اما به واسطه ناآگاهی از مصادیق جدید کذب یا بی توجهی بدانها ناگاه خود را آلوده به آن می‌‌یابند یا مع الاسف حتی پس از تأثیرگذاری آن و تزلزل پایه‌های زندگی باز هم …

یکی از مهم‌‌ترین ابواب اصول، مباحث الفاظ است و نقش بسزایی در اجتهاد دارد. این پژوهش باهدف آشنایی با نظرات اصولی علامه، در خصوص مباحث الفاظ و تبلور آن‌‌ها در نظریات فقهی ایشان با محوریت کتاب ارزنده تذکره الفقهاء صورت گرفته است. به گزارش شبکه اجتهاد، پایان‌نامه سطح سه فرزانه اکبری با عنوان «اندیشه‌های اصولی علامه حلی(ره) در باب مباحث …

استاد علی‌اکبر رشاد با تأکید بر اینکه علوم انسانی بدون فقه و فقه بدون علوم انسانی ناقص و ناکارآمد است، تصریح کرد: یکی از ضروریات دوره معاصر افزوده شدن ابواب فقه از ۵۲ باب به ۱۵۰ باب است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیین اختتامیه همایش ملی «بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و توسعه علوم انسانی» شامگاه سه‌شنبه، با حضور استاد …

کرسی ترویجی «عرضه و نقد ایدۀ علمی روش‌شناسی فقهی شهید سید محمدباقر صدر» ۳۰ بهمن‌ماه با ارائه حجت‌الاسلام ‌والمسلمین علی رحمانی(عضو هیئت علمی و مدیر مرکز تخصصی آخوند خراسانی) و نقد حجت‌الاسلام‌ والمسلمین حسنعلی علی اکبریان (دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی) و حجت‌الاسلام‌ والمسلمین مجتبی الهی خراسانی (استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد) از سوی، پژوهشکده اسلام …

کتاب «عبقری الاسلام»؛ مطالعات و مستندات شیخ عبدالهادی الفضلی از شخصیت و اندیشه شهید سید محمدباقر صدر منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «عبقری الاسلام»؛ مطالعات و مستندات شیخ فضلی از شخصیت و اندیشه شهید محمدباقر صدر از سوی انتشارات «داره الغریین» منتشر شد.  این کتاب در بردارنده تمامی سخنرانی‌ها و کتاب‌های شیخ عبدالهادی الفضلی (ره) در خصوص استادش …

استاد شیخ محمد سند گفت: رکن اعتبار حدیث در نزد شیخ مفید به لحاظ مضمون است نه طرق روایات. صحت در کلام نجاشی، شیخ و ابن غضائری مضمونی است؛ بنابراین صحت از نگاه متقدمان، صحت مضمونی است و نه صحت طریقی. صحت مضمونی، به این معناست که یک گزاره‌ی روایی به قوانین اساسی اسلام (محکمات قرآن و سنت) عرضه شود …

وقتی سخن از تعامل به میان می‌آید ارتباطی دو سویه بین دانش فقه و سایر علوم مراد است؛ بدین معنا که آیا فقه و سایر علوم می‌توانند بر یکدیگر تأثیر داشته باشند؟ این تأثیر تا چه حدی است؟ قلمرو آن تا کجاست؟ و چگونه اتفاق می‌افتد؟ به گزارش شبکه اجتهاد، به همت گروه فلسفه فقه و حقوق پژوهشکده فقه و حقوق …

آیت‌الله جعفر سبحانی به پرسش‌هایی درباره رابطه علم و دین که از سوی مهدی گلشنی، استاد دانشگاه صنعتی شریف مطرح شده، پاسخ داد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر مهدی گلشنی، استاد دانشگاه صنعتی شریف پرسش‌هایی پیرامون «علم و دین» مطرح کرده و از دانشمندان الهیدان در کشورهای مختلف خواستار جواب شده‌ است. این سؤالات همچنین برای چهار حکیم مسلمان معاصر، …

سومین شماره دو فصلنامه علمی تخصصی مصباح الفقاهه به صاحب‌امتیازی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، سومین شماره دو فصلنامه علمی تخصصی مصباح الفقاهه به صاحب‌امتیازی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان و مدیرمسئولی حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمصباح عاملی و سردبیری حجت‌الاسلام والمسلمین سید حمید علوی آزیز منتشر شد. نشریه «مصباح الفقاهه» در راستای گام‌های تحولی معاونت …

استاد حوزه علمیه قم با اشاره به ضرورت برخوردار سازی روش استنباط از عناصر معطوف به شرایط معاصر گفت: برای شکل‌گیری فقه معاصر، معاصر بودن موضوع کافی نیست بلکه لازم است به روش نیز عنصر معاصرت تزریق شود. عناصر معاصرتی برای روش، دست کم چهار عنصر شامل؛ مراجعه به تخصص‌های معاصر در شناخت موضوعات (و در مواردی به مطالعات بینارشته‌ای)، …

این پژوهش با مبنا قراردادن کتاب جواهرالکلام، در صدد ارائه و بررسی نمونه‌های کاربردی مذاق شارع است. تجمیع و گردآوری فتاوای فقهی در این کتاب، زمینه گام بعدی؛ یعنی بررسی صحت و سقم استنباط‌های فقهی صاحب جواهر را فراهم‌ می‌آورد. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاعیه پایان نامه سطح سه حجت‌الاسلام سید رسول حسینی یگانه با عنوان «بررسی کاربردهای مذاق …

شبکه اجتهاد: پرسش این است آیا باید فقاهت ما با تراث اهل سنت مقارنه بشود یا نه؟ عده‌ای به شدت منکر این مقارنه هستند. در حوزه قم، برخی می‌گویند اصولاً پرداختن به اینها پرداختن به باطل و ضایع کردن وقت طلاب است. البته می‌گویند چون ما در تراث دینی‌مان روایت داریم که روایات مخالف عامه را بر روایت موافق عامه ترجیح …

اختصاصی شبکه اجتهاد: طرح نشست­‌های هم‌اندیشی مراکز تربیت محقق با عاملیت موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا «ع» از سال ۱۳۹۸ با سفارش میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی و با هدف استفاده از ظرفیت معاونین پژوهش مراکز تخصص سطوح عالی کشور، آغاز به کارکرد و جلساتی هم به بررسی آسیب‌ها و چالش­هایی درزمینه تربیت محقق برگزار شد. جلسه حاضر، …

مسئول مرکز نخبگان و استعدادهای برتر حوزه علمیه خراسان با تأکید بر این موضوع که نظامات دموکراسی تفاوت جوهری با نظام سیاسی اسلامی دارند، گفت: فقهای حکومت نگر با اجتهاد پاسخگو باید از برداشت‌های شخصی خارج شوند و اجتهاد روشمند که یکی از دغدغه‌های مقام معظم رهبری است را، تدوین کنند. همچنین معاون آموزش حوزه علمیه خراسان، بیان کرد: وجود …

هشتاد و ششمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «پژوهشنامه متین» به صاحب‌امتیازی پژوهشکده امام خمینی‌‌‌(ره) و انقلاب اسلامی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «تدوین الگوی توسعه سرمایه اجتماعی در دانشگاه‌ها با تأکید بر دیدگاه امام خمینی‌‌‌(ره)»، «پویایی فقه از رهگذر مقاصد شریعت با نظری بر آرای امام خمینی‌‌‌(ره)»، «قانون حاکم بر وصیت در …

شبکه اجتهاد: علم اصول یکی از مهمترین علوم اسلامی است که شاید بالندگی و پویایی او در بین علوم اسلامی در قله باشد. در مورد ظرفیت‌شناسی علم اصول، چند سؤال اساسی مطرح می‌باشد: ۱- مبانی علم اصول در بحث‌های علوم انسانی چه تأثیری می‌تواند داشته باشد؟ ۲- روش شناسی علم اصول چه دستاوردهایی در مباحث علوم انسانی خواهد داشت؟ ۳- …

آنچه در درس آیت‌الله گلپایگانی نمود داشت، گاهی مسئله‌ای را دنبال می‌کرد و پس از بررسی اقوال و ادله، نظرش به‌جایی منتهی می‌شد، منتهی می‌گفت این قول، خلاف مشهور است. چون رأی خود را خلاف مشهور می‌دید، خیلی برایش مشکل بود که خلاف آن فتوا بدهد، لذا احتیاط می‌کرد. از این جهت احتیاط‌هایی که در حاشیه عروه و وسیله النجاه …