یادداشت فقهی و اصولی

اختصاصی شبکه اجتهاد: وقتی به سیره امیرالمومنین(ع) در رابطه با نحوه برخورد ایشان با کارگزاران برسی اجمالی داشته باشیم به این نکته مهم می‌رسیم که امام برای برقراری عدالت اجتماعی در سطح جامعه از هیچ تلاشی فروگزار نبودند یعنی حضرت امیر نه تنها در میدان جنگ به دنبال اجرای حق بود و با کسی تعارفی نداشت، در عرصه جامعه هم …

شبکه اجتهاد: یکی از عومل جعل حدیث محبت برخی نسبت به شهر یا قبیله خود و یا بغض و عداوت نسبت به شهر و قبیله دیگران است که پیشینه‌ی زیادی دارد و اکنون هم کم و بیش مشاهده می‌شود، وجود این مطلب عاملی است که محقق را در پذیرش این گونه احادیث دچار تأمل می‌کند، و هیچ بعید نیست این …

شبکه اجتهاد: تاریخ معاصر ایران نام‌ها و یادهای بزرگی را به خود دیده است، اما بسیار نیستند نام‌هایی که هم به اتفاق ملاحت، دل‌ها و نظرهای گوناگون را به خود جلب کردند و هم برد و نفوذی فراتر از ایران و تشیع پیدا کردند، نام‌هایی که هم در حوزویان و بیوت مراجع و هم در میان دانشگاهیان و همه اهل …

شبکه اجتهاد: در مورد این ابتلاء بزرگ به ویروس کرونا که در کشور اتفاق افتاده و مردم عزیز ما خصوصا مردم عزیز و انقلابی قم به آن مبتلا هستند لازم است نکاتی را همه ما مورد توجه قرار دهیم: اولین نکته این است که بدانیم تمام این گرفتاریها امتحان الهی است. اگر یک انسان یا افراد متعددی مبتلا به کسالت …

شبکه اجتهاد: قابل توجه پزشکان متعهد و خدمتگزار کشور عزیزمان ایران؛ ۱- اینجانب مکرر گفته و نوشته‌‌ام که حرفه پزشکی ازچنان قداستی برخوردار است که اگر بگوییم این دست خداست که از آستین پزشک برای درمان انسان‌ها بیرون‌ می‌‌آید گزاف نگفته‌ایم، پزشک دوا‌ می‌‌دهد و خداوند شفا. فاذا مرضت فهو یشفین/(بقره/۸۰) و چون بیمار شوم اوست که بهبودی‏ام می‏بخشد. ۲- …

اختصاصی شبکه اجتهاد: بعد از شیوع ویروس خطرناک کرونا در کشور، رسانه‌ای که ناشر اصلی نسخه‌های یکی از مدّعیان طب اسلامی به شمار می‌رود، با انکار مُسری بودن ویروس مزبور، در یک اقدام قابل پیگرد قضایی، به مردم توصیه کرده است که به دستورات بهداشتی اعتناء نکنند و در جمع‌های فامیلی و مذهبی حاضر شوند! با وجود آنکه دیدگاه حقیر …

شبکه اجتهاد: در شرایط فعلی، به رغم تلاشی که مراکز رسمی دولتی و به طور کل حاکمیتی در مسیر تأمین سلامت مردم بر اساس اصول علمی‌ می‌کنند، همچنان مداخلاتی از سوی افراد غیر مسئول و از جمله کسانی که خود را حکیم سنتی از میان روحانیون و جز آنها‌ می‌خواهند، صورت‌ می‌گیرد. بسیاری از این مدعیان طب سنتی، با استفاده …

شبکه اجتهاد: حضور به هنگام روحانیت در پیشامد‌ها و بلایای طبیعی و ارائه خدمات اجتماعی مفید و حضور فعال و جهادی در همه عرصه‌ها، به عنوان وظیفه شرعی خدمت به مردم و همدردی و همراهی با مردم اقتضاء دارد که در مسئله مبارزه با کرونا نیز روحانیت پیش‌گام و فعال باشد؛ زیرا تلاش برای حفظ جان و هدایت مردم از …

شبکه اجتهاد: نوع تلقی برخی از عزیزان ما در این‌گونه موارد حساس، کم‌اهمیت انگاشتن توصیه‌های پزشکی، بهداشتی و حتی مسلمات عقلی به بهانه شفابخش یا منزه بودن فضاهای مرتبط با اهل‌بیت (ع) است. اخیراً دوستی تعریف می‌کرد در یکی از مجالس عزای حضرت زهرا (س) به کسی که با دست‌های بدون دستکش کفش‌های عزاداران را مرتب کرده بود و با …

شبکه اجتهاد: متأسفانه این روزها مردم کشورمان به شکل گسترده‌ای نگران و درگیر ویروس کرونا هستند و اعلام دیرهنگام هشدارهای لازم و کوتاهی برخی نهادهای مسؤول نیز بر وخامت اوضاع افزوده است. طبیعی است که در چنین شرایطی هرکسی از زاویه و منظر خود به موضوع بپردازد و بر اساس مسؤولیت خود وظیفه‌ای را بر عهده بگیرد و در این …

شبکه اجتهاد: خبر کرونا وقتی که در قم آمد، روحانیت حتی اگر می‌خواست واکنشی هم نشان ندهد، نمی‌توانست. آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی به مردم توصیه کرد که در مراکز عمومی حاضر نشوند. وی گفت که زیارت عاشورا و حدیث کسا را در خانه بخوانید؛ چرا که این دو روحیه می‌دهد و آثار گران‌بهایی دارد. آیت‌الله جعفر سبحانی هم گفت که …

شبکه اجتهاد: مدتی است برخی از نویسندگان عادت کرده‌اند بر تهدید نظام به عدم مشارکت در انتخابات (تحریم انتخابات)؛ این عده مشارکت خود را منت و عدم مشارکت خود را تهدید جمهوری اسلامی می‌دانند. در حالی که این مشارکت بیش از آنچه برای نظام مهم باشد، برای همین دسته از روشنفکران به‌اصطلاح آزادی‌خواه اهمیت دارد. البته بعید نیست کسی از …

باید بین داوطلبى منصب، براى خدمت و اعلاى کلمه حق و بین داوطلبى با هدف قدرت‏طلبى و حرص بر مقام، تفصیل قائل شد و بدین گونه بین آیات و اخبار جمع کرد. در کتاب سراج الملوک[۱] تألیف ابوبکر الطرطوشى بابى گشوده شده است که در آن، به توجیه طلب ملک توسط حضرت سلیمان پرداخته است؛ زیرا پیامبرانى مانند حضرت سلیمان …

شبکه اجتهاد: طب اسلامی، واژه‌ای است که در دهه اخیر بسیار به کار رفته است، چه توسط آنانی که مدّعی نظام سلامت مستقلّ اسلامی‌اند، و چه توسط آنانی که چنین نظامی را از اساس باور ندارند. با این حال به نظر می‌رسد ـ چه این نظام ادعایی را باور داشته باشیم یا نه ـ اصطلاح «طب اسلامی» اصطلاحی نو ظهور …

اگر در جامعه غربی از انتخابات صحبت می‌شود، با این پیش‌فرض بحث می‌شود که دموکراسی موردقبول است و رأی اکثریت مردم، ایجاد مشروعیت می‌کند. لذا بحث انتخابات در غرب به‌تبع بحث دموکراسی مطرح شد و به هر صورت دموکراسی چاره رسیدن به واقعیت است. انتخابات هم به‌مثابه ابزاری برای دموکراسی مطرح است که اگر دموکراسی را از جامعه بگیریم طبیعتاً …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در این چند سال اخیر رفتارهای پارادوکسیکال اجتماعی در رفتار و عملکرد جامعه ایرانی- اسلامی بسیار زیاد شده است و برای جامعه شناسان رفتارشناسی جامعه شهری ایران به یک چالش تبدیل شده است. پس از پیروزی انقلاب به دلایل متعدد اراده جدی بدین منظور که احکام مباحث اجتماعی از دل گزاره‌های دینی به صورت یک قانون یا …

شبکه اجتهاد: کتاب «ولایت فقیه»، مجموعه سیزده سخنرانی است که حضرت امام، در فاصله سیزده ذی قعده ۱۳۸۹ تا دوم ذی حجه ۱۳۸۹(مطابق با ۱۳۴۸/۱۱/۱ تا ۱۳۴۸/۱۱/۲۰ ش) در ایام اقامت در نجف اشرف ایراد فرموده‌اند. این سخنرانی‌ها در همان ایام، گاهی کامل و گاه به صورت یک یا چند درس تکثیر و منتشر شده است. سپس در پاییز ۱۳۴۹ …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در روایت آمده است: الآباء ثلاثه : اب ولدک، و اب زوجک و اب علمک. نگارنده، در ایام علم آموزی، اساتید و مربیان دلسوز و مهربانی دیدم که به حقیقت برایم به مثابه پدر بودند و از هر کدام درسها و علوم فراوانی آموختم، اما در میان همه آنها، کسی که بیش از همه و به مدت …

حوزه در ذات خود سه رسالتِ «تفقهِ دین»، «ابلاغ دین» و «اقامه دین» را بر عهده دارد و به خصوص تحقق رسالت اخیر، جز با تعهد و مداخله مثبت در تحولات اجتماعی و سیاسی جامعه اسلامی (بخوانید انقلابی‌گری) ممکن نیست. اما دشمنان خارجی و رقبای داخلی برای انقلاب‌زدایی و سیاست‌‌تکانی از حوزه و تضعیف قدرت و مرجعیت سیاسی آن، مدت‌هاست …

شبکه اجتهاد: همه شاهد اقدام نسنجیده مدعی طب اسلامی بودیم. بدون شک این اقدام مذبوحانه، آن هم در عصر تکنوپولی، نه پسندیده است و نه اثر گذار! صادقانه معترفم که دست الفاظِ حقیر، از توصیف این همه بلاهت کوتاه است و یارای اَدای حقِ مطلب را ندارد. یادتان باشد که رنج درختان جنگل از تبرِ آهنی نیست، بلکه از دسته …

متأسفانه در سال‌های اخیر، شبهاتی در فضای مجازی و حقیقی در حال انتشار است که این عزاداری، مربوط به بعد از انقلاب است و در قبل از انقلاب، مستندی مبنی بر این عزاداری توسط علمای شیعه و مردم نداریم و بعد از انقلاب، این امر مستحدث شکل گرفت. حتی برخی تاریخ آن‌ها را به سال‌های بعدی انقلاب و حتی برخی …

شبکه اجتهاد: اقدام آگاهانه و عمدی آقای تبریزیان در سوزاندن کتاب پزشکی‌هاریسون که کتابی مرجع در حوزه پزشکی نوین است و نمایش آن در فضای مجازی، انتقادهای ریز و درشتی را از سوی افراد ریز و درشت بر انگیخت؛ برخی عمل او را نمادی از تقابل حوزه و دانشگاه،‌ دسته‌ای به منزله ناسازگاری دین و علم، عده‌ای برآمده جهالت و …

شبکه اجتهاد: وقتی که به شکل علنی و فراگیر از طب اسلامی سخن گفته می‌شود و آن را بدیل طب مدرن یا تنها گزینه درست قلمداد می‌کنند، بد نیست کمی درنگ کنیم و ببینیم واقعا آن‌چه طب اسلامی نامیده می‌شود، بنیادش چیست. در سفری به تبریز، درست در مرکز شهر بنری چندمتری به چشمم خورد که بر آن تصویری بود …

اختصاصی شبکه اجتهاد: ماجرا قدیمی است. نه فقط حوزه‌های علمیه بلکه شاید عامه مردم نیز این چنین باشند: نسبت به تفریط، حساسیم اما در رابطه با افراط، حساسیتی به خرج نمی‌دهیم. با کسی که بخشی از دین مزعوم ما را قبول ندارد به سختی پیکار می‌کنیم اما با آنی که دین را بیش از آنچه هست جلوه می‌دهد کاری نداریم. …

شبکه اجتهاد: جناب حجت‌الاسلام خسروپناه با صدور بیانیه‌ای اقدام زشت تبریزیان سلسله‌جنبان جریان طب اسلامی را به حق محکوم کرده اما در این میان به جریان ناقد فلسفه و عرفان مصطلح نیز حمله کرده و به نظریه حقیر در باب «عصر حیرت» نیز اشاره کرده است که لازم می‌دانم نکاتی در این باره عرض کنم: این مطلب درستی است که …

شبکه اجتهاد: انتشار فیلمی از آتش‌زدن کتاب طب هاریسون توسط شیخ عباس تبریزیان، همان‌طور که انتظار می‌رفت، با واکنش‌های تندی مواجه شد. بلافاصله شخصیت‌های حوزوی و دانشگاهی متعددی به تقبیح این اقدام پرداختند و در رد آن مطالب فراوانی نوشتند و گفتند. برخی این اقدام را مایه‌ی وهن دین دانستند و برخی هم یادآور جریان‌های افراطی اندیشه‌ستیز، از نازیسم تا …

شبکه اجتهاد: علم و دانش آنگاه که نافع و زاییده عقلانیت باشد مطلوب اسلام خواهد بود و حکمت شمرده می‌شود؛ هر چند محصول بشریت باشد لکن باید توجه داشت که هر معرفتی و دانشی باید انسان را به خدای سبحان نزدیک سازد و به همین معنا، علم توحیدی شکل می‌گیرد. این نکته کلیدی را عرض کردم تا بی‌خردی آتش زدن …

شبکه اجتهاد: اقدام شرم آور یک روحانی مروج طب سنتی به اسم طب دینی، با آتش زدن یک کتاب علمی با نام طب‌هاریسون ـ بر اساس فیلمی که انتشار یافته ـ کار زشتی است که هیچ دانش دوستی، در هیچ سطحی، آن را نمی‌پذیرد. متاسفانه این شخص، سالهاست با استفاده از باورهای عامیانه در میان مردم، تلاش در ترویج بافته‌های …

اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی پیش حجت‌الاسلام‌ والمسلمین علی شفیعی در گفتگو با شبکه اجتهاد نکاتی را در مورد مصرف‌کننده بودن دانش فقه در مبنا و روش فرمودند که به نظر حقیر پذیرش آن بی‌­اشکال نیست. ایشان در این گفتگو فرموده‌­اند: «اجمالاً خود دانش فقه تولید مبنا نمی‌کند بلکه از جاهای دیگری مبانی خود را اتخاذ می‌کند. در مباحث روشی نیز …

اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی پیش، یادداشتی در مورد سلسله نشست‌های «فقه مقاصدی» و ناظر به بیانات آیت‌‏الله علیدوست در شبکه اجتهاد منتشر شد. نوشته مورد اشاره، ادعاهایی را مطرح و نیز نسبت‏‌هایی به استاد علیدوست می‏‌دهد که مطابق با واقعیت نبوده و ملاحظات متعددی بر آن وارد است. در این یادداشت به برخی از آن ملاحظات اشارتی می‌‏رود. ۱- پیشینه …