شبکه اجتهاد: تمایل ندارم خیلی از اصطلاح «پول طلا» استفاده کنم. آنچه از اقتصاد اسلامی فهمیده میشود و بسیاری از اقتصاددانان غربی نیز برآنند لزوم احیای مجدد «پول حقیقی» در نظام اقتصادی است و مصداق آن را که طلا باشد یا نقره یا «مال»ی غیر از اینها مردم و بازار تعیین میکنند (اصل مردمی و غیردولتی بودن پول اسلامی). با این حال به علت شیوع و برجستگی این مصداق در میان نگرشهای غیراعتباری به پول، در عنوان یادداشت از آن استفاده کردم. تأکید مجدد رهبر معظم انقلاب بر مسأله تولید در شعار امسال (سرمایهگذاری برای تولید)، حاکی از برآورده نشدن …
توضیحات بیشتر »نقدی تفصیلی بر دیدگاه استاد رشاد در موضوع مقاصد الشریعه
شبکه اجتهاد: استاد علیاکبر رشاد در سخنان خود، نظرات قابل تاملی درباره مقاصد الشریعه و تأثیر آن بر علوم اسلامی و انسانی مطرح کردهاند. در این دیدگاه، مقاصد الشریعه، نهتنها بهعنوان معیاری برای تمایز علوم اسلامی از غیر اسلامی مطرح شده، بلکه بهعنوان ابزاری برای مهندسی و تولید علوم انسانی اسلامی معرفی گردیده است. با احترام به تلاشهای استاد گرانمایه، موارد زیر بهعنوان نقد و تحلیل مطرح میگردد: ۱. عدم بررسی اصل مقاصد الشریعه و ادله اثبات آن استاد رشاد در سخنان خود، اصل وجود مقاصدالشریعه و ادله اثبات آن را مفروغعنه گرفتهاند و وارد بحث تفصیلی درباره راههای دستیابی …
توضیحات بیشتر »علامه طباطبایی در بحث ولایت فقیه متأثر از میرزای نائینی است
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: علامه طباطبایی ذیل آیه ملک، آورده است که الان شکلهایی از حکومت وجود دارد که در آینده تغییر میکند و از ماهیت حکومت اسلامی بحث میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی نقد کتاب «فلسفه سیاسی علامه طباطبایی» چندی قبل با حضور حجتالاسلام احمدرضا یزدانی مقدم؛ نویسنده کتاب و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و حسن مجیدی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) برگزار شد. در ابتدای این نشست، حجتالاسلام یزدانی مقدم در سخنانی با بیان اینکه در سالهای ابتدایی دهه ۸۰ یک نظری به ذهن بنده رسید …
توضیحات بیشتر »نقد و بررسی کشف ملاک و حکم شرعی توسط عقل
شبکه اجتهاد: استاد علیرضا اسلامیان مدرس خارج فقه و اصول و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در اسفندماه ۱۴۰۳ در نشستی با حضور طلاب و فضلای مرکز فقهیائمه اطهار (علیهمالسلام) به بررسی نقش استقلالی عقل و تاثیرگذاری در استنباط احکام پرداخت که خلاصهای از اهم بیانات ارائه شده در این نشست تقدیم میگردد. درک ملاکات توسط عقل و کشف حکم شرعی در مورد درک ملاک توسط عقل و سپس کشف حکم شرعی بر اساس آن ملاک، مباحث و نظریاتی مطرح گردیده است که ابتدا نظریه بیان میگردد و سپس مورد بررسی و نقد قرار خواهد گرفت. در این باره …
توضیحات بیشتر »تأملی در دیدگاههای قائلین پولطلا و نسبت آن با سرمایهگذاری در تولید/ محمدرضا قائمینیک
اختصاصی شبکه اجتهاد: با تاکید و تصریح مقام معظم رهبری دربارۀ سرمایهگذاری در تولید و تحذیر ایشان از حرکتِ سرمایهها به سمتِ بازار ارز و طلا، ابهامی دربارۀ مسئلهای است که چند وقتی است توسط جمعی از افراد بهعنوان پولطلا پیگیری میشود مطرح شده است. ایشان تصریح دارند که «اگر سرمایه در راه تولید به کار رفت، دیگر به سمت کارهای مضر مثل خرید طلا، خرید ارز و امثال اینها نخواهد رفت و کارهای مضر، دیگر انجام نخواهد گرفت». این درحالی است که قائلین به پولطلا، علیرغم تنوع دیدگاههایی که دارند، اما معتقدند که مشکل اصلیِ اقتصاد ایران، پول اعتباری …
توضیحات بیشتر »روایتهای ناتمام از امام علی (ع) !/ مهراب صادقنیا
شبکه اجتهاد: جامعهی ایران این روزها در سالروز شهادت امام علی علیهالسلام داغدار است. سخنرانها بر بالای منبر از فضایل و اعجاز شخصیت ایشان میگویند و قصد دارند ایمان شیعیان را تقویت کنند. در شرایط فعلی، سخن گفتن از امام علی و شاید بسیاری دیگر از شخصیتهای دینی و حوادث تاریخی کار آسانی نیست. در بارهی این بزرگان هر چیز (درستی) نمیتوان گفت. گاهی واکنشهای تندی در پی دارد. توصیفها بیشتر “جیب بلوزی” و دلبخواهانهاند. بخشی از شخصیت و سخنان امام را گفته و بخشی دیگر را پنهان میکنند. علی علیهالسلام در توصیف این سخنرانها یا درِوازهی قلعهی خبر را …
توضیحات بیشتر »سرمایه گذاری در تولید یا خرید طلا؟/ هادی انصاری
شبکه اجتهاد: فکر میکنید کل پولی که مردم در طلاآنلاینها صرف خرید طلا کردهاند چقدر است؟ طبق گفته مسئولین حدود ۱.۵ تن طلا از سوی پلتفرمها به بانک کارگشایی سپرده شده که حدود ۸۰ درصد از طلای فروخته شده توسط پلتفرمها است. با یک محاسبه حدودی و دست بالا میتوان ارزش کل این دارایی که تا کنون توسط مردم خریداری شده را در ابعاد حدود ۱۰ همت تخمین زد. نهایتا ۵.۷ همت وجوه سرمایهگذاری شده در صندوقهای طلای بورسی را هم به این عدد اضافه کنید. چیزی تکان نمیخورد. گمان میکنید کل نقدینگیای که وارد سکوهای تأمین مالی جمعی شده …
توضیحات بیشتر »چرا این همه رساله نوروزیه در دوره صفویه نوشته شد؟
شبکه اجتهاد: مقاله مستقلی تحت عنوان «نوروز در فرهنگ شیعه» نوشتهام که سالهاست در ایام نوروز در مطبوعات و سایتها منتشر میشود. اصل آن در مقالات تاریخی دفتر دوم منتشر شده بود. در آنجا روایات نوروز را بررسی کرده، و پس از آن مطالبی درباره نوروز در دوره صفوی نوشته و فهرستی از رسائل نوروزیه را هم آورده و یکی دو نمونه را هم چاپ کردم. امروز مشغول مطالعه کتاب اختیارات علامه مجلسی بودم، نکته خاصی جلب توجهم کرد. بحث بسیار مختصری در باره منشأ تقویم هجری دارد و این که از ماه محرم آغاز میشود. وی بلافاصله میگوید که …
توضیحات بیشتر »وظایف مردم و قوای سهگانه برای تحقق شعار سال
رهبر معظم انقلاب اسلامی در اولین روز سال نو در دیدار با هزاران نفر از قشرهای مختلف مردم، سنت ایرانیان مبنی بر آغاز سال نو با دعا و توسل و اجتماع در مراکز متبرک را نشانه نگاه معنوی ملت به عید نوروز خواندند و با تبیین آثار دعا و استقامت در پیروزیهای بزرگ جبهه حق در طول تاریخ، سال گذشته را سال صبوری، ایستادگی و بروز قدرت معنوی مردم ایران برشمردند و با آرزوی سالی مبارک برای همه ملت، وظایف مردم و دولت را در تحقق شعار سال یعنی «سرمایهگذاری برای تولید» و بهبود اوضاع اقتصادی و معیشتی تبیین کردند. …
توضیحات بیشتر »چگونگی تعامل حضرت امیر (ع) با خوارج
شبکه اجتهاد: از خوارج در گفتار حضرت امیر (ع) با عنوان «مارقان»؛ یعنی کسانی که به سان تیری که از کمان جدا میشود، از دین جدا شدهاند، یاد شده است. ظهور خوارج را باید یکی از تلخترین رخدادهای دوران حکومت حضرت امیر (ع) یاد کرد؛ زیرا گروهی از یاران امام که تا پیش از پدید آمدن ماجرای حکمیت در جنگ صفین، در کنار امام با دشمنان ایشان میجنگیدند، اینک در پی فریبکاری معاویه و عمروعاص و در نتیجه سادهاندیشی و کوتاه فکری، در صف دشمان امام در آمده و در کمال ناباوری جنگ نهروان را بر آن حضرت تحمیل کردند …
توضیحات بیشتر »مانع اصلی در مسیر هدایت سرمایهها به سمت تولید چیست؟
وقتی مردم پیشبینی میکنند بیشترین سود را میتوانند از طریق سرمایهگذاری در بخش ارز، سکه و طلا به دست آورند معلوم است سرمایههایشان به سمت تولید هدایت نخواهد شد و متأسفانه از سویی سیاستهای دولتی به وخامت اوضاع در بخش تولید دامن زده است. براساس بیانات زیبای رهبری باید مانع این کار مضر شد و لذا اگر دولت سیاستهایش را در ارتباط با ارز، سکه، زمین و مسکن اصلاح کند قطعاً سرمایههای داخلی که به اندازه کافی هم در اختیار هستند به سمت تولید هدایت میشوند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین احمدعلی یوسفی مدیر گروه اقتصاد پژوهشگاه، درباره راهکارهای …
توضیحات بیشتر »پیام نوروزی رهبر انقلاب به مناسبت حلول سال جدید/ ۱۴۰۴، سال «سرمایه گذاری برای تولید»
رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی به مناسبت آغاز سال ۱۴۰۴ هجری شمسی، سال جدید را سال «سرمایهگذاری برای تولید» نام نهادند. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیتالله خامنهای با اشاره به تقارن آغاز سال نو با شبهای قدر و ایام شهادت امیرمؤمنان حضرت علی علیهالسلام، ابراز امیدواری کردند برکات لیالی قدر و توجهات مولای متقیان شامل حال مردم عزیز ایران و همه کسانی شود که سال نو آنها با نوروز آغاز میشود. ایشان سال ۱۴۰۳ را سالی پر ماجرا و حوادث پی در پی آن را مشابه حوادث سال ۱۳۶۰ و همراه با سختیها و دشواریهایی برای مردم دانستند …
توضیحات بیشتر »فقه و نیازهای معاصر؛ توسعه روش فقاهت در اندیشه رهبری
مقام معظم رهبری، در حوزه فقاهت معتقد هستند روش فقاهت را باید توسعه داد و روشهای مورد نیاز را در روش فقاهتی دید، در واقع مهمترین دغدغه ایشان وسعت فقه و استباطات فقهی است. ایشان معتقدند مساحت فقه، تمامی نیازهای انسان را در ابعاد فردی، اجتماعی و حکومتی پاسخگو نیست از همین رو فقه باید در حوزه سطح فقاهت پیشرفت کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی چندی قبل در همایش ملی منظومه فکری آیتالله خامنهای در سخنانی، گفت: داشتن یک روش علمی مناسب در تحلیل سخنان مقام معظم رهبری، از تحمیل ساختارهای ذهنی و سوء برداشتهای …
توضیحات بیشتر »تصلب در برابر فقاهت معاصر به دین ضربه میزند/ نباید از نوآوری و نظریهپردازی فاصله بگیریم
استاد درس خارج حوزه علمیه گفت: تصلب و تجمد در برابر معاصرت در برخی وجود دارد. بنده فکر نمیکنم این جریان از درون حوزه باشد، البته نباید انگی به دیگران بزنیم ولی اگر فقه ما ضد عدالت و ضد اخلاق قلمداد شود چه آسیبی خواهد زد؟ چطور از دین دفاع خواهیم کرد؟ به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست در سخنانی با موضوع «فقه، اصالت و معاصرت» در مؤسسه فهیم، با بیان اینکه فقه در دوره معاصر در معانی مختلفی به کار میرود، گفت: دانش فقه، عملیات استنباط و مسائل فقهی مستعملفیه واژه فقه است و آنچه بیشتر مورد بحث …
توضیحات بیشتر »پاسخ به یک شبهه متداول در بحث الزام حاکمیتی حجاب/ محمدعلی ملک
اختصاصی شبکه اجتهاد: شبههای مطرح میشود که اگر حجاب حکم شرعی است و بر همین اساس حکومت اسلامی موظف است حجاب را الزامی کند، پس چرا سایر احکام اسلامی را الزامی نمیکند؟ «به عنوان نمونه افراد مستطیع را شناسایی کرده و ایشان را از طرق مختلف الزام به سفر حج کند، مثل اینکه از حسابهای بانکی ایشان پول برداشت کرده و فیش حج برای ایشان خریده و آنها را اجباراً عازم سفر حج کند!» بر اساس نظریه مترقی ولایت مطلقه فقیه، ولی فقیه ولایه التصرف فی الاموال و الانفس بر اساس مصالح عمومی را دارد و نه بر اساس مصالح …
توضیحات بیشتر »نقش هوش مصنوعی در قانونگذاری مبتنی بر فقه/ احمد مبلغی
شبکه اجتهاد: قانونگذاری مبتنی بر فقه، با توجه به مراحل کلیدی آن، بهطور گستردهای پیچیده است. این فرآیند سه مرحلهی مهم دارد که هر یک دارای اهمیت ویژهای است و نیازمند توجه و تلاش فقیه، قانونگذار با بکارگیری هوش مصنوعی است. برای تعمیق و گسترش این مبحث، میتوان هر مرحله را به دقت بررسی کرد. مرحله اول: پیشا قانونگذاری در این مرحله، ما نیاز به یک نظریه فقهی داریم که دقیقاً بیانگر اهداف شریعت، منطق فقهی و روح فقهی قانونگذاری باشد. این نظریه باید بر اساس اندیشههای علمی، حقوقی و اجتماعی روز طراحی شود. در این مرحله، تنظیم فتواها بهعنوان …
توضیحات بیشتر »تعلل در مسیر پیشرفت هوش مصنوعی، چالشهای جدی برای مرجعیت دینی و ملی ایجاد میکند
مؤسسات پژوهشی در غرب در حال تولید ابزارهای هوش مصنوعی با محوریت محتوای شیعی و زبان فارسی هستند که میتوانند نیازهای دینی و ملی کاربران را پاسخ دهند، اما همراه با سوگیریهای خاص خود. اگر ما پیش از آنها یا همزمان با آنها ابزارهای لازم را تولید نکنیم، ممکن است مرجعیت علمی و دینی خود را از دست بدهیم و بازیابی آن دشوار خواهد بود. به گزارش شبکه اجتهاد، در عصر فناوری و پیشرفتهای سریع علمی، حوزههای علوم اسلامی و انسانی نیز از تأثیرات هوش مصنوعی بینصیب نماندهاند. بسیاری از مؤسسات پژوهشی با محوریت محتوای شیعی و زبان فارسی، در …
توضیحات بیشتر »نقدی بر دیدگاه محقق داماد؛ آیا عدالت عرفی میتواند معیار تغییر احکام شرعی باشد؟
اظهارات اخیر استاد سیدمصطفی محقق داماد درباره مسئله حجاب و جایگاه احکام شرعی در قانونگذاری، موجی از واکنشها را در محافل دینی و علمی به همراه داشته است. وی با استناد به منابع تاریخی و فقهی، بر عدم اجبار قانونی حجاب در زمان پیامبر اسلام (ص) تأکید کرده و نسبت به پیامدهای الزام برخی احکام بدون مقبولیت اجتماعی هشدار داده است. این دیدگاه، نقدهای گستردهای را از سوی شخصیتهای حوزوی و پژوهشگران اسلامی برانگیخته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد سیدمصطفی محقق داماد، اخیراً در سخنانی درباره مسئله حجاب، با استناد به منابع تاریخی و شرعی مطرح میکند که در …
توضیحات بیشتر »فقه و احکام اجتماعی: اشتباهات و نقدهایی بر دیدگاههای محقق داماد/ میلاد کیانی
شبکه اجتهاد: در مصاحبهای که اخیراً منتشر شده است، جناب استاد سیدمصطفی محقق داماد، در تلاشی فقاهتگونه سعی در نقد آنچه حجاب اجباری خوانده میشود داشتهاند. در ادامه نکاتی از اظهارات ایشان ارائه میشود که مورد تأمل قرار گرفته و امید است جناب محقق داماد نسبت به آنها پاسخگو باشند و اصلاحات لازم را در بیانات خود اعمال نمایند. ۱. در یکی از مباحث مطرحشده، ایشان اشاره کردهاند که اجماع فقهی بر جواز فروش «ام ولد» است و ادعای خود را به صاحب جواهر اسناد میدهند. نقد و بررسی: مطابق نقل فقها، اجماع امامیه بر عدم جواز فروش و هبه …
توضیحات بیشتر »مالکیت دادهها در فقه؛ مالیت، مشروعیت و چالشهای نوین/ محمد قائینی نجفی
شبکه اجتهاد: بحث مالکیت دادهها علیرغم اینکه ممکن است به نظر برسد که موضوع جدیدی است، در حقیقت بحثی قدیمی است که مصادیق جدیدی در دنیای مدرن پیدا کرده است. برای تبیین این موضوع، اطلاعات مربوط به افراد به دو قسم اطلاعات تکوینی، انتسابی و اطلاعات تولیدی و فعالیتمحور تقسیم میشود. قسم اول: اطلاعات تکوینی و انتسابی این دسته از اطلاعات مربوط به اشخاص است که بهصورت طبیعی و تکوینی به آنها نسبت داده میشود، بدون اینکه شخص بهطور مستقیم در تولید این اطلاعات دخالتی داشته باشد. بهعنوان مثال، نام، عکس، شماره تلفن، خصوصیات سلامت، بیماری، گروه خونی و موارد …
توضیحات بیشتر »از تسریع و تسهیل فرایند «اجتهاد» تا بهرهوری «حکمرانی» با هوش مصنوعی بومی
در مباحث فقهی، هوش مصنوعی میتواند کمککار یک مجتهد در سیر اجتهاد باشد. ما یک برنامهای داریم تحت عنوان «نجم» یا «ناصر جامع مجتهد» که بیاید جستجوهای معنایی، دستهبندیها و یافتن ادلّهی احکام فقهی را انجام بدهد و ببیند این ادلّهی مرتبط، در کلام فقهای دیگر به چه صورتی آمده است و کارهایی را که یک فقیه مثلاً باید در طول یک ماه انجام بدهد، در ظرف چند ثانیه در اختیارش بگذارد. این برنامه میتواند فرایند اجتهاد را تسریع و تسهیل بکند تا وقت مجتهد بیشتر برای پخته کردن آن نظر و دیدگاهی که راجع به مسائل فقهی دارد صرف …
توضیحات بیشتر »ابهامات فقهی فناوریهای حوزهی شناخت
رسانه نشان و ابزار حاکمیت است و ما نمیتوانیم و جایز نیست که رسانهای داشتهباشیم که حاکمیت آن در اختیار دشمن باشد. در واقع این هویتفروشی، خودفروشی و پذیرش سلطهی دشمن است. بدترین سبیل تسلط دشمن، سبیل رسانه است. ما به جهانیسازی مخالف نیستیم، با جهانیسازی آن مخالف هستیم. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محسن اراکی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در گفتوگویی به موضوع «ابهامات فقهی فناوریهای حوزهی شناخت» پرداخت؛ که مشروح این گفتوگو را میخوانید. همانطور که مستحضر هستید جنگهای نوین سویههای جدیدی از تصویر جبهههای حق و باطل است و مهمترین ابزاری که در اختیار جبههی …
توضیحات بیشتر »از دریای دانش تا جرعهای ناب: جلد پنجم «جرعهای از دریا» و ارجنامه «جامع علم و عمل» منتشر میشود
مدیر مؤسسه کتابشناسی شیعه بهمناسبت یکصدمین بهار عمر شریف استوانه فقاهت و وارستگی آیتالله سید موسی شبیری زنجانی، از چاپ پنجمین جلد مجموعه پرمخاطب «جرعهای از دریا» و انتشار «تحریر ثانی جرعهای از دریا» در سه جلد و نیز ارجنامه «جامع علم و عمل» به «اجتهاد» خبر داد که مقالات نخبگان حوزوی و دانشگاهی در پاسداشت یک قرن تلاش علمی این فقیه نامدار است و گامی بلند و مؤثر در ساماندهی دانش رجالی و تاریخی معاصر شیعه خواهد بود. اختصاصی شبکه اجتهاد: موسسه کتابشناسی شیعه بهمنظور شناسایی و معرفی دقیق و علمی احوال، افکار، آثار و تألیفات علما و اندیشمندان …
توضیحات بیشتر »اقتصاد در تنگنا؛ نیاز به مدیریت جهادی و نظارت مؤثر است/ به مسئول صداوسیما وقت ملاقات ندادم چون تأثیری ندارد!/ بنام فرهنگ و کار مذهبی خلاف آن را انجام میدهند
آیتالله حسین نوری همدانی در دیدار با جمعی از فعالان فضای مجازی، با اشاره به تأثیر فضای مجازی بر افکار عمومی، خواستار تلاش جوانان متدین برای مقابله با شبهات شد و با انتقاد از ضعف نظارت اقتصادی و عملکرد برخی مسئولان، حل مشکلات مردم را نیازمند مدیریت جهادی و بهرهگیری از نیروهای متخصص و متدین دانست. انتقاد از برنامههای صدا و سیما و ضرورت توجه به مقوله حجاب از دیگر محورهای سخنان ایشان بود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله حسین نوری همدانی در دیدار عدهای از فعالان فضای مجازی، ضمن توصیه به استفاده از لحظه به لحظه ایام ماه مبارک …
توضیحات بیشتر »اقامه دین فرایندی است، تزاحمسازی نکنید!/ سید محمد طباطبائی
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام نبویان اخیرا درباره قانون حجاب اظهاراتی کرد که دچار مغالطاتی آشکار است و نمیتوان دراینباره چشمپوشی کرد. چرا که جامه شرعی به منکر بیّن و حرام سیاسی پوشاندن است. ایشان تزاحمی قطعی میان اجرای قانون حجاب با حفظ نظام تلقی کرده و سپس فتوا به بطلان اجرای آن داده است. چند نکته دراینمیان قابل تأمل است: ۱. سیاق حفظ نظام را باید درست فهم کرد. نظام در این اصطلاح میان فقها (مانند محقق خوئی در مبانی تکمله المنهاج، الدرالمنضود آیتالله گلپایگانی و انوارالفقاهه آیتالله مکارم شیرازی) به نظام المجتمع و نظام مادی و معنوی جامعه اسلامی …
توضیحات بیشتر »قرآن و تفقه/ محمد عندلیب همدانی
شبکه اجتهاد: اگر منظور از تفقه، تفقه در همهٔ مجموعه و تمام منظومهٔ دین باشد، جایگاه والای کتاب کریم در این بین بسیار واضح و آشکار و بینیاز از بیان است، اما آنچه در این مختصر به آن پرداخته میشود، تأثیر مهم قرآن مجید در استنباط احکام فرعی فقهی است و به عبارت دیگر مقصود بررسی جایگاه قرآن در تفقه به معنای خاص کلمه و نیز در مقدمات آن است. به نظر میرسد ارتباط تفقه به معنای خاص با قرآن مجید از پنج منظر قابل بررسی است: ۱. قرآن به عنوان اصلیترین مرجع در تفقه که جلوهٔ بارز آن در …
توضیحات بیشتر »ای فقیهان برای سرنوشت فقه از هوش مصنوعی نهراسید/ احمد مبلغی
شبکه اجتهاد: فقه را چه میبینی؟ دانشی خاموش در سایهسار گذشته، در بند اوراق زرد و مجلدات کهن؟ یا جانی تپنده که در هر عصر نفسی تازه میکشد و در هر زمان، افقی نو میگشاید؟ اینک بر سر گردنهای ایستاده است که پیشتر از آن نگذشته؛ چشم در چشمِ پدیدهای بیسابقه دوخته است: هوش مصنوعی، آیا این پدیده، حریفی است که فقه را از میدان به در خواهد کرد، یا یاری است که پرده از گنجینههای نادیده خواهد برداشت؟ هوش مصنوعی، صرفاً ابزاری خاموش نیست، بلکه سامانهای است ژرفبین که دادهها را میکاود، الگوها را درمییابد و در ژرفای متون، …
توضیحات بیشتر »دو وجه توأمان ولایت فقیه در اندیشه آیتالله جوادی آملی
شبکه اجتهاد: ولایت فقیه مقولهای است که بسیاری از نظریهپردازان بزرگ فقه شیعی در عصر حاضر بدان پرداختهاند. ولایت فقیه ابعاد و وجوه مختلفی دارد. از یک سو ولایت فقیه، مقولهای فقهی است و از سوی دیگر، مقولهای کلامی. حتی ابعادی عرفانی نیز مییابد. در این نوشتار، به دو وجه توأمان کلامی/ اعتقادی و فقهی ولایت فقیه از دیدگاه آیتالله جوادی آملی میپردازیم. الف. نسبت دو وجه کلامی و فقهی ولایت فقیه بزرگانی چون حضرت امام خمینی(ره) وقتی به مقوله سیاست، حکومت و ولایت مینگرند، وجوه چندگانه آن را ـ بهویژه دو وجه کلامی و فقهی آن را ـ بهصورت …
توضیحات بیشتر »عقدهگشایی علیه مرجعیت دینی به چه قیمت؟/ داود مهدوی زادگان
شبکه اجتهاد: تفسیر قیّم هشتاد مجلدی تسنیم حاصل صبر و مجاهدت علمی چهل ساله شخصیت برجسته و نامداری است که به فرموده ولی فقیه حوزه علمیه وامدار ایشان است (۴/ ۱۲/ ۱۴۰۳). آیتالله عبدالله جوادی آملی حقیقتاً جدا از مراتب عالیه ایشان در زهد و پارسایی، جامع در مرجعیت علمی است. ایشان مرجع در فلسفه، فقه و تفسیر قرآن کریم است و حوزه علمیه تشیع به وجود آیتالله جوادی آملی افتخار میکند و همواره از حضرت حق تداوم عمر با برکت ایشان را خواهان است تا اهل علم و فضل همچنان خوشه چین دانش قرآنی ایشان باشند. اما چقدر کجفهمی …
توضیحات بیشتر »یک قرن دانش و معرفت، یک قرن تهذیب و وارستگی/ سیدضیاء مرتضوی
شبکه اجتهاد: هشتم ماه مبارک رمضان ۱۴۴۶ق، سالروز ولادت یکی از استوانههای فقاهت و پاکی و وارستگی است، فقیه والامقام و مرجع معظم، حضرت مستطاب، آیتالله حاج سیدموسی شبیری زنجانی، که هشتم ماه رمضان ۱۳۴۶ق در قم متولد شدهاند و امروز به سال قمری، یکصد سال از عمر شریف و پربرکت ایشان گذشت و نخستین روز از قرن دوم زندگی خود را پشت سر میگذارند. فقیهی والا و بهواقع «محقق» که در عرصه فقاهت و علوم وابسته به آن، و برخاسته از مراتب والای ورع و جهاد با نفس، دهها سال است نورافشانی کرده و هزاران نفر از جویندگان علم …
توضیحات بیشتر »