دیدگاه (گفت‌وگو/یاداشت)

مشکل این است که برنامه‌سازان، تهیه‌کنندگان و کارگردانان با زندگی روحانیت آشنا نیستند و یا مشاوره‌ای با افراد روحانی ندارند. لذا وقتی یک مشاور روحانی خبره داشته باشند و سبک و سیره زندگی روحانی را به آن‌ها معرفی کنند، در آن صورت هم شخصیت روحانی حفظ می‌شود و هم برای مردان جذابیت خواهد داشت. اختصاصی شبکه اجتهاد: نمایش دادن چهره روحانی در آثار سینمایی کشورمان همواره یکی از چالشی‌ترین موضوعات و مباحث این عرصه بوده است، چه اینکه آشنایی داشتن با سبک زندگی و گذران زندگی یک روحانی و سیر تطوری که از طلبگی آغاز می‌شود به جایگاهی اجتماعی نظیر …

اگر فقهی که می‌گویند به معنای اعم از اصول و فقه باشد، حرف‌شان درست است که فقه نظام‌ساز است. به این صورت بحث شود که آیا کلاً دستگاه تشریع دین می‌تواند نظام‌ساز باشد؟ در جواب می‌گوییم بله می‌تواند نظام‌ساز باشد؛ اما برای پاسخ به این پرسش که آیا خصوص فقه، نظام‌ساز است یا نه، باید ابتدا واژه نظام را معنا کرد. به نظر من فقه، نظام‌ساز هست. دین به سه قسم: اخلاق، اعتقاد و احکام تقسیم می‌شود. حوزه فروع دین، تقریباً بستر فقه است. اشکال من این است که تقسیم فقه، به فقه حداقلی و حداکثری، و متفرع بر این …

دستیار و مشاور مدیر حوزه‌های علمیه در امور فقه معاصر در گزارشی به معرفی و ارائه فعالیتهای دفتر فقه معاصر حوزه علمیه قم پرداخت. شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام حسین اثناعشری، دستیار و مشاور مدیر حوزه‌های علمیه در امور فقه معاصر در گزارشی به معرفی و ارائه فعالیتهای دفتر فقه معاصر حوزه پرداخته است که بدین شرح است: در راستای تحقق خواست مقام معظم رهبری و مراجع عظام -مد ظلهم العالی-  اساتید و عموم طلاب حوزه‌های  علمیه بر تحول صحیح، دقیق و اجتهادی حوزه و در راستای اجرای بند اول، دوم، سوم و هشتم اهداف کلان «سند چشم انداز حوزه‌های  علمیه» و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: مسابقه «برنده باش» و حاشیه‌های تعطیلی‌اش، هرچند رو به پایان گذاشته است، اما نظرات مختلف فقها در رابطه با آن، نیازمند بحث جدی است تا در موارد مشابه با آن، این اختلافات کمرنگ‌تر شود. از یک‌سو، یک فقیه قم، حکم به حرمت و قمار بودنِ این مسابقه می‌دهد و از سوی دیگر، مرجع نجف، با بیانِ خروج مسابقات علمی از مصداق قمار، آن را بی‌اشکال می‌انگارد. استاد محمد قائنی اما هم نجف را درک کرده است و هم قم. با او از چرائی فتوای این دو فقیه پرسیدیم. او معتقد است راه‌های شرعی فراوانی برای تصحیح این‌گونه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: توفیق رفیق این کمترین شد و به‌عنوان نماینده از طرف حوزه علمیه خراسان دعوت شدم که در محضر مقام معظم رهبری چند دقیقه‌ای صحبت کنم. انصافاً این پیشنهاد برای من بسیار مغتنم بود و از تمام کسانی که من را قابل دانستند تشکر دارم. بعد از شور و مشورت با دوستان و اساتید مشخصاً به این جمع‌بندی رسیدیم که چند مطلب را مراعات کنم. ۱- نسبت به بزرگان حوزه حق‌شناسی و اظهار ادب داشته باشم. ۲- اشاره‌ای به تاریخ درخشان حوزه علمیه خراسان داشته باشم. ۳- ترکیب انتصابی حضرت آقا را برای مدیریت حوزه فرصت بدانم. ۴- …

اما در رابطه با بازیهای فکری، از آنجا که تحرک عضلانی در آنها صورت نمی‌پذیرد، عنوان «لعب» از اساس صادق نیست، بلکه به قول عربها، «ترفیه» (از ماده رفاه) یا «تسلیه» (از ماده آسایش) است. من در بحث «فقه بازیهای رایانه‌ای» نتوانستم این مطلب را بپذیرم، ولی به هر حال، اگر کسانی این مطلب را بپذیرند، مسابقات علمی، از معنای قمار خارج خواهد شد. اختصاصی شبکه اجتهاد: مسابقه «برنده باش» با فتوای یک مرجع تقلید و سخنان رهبر معظم انقلاب، به محاق تعطیلی رفت. در فتوای آیت‌الله مکارم، بر روی قمار بودنِ آن تأکید شده بود و در سخنان رهبری، …

شبکه اجتهاد: سه سال قبل و در حالی که مطالبات و توقعات تحولی و اصلاحی طلاب در حال رسیدن به اوج بود و نگرانی‌ از انزوایی که مقام معظم رهبری هشدارش را داده بودند جدی‌تر می‌شد، استاد علیرضا اعرافی که عملکرد درخشان در ساماندهی جامعه المصطفی در پرونده خود داشت، به مدیریت حوزه‌های علمیه انتخاب شد. این انتخاب، بارقۀ امید را در دل طیف‌های مختلف حوزویان روشن نمود و آثار این امید به‌ویژه در میان طلاب جوان و نخبه‌های دغدغه‌مند حوزه، به‌وضوح قابل مشاهده بود. اکنون بعد از گذشت سه سال از این انتخاب، زمزمه‌هایی از ارزیابی عملکرد ۳ساله ایشان …

اختصاصی شبکه اجتهاد: ۱۹ اردیبهشت ما، سالروز بزرگداشت محدث بزرگ، محمد بن یعقوب کلینی، فرصت مناسبی برای بررسی یکی از مهم‌ترین مبانی در رابطه با کتاب سترگ وی، کافی است. بسیاری از فقها و رجالیان، با استناد به مقدمه این کتاب، قائل به حجیت تمام روایات مندرج در آن هستند. محمد فایزی، استاد مرکز فقهی ائمه اطهار قم و رجال پژوه، در این رابطه یادداشتی نگاشته است که از نگاه شما می‌گذرد. برخی معتقد هستند که کلیه اسناد کافی حجت هستند و برای ادعای خود به استدلالاتی تمسک می‌کنند. در این یادداشت ابتدا کلام بزرگان در اهمیت کتاب شریف کافی …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام سیدمحمدرضا آیت، کارشناسی ارشد کلام جدید و طلبه سطح ۳ فقه و اصول، در دیدار رمضانی با رهبر انقلاب درباره موضوع «لزوم تخصص‌گرایی در حوزه علمیه و راهکارهای آن» به ایراد سخن پرداخت که متن کامل آن به شرح زیر است: صلوات و سلام خدا بر نبی مکرم و اهل‌بیت مطهرشان، که لحظه‌ای از جهاد جدا نشدند. درود خدا بر علمای مجاهد اسلام و درود خدا بر بنیانگذار نظام مقدس جمهوری اسلامی که امتی را از اسارت و حقارت چکمه‌های استکبار جهانی رهایی بخشید. سلام بر محضر رهبر حکیم و فرمانده مجاهدی که در این زمانه‌ی پر …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام مهدی مسائلی، طلبه سطح ۳ حوزه و پژوهشگر در دیدار رمضانی با رهبر انقلاب درباره موضوع «تحول در حوزه علمیه و لزوم کارآمدی دروس» به ایراد سخن پرداخت که متن کامل آن به شرح زیر است: به نمایندگی از طلاب و روحانیون اصفهان خدمت شما سلام عرض می‌کنم: حوزه علمیه اصفهان که با زعامت عالم بزرگوار آیت‌الله مظاهری یکی از حوزه‌های مستقل کشور به حساب می‌آید، بیش از آن‌که اهل سخن باشد اهل عمل است، هم‌چنان‌که در دوران انقلاب و جنگ، عالمان و طلابش سخن خود را با خون امضاء کردند و بیشترین آمار شهدای روحانی را …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام حسین نظری، مبلغ و فعال قرآنی و طلبه سطح ۳ حوزه، در دیدار رمضانی با رهبر انقلاب درباره موضوع «ضرورت بازنگری مفهوم خلاقیت در حوزه به منظور تربیت طلبه عصر انقلاب» به ایراد سخن پرداخت که متن کامل آن به شرح زیر است: جائت سلیمان یوم العید قبّره/ أتت بفخذ جراد کان فی فیها/ ترنّمت بفصیح القول و اعتذرت/ أن الهدایا بقدر مُهدیها شکی نیست که در زمانه ما، سرعت و شتاب تغییر و تحول در عرصه‌های مختلف زندگی بشر، گوی سبقت را از ازمنه پیشین به گونه‌ای خیره کننده ربوده و لایه‌های تودرتوی زیست انسان را …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام علی احدی، کارشناسی ارشد فلسفه و کارشناس پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، در دیدار رمضانی با رهبر انقلاب درباره موضوع «مشکلات و راهکارهای تبلیغ و نقش حوزه در حل آسیب‌های اجتماعی» به ایراد سخن پرداخت که متن کامل آن به شرح زیر است: موضوعی که قرار است در مورد آن چند دقیقه وقت گرانبهای شما را بگیرم مسأله‌ای است که با رسالت انبیاء گره خورده و یکی از با شرافت‌ترین کارها نزد خداوند است مسأله‌ای که علما و بزرگان دین و همچنین جوانان بسیاری حتی جان خود را در این راه هدیه کرده‌اند. مسأله تبلیغ دین آن‌قدر اهمیت …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام حسن یوسف‌زاده، دکترای ارتباطات و عضو هیأت علمی جامعه المصطفی و فعال عرصه رسانه در دیدار رمضانی با رهبر انقلاب درباره موضوع «نقش حوزه علمیه در فضای مجازی» به ایراد سخن پرداخت که متن کامل آن به شرح زیر است: بسم الله الرحمن الرحیم إِنَّ اللَّهَ لَا یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُوا مَا بِأَنفُسِهِمْ(۱) سخن من درباره فضای مجازی است: یعنی به‌روزترین فناوری ارتباطی برای مدیریت سبک زندگی در عرصه جهانی و یکی از مهمترین مسائل روز و دغدغه خانواده‌‌های ایرانی و البته حوزه‌‌های علمیه. فضای مجازی چاقوی دولبه است: فرصت‌هایی دارد و تهدیدهایی. فضای مجازی چون …

شبکه اجتهاد: سید هادی ساجدی، دانش‌آموخته سطح چهار حوزه و دکتری فلسفه علوم اجتماعی به عنوان فعال و نخبه بین‌الملل در دیدار رمضانی با رهبر انقلاب درباره موضوع «دغدغه‌های حوزه علمیه در عرصه بین‌الملل» به ایراد سخن پرداخت که متن کامل آن به شرح زیر است: حوزه‌های علمیه در طول عمر بیش از هزار ساله خود همیشه مهمترین نهاد علمی و پژوهشی جهان اسلام از سویی و اصلی‌ترین پایگاه حفاظت و تبلیغ دین مبین اسلام بوده است. اما این نهاد علمی و مردمی با ظهور اندیشه‌های سکولار غربی و سیطره و سلطه‌ی فرهنگی آنها بر جوامع اسلامی روز به روز …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام مهدی رضایی از اساتید ادبیات عرب حوزه علمیه خراسان در دیدار رمضانی با رهبر انقلاب، درباره موضوع «نقش حوزه علمیه در تحقق بیانیه گام دوم انقلاب» به ایراد سخن پرداخت که متن کامل آن به شرح زیر است: با کسب اجازه از محضر حضرت‌عالی و حاضرین در جلسه پیرامون گام دوم انقلاب و الزامات آن، با ملاحظه ظرفیت و شرایط حوزه علمیه کهن خراسان نکاتی خدمتتان معروض می‌دارم البته تیمناً و تبرکاً بنام ثامن الائمه علیه آلاف التحیه والثناء نکات ذکر شده هشت مورد می‌باشد: ۱- شاید به جرأت بتوان گفت در تاریخ تشیع عالِمی نداشته‌ایم که …

اختصاصی شبکه اجتهاد: در خبرها آمده امروز چهارشنبه دوم ماه مبارک رمضان، مدیران، اساتید، فضلا و طلاب حوزه‌های علمیه سراسر کشور با رهبر معظم انقلاب دیدار خواهند داشت، دوازده سال از دیدار قبل مجموعه فضلای حوزه‌های علمیه سراسر کشور با رهبر معظم انقلاب‌ می‌گذرد. آذرماه ۱۳۸۶ مجموعه اساتید و فضلا و طلاب حوزه‌های علمیه قم و مشهد و اصفهان و… با رهبر معظم انقلاب دیدار مفصلی داشتند که بیش از چهار ساعت به طول انجامید. در آن دیدار هفده نفر از فضلای حوزه‌های سراسر کشور به بیان دیدگاه‌های خود پرداختند و رهبر معظم انقلاب نیز مطالب مهمی در باب تحول …

حجت‌الاسلام احمد مروارید گفت: مدعیان طب اسلامی بر این باورند اساس اینکه رشته‌ای به نام طب سنتی توسط وزرات بهداشت پایه‌گذاری و اجرا شده است به این هدف است که طب اسلامی را کنار بگذارند؛ درحالی‌که این نوع بینش اشتباه است که انسان تنها خود را حق مطلق ببینند و عملکرد دیگران را توطئه بینگارد. اختصاصی شبکه اجتهاد: در سال‌های گذشته عده‌ای با نام متخصص «طب اسلامی» به درمان مردم پرداخته‌اند و ضمن نفی طب جدید و تمامی دستاوردهای بشری به استناد برخی روایات طبی داروها و شیوه‌های درمانی متفاوتی را به عنوان جایگزین پزشکی مدرن برای مراجعان خود توصیه …

شبکه اجتهاد: این که چگونه ما طلبه را تربیت می‌کنیم؟ اسلام جامع و کلان‌نگر را به او نشان می‌دهیم یا اسلام مثله شده را، مهم‌ترین اولویت در حوزه های علمیه، آموزش و پرداختن به فقه نظام است؛ یعنی فقه را نظام‌مند ببینیم و در آموزش‌های حوزه از مقدمات تا سطوح تا خارج، بحث نظام، مطرح و ارائه شود. تعلیم و تربیت انسان‌ها در دین اسلام، مقوله‌ بسیار مهم و حیاتی است؛ زیرا از جنبه فردی، مقدمه‌ای برای رسیدن به معنویت و خداباوری است و در بُعد اجتماعی، مقدمه تکامل و پیشرفت جامعه و نظام‌سازی محسوب می‌شود؛ مبلغان دین در عصری …

اگر بتوانیم از روایات علت را بیابیم و فرض کنیم علت، رواج تندرستی و حفظ دین و جامعه و مصالحی از این قبیل است، می‌توان این نوع قمار را جایز دانست؛ اما بنابر نظر مرحوم نائینی و خویی که علل احکام برای ما دست‌نیافتنی است و شارع باید به‌صورت صریح و قطعی علت را بیان کند. در غیر این صورت این علت تراشی است و همان قیاس استنباطی است و در فقه ما جایگاهی ندارد. البته مقاصد شریعت می‌تواند دلیلی بر این امر باشد چون مقصد شریعت رشد و تعالی جامعه است و این‌گونه مسابقات می‌تواند از مقاصد شریعت باشد …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌‌الاسلام والمسلمین دکتر رضا حق‌پناه، دارای دکترای علوم قرآنی و حدیث و استادیار این گروه در دانشگاه علوم اسلامی رضوی می‌باشد. ایشان ضمن تدریس در مدارس و مراکز حوزوی و دانشگاهی، به‌صورت اختصاصی، مدرس «درس خارج فقه زنان» در مدرسه اسلام‌شناسی حضرت زهرا‌سلام‌الله‌علیها مشهد می‌باشند. استاد حق‌پناه، ریاست کمیسیون فرهنگ و اخلاق شورای عالی حوزه علمیه خراسان را نیز به‌عهده دارد. از نظر حجت‌الاسلام حق‌پناه، تلاش زنان در جمع بین امر تحصیل و وظیفه خانه‌داری و تربیت فرزند، جهادی مضاعف محسوب می‌شود. او معتقد است حوزه علمیه خواهران به نسبت جمعیت‌شان، خروجی‌های علمی خوب و موثری داشته …

شبکه اجتهاد: وقتی فقه در حکومت جریان پیدا نمی‌کند و مردم اثر آن را ملموس نمی‌بینند، در احکام فردی خود نیز دچار تزلزل می‌شوند و مرجعیت و حوزه جایگاه خود را از دست می‌‌دهد؛ حرکت جدیدی در حوزه علمیه شروع شده و آن بحث جدی کردن مباحث فقه‌های مضاف است که اگر زمینه مناسبی فراهم شود و مراجع معظم نسبت به این مسائل قانع شوند، می‌توان حدس زد که به تدریج حوزه علمیه وارد این فضا می‌شود، به ویژه اگر بخشی از اعاظم حوزه بحث‌های خود را به سمت فقه‌های مضاف ببرند و این‌که حوزه علمیه به صورت سازماندهی شده …

آیا فقیهی پیدا می‌شود که بگوید سیلی که در شهر جاری‌شده، نجس است و تمام زندگی‌ها نجس شده است؟ ما نمی‌توانیم برای مردم یک تکلیف شاقی را پدید بیاوریم و مردم را ملزم کنیم. بله تا جایی که یقین به نجاست دارند، حکم به وجوب تطهیر می‌کنیم ولی سیلی که در جریان است و وارد خانه می‌شود و از خانه بیرون می‌آید و این‌طرف و آن‌طرف می‌رود، نمی‌توان برای مردم تکلیف شاقی پدید آورد که حکم به وجوب طهارت کنیم. اختصاصی شبکه اجتهاد: سیل‌های شدید و بی‌سابقه اخیر کشور، وظایف فراوانی را متوجه قشرهای مختلف جامعه نمود. در این میان، …

شبکه اجتهاد: مردم می‌گویند: حکومت آخوندی؛ اما در حقیقت در این چهل سال، فقه در سیستم نبوده است! جای آخوندها در سیستم تعلیم و تربیت، در سیستم انرژی، در سیستم صنعت کجا است؟ ورود حوزه و روحانیت در این سیستم‌ها کجا است؟‌ نه کارشناس، نه گزارش و نه اصل مراجعه‌اش نیست، فقیه تازه متوجه شده که خودش باید دستی در کارشناسی داشته باشد؛ لازمه‌اش این است که وارد سیستم شود؛ علاوه بر عللی بیرونی که الآن در بستر جمهوری اسلامی آماده شده، یک شرایطی هم درونی است که فقه حداکثری‌ها می‌گویند: نگاه به فقه باید عوض شود؛ چند بستر در …

به نظر می‌رسد که مورد قاعده عدل و انصاف در حوزه دادرسی و مورد دعوا و اختلاف باشد. گرچه در ابواب مختلف نیز این قاعده جاری می‌شود ولی عمدتاً مورد قاعده، طرفینی است نسبت به یک حقی، نزاع می‌کنند. در مورد این سؤال باید گفت آن مالی که پیدا می‌شود چگونه است؟ آیا محل نزاع است یا نه؟ اگر محل نزاع باشد که نسبت به یک وسیله، دو نفر مدعی هستند، در اینجا گاهی خود آن مال، قابلیت تبعض دارد که می‌توان از قاعده عدل و انصاف استفاده کرد؛ اما گاهی این‌طور نیست. در اینجا می‌توان از قواعد دیگری مثل …

اختصاصی شبکه اجتهاد: بیانیه گام دوم نقشه و تصویر روشنی از آینده انقلاب اسلامی مبتنی بر امید واقع بینانه است. مقام معظم رهبری در بیانیه‌ای که مرقوم فرمودند گام دوم انقلاب را مرحله جامعه پردازی و تمدن سازی نام نهادند. واژه‌ی «civilization» به معنای «تمدن» برگرفته از واژه «city» به معنای «مدینه» یا «شهر» است. شاید بر این اساس است که برخی از اندیشمندان تمدن را در سطح خرد مورد توجه قرار داده و آن را به فرهنگ شهرها محدود کرده‌اند. هم ریشه بودن واژه‌ی «تمدن» و «مدینه»، در زبان عربی و واژه‌‌های «civilization» و «city» در زبان لاتین نشانگر …

شبکه اجتهاد: پیش‌نیاز حرکت فقهی گسترده و تمدن ساز، اسلامی‌سازی علوم انسانی و استخراج فلسفه علوم اجتماعی بر پایه اسلام و سپس قاعده‌سازی فقهی، تبویب و ساختارسازی جدید برای فقه متناسب با مقتضیات زمان است. آیت الله عباس کعبی، نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان در گفت‌وگو با خبرنگار شبکه اجتهاد به گستره فقه اسلامی اشاره کرد و گفت: فقه اسلامی بر پایه آموزه‌های اهل بیت(ع) همه ساحت‌های زندگی شرعی و اجتماعی و قلمروهای فرهنگی و اقتصادی، سیاسی، امنیتی، دفاعی، نظامی، فنی، علمی و همه نیازهای بشر را در بر می‌گیرد که در همین زمینه بابی در اصول کافی تحت …

اگر بخواهیم از دید منابع فقهی، مسئله را بررسی کنیم، در گذشته مفهوم دولت به معنای امروزی مطرح نبوده است. هم از حیث مسئولیتهای مختلفی که دولت دارد و هم از حیث اختیارات و هم از حیث خدمات و کارهایی که باید انجام بدهد. آنچه ما در منابع دینی داریم (به غیر از اطلاقات و عمومات ادله ضمان که شامل اشخاص حقوقی مثل دولت هم می‎شود)، عمدتاً در بحث قضا، در مورد خطای حاکم قاضی، برخی روایات مطرح‌شده است که اگر قاضی در تشخیص موضوع یا در حکم یا در تطبیق، خطا کند و از ناحیه خطای او خسارت و …

شبکه اجتهاد: منابع اقتصادی حوزه‌ها به وجوهات محدود شده و سیستم اقتصادی حوزه کفاف توسعه‌های حوزه‌های علمیه و گسترش حجم تصاعدی طلاب که مورد نیاز فرهنگی جامعه هست را نمی‌دهد و یک ریال از عایدات طلاب که به عنوان شهریه به آنها داده می‌شود از منابع دولتی تأمین نمی‌شود؛ منابع دولتی که به صورت محدود متناسب با توان اقتصادی دولت‌ها به حوزه‌های علمیه داده می‌شده عمدتا در تجهیز و تأمین سخت‌افزاری حوزه‌های علمیه بوده که آن هم هیچ‌وقت کفاف نداده و نمی‌دهد؛ بنابراین حجم بسیاری از موقوفات که مخصوص حوزه‌های علمیه است می‌تواند به عنوان یک سیاست در اداره اوقاف …

این شعار، امر مولوی ولی امر و حکم حکومتی است. البته به شکل حکم صادر نشده است و خواستند یک جلوه کلی و فراگیر تحت عنوان شعار سال پیدا کند و الا به نظر من حکم حکومتی است و لذا مطالبه می‌کنند. مخاطب شعار امسال که رونق تولید ملی است، آحاد ملت اعم از تولیدکننده و مصرف‌کننده و مسئولین هستند، لذا هر طیفی از مکلفین یک تکلیف در رابطه با این حکم حکومتی دارند. حکم حکومتی چه حکم اولیه باشد که مرحوم امام می‌فرمودند و چه حکم ثانویه باشد که مشهور می‌گویند، واجب الاطاعه است و دلیل آن‌هم آیه شریفه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله حاج شیخ حسین وحید خراسانی دامت برکاته از بزرگ‌ترین و مشهورترین مراجع معظم تقلید شیعه است که در قم سکونت دارد. ایشان علامه‌ای محقق، فقیهی بزرگ، اصولی سترگ، متکلمی برجسته، مفسری ارجمند، خطیبی زبردست و مدافع معارف قران و عترت است. این مرجع عالیقدر شیعه حدود نیم قرن است در قم به تدریس خارج فقه و اصول اشتغال دارد. آیت‌الله وحید خراسانی در حوزه علمیه مشهد و نجف به تحصیل پرداخت. پس از تکمیل تحصیلات معقول و منقول ابتدا سال‌ها در نجف و مشهد به تدریس خارج فقه و اصول پرداخت و سپس در نیم قرن …