آخرین اخبار

فقیهان برای استدلال بر حجیت شهرت فتوائیه به ادله‌‌هایی تمسک کرده‌اند، از جمله فحوای ادله حجیت خبر واحد که به بیانات متعددی عنوان شده، از جمله: هرچه مفید ظن است، حجت است و ظن حاصل از شهرت به مراتب بیشتر است؛ یا ملاک حجیت خبر واحد، طریقیت است و شهرت این طریقیت را به طریق اولی دارد. همچنین شهادت عدلین حجت است و در شهرت شهادت بیش از دونفر عادل در یک مساله وجود دارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از مباحث کلیدی در مسیر استنباط این است که بزرگان علم در هر مقامی کدام سو حرکت کرده‌اند؛ پذیرش افراطی …

شبکه اجتهاد: یکی از مسائل مهم دوران معاصر که در دامنه علم اصول مطرح می‌شود، مسئله «تمسک به اطلاقات و عمومات در موضوعات مستحدثه» است. درباره این مسئله، تحقیقاتی در دروس اعلام و برخی مقالات و مکتوبات وجود دارد که به آنها اشاره می‌شود. استاد گنجی در درس اصول سال جاری، ذیل مبحث «مطلق و مقید» در سه جلسه به این مسئله پرداخته و برخی از موانع را طرح و بحث کرده‌اند. استاد قائینی با تفصیل بیشتری به این موضوع وارد شده و در ابعاد مختلفی به موانع تمسک، امکان تمسک و وجوه مؤیده پرداخته‌اند که در جلد اول کتاب …

آیین رونمایی از مجموعه آثار و تکریم تلاش علمی استاد محقق «سیدعلی شهرستانی»، روز پنج‌شنبه ۱۱ خرداد ۱۴۰۲ از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۱ صبح در محل بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی با حضور و سخنرانی آیات و اساتید: سید جعفر سیدان، نجم‌الدین مروجی طبسی، محمدتقی سبحانی، محمدحسن ربانی بیرجندی و مجید معارف برگزار می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، همزمان با ایام نورانی میلاد شمس‌الشموس امام علی بن موسی‌الرضا، نشست خبری آیین رونمایی از مجموعه آثار و تکریم تلاش علمی استاد محقق «سیدعلی شهرستانی» با حضور اصحاب رسانه در محل مؤسسه کلامنا مشهد برگزار شد. حجت‌الاسلام حسین منتظر، مدیر اجرایی مرکز …

علم اسلامی در چند حوزه می‌تواند به فقه کمک کند: اولین حوزه، «موضوع شناسی» است؛ گاهی موضوعات فقهی، پدیده‌های ساده و بسیط عرفی هستند که با مراجعه به عرف، مسئله حل می‌شود، اما گاهی موضوع شناسی، مربوط به پیاده سازی الگوی سازماندهی اجتماعی در یک نظام دارای پیچیدگی فراوان است که در اینجا باید به صورت عمیق به مسئله وارد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌حجت‌الاسلام و المسلمین مجتبی عبدخدایی، مدیر گروه فقه نظام سیاسی مدرسه عالی حوزوی ولی امر (عج) در چهارمین مدرسه فصلی پژوهشگاه فقه نظام که با موضوع «فلسفه فقه نظام سیاسی» در حال برگزاری است، درباره …

کارگزاران مهم‌ترین رکن در دولت اسلامی بشمار می‌روند. جایگاه کارگزاری، شرایط کارگزار، وظایف وی، چگونگی انتخاب و کیفیت تعامل دوطرفه میان مردم و کارگزار از مهم‌ترین مسأله‌های یک نظام سیاسی است که در پژوهش‌ پیش‌رو به بحث و بررسی گذاشته شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «فقه کارگزاران حکومت اسلامی (دفتر اول: پیش‌فرض‌ها، مبانی و شرایط کارگزاران)» تقریرات درس‌های خارج فقه استاد محمد حاج ابوالقاسم دولابی است که به اهتمام ‌ یاسر شهامت و جمعی از پژوهشگران، از سوی پژوهشگاه فقه نظام به زیور طبع آراسته شد. در ترسیم حرکت جامعه به سوی تمدن اسلامی، مقام معظم رهبری فرایند …

عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه در تشریح فقه نظام اقتصادی اسلامی بر ضرورت نگاه ویژه به فقه نظام تصریح کرد و گفت: اگر فقه نظام نداشته باشیم نظام ما سوسیالیستی یا سرمایه داری می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محسن اراکی، عضو هیأت رئیسه مجلس خبرگان رهبری در «مدرسه فصلی پژوهشگاه فقه نظام» که در مرکز فقهی ائمه اطهار برگزار شد، برای توضیح فقه نظام اظهار داشت: کشور اسلامی بودن به مسلمان بودن ساکنین آن مرتبط نیست بلکه باید نظام اسلامی حاکم باشد؛ بدون وجود نظام اسلامی هم می‌توان به احکام اسلامی عمل کرد. استاد خارج فقه و اصول حوزه …

عضو هیئت امنای دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با تاکید براینکه فقه توانایی تامین یک زندگی سالم، کامل و مفرح را دارد، گفت: قانون اساسی ما بر اساس فقه است و در زمان تدوین از نظرات فقهای بزرگ زمان استفاده شده است اما نتوانستیم وظیفه اداری را از جهت حفظ حقوق شهروندی، حفظ کرامت انسانی و رفتار و اخلاق اداری، براساس فقه و اخلاق و قانون اساسی پایه‌ریزی کنیم. ‌به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالرضا ایزدپناه، درباره تفاوت فقه کنونی با فقه امام صادق (ع) گفت: فقه امروز ما در عرض مکتب فقهی امام صادق (ع) نیست تا …

شبکه اجتهاد: کتاب «تحف العقول» یکی از مستندات «وسائل الشیعه» است. مرحوم شیخ حر عاملی «تحف العقول» را از کتب مشهور شیعه می‌شمارد و روایات آن را حجت می‌داند. استاد سید احمد مددی یکی از علمای متوجه به جریان تاریخی حدیث و کتاب‌های آن است. از این رو بر آن شدیم تا تحلیل ایشان را در این زمینه ارائه نماییم. روش‌‌هاى کتاب شناسى شناخت یک کتاب گاهى به شواهد خارجى است؛ مثل توصیفات نجاشى، شیخ، علامه و دیگران. از این روش ما چیزى نداریم، تنها از قرن دهم به بعد اسم ایشان را داریم. پس از مرحوم مجلسى و شیخ …

دکتر سیاهپوش در سخنانی بیان داشت: متوقف شدن در جواز سلب و ایجاب برخورد حاکمیت با پوشش، باعث باخت ما خواهد شد. اساسا این سوال جای طرح ندارد زیرا تعریف از حکومت یعنی الزام کردن و این جزء ماهیت حکومت است. از طرفی سلب هم صرفا در برخورد انتظامی محصور نمی‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، میزگرد علمی و کرسی نقد و نظر «تحلیل اجتماعی مواجهه حکمرانی و مردمی با نابهنجاری پوشش و حجاب» به همت انجمن مطالعات اجتماعی حوزه و کمیته مرکزی کرسی‌های آزاداندیشی حوزه در روزهای پایانی اردیبهشت‌ماه برگزار گردید. ‌حجت‌الاسلام ابراهیمی پور، نائب رئیس انجمن مطالعات اجتماعی حوزه …

عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) با بیان اینکه بیش از ۹۷ درصد کشورهای جهان با رمزارزها برخورد محتاطانه دارند، گفت: از منظر فقه فردی خرید و فروش رمزارز جایز است، ولی از منظر فقه حکومتی به سبب ابهامات متعدد و کوتاه‌ کردن دست دولت در مدیریت پولی کشور جایز نیست و قانون هم آن را نپذیرفته است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی خطیبی، عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)، در نشست علمی «موضوع‌شناسی رمزارزها با رویکرد فقهی» با بیان اینکه وظیفه اولیه‌ای که برای پول در نظر گرفته شده برای بیت‌کوین …

اثر «گستردگی و اعتبار انواع تلقی حدیث در دوران نخستین» به قلم محمود رفاهی‌فرد از سوی نشر معارف اهل‌بیت (علیهم‌السلام) روانه بازار کتاب شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این پژوهش بر آن است بر اساس شواهد کتب فهرست و رجال، در کنار بررسی شیوه اسناد دهی محدثان، گزارش‌های تاریخی و بیانات حضرات معصومین علیهم‌السلام و اصحاب ایشان در رابطه با نحوه تلقی حدیث و القاء آن، شیوه‌های صدور، تلقی، القاء و تدوین حدیث و میزان گستردگی و اعتبار آن در عصر حضور معصومین علیه‌السلام تا دوران تدوین کتب اربعه، تصویر روشنی به دست دهد. میزان گستردگی کتابت قرائت و روایت …

حاج ابوالقاسم با تصریح به شئون گوناگون حکومت عنوان کرد: حکومت قانون می‌خواهد که احکام اسلام قوانین آن است؛ احکام در دیدگاه امام خمینی وسیله‌ای برای اجرای حکومت و بسط عدالت است و اگر این دیدگاه روشن شود تزاحم بین امر عالی و امر استقلالی معنا ندارد؛ بقیه شئون حکومت اجرا است و تحقق یک سری حقائق در عالم هم اسلامی است. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌حجت‌الاسلام والمسلمین محمد حاج ابوالقاسم دولابی، رئیس مرکز ارتباطات دولت و روحانیت در «مدرسه فصلی پژوهشگاه فقه نظام» که در مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) برگزار شد، گفت: در محافل روشنفکری محکم گفته می‌شود …

شبکه اجتهاد: از معضلات فرهنگی در جامعه امروز، مشکل بدحجابی در میان گروهی از بانوان ماست. از مباحث مهم در این زمینه که اخیراً انعکاس بیشتری یافته و برخی از صفحات مجازی را نیز به خود اختصاص داده، این است که چرا باید دولت و نظام اسلامی، در این مسئله دخالت کند و با متخلفان برخورد نماید؟ آیا بهتر نیست تصمیم در این مورد، به خود افراد محول شود و همان‌گونه که «نمازخواندن» و «روزه گرفتن» به انتخاب و اختیار اشخاص است و اگر کسی نماز نخواند یا روزه نگرفت، مورد سؤال و تعرض قرار نمی‌گیرد، مسئله حجاب نیز چنین …

در جهان مسلمانی، پیرامون عدالت چند اندیشه شکل گرفته است: اینکه عدالت اصلاً هدف نیست و راه دادن آن به فقه، انحراف است؛ دوم: عدالت، هدف است اما حصولی و پسادینی است؛ و سوم: عدالت، هدف است اما پیشادینی، و قوانین باید کاشف از عدالت باشد؛ لذا اگر جایی با عدالت، ناسازگار بود، باید اندیشید و چاره‌ای یافت. اکنون که اندیشه سوم را پذیرفتیم، باید کارکردهای عدالت را بررسی کنیم که آیا عدالت فقط یک قاعده است یا یک پارادایم، گفتمان یا رویکرد؟ به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «قاعده عدالت در فقه» با ارائه استاد ابوالقاسم علیدوست، عضو جامعه …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین سید علی حسینی نیشابوری، یکی از کسانی است که بیشترین تلاش را برای تأسیس فقه محیط زیست کرده است. این دانشیار دانشگاه امام صادق (ع) نزدیک به بیست سال است که به فعالیت در عرصه فقه محیط زیست مشغول است. او هم مقالات و کتاب‌های فراوانی در این عرصه دارد و هم از بنیانگذاران دانشنامه اسلامی «کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست» است. با او که هم سابقه تدریس، هم پژوهش و هم برگزاری نشست و همایش در این عرصه را دارد، در رابطه با مبانی و پیشفرض‌های فقه محیط زیست گفتگو کردیم. او معتقد …

در نشست «نافرمانی مدنی در آینه فقه شیعه» حجت‌الاسلام مهدی‌فر به استناد به سه دلیل از این نظریه دفاع کرد که حکم اولیه نافرمانی مدنی در فقه شیعه جواز است. حجت‌الاسلام رهدار نیز ضمن اشاره به برخی از اشکالات پژوهش بر این نکته تاکید کرد که روشی که نویسنده اتخاذ کرده موجب می‌شود عنصر زمان و مکان در نتیجه کار دیده نشود. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی علمی ترویجی «نافرمانی مدنی در آینه فقه شیعه» با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین محمد مهدی‌فر، مدیرگروه مردمسالاری مرکز پژوهشی مبنا و حضور حجت‌الاسلام و المسلمین احمد رهدار، استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) به عنوان ناقد در …

کتاب جدید گروه اقتصاد پژوهشگاه فقه نظام با عنوان «الگوی مطلوب بانکداری اسلامی بر اساس مبانی اسلام و روش فقه نظام» به کوشش محمد مادرشاهی، کمیل قنبرزاده، سید ابراهیم صباغیان و مهدی اصغرزاده منتشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، یکی از بزرگ‌ترین بازدارنده‌های تحقق عدالت اقتصادی در جامعه، «انحصار سرمایه» است. اگر در جامعه‌ای، عمده سرمایه، در دستان شمار اندکی از افراد قرار گیرد، آن‌گاه طبیعی است که این افراد بر اقتصاد چیره شده و عموم افراد جامعه را به استثمار خویش در آورند؛ دقیقاً همان آفتی که تمدن غربی به شدت به آن دامن زده است. در فرهنگ …

آیت‌الله جوادی آملی با بیان اینکه ظرفیت حوزه را خود «علم» تأمین‌ می‌کند و اگر ظرفیت علمی بیشتر بشود، بسیاری از مشکلات، حل خواهد شد، اظهار کرد: زمان و مکان در اجتهاد دخیل است و موجب‌ می‌شود ظرفیت حوزه خودش را نشان‌ ‌دهد و بالا‌ برود و از همین راه‌‌ها، علم و نیازهای روز ترقی‌ می‌کنند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بیست و چهارمین اجلاسیه نشست دوره‌ای اساتید سطوح عالیه و خارج حوزه علمیه قم، با موضوع «حوزه‌های علمیه؛ ظرفیت‌ها و مشاکل» روز چهارشنبه، سوم خرداد ۱۴۰۲ در مسجد امام حسن عسکری (علیه‌السلام) با سخنرانی حضرت آیت‌الله جوادی آملی برگزار گردید. …

استاد قائینی در بررسی این بحث می‌فرماید: قانون در این بحث به معنی مدرن آن مدنظر نیست بلکه به معنی مقرره‌ای برای اداره کشور است و بحث را برفرض سازگاری قانون با فقه دنبال می‌کنیم. شارع دو رویه را در قانون‌گذاری پیگیری کرده است، چراکه شارع گاهی در منطقۀ البیان است و گاهی در منطقۀ الفراغ و اگر در منطقۀ البیان بخواهد قانونی را تشریع کند باید به‌صورت فهرستی بیان کند و موقف آن موقف اخبار است، یعنی باید تشریعات خود را به مردم اعلام کند و در منطقۀ الفراغ مجلس شورای اسلامی با تنفیذ حاکم شرع شروع به قانون‌گذاری …

شبکه اجتهاد: درباره اصل وجوب و لزوم حجاب و پوشش زنان و مردان، چرایی و چگونگی دخالت حکومت‌ها در آن چند نکته بنیادین وجود دارد که به اهم آنها می‌پردازیم: ۱. حجاب دو ساحت فردی و اجتماعی دارد. ورود هر حکومت در باره حجاب در جهت مبارزه با آن نظیر دوران پهلوی اول و چه الزام آن نظیر آن چه در حال حاضر در کشور دنبال می‌شود، مربوط به ساحت اجتماعی حجاب است. ۲. به عکس آن چه که بدوا به نظر می‌آید حجاب و پوشش فقط ناظر به زنان نیست و بلکه سطحی از آن ناظر به مردان نیز …

این کتاب تحقیقی، به شبهات مطرح شده پاسخ می‌دهد و رابطه علامه طباطبایی با انقلاب اسلامی را به درستی و بر مبنای اسناد روایت می‌کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بررسی صریح «ماجرای علامه و انقلاب» تقابل یا حمایت؟ کتابی که سوژه‌ای متفاوت و حرف‌های تازه‌ای برای گفتن دارد؛ نوشته رضا اکبری آهنگر و وحید خضاب از سوی انتشارات شهید کاظمی به زیور طبع آراسته شد. مؤلفان در این کتاب سعی کرده‌اند با ارائه ۱۱ مصاحبه و یک پیوست تحقیقی به سؤالات و شبهاتی که مدتی است نسبت به علامه طباطبایی مطرح می‌شود را پاسخ داده و تصویری حقیقی از مشی …

کتاب «بررسی فقهی – حقوقی انواع شروط ضمن عقد نکاح و ضمانت اجرای آن؛ با تاکید بر شروط مندرج در عقدنامه» به قلم دکتر عبدالله جوان توسط انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، این نوشتار پس از بررسی معنا، کارکرد، انواع و مهم‌ترین ضوابط شروط ضمن عقد و واکاوی نکات کلیدی در این زمینه، و اشاره به تطبیق آن در خصوص نکاح، از ضمانت اجرای شروط ضمن عقد در نکاح بحث کرده و جریان خیار اشتراط را ارزیابی می‌کند. اثر حاضر، در فصل پایانی شروط مندرج در عقدنامه‌ها را بررسی می‌کند و …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ضمن اشاره به دو الگوواره تعطیل و حکومت در سیره امام علی(ع) نشان داد که چگونه این دو الگوواره مانند دو رشته مفتول، پیکره فقه سیاسی شیعه را سامان داده و در طی تاریخ نوسان داشته است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «تبارهای فقه سیاسی شیعه در رفتارهای سیاسی امام علی(ع)» با سخنرانی عبدالمجید مبلغی؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در محل پژوهشگاه برگزار شد که گزیده آن را در ادامه می‌خوانید؛ بحثم را با یک مقدمه روش‌شناختی در باب بحث پراهمیت تبارشناسی آغاز می‌کنم؛ اینکه آیا …

هفتادمین نشست از سلسله نشست‌های پژوهشگاه فقه نظام با همکاری مدرسه عالی حوزوی ولی امر علیه السلام در اردیبهشت ۱۴۰۲ برگزار شد. در این نشست حجت‌الاسلام مصطفی عبدالهی در موضوع «بازنگری در ماهیت شخصیت حقوقی بنگاه‌های تجاری و آثار فقهی آن» به ارائه‌ی بحث پرداخت. ناقدین این نشست دکتر محمود حکمت نیا و حجت‌الاسلام قدیر علی شمس بودند. حجت‌الاسلام صفری تبار دبیری علمی این جلسه را بر عهده داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام عبدالهی در این نشست بعد از اشاره به ارتباط این بحث به حقوق، سیاست و اقتصاد و ترتیب احکام قفهی بر همه این جنبه‌ها ذکر مقدماتی …

شبکه اجتهاد: یکی از نکات مهم در حدیث شیعه، تبدیل احادیث از گفتار به نوشتار در طبقات اول و دوم راویان است. روش انتقال متن مکتوب و شیوۀ ارزیابی آن با احادیث شفاهی بسیار متفاوت است. در نوشتار پیش رو با استفاده از تاریخ حدیث شیعه و تأکید بر مکتوب بودن آن، به بررسی شیوۀ ارزیابی حدیث می‌پردازیم. کتابت حدیث در زمان امام باقر و امام صادق (ع) اصحاب امام باقر (ع) از همان ابتدا و با توجه به تأکیدات ایشان، دست به کتابت حدیث زدند. از برخی شواهد برمی‌آید که کتاب‌های متعددی از احادیث اصحاب امام باقر (ع) از …

استاد حوزه علمیه قم وظایف حکومت اسلامی در برخورد با بی‌حجابی به عنوان یک حرام سیاسی را تشریح و بر مقابله با نظریه‌پردازان بی‌حجابی به ویژه اگر روحانی باشند تأکید کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، بی‌حجابی و اشاعه آن موضوعی است که در ماه‌های اخیر به وسیله دشمنان اسلام و غافلان در حال پیگیری است؛ رهبر معظم انقلاب نیز چندی پیش بر حرمت سیاسی این امر علاوه بر وجود حرمت شرعی آن تأکید کردند؛ حال «رسا» با حجت‌الاسلام والمسلمین ذبیح‌الله نعیمیان استاد حوزه به گفت‌وگو نشسته است تا این مهم را تبیین کند و از فلسفه وضع چنین قوانینی و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت می‌گیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … مؤثّرند. امروزه، برنامه‌هایی تهیّه شده‌اند که با محاسبات رایانه‌ای و طبق معیارهای ریاضی و تجربی، این عوامل را برای بیشترِ نقاط زمین در نظر می‌گیرند و الگوهای رؤیت‌پذیری هلال ماه را پیش‌بینی و ترسیم می‌کنند. (معیارها برای محدودۀ عرض جغرافیایی …

رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، با بیان اینکه امام خمینی(ره) فرمودند حوزه باید نبض حال و آینده را در دست داشته باشد ولی متاسفانه گاهی احساس می‌شود ما نبض حال را هم در دست نداریم. گفت: یکی از غفلت‌های ما در این چهار دهه این بود که خیلی از تصمیمات در کشور بدون توجه به فقه گرفته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد واعظی، رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، طی سخنانی با اشاره به جایگاه عدالت در فقه بیان کرد: عدالت در فقه امامیه در سه فضا مطرح شده است؛ اول تصدی برخی مناصب …

آیت‌الله نوری همدانی با انتقاد از سختی معیشت مردم، گرانی مسکن و پایین بودن ارزش پول ملی تصریح کردند: باید در مدیریت کارها اهم‌ و مهم‌ها لحاظ شود چنانچه بعضی از مناطق کشور گرفتار مشکل کم آبی هستند و باید برای رفع این مشکل اقدامات مفید و موثری صورت بگیرد، چگونه‌ می‌شود که همدان در سینه کوه‌های الوند از مشکل کم آبی رنج ببرد. باید دقت کرد برای رفع مشکلات باید عوامل و ریشه‌های آن را پیدا نمود. فقر و گرانی، پایین بودن ارزش پول ملی، این‌ها مشکلاتی هستند که باید هر چه سریع تر ریشه یابی و بر طرف …

اختصاصی شبکه اجتهاد: ۲۷ اردیبهشت سالروز ارتحال فقیه محقق و اصولی مدقق آیت‌الله محمدتقی بهجت اعلی‌الله‌مقامه الشریف است.