اجتهاد و اصول فقه

استاد علیدوست می‌گوید: در اخباری‌گری دوره حاضر، خیلی‌ها اصولی حرف می‌زنند و کتاب اصول دارند، ولی اخباری فتوا می‌دهند. امروز وقتی می‌خواهیم از نقش عقل در استنباط صحبت کنیم، رگ‌ها ورم می‌کند، وقتی از نصوص مبیّن مقاصد سخن گفته شود، نگرانی و ناراحتی ایجاد می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، استاد سطح عالی حوزه علمیه، امروز در همایش بزرگداشت علامه میرحامد حسین در بنیاد فرهنگی امامت در قم، با برشمردن چنددسته اخباری‌گری از قرون اولیه اسلامی تا دوره معاصر، گفت: کسانی مانند صاحب معالم و شهید ثانی و بارزتر از بقیه محقق اردبیلی به گونه‌ای که اخباریگری …

کتاب «قاعده قرعه» اثر مصطفی شاکری در ۱۳۱ صفحه توسط انتشارات چتر دانش چاپ و منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در قسمتی از مقدمه کتاب می‌خوانیم: «موضوع این اثر بررسی قاعده قرعه است. قرعه یکی از قواعد عقلایی است که به گواهی آیات قرآن، جوامع بشری از دوران پیش از اسلام از آن برای حل منازعات خود بهره می‌بردند. در کتب فقه شیعی نیز در موارد متعدد به قاعده قرعه استناد شده است تا آنجا که قرعه را در شمار یکی از قواعد پرکاربرد در ابواب مختلف فقه شیعی بدل ساخته است. از این منظر باید قرعه را جزء …

کتاب «گفتاری در فلسفه فقه» به کوشش ‌‌حجت‌الاسلام والمسلمین علی محمدی جورکویه عضو هیات علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه، در ۲۶۰ صفحه از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به زیور چاپ آراسته شد. به گزارش شبکه اجتهاد، فلسفه فقه یا علم شناسی فقه، دانشی است که در مقام علم ناظر، به فقه نظر نموده و به تحقیق در مبانی نظری و تحلیلی فقه، موضوع، محمول، مسایل، مبادی، مقدمات، غایات و شیوه‌های روش شناختی فقه و ارتباط آن با علوم و پدیده‌های دیگر می‌پردازد. خاستگاه بسیاری از مباحث فلسفۀ فقه،‌ اندیشه‌‌‌هایی است که در درون نحله‌ها و مکاتب فکری …

جامعه مدرسین حوزه علمیه قم آحاد جامعه اسلامی را از فتنه امثال سید کمال حیدری برحذر می‌دارد که هرگز نباید سخنان نادرست ایشان را به پای دین و مذهب روحانیت و عالمان دینی به حساب آورند زیرا راهی را که این شخص پیش گرفته سرانجامی جز انحراف و گمراهی نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در خصوص آقای سید کمال حیدری بیانیه‌ای صادر کرد که به این شرح است: بسم الله الرحمن الرحیم وَ اتْلُ عَلَیْهِمْ نَبَأَ الَّذی آتَیْناهُ آیاتِنا فَانْسَلَخَ مِنْها فَأَتْبَعَهُ الشَّیْطانُ فَکانَ مِنَ الْغاوینَ (اعراف: ۱۷۵) بخوان بر آنان خبر کسی را که …

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد سید مجتبی نورمفیدی، سال‌هاست که در حوزه علمیه قم به تدریس خارج فقه و اصول مشغول است. او علاوه بر درس پررونق و کتاب‌های متعددش، علاقه فراوانی نیز به مباحث جدید دارد. شاید بتوان گفت او در میانه سنت و روشنفکری ایستاده است. هم طرفدار فقه جواهری است و هم موافق آزادی بیان. هم با شبهه پراکنی مخالف است و هم تکفیر و تفسیق را مذمت می‌کند. عضو هیئت امنا مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)، در این گفتگو، از سید کمال حیدری و ناکامی‌اش در رسیدن به اهدافش گفت. او البته بارها تأسف عمیق خود را …

«آموزه‌های فقه مدنی»، «آموزه‌های حقوق کیفری»، «آموزه‌های حدیثی» و «آموزه‌های فقه عبادی»؛ برخی از دو فصلنامه‌های دانشگاه علوم اسلامی رضوی است که به معرفی مقالات آن در این گزارش می‌پردازیم. به گزارش خبرنگار اجتهاد، از بایستگی‌های مهم هر مرکز علمی، انتشار نشریات تخصصی است که در آن به آرا و نظرات اساتید و فضلای رشته مورد نظر پرداخته شود. به همین منظور دانشگاه علوم اسلامی رضوی نخستین بار در سال ۷۴ با چاپ نشریه اندیشه حوزه و سپس در سال ۷۶ با چاپ نشریه علمی البته به‌صورت داخلی قدم در انتشار نشریات علمی برداشت. سپس بعد از اخذ مجوزهای لازم …

برخی از استثنائات احکام که مدّ نظر اهل فن هم نیست در کتاب «مستنبطات الاعلام فی شرح مستثنیات الاحکام» مورد توجه قرار گرفته شده است. مؤلف در مقدمه متذکر می‌شوند که حتی برخی از کسانی که خبره فن هستند هم گاهی در این موارد به اشتباه می‌افتند. ایشان تعبیر «مَهَره الفن» را به کار می‌برند و می‌گویند گاهی برخی از «مهره فن» از تبصره‌های قاعده کلیه غافل می‌شوند و به همان تمسّک می‌کنند در حالی که از انخرام این قاعده به یک مورد خاص غفلت دارند. لذا این کتاب، برای کسانی که در مسیر تحقیق و نگارش رساله‌های علمی هستند …

آن فقیهی که حامی ولی امر نیست، با عدم حمایت، تضعیف را فراهم می‌کند، آیا این نصوص، این منصب ولایت فقیه بر مرجعیت را برای چنین فقیهی جعل می‌کند؟ آیا این مخالف غرض از تشریع منصب مرجعیت نیست؟ مخالف با اصل مذهب و اصول مذهب ما نیست؟ قطعاً مخالف است. اینجاست که جناب شهید ما آیت‌الله سید مصطفی خمینی وقتی که می‌گوید که بر هیچ فقیهی جایز نیست که مداخله کند در آن اموری که تحت حکومت ولی فقیه جامع است به‌گونه‌ای که موجب تضعیفش فراهم بکند، ریشه در این دارد که خود نفس این حمایت از ولی امر شرط …

شهید صدر به‌مثابه یک تحلیلگر تاریخی، در کنش سیاسی- اجتماعی به‌مثابه یک مصلح، اندیشه تاریخی مشخصی داشته که در کتاب‌ها و گفته‌های او به شکلی تا حد بسیار منسجمی بیان شده است. همین دیدگاه تاریخی در شکل اقدام اجتماعی او هم منعکس شده است. اینکه او حوزه را محور تحول جامعه می‌داند و همه ساختارهایی که می‌سازد را حول محور حوزه طراحی می‌کند ریشه در همین نگاه تاریخی دارد که براساس آن مرجعیت را امتداد تاریخی امامت می‌داند. شبکه اجتهاد: در میان متفکران معاصر نام شهید سیدمحمدباقر صدر همواره مورد احترام و توجه اهل اندیشه و صاحب‌نظران حوزه علوم‌اسلامی و …

شبکه اجتهاد: موافقین محترم و مخالفین بزرگوار جناب آقای سید کمال حیدری  هرکدام مطالبی را پیرامون دیدگاه‌های ایشان ابراز داشته‌اند، حقیر با توجه به آشنایی نسبی با آثار ایشان مطالبی را در جلسهٔ درس اصول بیان کردم که رئوس آن مطالب از این قرار است: ۱- حوزه علمیه میدان طرح و بررسی نظریات علمی در بارهٔ مسائل گوناگون کلامی، فلسفی، اصولی، فقهی و…است، و مهم این که در عصر کنونی که عصر ارتباطات و انفجار اطلاعات است دیگر چیزی به نام راز علمی وجود ندارد. ۲- پویایی علمی وقتی محقق می‌شود که نظریات مطرح شده در بوتهٔ نقد و بررسی …

«فقها و چالش شهرت؛ پژوهشی تحلیلی بر تنقیح مباحث علمای اصول درباره اماره شهرت»، «نمازجمعه؛ سلسله درس‌های خارج فقه آیت‌الله مهدوی کنی»، «بورس بازی در نگاه شریعت»، «ضمانت سپرده‌ها در بانکداری بدون ربا» و «نگاهی به زکات در اسلام و مسائل کنونی آن» آثاری هستند که به‌تازگی از سوی انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) روانه بازار نشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دانشگاه امام صادق (ع) چندین اثر در حوزه فقه و اصول، اقتصاد اسلامی و عبادات در سال ۱۳۹۹ منتشر ساخته است که به معرفی آن می‌پردازیم؛ علاقه‌مندان می‌توانند پس از معرفی اثر، ۳۵ صفحه آغازین کتاب را دانلود …

شبکه اجتهاد: بی‌شک، ورود گسترده و فراگیر غرب در ایران، باعث تشکیک و تردید در برخی از مبانی، اصول، روش‌ها و غایات موجود در فرهنگ اسلامی ـ ایرانی شده است. یکی از این تردیدها ناظر به «مدیریت فقهی» جامعه است؛ الگویی که پیش از انقلاب اسلامی الگوی مطلوب و آرمانی ما محسوب می‌شد. تردید در الگوی مدیریت فقهی بیش‌تر از جانب روشن‌فکران غرب‌گرا و احیاناً غرب‌زده مطرح شده است. الگوی مدیریتی جای‌گزین روشن‌فکران در برابر الگوی مدیریتی فقهی، الگوی «مدیریت علمی ـ عرفی» است. در خصوص این تردید و تشکیک، توجه به نکات ذیل حایز اهمیت است: ۱) هرچند فقه …

شبکه اجتهاد: شیخ مفید در مواجهه با مخالفینِ مکتب اهل بیت علیهم السلام رویکرد خاصی را دنبال کرده است؛ او در پیِ به حداقل رساندن عقاید و تقلیل آن در حد متواترات و حتی خیلی کمتر از متواترات است تا مبادا تعابیرِ متشابه و مبهمِ موجود در برخی از روایات، اسبابِ طعنِ بر مذهب نشود؛ در حالیکه رویکرد محدّثانِ بزرگی چون شیخ کلینی و شیخ صدوق، با اجتناب از حذفِ گزینشیِ روایات و پرهیز از به حداقل رساندن آنها، به گستره‌ی وسیعی از خردمندان و حق جویان با درجات معرفتیِ متفاوت و در اعصار مختلف، اجازه می‌دهند که در بوستان …

ما معتقدیم دوره ائمه دوره اجتهاد بشری نیست و مردم سؤالات خود را از امام می‌پرسیدند. پس اجتهاد آنها تلاشی بود که خود را به امام و حدیث برسانند، لذا دوره معصومین ما مثل دوره پیامبر(ص) است و دوره نصوص تلقی می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی نقد و بررسی کتاب «فقه، سیاست و حکومت» اثر علی دارابی، به صورت مجازی توسط موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) برگزار شد. در ابتدای نشست حجت‌الاسلام حیدر همتی، مدیر مؤسسه به ایراد سخن پرداخت و اظهار کرد: فقه نظام فقهی است که معطوف به عینیت و عمل و فهم و حل …

جایی که دولت باید برای مبارزه با کرونا و مداوای افراد کرونایی وارد شود، زمانی که امکانات وجود دارد و می‌توان نیازهای همه افراد را پاسخ داد، حاکمیت موظف است به همه رسیدگی کند نه این که به بخشی رسیدگی کند و بخشی را خیر بلکه خون و سلامتی مردم مورد مسؤولیت حاکمیت است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه در آیین اختتامیه همایش چالش‌های کرونا و زندگی مؤمنانه که جاری به صورت مجازی برگزار شد، موضوع بحث خود را نگاه معرفت شناسانه و فقهی به پدیده کرونا خواند و …

شماره پنجم دوفصلنامه تخصصی «مطالعات فقه معاصر» با هدف نشان دادن ظرفیت گسترده دانش فقه و علوم مرتبط در عرصه‌های گوناگون از سوی موسسه مفتاح کرامت عرضه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، پنجمین شماره دوفصلنامه تخصصی «مطالعات فقه معاصر» (بهار و تابستان ۱۳۹۷)، با مدیر مسئولی و سردبیری حجت‌الاسلام والمسلمین سیدجواد ورعی، محقق و استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم منتشر شد. بنابراین گزارش، در این شماره دوفصلنامه «مطالعات فقه معاصر»، شش مقاله از اساتید، صاحب‌نظران و پژوهشگران حوزه فقه و اصول، به چاپ رسیده است که عبارتنداز: «کفایت انشای نوشتاری در عقود و ایقاعات، از جمله ازدواج و طلاق …

در پی ادعای اخیر سیدکمال حیدری، حجت‌الاسلام والمسلمین سید منیر الخباز نظر آیت‌الله سیستانی را درباره کفر باطنی پیروان سایر مذاهب اسلامی اعلام کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، در ویدئویی که از این فاضل حوزوی منتشر شده وی اظهار می‌کند: مرجع عظیم الشأن شیعیان اثنی عشری [دوزاده امامی] در این زمینه فتوایی دارند که امروز از نجف اشرف دریافت کردم؛ ایشان می‌فرمایند: “مسلمانان غیر اثنی عشری [دوازده امامی] در ظاهر و واقع مسلمان هستند. نه اینکه فقط ظاهراً مسلمان باشند. بنابراین عبادات آنها مانند نماز، روزه و حج اگر طبق شرایط باشد مجزی و مبرئ‌الذمه است.” این استاد مقیم حوزه …

مخاطب «موسوعه احادیث فقهیه» افراد عادی و عموم مکلفین نیستند. بلکه مخاطب این موسوعه فقیهان و محدثان متبحر و ذی الفن هستند که خود توان تفکیک احادیث صحیح از احادیث ضعیف را دارند. در جمع نگاری‌ نمی‌توان مطابق یک نظر یا یک مبنا پیشرفت و این مانع از غرض موسوعه در ساخت تصویر جامع از داشته‌های مذاهب اسلامی در حوزه حدیث فقهی است؛ طبیعی است که با این رویکرد برخی احادیث ضعیف هم در پژوهش وارد خواهد شد که خود فقیه و محدث‌ می‌تواند آن را تشخیص بدهد و در جای مناسب از آن به‌عنوان مؤید یا شاهد بهره‌گیری کند. …

ششمین شماره دوفصلنامه «گفتمان فقه حکومتی» با آثاری از ابوالقاسم علیدوست، سید صمصام‌الدین قوامی، محمد عشایری منفرد، علی رحمانی سبزواری و یعقوب علی برجی و دیگر پژوهشگران حوزه فقه حکومتی همراه با چکیده مقالات به زبان عربی چاپ و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، شماره ششم دوفصلنامه گفتمان فقه حکومتی (بهار و تابستان ۱۳۹۹)، به صاحب امتیازی و مدیر مسئولی مصطفی جعفرپیشه‌فرد و سردبیری سید حمید جزایری، با شش مقاله علمی-پژوهشی از اساتید و پژوهشگران حوزه و دانشگاه، همراه با چکیده مقالات به زبان عربی، چاپ و عرضه شد. «بررسی ماهیت «حکم حکومی» و تفاوت آن با «فتوای حکومی»؛ …

فقه در وضعیت موجود خود، دچار پراکندگی موضوعات و مسائل است و ما نیازمند این هستیم که تبویب نوینی در فقه، ناظر به نیازهای زمانی و مکانی ایجاد کنیم و مسائل و مباحث مرتبط با یکدیگر در فقه را در یکجا گردآوری و تنظیم کنیم. اختصاصی شبکه اجتهاد: اولین نشست از سلسله نشست‌های علمی ـ تخصصی گروه فقه سیاسی مرکز فقهی ائمّه اطهار(علیهم السلام) با عنوان «ساختار و نظام مسائل فقه سیاسی» با حضور مدیران گروه‌های پژوهشی، اساتید و طلاب فرهیخته در سالن جلسات این مرکز (با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و فاصله اجتماعی) در روزهای پایانی مهرماه به صورت حضوری …

حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالمجید دیانی، استاد اخلاق، امام جماعت حرم مطهر رضوی، مؤسس و مدیر حوزه علمیه امام محمدباقر(علیه السلام) و مؤسس چند مسجد، کتابخانه و خیریه؛ همزمان با سالروز ارتحال رسول گرامی اسلام(ص) و شهادت امام حسن مجتبی(ع) در سن ۸۰ سالگی دعوت حق را لبیک گفت و در بارگاه ملکوتی حضرت علی بن موسی‌الرضا(ع) به خاک سپرده شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالمجید دیانی، استاد حوزه علمیه خراسان و مؤسس مدرسه علمیه امام محمدباقر(ع) که از دلدادگان مخلص حضرت امام راحل رحمه‌الله علیه و مقام معظم رهبری حفظه الله تعالی بود که در طول عمر بابرکت خویش …

اختصاصی شبکه اجتهاد: روشن است ساحت علم، ساحت مدارا و میانه روی نیست. رواداری، مدارا و صفاتی از این قبیل به حوزه‌ی میدانی و عملیاتی مربوط می‌شوند. در عرصه‌ی علم و اندیشه باید تابع دلیل بود، تا هر جا دلیل کشش داشت باید حرکت کرد. ممکن است دلیل علمی تو را تا آن‌جا ببرد که مهر افراط یا تفریط بر پیشانیَت نقش ببندد؛ اما اهمیتی ندارد! حوزه‌ی علم، افراط و تفریط نمی‌شناسد. اما رواداری و مدارا از محکمات حوزه‌ی عمل است. در روایتی آمده است: این دین (اسلام) دارای متانت است پس با رفق و مدارا مردم را وارد آن …

در مباحث فقهی چرا از عللی که امام گفته است روی‌گردان می‌شویم، در حالی که سایر طهورات مورد توجه است. اینکه طهورات را در استنباطهای فقهی به عنوان حکمت بیان کنیم توجیه ندارد، مگر دلیلی برخلاف آن باشد؛ بسیاری از مشکلات فقه با همین مسئله یعنی اخذ علل حل می‌شود، از جمله در بحث هشت فرسخ و نماز مسافر بحث رفت و آمد عمومی مطرح است، زیرا در قدیم رفت و آمد با چهارپایان انجام می‌شد و یک روز طول می‌کشید، ولی امروزه با اتومبیل رفت و آمد می‌شود. لذا استبعادی ندارد که بیان کنیم فردی که مسافرت کوتاهی دارد، …

مرکز تراث کربلا وابسته به بخش امور معارف اسلامی و انسانی آستان قدس عباسی رویکرد شیخ یوسف آل عصفور البحرانی در تعامل با مفهوم حدیث، ساز و کارهای آگاهی از آن و نیز اصول صادره آن را در اثر فقهی مهم وی تحت عنوان (الحدائق الناضره) مورد بررسی قرار داد. به گزارش شبکه اجتهاد، مرکز تراث کربلا وابسته به بخش امور معارف اسلامی و انسانی آستان قدس عباسی رویکرد شیخ یوسف آل عصفور البحرانی در تعامل با مفهوم حدیث، ساز و کارهای آگاهی از آن و نیز اصول صادره آن را در اثر فقهی مهم وی تحت عنوان (الحدائق الناضره) …

شبکه اجتهاد: نهضت امام خمینی در آغاز ناصحانه و خیرخواهانه بود و ایشان به اتفاق دیگر مراجع و با حمایت مردمی رژیم شاه را از مصوبات و رفتار غیراسلامی و مخالف مصالح ملت و کشور، نهی می‌‌کردند که متأسفانه این صدای خیرخواهانه شنیده نشد، تا اینکه درگام بعدی صدای امام اعتراض و انتقاد شدید بود و البته مقابله رژیم سرکوبگر شاه هم شدید بود و به حبس و حصر ایشان منجر گردید و نهایتاً با فریاد کوبنده و خروش عزت خواهانه حضرت امام در ماجرای تصویب کاپیتولاسیون و مصونیت آمریکایی‌ها در ایران که به گونه‌ای ‌نشانه مستعمره شدن ایران و …

در فقه رایج می‌گوییم شأن و رسالت فقها این است که برای موضوعات مفروض، احکام را استنباط کنند؛ حاکم فقیه، عمّال و کارگزاران و زیردست‌هایی دارد که اقدامات عینی بیرونی محسوب می‌شود و این اقدامات نیازمند تدبیر است از این رو باید رفت و برگشت جدی میان فقه و عالم تدبیر بیرونی وجود داشته باشد تا نظام مسائل سیاسی براساس فقه شکل بگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ذبیح‌الله نعیمیان، استاد فقه سیاسی حوزه علمیه، در نشست علمی «ساختار و نظام مسائل فقه سیاسی» در مؤسسه فقهی ائمه اطهار(ع)، گفت: در فقه، تعریف لغوی مفهوم سیاست معیار قرار داده …

پروژه الگوریتم اجتهاد در چهار مرحله تعریف شده است؛ ۱- الگوریتم «مسأله شناسی، دلیل یابی و قرینه یابی» ۲- الگوریتم استظهار مدلول انفرادی ادله ۳- الگوریتم جمع ادله ۴- الگوریتم اجرای اصول عملیه.  به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی علمی ترویجی با موضوع «روش‌شناسی استظهار از ادله (کشف مدلول انفرادی ادله نقلی)»، به همت گروه منطق فهم دین پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به صورت مجازی برگزار شد. در این کرسی علمی حجت‌‌الاسلام والمسلمین عبدالحمید واسطی، استاد باسابقه حوزه علمیه مشهد و  عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بعنوان ارائه‌دهنده و حجت‌الاسلام و المسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی و دکتر …

صدودومین شماره فصلنامه علمی ـ پژوهشی فقه به همت اداره نشریات و پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شد و مقالات این شماره بر روی سامانه این نشریه به آدرس http:jf.isca.ac.ir نمایه گردید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در تازه‌ترین شماره فصلنامه فقه، هفت مقاله علمی – پژوهشی از سوی اساتید و محققان حوزه فقه و اصول از سوی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، همراه با چکیده مقالات به زبان عربی و انگلیسی در ۲۰۸صفحه نمایه شده است. از جمله مقالات این شماره می‌توان به «واکاوی مبانی فقهی دیه در همزمانی نقصان تکلّم …

خسروپناه ضمن تبیین مفهوم نظامات اجتماعی و سیر تطور فقه، تصریح کرد: وقتی می‌خواهیم فقه ساختاری بسازیم و نهاد، ساختار و سازمان ایجاد کنیم، به فقه استکشافی نیاز داریم. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «جایگاه دانش فقه در شکل‌گیری نظامات اجتماعی» با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه، معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی به صورت مجازی از سوی دانشگاه امام صادق(ع) برگزار شد. وی در این نشست اظهار کرد: باید قبل از هر چیز دیدگاه خودم را نسبت به مفاهیم این عنوان روشن کنم. مقصود ما از فقه، دانش روشمند و مدلّل احکام شرعی است. وقتی …

رساله دکتری «تأثیرات نظامات اجتماعی بر فرایند شکل‌گیری فقه اسلامی تا قرن سوم هجری؛ مطالعه موردی: نکاح، برده‌داری، جهاد و دیات» در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران توسط حجت‌الاسلام ‌روح‌الله توحیدی‌نیا، به‌صورت حضوری و مجازی مورد دفاع قرار گرفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در این جلسه حجت‌الاسلام والمسلمین‌ دکتر رسول جعفریان به عنوان استاد راهنما، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید مصطفی محقق داماد و دکتر حسن حضرتی، به عنوان مشاوران رساله و همچنین دکتر نعمت‌الله صفری فروشانی و حجت‌الاسلام والمسلمین‌ دکتر محمدعلی مهدوی راد به عنوان داوران اصلی رساله، حضور داشتند. نگارنده اثر در این جلسه اظهار کرد: محصول …