اقتصاد و بازار

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام دکتر سیدعباس موسویان در تاریخ دوم خرداد سال ۱۳۳۹ در یکی از بخش‌های استان آذربایجان شرقی به‌نام عجب‏شیر دیده به جهان گشود. وی  تا سال ۱۳۵۴ در همان شهر زندگی ‏کرد اما از سال ۱۳۵۴ برای ادامه تحصیل به شهرستان تبریز آمد و در هنرستان صنعتی تبریز و در رشته برق مشغول به تحصیل شد. همزمان با سال آخر دبیرستان که مواجه با انقلاب اسلامی بود وی با توجه به نقش مؤثر مدرسه محل تحصیلش در جریانات انقلاب اسلامی گرایش زیادی به مسائل دینی و اسلامی پیدا کرد و همین موضوع باعث شد پس از دوره دبیرستان …

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان، استاد و نظریه‌پرداز اقتصاد اسلامی و عضو شورای فقهی بانک مرکزی صبح امروز دار فانی را وداع گفت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید‌عباس موسویان، عضو شورای فقهی بانک مرکزی و عضو کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، صبح امروز در بیمارستان کامکار قم به علت ابتلاء به ویروس کرونا در گذشت. استاد موسویان در زمان حیات، عضو شورای فقهی بانک مرکزی، نایب رئیس کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، عضو هیئت امنا و هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع)، عضو انجمن اقتصاداسلامی و انجمن مالی اسلامی  و استادتمام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی …

درپی تغییری که شورای فقهی بانک مرکزی در ماهیت تسهیلات مستاجران از «ودیعه مسکن» به «مرابحه کالا و خدمات» داد، موسسه فقه اقتصادی طیبات نظر گروه کارشناسی خود را اعلام کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، درپی تغییری که شورای فقهی بانک مرکزی در ماهیت تسهیلات مستاجران از «ودیعه مسکن» به  «مرابحه کالا و خدمات» داد حجت الاسلام والمسلمین جواد عبادی کارشناس فقه بانک و مدیر موسسه فقه اقتصادی طیبات نظر گروه کارشناسی این موسسه را در این مورد اعلام کرد: وی ابتدا ضمن گلایه نسبت به روش متولیان اینگونه طرح‌ها گفت: متولیان اقتصادی و بانکی کشورباید مطابق قانون (ماده ۱۶ …

شبکه اجتهاد: یکی از مباحث مهم دراقتصاد به ویژه اقتصاد اسلامی چگونگی تعیین قیمت کالاها و خدمات در بازار است. تسعیر در فقه، قیمت گذاری حاکم یا نماینده او و اجبار بر معامله، بر اساس آن قیمت است.(۱) این مسئله آثار متعددی روی متغیرهای اساسی چون سرمایه گذاری، اشتغال، تولید، عرضه کالا و سطح عمومی قیمت‌ها در حال و آینده اقتصاد دارد. قیمت گذاری کالا یا خدمات در بازار اسلامی از زمان صدر اسلام مورد توجه پیامبر(ص) و ائمه(ع) ودر زمان غیبت کبرا بزرگان و فقیهان دینی قرار گرفته است. بر اساس روایات و مبانی فقهی متعدد، فقهای اسلام (اعم …

جلسه‌ی دفاعیه رساله‌ی سطح چهار حجت الاسلام مهدی بهادری با عنوان «بررسی مبانی توقیفی بودن معاملات و آثار فقهی آن در عقود نوظهور» در مرکز مدیریت و با حضور و ارزیابی حجج اسلام والمسلمین محمد مروارید و حسینی فقیه در مقام اساتید داور، برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، تدوینگر این رساله با بیان اینکه انسانها در گذر زمان، سطح علوم و دانش‌های خود را ارتقاء داده و با به کارگیری قدرت تفکر و خلاقیت توانسته اند شیوه زندگی خود را تغییر دهند، گفت: نوع روابط اجتماعی و شکل زندگی انسان‌ها در طول تاریخ متفاوت شده و در هر عصری …

کتاب «حیله‌های ربای قرضی از منظر فقه» تالیف حجت‌الاسلام محمد رضا علیزاده مقدم، توسط انتشارات حوزه علمیه خراسان منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب در قطع رقعی و به زبان فارسی به موضوع حرمت شدید و مسلَّم ربا و نقش مخرِّب آن می‌پردازد و درباره حیله‌های ربا بحث می‌کند؛ زیرا مؤمنان در سرمایه‌گذاری‌ها دنبال راهکار و چاره‌ای می‌باشند که هم به سود و منفعت رسیده و هم گرفتار ربا نشوند. ارزیابی درستی و نادرستی راه‌های فرار از ربای قرضی نگاهی خاص در بررسی‌های فقهی را لازم دارد. برخی فقیهان پس از بررسی سند و دلالت یک روایت، راه …

عضو شورای فقهی بانک مرکزی گفت: نحوه پرداخت تسهیلات به مستاجرانی نیازمندی که از سوی وزیر راه و شهرسازی معرفی می‌شوند، به صورت عقد مرابحه خرید کالا خواهد بود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا مصباحی مقدم عضو شورای فقهی بانک مرکزی، پیرامون تعیین وضعیت شرعی پرداخت تسهیلات ودیعه اجاره که فرآیند ثبت‌نام آن از روز شنبه در دستور کار وزارت راه و شهرسازی قرار گرفته است، به خبرگزاری فارس گفت: جلسه بررسی نحوه پرداخت تسهیلات در نظر گرفته شده توسط وزارت راه برای مستاجران با حضور رئیس بانک مرکزی و معاونین مربوط در شورای فقهی بانک مرکزی برگزار …

حجت‌الاسلام رضایی عضو شورای فقهی بانک مرکزی درباره انتقاداتی که در خصوص ربوی بودن وام ودیعه مسکن مطرح شده، اظهار کرد: نکات مرتبط با نحوه ارائه وام ودیعه مسکن هنوز قطعی نشده و باید در مورد قالب قرارداد تأمل بیشتری کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌‌‌الاسلام والمسلمین مجید رضایی، عضو شورای فقهی بانک مرکزی و کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره ابعاد فقهی و شرعی وام ودیعه مسکن که این روزها دولت بنای پرداخت آن به مستأجران را دارد، اظهار کرد: واقعیت امر این است که هنوز مشخص نشده در این مورد از چه …

شبکه اجتهاد: قرارداد الکترونیکی در بیانی ساده، قرارداد الکترونیکی، قراردادی است که با به کارگیری ابزار الکترونیکی منعقد می‌شود. اما آنچه که بیشتر در مباحث قرارداد الکترونیکی مورد نظر فقه و حقوق است، قراردادی است که در فضای مجازی و رایانه‌ای منعقد می‌شود؛ به این صورت که شخصی با عنوان «اصل ساز» با ساختن سامانه یا ارائه فراخوان در فضای مجازی برای انجام قرارداد اقدام می‌کند. به رغم آن که امروزه قرارداد الکترونیکی حجم وسیعی از مبادلات اقتصادی خرد و کلان را در سطح ملت‌ها و دولت‌ها به خود اختصاص داده است، از آن جا که این نوع قرارداد به …

در فقه به اهمیت قراردادها توجه شده و عمدتاً مراد قرارداد بین دو یا چند نفر است که به صورت تفصیلی مورد بحث واقع شده، اما شرکت‎های سهامی عام موضوع جدیدی است که افراد بنا بر صلاح و اختیار خود به صورت مشترک در آنها سرمایه‎گذاری می‎کنند. همین موضوعات در چند دهه اخیر مورد بررسی قرار گرفته و ایراد شرعی به آنها وارد نشده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن نظری، عضو شورای فقهی بانک مرکزی و کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به اقبال زیادی که در ماه‌های اخیر از …

رئیس مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه گفت: برخی از ساختارهای اقتصادی کشور مانند بانک و بازار سرمایه بورس نیازمند بازنگری اساسی است زیرا ریل نظام پولی و بانکی موجود در کشور اساسا این ظرفیت را ندارد که بتوانیم عقود اسلامی را در آن نهادینه کنیم و این ریل‌ها نیاز به اصلاح و ترمیم و بازسازی دارند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمدعلی یوسفی رئیس مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه‌های علمیه، در نشست کمیته رسانه این مرکز، گفت: مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی و همه اقتصاددان‌های منصف ضمن آشنایی با اقتصاد سرمایه‌داری، فقه الاقتصاد و نظام اقتصادی اسلام با تمام وجود …

عضو هیئت علمی پژوهشکده نظام‌های اسلامی اثر تازه خود را با عنوان «فقه وقف و چالش‌های آن» در شش فصل مکتوب کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «فقه وقف و چالش‌های آن» نوشته حجت‌الاسلام والمسلمین ناصر جهانیان، درباره راه‌کارهای اصلاح نهاد وقف از دید فقه وقف و مکتب اقتصادی اسلام است. نویسنده در این اثر با نگاهی اقتصادی به مال و ثروت و تبیین انواع ثروت‌های سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و مهارت‌افزاری، از یک‌سو، به تبیین دقیق وقف و تمایز‌های آن از دیگر نهادهای خیرخواه پرداخته و از سوی دیگر چالش‌هایی که فقه مدوّن وقف با آن روبه‌رو است را بررسی و …

شبکه اجتهاد: نمودار ذیل احکام خمس سهام مطابق با فتوای مقام معظم رهبری آیت‌الله خامنه‌ای می‌باشد که کیفیت محاسبه آن طراحی شده است.

وقتی حاکمیت به دست حاکمیت اسلامی و شیعی است، بهترین فرصت است که ما رفت و برگشت بین حوزه اندیشه و عمل و سیاست‌گذاری را برقرار کنیم. متأسفانه این اتفاق نیفتاده است. شهید صدر در دو سطح وارد حوزه بانکداری اسلامی شد. در یک سطح ایشان در خصوص پیراستن نظام بانکداری متعارف جهان از مسئله ربا صحبت‌‌‌ می‌کند و در سطح دیگری به سمت ایجاد نظام بانکداری در جامعه اسلامی‌‌‌ می‌رود که این بحث ناتمام اندیشه شهید صدر است. یک درسی که باید از ایشان بگیریم هویت‌مند کردن سیاست‌‌‌‌های ماست. در جمهوری اسلامی ما ارتباط سیاست‌گذاری با پایه‌های نظری و …

شماری از مراجع تقلید در استفتائات جداگانه‌ای نظر خود را در رابطه با حکم سبد گردانی در بازار سرمایه و جزییات آن را بیان کرده‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، در سه سؤالی که از مراجع تقلید درباره حکم سبد گردانی در بورس شده آمده است: «بعضی افراد پیشنهاد می‌دهند که پول و سرمایه بدهید تا ما در بورس با آن کار می‌کنیم و سود حاصل از آن نصف باشد آیا اشکال دارد؟»، «اگر عامل یا همان وکیل شرط کند ضرر به عهده خود وکیل باشد و از پول شخصی ضرر را جبران می‌کند آیا اشکال دارد؟» و «اگر وکیل یا …

آیت‌الله علوی گرگانی در نامه‌ای به ریس جمهور در اعتراض به گرانی‌ها گفت: شرایط فعلی جامعه و ناله‌های قشر مستضعف و متوسط جامعه از فشار گرانی و بی‌ثباتی قیمت‌ها قلب هر انسانی دلسوز نسبت به مملکت را می‌آزارد؛ هرچه سریعتر فکری برای گرانی‌های بی‌رویه کنید. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله اسید محمدعلی علوی گرگانی در نامه‌ای به رئیس جمهور از او خواسته است هر چه سریعتر فکری کرده و با تقویت نظارت بر بازار و کاهش قیمت دلار به قیمتهای سابق و ثبات بخشی به اقتصاد کشور جبران کاستی‌ها کند. متن نامه به شرح زیر است: بسمه تعالی ریاست محترم …

فقها و مراجع تقلید معتقدند سهام شرکتی که تولید کالای حرام کنند، نمی‌توان در آن سهام سرمایه گذاری کرد. همین طور اگر بانک ربوی باشد این گونه است. اما اگر شرکتی که قصد خریداری سهام آن را دارم، تولیدکننده حرام و بانک ربوی نیست، خرید سهام و سود بردن آن از نظر شرعی ایراد و اشکالی ندارد و با توجه به این که بعد از تصویب قانون عملیات بانکداری بدون ربا، شرکت تولید کننده‌‌‌‌ کالای حرام و حتی بانک ربوی نداریم و مردم از لحاظ شرعی با اطمینان خاطر می‌توانند در شرکت‌‌های سهامی شرکت کرده و سود ببرند. به گزارش …

دریافت مالیات از خانه‌های خالی با بحث مالکیت خصوصی هیچ تعارضی ندارد؛ همانطور که خمس و زکات از مالکیت خصوصی اخذ می‌شود مالیات هم بر همین شکل است. به گزاررش شبکه اجتهاد، چندماهی است که پس از افزایش افسارگسیخته قیمت مسکن و اجاره بها در کشور بحث دریافت مالیات از خانه‌های خالی نقل محافل شده و هم دولت و هم مجلس آنگونه که به نظر می رسد براجرای این قانون مصر هستند. کارشناسان امر هم تأکید دارند که دریافت مالیات از خانه‌های خالی می‌تواند بر کاهش بهای مسکن و اجاره تاثیر بالایی داشته باشد و از فشار سنگینی که در …

حجت‌الاسلام سید عباس موسویان، عضو شورای فقهی بانک مرکزی گفت: فروش وام ازدواج و سایر وام‌های قرض الحسنه خلاف قانون و حتی شرع بوده و به نوعی ربا محسوب می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید عباس موسویان عضو شورای فقهی بانک مرکزی در خصوص خرید و فروش وام ازدواج از طریق سایت‌های مختلف اظهار کرد: خرید و فروش وام ازدواج غیر قانونی است و صراحتا این موضوع از سوی بانک مرکزی تائید شده است. این وام با استفاده از منابع مردمی و ملی به امر خیر ازدواج اختصاص پیدا کرده است. وی ادامه داد: بودجه وام ازدواج از …

معاون پژوهشی پژوهشگاه تخصصی شهید صدر معتقد است: این‌که امروزه بانکداری اسلامی وارد زبان علمی شده و دیگر حرف زدن از آن خنده‌دار نیست، محصول خط شکنی شهید سید محمدباقر صدر است. ولی چیزی که امروز اجرا می‌شود، ایده شهید صدر نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام سید امید موذنی، معاون پژوهشی پژوهشگاه تخصصی شهید صدر، در نوزدهمین قسمت از فصل جدید برنامه‌ی تلویزیونی «مصیر» کاری از گروه اجتماعی شبکه چهار سیما، در پاسخ به این سوال که هر فردی که درباره یک شخصیت پژوهش کرده او را برتر از بقیه می‌داند و نسبت خود با شهید صدر گفت: ما …

عضو هیئت‌ علمی دانشگاه علامه طباطبایی اظهار کرد: اسلام نظریاتی بسیار وزین‌تر از سوسیالیسم و لیبرالیسم درباره دخالت دولت، مالکیت و … دارد. اینکه عده‌ای می‌گویند اقتصاد اسلامی نداریم به این علت است که به سراغ این موضوع نرفته‌اند و به همین سبب می‌گوییم چون ندیدند حقیقت ره افسانه زدند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمداسماعیل توسلی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در پاسخ به اینکه چرا همچنان عده‌ای مصرّند که اقتصاد اسلامی نداریم، گفت: جواب این سؤال را با یک بیت شعر شروع می‌کنم که «چون ندیدند حقیقت، ره افسانه زدند». بعد از این همه سال تحقیق …

عرضه اولیه باعث رشد و توسعه شرکت‌های تازه تأسیس می‌شود ولی در عرصه ثانویه سهم شخص دیگری خریداری می‌شود و خریدار جایگزین او می‌شود؛ چه در بازار اولیه و چه در بازار ثانویه خرید کنیم یک فعالیت اقتصادی انجام می‌شود و هر دو مورد بدون اشکال است. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست موضوع شناسی فقهی بورس و سهام عدالت با حضور دکتر حسین فهیمی مدیر عامل شرکت سپرده گذاری اوراق بهادار، حجت‌الاسلام والمسلمین سید عباس موسویان عضو شورای فقهی بانک مرکزی  و رئیس گروه اقتصاد موسسه موضوع شناسی احکام به همت این موسسه در سالن جلسات انجمن‌ها‌‌‌ی علمی حوزه در …

مفتی لیبی فتوایی را مبنی بر جایز نبودن خرید هیچ کالایی از امارات، اردن، مصر، فرانسه و عربستان؛ حال هرچقدر هم که آن کالا کوچک باشد، صادر کرد. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از النشره، الصادق عبد الرحمن علی الغریانی، مفتی لیبی با صدور فتوایی اعلام کرد: خرید هر کالایی، هرچقدر هم که کوچک باشد، از امارات، اردن، مصر، فرانسه و عربستان جایز نیست، چراکه فقهاء گفته‌اند که خرید کردن از دشمن جایز نیست، به این دلیل که با مال ما علیه ما قدرت می‌یابند. هر دلاری که به آنها پرداخت شود، به منزله تیری در سینه لیبیایی‌ها است. …

آیا به سرمایه‌ای که در بورس یا در محل دیگر سرمایه گذاری شده است، در سررسید سال خمسی، خمس تعلق می‌گیرد و باید خمس آن پرداخت شود؟ شبکه اجتهاد: حکم شرعی فعالیت در بورس چیست؟ آیا سرمایه گذاری در بازار سهام و خرید و فروش سهام جایز است؟ در ادامه به نظر مراجع تقلید در این زمینه می‌پردازیم: آیت‌الله خامنه‌ای: بورس بازاری است که در آن دارایی‌های مختلف مورد معامله قرار می‌گیرد، بنابراین بورس فی نفسه اشکال ندارد؛ ولی مهم این هست که باید معاملات در بورس نامشروع و خلاف قانون نباشد، در غیر این صورت حرام است. بطور کلی فعّالیّت …

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام اظهار کرد: چکش‌کاری‌های خوبی روی طرح بانکداری اسلامی انجام شده و کاملاً آماده است که در مجلس جدید به تصویب برسد اما باید نمایندگان جدید مجلس درباره این طرح توجیه و با آن همراه شوند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا مصباحی‌مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و رئیس کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، در گفت‌وگو با ایکنا، به بیان نکاتی درباره دلایل تأخیر در تصویب طرح بانکداری اسلامی و اهمیت توجه مجلس جدید به تصویب آن پرداخت و اظهار کرد: علت اصلی اینکه این طرح در مجالس قبلی به ثمر نرسید …

مدیرگروه بانکداری اسلامی دانشگاه خوارزمی با اشاره به تحریم انواع حیله‌های ربا از سوی حضرت امام خمینی(ره)، اظهار کرد: بسیار جالب است که بنیانگذار کبیر انقلاب با وجود اینکه فقیه و فیلسوف بودند، بسیار حواسشان به ابعاد اقتصاد بود و آن را از دل شریعت استخراج کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین غلامعلی معصومی‌نیا، مدیرگروه بانکداری اسلامی دانشگاه خوارزمی، در گفت‌وگو با ایکنا، به بیان نکاتی درباره اندیشه‌های اقتصادی حضرت امام خمینی(ره) پرداخت و اظهار کرد: چند محور را از فرمایش حضرت امام نقل می‌کنم که شاید کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. نظر قاطع ایشان این بود که …

یک کارشناس حقوق بانکی از حل یکی از معضلات فعلی شبکه بانکی و تسهیلات گیرندگان برای امهال مطالبات خبر داد و گفت: با تصویب شورای فقهی بانک مرکزی، مشکل شرعی استفاده از “عقد مشارکت مدنی” برای “امهال مطالبات بانکی” برطرف شده و بانک‌ها می‌توانند با رعایت شرایط لازم از این عقد، برای تسویه دیون مشتری‌های خود استفاده کنند. به گزارش شبکه اجتهاد، یاسر مرادی درباره استفاده از عقود امهالی برای بدهکاران بانکی، اظهار داشت: شورای فقهی بانک مرکزی، در جلسه اخیر خود مشکل استفاده از عقد مشارکت مدنی برای امهال مطالبات بانکی را بررسی و از نظر شرعی برطرف کرده …

ایران یکی از قوی‌ترین نظام‌های حقوقی دنیا را در موضوع حقوق قراردادها دارد اما با تصویب لایحه تجارت نه تنها قراردادهای تجاری بلکه کل نظام قراردادهای کشور از بین خواهد رفت. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر عباس کریمی، استاد تمام حقوق دانشگاه تهران درباره ارسال لایحه تجارت به شورای نگهبان به مهر گفت: ۴۲ ماده اول لایحه تجارت حداقل ۲۰ ایراد شرعی دارد و با مسلمات حقوق و فقهی ما مغایر است. وی اضافه کرد: همین ۴۱ ماده اول لایحه تجارت مربوط به حقوق قراردادها است و اصلاً نباید در لایحه تجارت بیاید بلکه اگر نیاز به اصلاح دارد باید …

شبکه اجتهاد: تجارت و داد و ستد در اسلام از جایگاهی بس والا برخوردار است. خرید و فروش و مبادله کالا و خدمات همانند دیگر عرصه‌های زندگی، از نظر اسلام دارای آداب و احکامی است که برای آن‌کس که قصد دارد وارد این عرصه شود دانستن آنها لازم و ضروری است، زیرا عدم آشنایی با آنها، موجب لغزیدن در دام ربا و حرام‌‌خواری و سلب برکت از مال و سرمایه می‌شود. فراگیری احکام و آداب، نخستین تکلیف وقتی انسان در کاری وارد می‌شود می‌بایست همه ابعاد آن را بشناسد و حتی بر جزئیات آن واقف باشد تا بتواند به شایستگی …

فصلنامه «اقتصاد اسلامی» در جدیدترین شماره خود مقاله‌ای با عنوان «تحلیل فقهی – حقوقی مبادله ارزهای قابل استخراج در اقتصاد اسلامی» به قلم حسین عیوضلو، محسن رضایی‌صدرآبادی و جواد نوری منتشر کرده است. شبکه اجتهاد: یکی از موضوعاتی که با گسترش فناوری‌های فضای مجازی و بین‌المللی در راستای جهانی‌شدن مورد توجه قرار گرفته، پدیده ارز‌ مجازی و سازوکارهای مرتبط با آن است. این پدیده نشئت گرفته از رشد فناوری به ‌نام بلاکچین و استفاده آن در فضای مجازی است. در این راستا با توجه به اهمیت مسائل شرعی و گسترش تهدیدها و فرصت‌های پدیده‌های فضای مجازی و لزوم تعیین موضع …