اندیشوران فقهی

معتقدم هم اکنون هم عده‌ای از افاضل و مدرسان خوبی در زمینه فقه و اصول داریم که اینها خروجی ۴۰ سال اخیر هستند؛ درست است که اجتهاد دارای مراتبی است و اگر کسی بخواهد به مرتبه کامل اجتهاد برسد باید ۵۰ سال زمان صرف کند اما همین الان هم افراد بزرگی داریم. الان کم کم توجه دارند با توجه به …

شبکه اجتهاد: مرحوم ‌آیت‌الله حاج سید مهدی موسوی خلخالی، در ذهن همه ما به‌عنوان یک عالم متخصص، متخلق، دوست داشتنی، متبسم، متواضع، فعال و بی‌ادعا تصویر می‌شود. مرحوم استاد موسوی خلخالی از شاگردان مهم مرحوم ‌آیت‌الله خوئی بودند. ایشان در بخشی از دور اول و تمام دور دوم اصول ایشان و همچنین خارج فقه آن مرحوم، حضور داشتند و با …

آیت‌الله خویی نه صرفاً یک فقیه اصولی، بلکه «مربی» و شاگرد پرور بود. قصد داشت که شاگردان خود را تربیت علمی و معنوی کند، آن‌ها را رشد دهد و به فقاهت برساند. برای رسیدن به این مقصود به آن‌ها میدان می‌داد که سؤال و جواب کنند؛ اشکال کنند و سپس پاسخ آن‌ها را می‌داد. آیت‌الله خویی برای ما شاگردان؛ معلم، …

استاد گندمکار با بیان اینکه امروز فقه سنتی جوابگوی انسان مدرن، جوامع و دوران مدرن نیست، اظهار داشت: امروز حوزه‌های علمیه ما نیازمند فقه مضاف هستند، فقه مضاف از منظر فقهی به همه موضوعات اضافه شده و در حوزه‌های فردی، اجتماعی و جامعه بشری در حوزه بین الملل و در همه جوامع انسانی مبتلابه است. به گزارش شبکه اجتهاد، علوم …

رئیس مؤسسه کتاب‌شناسی شیعه با بیان اینکه همه اعم از بزرگان و نسل جدید حوزه خواهان تحول هستند، گرچه در روش تحقق آن اختلاف است، تصریح کرد: عدول از سنن حوزوی و فقه جواهری در بحث تحول در حوزه و دروس و علوم و در رأس آن فقه نمی‌تواند دردی از ما دوا کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌‌الاسلام والمسلمین …

اگر از جهات کلامی، مبنای ما بر این باشد که تنها راه رستگاری اسلام و تشیع است و مذاهب دیگر هیچ راه رستگاری برایشان نیست و مقهور خداوند است، در این صورت نمی‌توان تقریب ادیان و مذاهب درست کرد؛ اما اگر مبانی کلامی را عوض کنیم و بگوییم همان‌طور که راه رستگاری برای یک مسلمان شیعه وجود دارد، برای مسیحیت …

مهم‌ترین پایه ارتباط با مسیحیان همان اعتقاد به حضرت عیسی و حضرت مریم علیهماالسلام است؛ و همچنان، اعتقاد ما به نزول حضرت عیسی از آسمان است. آن‌ها از این مطلب خیلی تعجب می‌کنند. من کتابی دارم به نام عصر ظهور. اسقفی گفت: من می‌خواهم ۳۰۰ یا ۵۰۰ نسخه از این کتاب را بخرم. پرسیدم چرا؟ گفت می‌خواهم به جوانان مسیحی …

استاد و محقق حوزه علمیه قم، مکتب قم و نجف را مکمل یکدیگر دانست و گفت: حوزه علمیه قم ادامه دهنده حوزه علمیه نجف است، هیچ تنافی و تباین بین این دو مکتب نیست چه بسا در برخی مسائل فقهی و اصولی مکمل یکدیگر باشند. اما در برخی جاها مکتب نجف مکتب خاص خود را دارد و مکتب قم روش …

این پژوهش در نظر دارد به فضلایی که در آستانه اجتهاد قرار دارند کمک کند که خود را ملتزم به روح حاکم بر فقه بدانند و گره‌های صعوبت را از برخی فتاوا بگشایند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دین اسلام به‌عنوان شریعت جامع و جاودانه در آیات قرآن کریم و احادیث معصومان(ع) به‌عنوان دینی آسان و همراه با تسهیل معرفی شده …

درهای بسته در سیستم اداری ما از یک طرف باعث شده است که اگر تعدادی از فقهای ما نیز با امام (ره) نسبتی برقرار کردند و به لحاظ علمی حسی گرفتند و دغدغه‌ای پیدا کردند که امام فرمود: فقه، علم اداره اجتماع است و به این فکر افتادند که به واسطه فقه باید اجتماع را اداره کنند، با درهای بسته …

شمس به مثابه فقیهی اصولی که به گفته خودش به جمله معروف «مَن لا أصول له لا فقه له» از آیت‌الله میلانی باور داشت، در مقدمه‌ای که برای «مشکاه الأصول» نگاشته است، مرکب بودن انسان از جسم و روح را مقدمه توجه به اخلاق و اعتقادات در کنار احکام در نظر می‌گیرد و با جستجویی مختصر در آیات و روایات …

مرحوم آقای موسوی خلخالی تقریرات استاد خوئی را زیبا نوشتند و گاهی در بعضی از جهات می‌توان گفت «فقه الشیعه» ایشان نسبت به «التنقیح» مرحوم میرزاعلی آقای غروی روشن‌تر نوشته شده است و اگر بهتر نباشد کمتر از آن نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله شیخ مصطفی اشرفی شاهرودی از علما و استادان برجسته فقه و اصول حوزه علمیه خراسان …

به خاطر فتوا و نظر فقهی خود نمی‌توانست با برخی خواسته‌ها موافقت کند، مورد بی‌مهری و اهانت قرار گرفت؛ اما صبر کرد. با این که تعدادی از فضلا او را اعلم می‌دانستند، در رساله خود نوشته بود: هر کس خواست رجوع کند. در نوشته‎های خود نسبت به روایاتی که نمی‌توانست بپذیرد، به جای اینکه بگوید روایت مردود است، احتراماً می‌نوشت: …

مدیرمسئول مجله دانش‌ها و آموزه‌های قرآن و حدیث با تأکید بر اینکه به جای شرح یا تلخیص بیانیه گام دوم بهتر است همین مسیر در سایر گرایش‌ها ادامه یابد، اظهار کرد: در چهل سال نخست نظام اسلامی تا حدودی از فرصت‌ها برای ارتقای دانش حدیث بهره بردیم، ولی اکنون می‌توانیم با امکانات و منابع انسانی تربیت‌شده با مدل دوم پیشرفت …

مراجع تقلید فعلی و مراجع گذشته همه بر اساس حجت شرعیه عمل می‌کردند و ملتزم به اخلاقیات بودند و تفاوتی از این حیث نیست. اگر کسی مسئله‌ای داشته باشد او در حقیقت مرجعیتش زیر سؤال است نه اینکه بگوییم مرجع هست و متخلق نیست. اختصاصی شبکه اجتهاد: مرحوم آیت‌الله سید احمد خوانساری، علاوه بر فقاهت، به معنویتی کم نظیر در …

نفس نپذیرفتن مرجعیت در روزگار ما، در شرایطی که برای مؤمنین و متدینین در اثر کثرت رساله‌های عملیه و تعدد به لحاظ تاریخی مشکلاتی را به وجود آورده است و تاکنون  سابقه نداشته تا به این اندازه ما تعدد مراجع داشته باشیم و این به انسجام مؤمنین و به وحدت رفتاری که می‌تواند یک جامعه متدین داشته باشد صدمه زده …

استاد موسسه حکمت و پژوهشگر حدیث از سوءاستفاده رژیم اشغالگر قدس از مطالعات حدیثی مستشرقان خبر داد و گفت: بیشترین آثار مستشرقان درباره حدیث شیعه در انگلیس و اسرائیل منتشر می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از پژوهشکده مجمع الفکر الاسلامی، حجت‌الاسلام مرتضی مداحی در نشست «مستشرقان و حدیث شیعه» که چندی قبل در پژوهشکده مجمع الفکر الاسلامی برگزار …

آیت‌الله خویی(ره) گفت: من هرچه را که اعلام ثلاثه فرموده‌اند گرفته و گفتنی‌هایی از آنها استخراج کردم و نیز تحقیقات مفید خودم را هم ضمیمه کردم و در دوره قبل اصول برایتان گفتم. به نظر من برای استنباط، بیش از این نیاز نیست؛ بروید تا می‌توانید در فقه کار کنید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید محسن حسینی فقیه …

 ‌اختصاصی شبکه اجتهاد: آیت‌الله سید محمدمهدی موسوی خلخالی از فقهای بزرگوار و مدرسان برجستۀ معاصر است که بیش از نیم‌قرن در حوزه‌های علمیه نجف، تهران و مشهد به تدریس فقه و اصول پرداخته است. ایشان ابتدا در نجف به تدریس سطوح اولیه و عالیه پرداخت و پس از اقامت در تهران نیز سال‌ها به تدریس خارج فقه و هم‌زمان انجام …

اختصاصی شبکه اجتهاد: ایران اسلامی، مهد پرورش علما و دانشمندان بزرگ مسلمان بوده است و به داشتن این ستارگان علم و فضیلت مباهات دارد. یکی از این بزرگان، ملا احمد نراقی است. وی از فقهایى است که ارزش کارش در ابتکار مباحث جدید در فقه چنانکه باید و شاید شناخته نشده است. کتاب‌های فارسى او چون معراج السعاده، خزائن و …

شبکه اجتهاد: ۲۷ آذر ماه برابر است با سالروز درگذشت دو تن از روحانیون مشهور معاصر که هر دو «محمد تقی» نام داشتند؛ آیت‌الله شیخ محمد تقی آملی(۱۳۵۰-۱۲۶۶ش) و حجت‌الاسلام والمسلمین شیخ محمد تقی فلسفی(۱۳۷۷-۱۲۸۶ش). یکی به درجه فقاهت رسید و دیگری خطیب مورد قبول فقها بود. هر دو با سیاست‌های نابخردانه‌ پهلوی دست و پنجه نرم می‌کردند و در …

اساساً شهید صدر درباره نظام و الگو با این تعابیر و مفاهیم رایج صحبت نکردند و آنچه گفتند، مذهب است که با آنچه امروز از فقه نظام گفته می‌شود تفاوت‌های جدی دارد. این خلط پژوهشی و تقریر ناصواب سبب می‌شود پژوهشگران تازه وارد دچار تشویش ‌شوند و عملاً امکان دارد مسیر علمی آن‌ها کلاً تفاوت کند. کسی که در مسیر …

شبکه اجتهاد: دکتر صادق واعظ‌زاده، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و رئیس شورای عالی مرکز الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت در بزرگداشت دومین سالگرد رحلت آیت‌الله شیخ محمد واعظ‌زاده خراسانی (۱۳۹۷)، پیرامون امام رضا (ع)، حوزه علمیه خراسان و مفاخر آن در نگاه تمدنی سخنانی داشت که بدون دخل و تصرفی در ادامه می‌خوانید: تشکر می‌کنم از دفتر تبلیغات اسلامی …

مغالطه مهمی که در این عرصه رخ داده این است که گمان شده این تساوی حقوق است که معلوم می‌کند که حق هریک از زن و مرد چیست؛ در حالی که برآیند وضعیت‌های مختلف تکوینی و ارزشی زن و مرد در عرصه‌های مختلف حیات فردی، خانوادگی و اجتماعی انسانهاست که معلوم می‌کند چه چیزی حق چه کسی است؛ اگر این …

محقق داماد حقوق اقلیت را درد امروز جهان عنوان کرد و گفت: این درد بی‌درمان امروز دنیاست که به حقوق اقلیت و اپوزوسیون توجه نمی‌شود. مدام صحبت از دموکراسی و احترام به حقوق اکثریت‌ می‌کنند، در حالی که دموکراسی احترام به حق اقلیت است، چون اکثریت، قدرت را دارد. در نهج‌البلاغه شکوفا شده است که حقوق اقلیت باید چطور رعایت …

نشست بیان دستاوردهای پژوهشی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با تشریح فعالیت‌های این پژوهشکده از سوی رییس و مدیران گروه‌های علمی آن برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، ‌حجت‌الاسلام والمسلمین سیف الله صرامی «رییس پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی» در نشست بیان دستاوردهای پژوهشی این پژوهشکده که در حاشیه پنجمین نمایشگاه دستاوردهای …

سید صدرالدین صدر زمانی که آقای بروجردی به قم مشرف شدند ایشان را نیروی تازه‌نفسی یافتند و شهرت علمی‌اش موردقبول همه بود و هم‌چنین آقای بروجردی از خرم‌آباد و بروجرد می‌آمد و همه قبایل پشتیبان ایشان بودند و این‌یک نیروی عظیمی علیه رضاشاه به‌حساب می‌آمد. رضاشاه تا زمانی که آقای بروجردی در قید حیات بودند هیچ کار نمی‌توانست برعلیه حوزه …

دروس خارجی که اکنون بیان می‌شود اصلاً یک کار پژوهشی است؛ یعنی نمی‌توانیم تدریس حوزه را جدا از پژوهش بدانیم که استاد انجام داده است. اگر استاد پژوهشی نکند و صرفاً آراء را نقل کند، مطمئناً شاگردان بحث او را تکراری می‌بینند. لذا صرف آنچه که نقل شده پژوهش نیست. اختصاصی شبکه اجتهاد: رویکرد آموزشی حوزه‌های علمیه اگرچه همواره به …

بحث تدوین محتوا در برنامه‌ریزی درسی بین اهداف و روش‌ها قرار دارد و به یک معنا ما در اهداف وضعیت مطلوب را مشخص می‌کنیم. در بخش محتوا آنچه را که در اختیار ما هست و با تکیه بر آن می‌خواهیم به هدف مطلوب برسیم مطرح است. روش‌ها حلقه واسطه بین تبدیل محتوا برای دستیابی به آن هدف است؛ به این …

بهترین نمونه تئوریسین بودن مرحوم شهید صدر نظریات ایشان در رابطه با حوزه و لزوم نهادینه کردن مرجعیت است. می‌فرمود این‌طور نباشد مرجعیت یک کوشش فردی باشد و یک راه طولانی را طی کند تا در آخر عمر آیا مرجع بشود یا نشود! در رابطه با مرجعیت، «مرجعیت رشید» را مطرح کرد؛ مرجعیتی که به مسائل سیاسی و اجتماعی روز …