شبکه اجتهاد: چندی پیش حجتالاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی استاد حوزه علمیه قم در یک سخنرانی به «بررسی سیاسی ـ فقهی روابط خارجی نظام اسلامی و پذیرش ولایت کفار» پرداخته و نقدی را بر یکی از مطالب مطرح شده در کتاب «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» وارد کرد که حاوی نکات و مطالب بحث برانگیزی بود. حجتالاسلام والمسلمین رضا …
Read More »همه مطالب
از روند معرفی مراجع در جامعه مدرسین تا تلاش برخی برای طرح مرجعیت خود!
مرجعیت غیر از اجتهاد است، مرجعیت امر مهمی است که در امور مسلمانان و شیعیان دخالت میکند از این رو جامعه مدرسین به دقت این موضوع را بررسی میکند. بر اساس قانون وزارت ارشاد موظف است که اگر کسی قصد چاپ رساله خود را دارد ابتدا باید آن را به جامعه مدرسین ارائه دهد تا بعد از اجازه جامعه مدرسین …
Read More »اگر «اجازه اجتهاد» و «اجازه نقل حدیث» در حوزه محو یا کمرنگ شود، شأن حوزه پایین میآید/ نظم دهی در حوزه باید از حالت دستوری خارج شود/ ضرورت توجه شورای عالی به «روش اجتهادی» در حوزه
آیتالله فقیه یزدی با اشاره به لزوم بهره گیری شورای عالی حوزه از همین برنامه اهل بیت(ع) و علمای بزرگ اسلام یادآور شد: این برنامه دقیقی است که از قدیم در حوزه اجرا میشده و خود دارای شؤون و اطوار مختلفی است که از جمله آن اجازه اجتهاد یا اجازه نقل حدیث است، این مسأله اگر در نظام حوزه محو …
Read More »تصحیح و انتشار اثری فقهی از «ابن المطهر حلّی»
آثار مادی و معنوی باقیمانده از شخصیتهای بزرگ از تأثیر بهسزایی در احیای حقایق در اذهان و ماندگاری اندیشهها برخوردار است. اهتمام به آثار قدیمی و شخصیتهای علمی و دینی امری است که انسانهای اندیشمند از تمامی ملتها پیوسته در آن کوشیدهاند. به گزارش شبکه اجتهاد، مرکز تراث الحله، وابسته به بخش امور معارف اسلامی و انسانی العتبه العباسیه المقدسه، …
Read More »بررسی مشروعیت فعالیتهای غیر مولد اقتصادی از دیدگاه شهید صدر
در شرایطی که امسال به نام «رونق تولید» نامگذاری شده است، به دلیل فقدان بسترهای قانونی و شرعی برای مقابله با فعالیتهای غیر مولد، همچنان سرمایههای نقدی به سمت فعالیتهای غیر مولد و سوداگرانه سوق پیدا میکند. شهید صدر معتقد است سودِ حاصل از تجارت و انتقال مالکیت تنها زمانی مشروع است که ارزش افزوده واقعی به همراه داشته باشد. …
Read More »نظرات آیتالله خامنهای موج چهارم فقه موسیقی در مرجعیت شیعه است/ رهبری منتقد وضع موجود موسیقی هستند
فلاحتی با بیان اینکه نظرات مقام معظم رهبری درباره موسیقی را باید موج چهارم فقه موسیقی در مرجعیت شیعه دانست، گفت: موضع نظام این نیست که موسیقی حرام است؛ البته رهبر انقلاب منتقد وضع موجود موسیقی هستند که این مسئولیت اهالی موسیقی است و عدم اطلاع یا التزام آنها به ملاکهای حلال و حرام در موسیقی را میرساند. به گزارش …
Read More »از «تجدید بنای پایههای نظری فقه اباضیه» تا «تحدید مفهومی و امکانسنجی سلب حق از دیدگاه فقها»
شماره اول و دوم از سال پانزدهم فصلنامه «پژوهشهای فقهی» به صاحب امتیازی دانشگاه تهران، مدیر مسئولی سیدمحمود میرخلیلی و سردبیری محمدرسول آهنگران به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فصلنامه «پژوهشهای فقهی» که بیش از ۱۳ سال است منتشر میشود، در تابستان ۹۸ مقالاتی با عناوین ذیل منتشر کرده است: «بررسی تاریخی نظریه بخشیدن خمس توسط امامان …
Read More »کتابهای مختص به حج شیخ صدوق به دست ما نرسیدهاند/ رد پای حج را در جایجای آثار باقیمانده از ابن بابویه میتوان یافت
از سیصد عنوان اثری که به شیخ صدوق نسبت داده شده است، دوازده عنوان به حج مربوط میشود. هیچ یک از این آثار به دست ما نرسیده است و اطلاعات اندکی از این کتابها در اختیار ماست. شبکه اجتهاد: مقوله حج به عنوان یکی از مهمترین فروع دین اسلام، همواره و از دیرباز مورد توجه علمایی بوده است که دستی …
Read More »بیت کوین فاقد ارزش و مالیت شرعی است
ورود به سامانه بیت کوین برای خرید این رمزارز یا انجام نقل و انتقال آن و همچنین هر گونه اقدامی در راستای استخراج آن از نظر شرعی ممنوع میباشد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد مهدی هادوی تهرانی در پاسخ به پرسشی در خصوص فعالیت در حوزۀ بیت کوین، حکم شرعی یک رمز ارز (بیت کوین Bitcoin) را تبیین کرد و …
Read More »روشهای حل چالش میان فقه و حقوق بشر/ ابوالقاسم فنائی
تا عقلانیت فقهی موجود نقد نشود و نادرستی آن نشان داده نشود، هیچ راهکاری به نتیجه مطلوب نخواهد رسید، و این آن چیزی است که من سعی کردهام در آثار خودم مطرح کنم و آن را بسط بدهم. منظور از نقد عقلانیت فقهی نقدِ مبانی معرفتشناسانۀ فقه است. شبکه اجتهاد: مطالعات، تأملات و تحقیقات من در باب حقوق بشر عمدتاً …
Read More »برنامه جامع حوزه خواهران، با نگاهی کلاسیک و دانشگاهی تدوین شده است/ حوزه باید با نگاه مجتهدپروری برای خواهران برنامهریزی کند/ حوزه خواهران از برادران، جلوتر است
ما چند نفر از حوزههای علمیه که مناصب کشوری را دست گرفته باشند، داریم؟ تمام موفقینی که در مناصب مختلف میبینیم، دانشآموخته دانشگاه امام صادق(ع) است. چند تا از خراسان و حوزههای خراسان هستند؟ اگر هم باشند از دانشگاه رضوی هستند. بنابراین اگر بخواهیم مقایسه بکنیم، بدون نگاه ناسیونالیستی و تعصبگرایانه به حوزه خواهران، باز هم حوزه خواهران، با همین شرایط …
Read More »تأکید رهبر انقلاب بر قرار داشتن مسئله فلسطین در رأس همه مسائل سیاسی مسلمانان/ برائت از آمریکا، برائت از کودککشی و جنگافروزی است/ نخبگان جهان اسلام، درسهای حج را به ملتهایشان منتقل کنند
حضرت آیتالله خامنهای در پیامی به زائران بیت الله الحرام، برائت از مستکبران و در رأس آن آمریکا را به معنی برائت از مظلومکشی و جنگافروزی، محکوم کردن کانونهای تروریسم از قبیل داعش و بلکواتر آمریکائی، نهیب امت اسلامی بر سر رژیم کودککش صهیونیست و پشتیبانان و کمککنندگان آن و محکومیت جنگافروزیهای امریکا و دستیارانش در منطقهی حساس غرب آسیا …
Read More »«قدرت تامه» شرط انشاء، فعلیت یا تنجز؟
در این خصوص سه مسلک عمده در بین اصولیان شکل گرفته است: مرحوم آخوند و شهید صدر قائل اند که قدرت شرعی، شرط برای مرحله انشاء است، مرحوم نائینی قدرت شرعی را مربوط به مرحله فعلیت میداند؛ امام خمینی، شیخ حسین حلی و محقق تهرانی برآنند که قدرت شرعی محدد مرحله تنجز است و در دو مرحله سابق اثری ندارد. …
Read More »آغاز پذیرش رشتههای تخصصی فقه نظام
مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) تهران از میان طلاب واجد شرایط در رشتههای فقه السیاسه، فقه القضا، فقه الاقتصاد، فقه المالکیه الفکریه دانشپژوه میپذیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) تهران تحت اشراف استاد علیاکبر رشاد، از میان طلاب واجد شرایط کشور در رشتههای فقه السیاسه، فقه القضا، فقه الاقتصاد و فقه المالکیه الفکریه دانشپژوه …
Read More »سنت تقریرات نویسی در میان فقهای امامیه/ حسن انصاری
شبکه اجتهاد: سابقه تقریرات نویسی گرچه با عناوین دیگر دست کم به قرن پنجم میرسد. اما آنچه با عنوان تقریرات امروزه میشناسیم دست کم سابقهاش به درس سید مهدی بحر العلوم میرسد. صاحب مفتاح الکرامه بخشی از درس او را در طهارت شرح کتاب وافی تحریر کرده بود. شیخ محمد تقی صاحب حاشیه هم همین کار را کرده است. احتمالا …
Read More »کارهای ناتمام سید خویی
شبکه اجتهاد: آیتالله سید ابوالقاسم موسوی خویی از اثرگذارترین فقهای تاریخ تشیع است که ۱۷ مرداد ۱۳۷۱ در حصر خانگی در کوفه درگذشت. برخی وقایع زندگی ایشان همچنان مورد بحث است. ماجرای نیمهتمام ماندن تفسیر قرآن ایشان یکی از پرسشهایی است که میشود به آن پرداخت. مرحوم خویی که در نجف شروع به تفسیر قرآن کرده بود، ناگهان این کار …
Read More »تحف العقول فی علم الاصول، تقریرات درس اصول آیتالله وحید منتشر شد
کتاب «تحف العقول فی علم الاصول» تقریرات درس آیتالله وحید خراسانی به قلم حجتالاسلام والمسلمین علی کرباسی توسط انتشارات باقرالعلوم (ع) به زیور طبع آراسته شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب ارزشمند «تحف العقول فی علم الاصول» شامل مباحثی از علم اصول است که آیتالله حسین وحید خراسانی در مسجد اعظم قم تدریس نموده و حجتالاسلام والمسلمین علی کرباسی به …
Read More »زعامت سیاسی فقیه در اندیشه آیتالله خویی
اگر یک فقیه ولایت مطلقه فقیه را بپذیرد، زعامت سیاسی را هم پذیرفته است. اما اگر یک فقیه، ولایت مطلقه را نپذیرد، بدین معنا نیست که زعامت سیاسی فقیه را هم نپذیرفته است، بلکه ممکن است زعامت سیاسی را از راه دیگری – غیر از دلیل ولایت مطلقه – اثبات کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین دکتر محمدجواد ارسطا …
Read More »«خطبهی سکوت»؛ متن و حاشیه اتفاقات ورزشگاه کربلا/ محمد باقری
اختصاصی شبکه اجتهاد: اجرای رقص و آواز زنان بیحجاب، در هشت کیلومتری حرم امام حسین (ع)، در مراسم افتتاحیه بازیهای غرب آسیا در ورزشگاه بینالمللی کربلا، موجی از اعتراضات و بحثها را در پی داشت. انتشار ویدئویی از این مراسم به سرعت بازتاب گستردهای در فضای رسانهای و مجازی عراق داشت و اعتراضات فراوانی در میان شخصیتها، محافل سیاسی و …
Read More »درباره آیتالله محمدآصف محسنی و «معجم الاحادیث المعتبره»/ محمدعلی مهدویراد
شبکه اجتهاد: امروز دروازههای علم باز و مرزهای دانش شکسته و ابزار دستیابی به میراث یکدیگر آسان شده است. تمام آثار مکتوب نحلههای مختلف در دست است. دگراندیشانی که زمینه عناد با مکتب تشیع دارد با رسیدن به روایتهای غیر معتبر، فرهنگ شیعی را زیر سؤال میبرد. کما اینکه کسانی که در میدان مطالعه هستند میدانند ماه و هفتهای نیست …
Read More »شیخ محمدآصف محسنی، فقیهی با اندیشهها و ایدههایی سازنده/ احمد مبلغی
شبکه اجتهاد: فقیهی چشم به روی جهان فرو بست که با خود اندیشهها و ایدههایی سازنده در مورد امت اسلامی و وحدت آن به همراه داشت، که به فراتر از شرایط محیطی و زمانی زندگی او، تعلق و توجه دارد. آیتالله محمدآصف محسنی تنها با عینک همگرایی و وحدت به مناسبات اقوام و مذاهب مینگریست. در چهار زمینه دست کم …
Read More »هم فلسفه در اصول تأثیر گذاشت، هم اصول در فلسفه!
کاری که در حوزه فلسفه زبان صورت گرفت، خاستگاه آن در علم اصول بود و بعداً وارد فلسفه شد. ما در فلسفه و در تفکر فلسفی، یک بحثی غیر از شناخت و معرفت داریم به نام ارزش و ملاک و معیار و منابع شناخت. در فلسفه در گذشته بهعنوان اینکه موضوع آن وجود بماهو وجود بود، بهطورکلی مباحث معرفتی در …
Read More »تضعیف «حماد بن عیسی» از سوی آقای بهبودی بیانصافی است/ اگر سند روایت معتبر ولی متنش مخالف کتاب، اجماع قطعی یا عقل باشد، روایت معتبر نیست/ مسائل علمی در فضایی آرام و صمیمی بحث و حل شود
«معجم الاحادیث المعتبره» کتابی است که همه روایات معتبر شیعه را در ۸ جلد شامل ۱۱هزار و ۵۲۳ حدیث گرد آورده است. این کار سترگ که نخستین پالایش کامل روایات شیعه به لحاظ سندی به شمار میآید، پدیدهای منحصر به فرد است که جوایز کتاب فصل، کتاب سال حوزه و کتاب سال جمهوری اسلامی ایران را در سالهای گذشته از …
Read More »شاخصهای مهم روشی در مدرسه فقهی قم و نجف/ علامه حلی؛ فقیه الگو و ترازِ مد نظر شیخ انصاری
استاد عشایری با بیان اینکه معمولاً فقها یک نفر را بزرگ خود میدانند و به او اعتماد بیشتری دارند، تأکید کرد: فقیهِ الگو و ترازِ مدّ نظر شیخ انصاری علّامه حلّی است. وی علّامه حلّی را واحد کالألف میداند و وقتی میگوید نص و فتوا فلان مطلب را تأیید میکند، منظور وی فتوای علّامه حلّی است. نقطه عزیمت شیخ انصاری …
Read More »«لاضرر» و تطبیقات آن در فقه
کتاب «لاضرر و تطبیقات آن در فقه» اثر حسین قدیری توسط انتشارات بوستان وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب در باب «قاعده لاضرر» نوشته شده که از مهمترین و کاربردیترین قواعد فقهی است. در بخش اول کتاب، بررسی مفهومی این قاعده و خصوصیات آن صورتبندی شده و آرای …
Read More »دیدار برخی از علمای مشهد و مدیران «شبکه اجتهاد» با آیتالله مکارم شیرازی
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیتالله ناصر مکارم شیرازی در دیداری که جمعی از اعضای شورای عالی و مدرسان حوزه علمیه خراسان و مسؤلان ارشد «شبکه اجتهاد» با ایشان داشتند، نسبت به آینده حوزه علمیه، ارتباط علمی با اهلسنت، استقلال حوزه و آسیبهای پیشرو و احیای موقوفات حوزه گفتگو کردند. گزارش دیدار را اینجا بخوانید.
Read More »اصل کرامت بر همه قواعد فقهی مقدم است/ امام میگفت: ارتداد، تغییر عقیده نیست بلکه محاربه است!
مرحوم شهید مطهری از این داستان استفاده میکند و میگوید: بالأخره ابن ملجم درعینحالی که مجرم و جنایتکار هست، دارای حقوقی نیز هست که کرامت از آنها است. لذا اینکه امیرالمؤمنین (ع) میفرماید حق ندارید او را مُثله کنید، حق ندارید او را نسبت به من مجازات بیشتری کنید، این همان معنایی است که میگوییم کرامتش ذاتی است؛ در کنار …
Read More »آیتالله «محمد آصف محسنی» فقیه میدان علم و سیاست درگذشت + نگاهی به حیات علمی و سیاسی
آیتالله شیخ محمد آصف محسنی، رییس شورای علمای شیعه افغانستان و بنیانگذار حوزه علمیه و دانشگاه خاتم النبیین در کابل که به دلیل کسالت در بستر بیماری بهسر میبرد، ساعتی پیش در سن ۸۴ سالگی دار فانی را وداع گفت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیتالله محمد آصف محسنی (۱۳۱۴-۱۳۹۸ش) از علمای شیعه پشتون و یکی از رهبران مذهبی و جهادی …
Read More »از حجاب واجب تا حجاب معروف؛ چرا امربهمعروف در حوزه حجاب کماثر است؟/ محمدعلی میرزایی
اختصاصی شبکه اجتهاد: به نظر میرسد که مفهوم معروف با واجب تفاوت دارد. گویا معروف به مفهوم عرف نزدیک است یعنی آن واجبها و حرامهایی قابل امر و نهی کردن است و مشمول امربهمعروف و نهی از منکر است که مردم عرفا قبول کرده باشند. قبح و حسن آنها برای غالب جامعه مبرهن باشد. با این حساب هر حلال یا …
Read More »حقوق بشر اسلامی، عقلائی است نه اعطائی و شرعی
اختصاصی شبکه اجتهاد: حقوق بشر از مستمسکهای همیشگی جهان غرب علیه کشورهای اسلامی از جمله جمهوری اسلامی ایران است. در این میان اما پرسشی که مطرح است این است که آیا به لحاظ تئوریک، آموزههای حقوق بشر غربی مورد تأیید اسلام هست یا آنکه حقوق بشر اسلامی متفاوت از حقوق بشر غربی و مصطلح آن است. به بهانه روز حقوق …
Read More »