همه مطالب

معرفی کوتاه:در کتاب حاضر، مؤلف به تحقیق و پژوهش در زمینه احکام سقط‌جنین در فقه اسلامی می‌پردازد. مؤلف بیان می‌دارد که سقط‌جنین ازجمله مسائل بحث‌برانگیز دنیای معاصر است که تبیین احکام و جزئیات آن به‌دقت و تأمل کافی نیازمند است. از سویی دیگر، فقه اسلامی که آکنده از آرای اجتهادی گوناگون است پژوهشگری توانا می‌طلبد که از میان آرای موجود در هر مسئله، آن نظری را که با مقاصد قرآن و سنت همخوانی بیشتری دارد، برگزیند. مؤلف سعی کرده به انصاف حق مطلب را به شیوه ممکن ادا کند و خلأ نبود مرجع در زمینه سقط‌جنین را از دیدگاه فقه اسلامی پر نماید.

معرفی کوتاه:در کتاب حاضر، مؤلف به موضوع معاونت در جرم در حقوق جزای اسلام، در چهارفصل می‌پردازد. فصل اول حاوی مباحثی از قبیل مفاهیم معاونت در جرم و واژه‌های مرتبط و نیز مبانی جرم‌انگاری معاونت در فقه امامیه اهل سنت است. مؤلف در فصل دوم نیز به بررسی شرایط تحقق معاونت در جرم اعم از شرایط مادی و معنوی با تمام جزئیات آن می‌پردازد. در فصل سوم انواع و صور مختلف معاونت از منظر فقه جزایی امامی و سنت را مورد بررسی و تطبیق قرار می‌دهد. وی در فصل چهارم به معاونت در جرائم گوناگون، حدود، قصاص و مصادیق و احکام مربوط آن از دیدگاه فقه امامیه و اهل سنت می‌پردازد.

دفتر آیت‌الله مکارم‌شیرازی با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد که سودهای بانکی که به وسیله عقود اسلامی به دست می‌آید حلال است؛ آنچه محل اشکال است، جریمه دیرکرد است. به گزارش شبکه اجتهاد، دفتر آیت‌الله مکارم‌شیرازی با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد که سودهای بانکی که به وسیله عقود اسلامی به دست می‌آید حلال است؛ آنچه محل اشکال است، جریمه دیرکرد است. …

عضو شورای فقهی بانک مرکزی با بیان اینکه فرمایش آیت‌الله جوادی‌آملی یک هشدار به نظام بانکی است، گفت: نباید این مساله خلط شود، زیرا منظور ایشان قطعا این نیست که دستمزد کارمندان بانک‌های ایرانی حرام است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید عباس موسویان با اشاره به نظر آیت‌الله جوادی آملی مبنی بر حرام بود دستمزد کارمند بانک …

آیت‌الله علوی گرگانی گفت:اسلام هر سودی را حرام نکرده است؛ بلکه سودهایی که در راه قرض و وام گرفته شود، حرام می‌باشد. به گزارش شبکه‌ اجتهاد، آیت‌الله علوی گرگانی در دیدار مدیر امور شعب بانک مهر اقتصاد استان قم اظهار داشت: اگر بتوانیم نظرات مقام معظم رهبری را اجرایی نمایید، امتیاز ویژه‌ای است که برای شما به حساب می‌آید و …

اما در این میان آیت الله سید عبدالرضا شهرستانی، کتابی با عنوان «النوروز فی الاسلام» در ۱۸ صفر سال ۱۳۷۱ ق نگاشته است که به زیبایی مسئله نوروز را با نگاه تازه فقهی به بحث گذاشته است. با این‌که این کتاب بعد از تقریباً بیست سال، توسط حجت الاسلام علی کاظمی ترجمه شده و در دو هزار نسخه، توسط انتشارات اعلمی تهران در تاریخ ۵/۳/۱۳۵۴ (۱۳۹۴ ق) به چاپ رسیده است، به نظر می‌رسد، در فضای علمی و رسانه‌ای کشور مغفول مانده است. امید است این نوشته در معرفی و احیای دوباره این کتاب مؤثر باشد.

به نظرمی رسد لازم است در فقه امامیه و حقوق ایران نیز به طور مفصل به جوانب مختلف تکافل و به ویژه تکافل خانواده پرداخته شود. سوالی که ذهن حقوقدانان ایرانی را مشغول کرده این است که آیا از جهت فقهی - حقوقی تکافل خانواده در حقوق ایران اجرا شدنی است یا خیر؟ به نظر می رسد الگوی وکالت در تکافل خانواده به عنوان یک نهاد حقوقی کارا از جنبه اقتصادی در حقوق ایران اجرا می شود (از جنبه حقوقی و فقهی مقتضی موجود و موانع مفقود است). لذا در این زمینه لازم است به تحلیل فقهی و حقوقی نهادهای بیمه عمر و تکافل خانواده پرداخته شود.

معرفی نشریات فقهی: دوفصلنامه فقه و مبانی حقوق اسلامی

مقاله حاضرضمن طرح دیدگاه های اصولیان در بحث دلالت نهی بر فساد معاملات، نظریه بطلان و عدم نفوذ را به شکل مستوفی مورد بازخوانی قرار داده و به این نتیجه رسیده است که کمک گرفتن از قرینه های خارجی و مراجعه به قواعدعمومی، راه پیداکردن ضمانت نهی از شیء است، ضمن این که در برخی از موارد، ضمانت اجرای نهی قانونی، به صورت خاص در قوانین موضوعه پیش بینی شده است.

معرفی کوتاه:کتاب حاضر، گامی مؤثر در ایجاد و تدوین تعالیم دین اسلام در تعیین مهریه است. این کتاب در قالب سه فصل به بررسی و تبیین موضوع مهریه پرداخته است. فصل اول به منتخبی از تعاریف و اصطلاحات ضروری مهریه در حد موضوع کتاب اختصاص یافته است. در فصل دوم تحولات مهریه قبل و بعد از اسلام، و از دید قرآن و روایات مورد توجه بوده است. بررسی احکام مختلف مهریه موضوع اصلی فصل سوم است. این کتاب به بررسی یکی از حقوق و امتیازات جمع شده مالی برای زوجه به نام مهر از منظر فقهی و حقوقی می‌پردازد.

معرفی کوتاه:در کتاب حاضر، مؤلف با استناد به آیات قرآن کریم و روایات و کلام فقها به بررسی روابط مالی زن در اسلام می‌پردازد. مؤلف بیان می‌دارد که از حقوق مالی زوجه مهریه و نفقه است. مهریه به‌عنوان امتیازی است که دین اسلام برای زن قائل شده است و آیات قرآن کریم و روایات و کلام فقها این مطلب را اثبات می‌کند. از موضوعات مربوط به مهریه مقدار آن است. امروز افزایش بی‌رویه میزان مهریه مایه نگرانی است که مشکلاتی در جامعه به همراه دارد. مهریه سنگین روابط مالی و گاه غیرمالی خانواده را با مشکل مواجه می‌کند.

معرفی کوتاه:در کتاب حاضر، مؤلف به بررسی فقهی و حقوقی آلودگی و پاکی محیط‌زیست می‌پردازد. مجازات‌های لازم جهت جلوگیری از آلوده کردن هوا، قانون نحوه جلوگیری از تخریب محیط‌زیست، مستندات و دیدگاه فقهای امامیه درباره تخریب محیط‌زیست، تخریب و تجاوز به تربیت ازنظر منابع اسلامی، اهتمام دین اسلام به محیط‌زیست، ضرورت توجه فقهی و حقوقی به محیط‌زیست، اهمیت مباحث زیست‌محیطی، جایگاه حقوق محیط‌زیست، جرائم زیست‌محیطی، تعریف جرم زیست‌محیطی برخی از موضوعات مورد بررسی در این کتاب هستند.

معرفی کوتاه:یکی از دغدغه‌های انسان، رسیدن به کمال و خوشبختی است و انسان‌ها برای این گرایش ذاتی، تلاش‌هایی را انجام می‌دهند. دین برای پاسخ به این گرایش فطری توسط انبیای الهی به کمک انسان‌ها شتافته است و برنامه‌ای را با هدف تربیت انسان برای رسیدن به کمال حقیقی و واقعی، ارائه کرده که در سه حوزه مهم شناخت، احساس و رفتار و سه شاخه کلی عقاید، اخلاق و احکام است. کتاب حاضر با نگاهی میان‌رشته‌ای، به دنبال بیان نقش فقه در یکی از با اهمیت‌ترین ابعاد تربیت؛ یعنی تربیت اجتماعی است.

معرفی کوتاه:بررسی برخی از مبانی فقهی و اصولی علمای شیعه در زمینه تقلید کردن از مجتهد در احکام شرعی است. در ابتدای این اثر به بیان معنای لغوی و اصطلاحی فقه پرداخته شده و لزوم تفقه در دین و ادله مربوط به آن بیان شده است. آن گاه مکاتب و مشرب¬های فکری متفاوت فقها، اصولیان و اخباریان در مورد اجتهاد و تقلید بیان شده و مفهوم اجتهاد و تقلید از منظر آنان بیان شده است. در ادامه نویسنده به ادله روایی و عقلی لزوم تقلید کردن در احکام شرعی برای افراد غیر مجتهد اشاره کرده و اقسام تقلید مورد قبول و غیر قابل قبول را در فرهنگ و آموزه¬های اسلامی بیان کرده است. در ادامه نویسنده به نقد برخی از ادله نفی کننده تقلید اشاره کرده و لزوم تقلید از مجتهد اعلم و دارای شرایط افتاء را مورد تأکید قرار داده است. وی همچنین به بنای عقلاء در تقلید از اعلم اشاره کرده و جواز یا عدم جواز از مجتهد میت را بررسی کرده و اقوال مختلف فقهای شیعه در این زمینه را بیان کرده است.

معرفی کوتاه:یکی از موضوعاتی که در دوران‌های مختلف مورد مناقشه میان فقهای اسلامی بوده، موضوع ارتداد است. در فقه اسلامی شیعه و سنی، برای ارتداد از دین، مجازات‌هایی تعیین شده و حتی در نوعی از ارتداد، مرتد را مهدورالدم می‌شمارند. هدف از تألیف کتاب حاضر بررسی ارتداد در حقوق جزای اسلام و حقوق موضوعه ایران است. نگارنده ابتدا به کلیات موضوع پرداخته و تعریف لغوی و اصطلاحی ارتداد، اقسام و اسباب ارتداد و شرایط و سابقه ارتداد در میان ادیان مختلف را مورد بررسی قرار داده و سپس، ادله و احکام مربوط به ارتداد در حقوق جزای اسلام را بررسی کرده است. در ادامه نیز به مطالبی چون حکومتی بودن کیفر ارتداد و ماهیت تعزیری یافتن آن اشاره‌هایی شده است.

معرفی کوتاه:در کتاب حاضر، مؤلف به تشریح و تبیین چیستی و چگونگی اجتهاد مقاصدی پرداخته است. حقیقت اجتهاد مقاصدی، معنای لغوی و اصطلاحی مقاصد، اهمیت مقاصد، اقسام مقاصد، تعریف مصلحت و جایگاه آن در شریعت، مفاسد اجمالی سنت پیامبر، حقانیت اجتهاد مقاصدی، اهمیت و توجه به ضوابط مقاصد، دلیل مستقل بودن مقاصد، اجتهاد مقاصدی و علم پزشکی»، «دلایل شرعی تغییر فتوا»، «حقیقت اجتهاد گروهی»، «پیامدهای منفی شبیه‌سازی»، «نیاز به اجتهاد مقاصدی» برخی از موضوعات موردبررسی در این کتاب هستند.

معرفی کوتاه:در کتاب حاضر، مؤلف در ذیل مقدمه به تعریف لغوی و اصطلاحی وکالت، مشروعیت آن در منابع مورد اتفاق فقهای اسلامی و قوانین ملی و میثاق‌های بین‌المللی، اقسام وکالت، شرایط اخذ جواز وکالت، حقوق و وجایب وکیل مدافع و سرانجام اینکه آیا می‌توان از حضور وکیل مدافع در جلسات قضایی ممانعت کرد یا خیر و درنهایت، فرجامین واژگان پیوست به این اثر را به نتیجه‌گیری و ذکر برخی منابع خاتمه می‌دهد. مؤلف بیان می‌دارد که هرگاه آزادی و یا حقوق انسان به مخاطره افتد الزاماً باید از حق انتخاب وکیل مدافع بهره‌مند گردد.

مخالفت فقهای اسلامی و شیعی با نظام‌های حقوقی سکولار است، نه مخالفت با هر نوع نظام حقوقی و به تعبیر اهل منطق، نفی خاص یعنی حقوق سکولار مستلزم نفی عام، یعنی مطلق نظام حقوقی نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه پژوهشگر فلسفه دین و رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه، طی یادداشتی پیرامون شبهه مخالفت فقه …

حجاب دستوری قرآنی و تکلیفی دینی است که به واسطه ماهیت اجتماعی آن، فراتر از ادای تکلیف فردی توسط دین مداران، هنجاری لازم الاجرا در جامعه دینی محسوب می­شود. تتبع در منابع نشان می­دهد که زنان در عموم ادوار و جوامع داشتن پوشش را رعایت می کرده­اند؛ اما حجاب (به معنای پوشش زن در برابر نامحرم با ملاحظه اعلام شده آن) از احکام تاسیسی اسلام است.

معرفی پایان‌نامه: تشریح جسد در فقه امامیه

کتاب «الاقطاب الفقهیه علی مذهب الامامیه» از جمله دست نوشته‌های ارزشمند محقق نامی قرن دهم، شیخ محمدبن زین‌الدین معروف به ابن ابی جمهور احسائی است. کتاب مذکور منحصر به قواعد فقهی نیست، بلکه در آن تعدادی از قواعد اصولی و قواعد عربی نیز طرح شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، مؤلف در این کتاب فقط به آراء و نظرات علماء …

بحث درخصوص لزوم و یاعدم لزوم جلب رضایت ولی برای صحت ازدواج ازسوی دختر بالغ باکره، موضوعی با سابقه طولانی میباشد، بهنحوی که وجود این سابقه، قانون گذار قانون مدنی را مجاب به سه دوره قانون گذاری در خصوص ماده ۱۰۴۳ قانون مدنی با سه رویکرد، متفاوت نموده است.

هدف این مقاله بررسی مسئولیتی است که از تخلف قوانین و مقررات خاص مربوط به تبلیغات بازرگانی یا قوانین و مقررات عام مسئولیت با مبنای قراردادی یا خارج از قرارداد در حوزۀ عرضۀ کالا و خدمات به‌وجود می‌آید.

معرفی نشریات فقهی: فصلنامه فقه اهل بیت (به زبان عربی)

اگر در مورد اندیشه وی نتوانیم نظری قطعی بدهیم اما اقدامات سیاسی و عملی آیت‌الله بروجردی(ره) قابل تشکیک نیست. لذا بررسی اقدامات و رویه سیاسی وی و تطبیق آن با نظریه ولایت فقیه می‌‌تواند کمک شایانی در روشن شدن افکار و اندیشه سیاسی‌شان داشته باشد. شبکه اجتهاد: نقش مراجع تقلید در کاهش ظلم و ستم درباریان در دوره‌های مختلف تاریخ …

قانون مدنی ایران جزو نادر قوانین مدنی کشورهای اسلامی است که مستقیماً بر مبانی حقوق اسلامی استوار شده و تنها قانون مدنی است که در آن قواعد فقه امامیه رعایت گردیده است و تدوین کنندگان آن از چنان صلاحیتی برخوردار بودند که به خوبی موفق شدند از مبانی مستحکم فقه امامیه در قالب نوین و منطبق با اسلوب پیشرفته تدوین …

وحدت منفعلانه، تسلیم است اما وحدت فعالانه مشارکت است. وحدت منفعل حاصلش هضم شدن و گم شدن است اما وحدت فعال نتیجه اش همراهی و نقش آفرینی است. وحدت منفعل از سر ترس و ناچاری و انفعال و بدون برنامه است. یعنی من در شرایطی قرار می‌گیرم که خودم را به رنگ دیگران درمی‌آورم، هویت خودم را فراموش می‌کنم. به …

۱۰ مصوبه اصلی کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار در سال ۹۴ توسط کارشناس مالی اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار تشریح شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مجید پیره، کارشناس مالی اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار درباره جزئیات مصوبات و تصمیمات کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار در سال ۹۴ اعلام کرد: یکم – قرارداد آتی …

شهید صدر برای نخستین بار در فقه معاصر به استنباط نظام از منابع فقهی اقدام کرد. ایشان به دنبال این بود که ما بتوانیم از احکام فقهی ابواب مختلف به نظام فقهی اقتصادی منسجمی برسیم که بتواند به صورت نظام‌مند و سیستماتیک، سیستم‌‌هایی را برای مدیریت بازار، تولید، توزیع و مصرف در جامعه ارائه دهد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، آیت‌الله …

در بخش اول، نظریه ارزش را از دیدگاه آدام اسمیت، دیوید ریکاردو، کارل مارکس و ویلیام استنلی جونز بررسی نموده و سپس دیدگاه آیت­اله صدر(ره) را بیان می­نماییم. در بخش دوم نظریه توزیع را از دیدگاه آنان بررسی می­کنیم و به عنوان نتیجه در بخش سوم وجود ناسازگاری را در دیدگاه آیت­اله صدر(ره) تبیین می­نمائیم. در نهایت در بخش چهارم رهیافتی برای ایجاد سازگاری تبیین می­گردد.