دیدگاه (گفت‌وگو/یاداشت)

شبکه اجتهاد: متاورس هنوز یک فرضیه است و به‌عنوان پدیده‌ای غالب بر جوامع شناخته نمی‌شود. تمام اتفاقاتی که ما اکنون در فضای مجازی به آن دسترسی داریم، مسیری را در فیلم‌ها و رمان‌ها طی کرده است؛ خودِ اینترنت در بسیاری از فیلم‌‌ها و داستان‌‌های علمی-تخیلی به تصویر کشیده شد و بعدها وارد جامعه شد. متاورس اولین بار در سال ۱۹۹۹ در رمان «سقوط برف» توسط «اِستِفِنسون» استفاده شد که معمولاً رمان‌‌های علمی-تخیلی او در جهان، خوب ترجمه و خوانده می‌‌شود. او کلمه «متاورس» را برای سرزمینی خیالی که توسط آواتارها مدیریت می‌شود و انسان‌‌ها با آواتار و شخصیتِ شبیه‌سازیِ خودشان …

شبکه اجتهاد: چندصباحی است که در مجامع علمی، نظریه جدیدی با عنوان «فقه نظام ساز» مطرح و نشست‌هایی پیرامون ماهیت و چیستی آن برگزار‌ می‌شود. گزافه نیست اگر ادّعا شود که یکی از زیربنایی‌ترین مباحث در فرآیند نظریه پردازی پیرامون ماهیت فقه نظام ساز، تعیین دقیق تیپ شناسی این نظریه است. بنظر‌ می‌رسد تا تکلیف خود را نسبت به طیف شناسی این نظریه روشن نکنیم و مُوشکافی جدی در مورد سنخ شناسی آن انجام نشود؛ نه‌ می‌توان به دالّ مرکزی این نظریه نزدیک شد و نه‌ می‌توان منابع و روش شناسی دقیقی از آن را ارائه کرد. از این رو …

شبکه اجتهاد: سوء استفاده از ناچاری مردم به مسکن، مجاز است به افزایش نامتعارف اجاره بهاء بیانجامد؟! اگر قیمت‌های نامتعارف موجب حرج مستاجرین باشد، آن مازادِ قیمت، آیا شرعاً مجاز است و صاحب ملک مالک آن می‌شود؟(۱) پاسخ اجمالی: مشهور فقهاء قیمت بیشتر از ثمن المثل در معاملات با مضطرین را مخلّ به رضایت او نمی‌دانند و حکم به جواز می‌کنند؛ اما در بین قدماء شیخ طوسی و از متاخرین امام خمینی چنین حکمی را بشکل مطلق قبول ندارند. امام (ره) در معامله با مضطر، افزایش قیمت را فقط تا مبلغی که موجب حرج (تنگی و سختی زیاد) نباشد، مشروع …

شبکه اجتهاد: ضرورت پیگیری لوازم وحدت اسلامی و اجتناب از تفرقه‌افکنی از مبانی تخلف‌ناپذیر انقلاب اسلامی ایران است که امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای بارها بر آن تاکید داشته‌اند. بر این اساس جریان‌های فرقه‌گرا و متعصب مذهبی معمولا میانه‌ی خوشی با انقلاب نداشته‌اند و به تعبیر امام خمینی در پیام منشور روحانیت: «به روحانیون عزیز و‌‎ ‌‏شریفی که برای اسلام آنهمه زجر و آوارگی و زندان و تبعید کشیدند تهمت وهابیت و‌‎ ‌‏بدتر از وهابیت زدند…و حسرت ولایت دوران شاه را می‌خورند!» اما افراد و جریان‌هایی وجود دارند که علیه انقلاب اسلامی موضع‌گیری ندارند یا حتی به صراحت از آن …

فرض مقاله این است که حکومت دینی چون از بیت‌المال برای شهرت سینماگران استفاده کرده است، بنابراین سهمی در شهرت آنان دارد، و یا چون این سینماگران در جامعه‌ی دینی به شهرت رسیده‌اند و هواداران آن‌ها را به شهرت رسانده‌اند، در این صورت این حاکمیت دینی به نمایندگی از مردم، سهمی در شهرت سینماگران دارد و یا باید شهرت آن‌ها را مدیریت کند تا تعارضی با مصالح عامه و منافع عمومی رخ ندهد. اما ناقدان معتقدند چالش‌های میان حاکمیت و سینماگران با عنوان قراردادی بودن حل نمی‌شود و ما باید برای «عالَم سینما» فکری بکنیم، نه سینمای برآمده از حاکمیت. …

اگر بگوییم جهان آینده را، البته نه آینده دور بلکه آینده نزدیک را هوش مصنوعی اداره خواهد کرد و بالتبع، هر کشوری که در فناوری هوش مصنوعی پیشرفته‌تر باشد، به یک ابرقدرت جهانی تبدیل خواهد شد، سخن مبالغه‌آمیزی نگفته‌ایم؛ وقتی مجتهدی که دغدغه یافتن پاسخ اسلام به مسائل مهم حیات بشر را دارد، از این امور و از کاربردها و کارکردهای گسترده و شگفت‌آور هوش مصنوعی و نقش محوری آن آگاهی یابد، بی‌معطلی، یکی از اولویت‌های علمی و تحقیقیِ خویش را کار بر روی این مسأله از منظر اسلام در نظر می‌گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، دفتر مطالعات اسلامی و …

استاد اعرافی گفت: آقای پاپ فرانسیس بیان کرد؛ «برای ایران از ۳ جهت احترام قائلم؛ اول اینکه تاریخ و گذشته ادوار پیشین شما را خوانده و به پیشینه غنی شما باور دارم و برای آن احترام قائلم؛ دوم: گرچه با مشکلات و سختی‌های زیادی مواجه است، ولی تنها مکان در عالم هستید که نظام دینی دارید و سوم: به عنوان یک آمریکای لاتینی، شجاعت، دلیری، نترسیدن شما در مباحث مختلف جهانی را‌ می‌پسندم. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه در جلسه شورای معاونین مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، با ارائه گزارشی از سفر خود به واتیکان، هویّت …

شبکه اجتهاد: شاید برای بسیاری چون نگارندهٔ این سطور، سؤال باشد که صحیح بخاری چگونه این جایگاه را بین اهل سنت یافته است که آن را به تعبیر خودشان (تالی تلو قرآن) می‌دانند! به نظر برخی محققان که شاید در نظر دیگران نگاهی بدبینانه تلقی شود، یک وجه عمدهٔ آن، عدم التفات بخاری به اهل بیت و روایت از آن بزرگواران است. چه از امام صادق (ع) با آن کثرت حدیث حتی یک روایت هم نقل نکرده است. فراتر از این، بخاری از کسانی همچون عمران بن حطان و عکرمه نقل روایت می‌کند که اولی ناصبی و دومی از خوارج …

متأسفانه جناح شیعی اسلامی برخلاف جناح غیرشیعی، دارای ارتباطات تأثیرگذار و عمیقی با مسیحیت و به‌ویژه با واتیکان نیست. دیدارهای بسیار کوتاه و غالباً تشریفاتی، فاقد روند ثابت از تعاملات بین ادیان و به‌ویژه بین تشیع و واتیکان است؛ در نتیجه ارتباط رسمی‌تر و جدی‌تری بین عالمان و یا نمایندگان حوزه علمیه قم با پاپ یک ضرورت بوده است و این دیدار می‌تواند آغاز پرکردن یک خلأ جدی در این رابطه تلقی شود. اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه در راستای گسترش و تعمیق تعامل با واتیکان، برای دیدار با پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان به همراه …

مجموعه سینمایی «Cineworld Group»، اکران‌کننده فیلم تفرقه‌افکن بانوی بهشت با محوریت داستان زندگی دختر رسول خدا (ص)، اعلام کرد به‌دنبال اعتراض مسلمانان به ساخت این فیلم، نمایش آن را در انگلیس متوقف می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، سینماهای زنجیره‌ای انگلیس نمایش فیلم «بانوی بهشت» را پس از اعتراضات مسلمانان لغو کردند در روزهای گذشته شمار زیادی از مسلمانان مقیم انگلیس در شهرهایی نظیر لندن، بیرمنگام، بردفورد، بولتون و شفیلد به خیابان‌ها آمده و با اعتراض به محتوای فیلم «بانوی بهشت»، آن را توهین به مقدسات خود دانستند. در پی این اعتراضات شرکت سینیو ورلد که اصلی‌ترین پخش‌کننده فیلم در سطح …

شبکه اجتهاد: حفظ اساس اسلام و نظام دینداری و در راستای آن، حفظ کیان جامعه اسلامی از خطر نابودی و اضمحلال با هجوم نظامی و غیر نظامی، یکی از مفاهیم مهم و پرکاربرد در فقه اسلامی است؛ چنان‌که امام‌خمینی بارها از آن به عنوان «بزرگترین» وظیفه شرعی نام برده و حفظ نظام جمهوری اسلامی ایران و چگونگی عملکرد آن را در راستای حفظ دین و چهره اسلام شمرده و از این منظر نیز بر اهمیت حفظ نظام اسلامی به عنوان «یکی از مهمترین» واجب‌ها تاکید کرده است. ایشان حفظ دین و نظام اسلام را بالاترین فریضه شمرده و با این …

شبکه اجتهاد: انقلاب اسلامی در ایران، صرفا نه انقلاب در ساختار، بلکه مهم‌تر از آن انقلاب در مفاهیم و معانی جدید و اصیلی بود که رهبران انقلاب مخصوصا امام خمینی (ره) به مثابه یک مجتهد عالم به زمانه ارائه کرد. معانی که امام خمینی (ره) ‌مطرح کردند ایران را با تمامی کاستی‌ها و ضعف‌هایش، وارد الگوی جدیدی از معانی و دنیای مفاهیم نو کرد. انسان انقلابی با همان مفاهیم اصیل و جدید دوران دفاع مقدس را طی کرد، و سپس دوران سازندگی، دوران پرآشوب اصلاحات، و سپس دوران‌های آشفته بعدی را از سرگذراند. معانی و مفاهیمی که در دوره تأسیس …

استاد علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه در راستای گسترش و تعمیق تعامل با واتیکان، در اولین رابطه رسمی بین حوزه علمیه قم و مسیحیت کاتولیک، برای دیدار با پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان به همراه، حجج‌اسلام مقیمی‌حاجی، معاون پژوهش حوزه و حسینی‌کوهساری، رئیس مرکز ارتباطات و بین‌الملل حوزه به کشور ایتالیا سفر کرد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد اعرافی پس از سخنرانی در مراسم بزرگداشت امام خمینی‌(ره) که در شهر رم با حضور جمعی از مسلمانان، شیعیان و علاقه‌مندان به اسلام و انقلاب برگزار شد، به دیدار پاپ فرانسیس رفت و با استقبال گرم و صمیمانه رهبر کاتولیک‌های جهان روبرو …

آیت‌الله مکارم شیرازی در نامه‌ای به مدیر حوزه‌های علمیه نکاتی را درباره دیدار با پاپ بیان کردند. به گزراش شبکه اجتهاد، آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی از مراجع معظم تقلید در نامه‌ای به مدیر حوزه‌های علمیه، نکاتی را پیرامون دیدار استاد علیرضا اعرافی و پاپ بیان کردند. متن نامه آیت‌الله مکارم شیرازی به این شرح است: جناب مستطاب آیت‌الله اعرافی (دامت تاییداته) با اهداء سلام و تحیت؛ مطلع شدم عازم سفر به واتیکان و دیدار جناب پاپ هستید. لازم دیدم نکاتی را در این زمینه بیان کنم: اولا: شما را شایسته برای چنین سفر و ملاقاتی می‌دانم و امیدوارم مسئولین واتیکان …

اختصاصی شبکه اجتهاد: گزینش سیاسی یکی از محورهای مهم و اصلی جامعه شناسی سیاسی به شمار می‌‏رود. از سوی دیگر مسئله گزینش سیاسی در چارچوب فقه ‏دولت ‏سازی -که به دنبال طراحی و ارائه نرم‌‏افزار اداره جامعه توسط ولی امر است- نیز از جایگاه مهمی برخوردار است، به گونه‏‌ای که یکی از سه موضوع اصلی فقه دولت، یعنی «فقه کارگزار» را، در کنار دو موضوع دیگر آن، یعنی «فقه تقنین» و «فقه تشکیلات» به خود اختصاص داده است. یادداشت حاضر با تمرکز بر ماهیت و ساختار گزینش سیاسی در فقه دولت سازی، با محوریت روایات کتاب القضاء وسائل الشیعه به …

شبکه اجتهاد: بعد از گلایه از فقیهانِ اهل سنت که نگاهی به فقه امام صادق (ع) ندارند، گلایه‌ای از خودی‌‌ها هم هست که امروز در برخی مسائل یا سخت گیری‌‌های شدیدی ‌می‌شود مانند قصه رویت هلال و یا در «فقه سیاسی» تصمیماتی اتخاذ ‌می‌شود و گرچه با فقه توجیه ‌می‌شود ولی دلنشین نبوده و پاسخگویِ نیازها و شبهات نیست و برای فرار از پاسخ؛ تمسک به ادعاهایی چون حقِ اِعمال ولایت و یا ادعای اتصال حاکمان به عالَم غیب و مانند آن ‌می‌شود و نتیجه‌ای جز «فقه گریزی» نخواهد داشت! فقه اهلبیت؛ فقه امام صادق(ع) فقه شیعه به عنوان فقه …

شبکه اجتهاد: در خبرها آمده است که براساس مصوبه کمیسیون قضایی مجلس مهریه‌های بیش از ۱۴ سکه مشمول حق ثبت می‌شوند. بر این اساس و به گفته رئیس کمیسیون، مهریه‌های بین ۱۴ تا ۱۰۰ سکه، چهار دهم درصد قیمت سکه‌ها، بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ سکه، دو درصد و ۲۰۰ سکه به بالا مشمول حق ثبت به اندازه ۱۵ درصد قیمت آنها می‌گردند و به صورت نصف از دو طرف عقد گرفته می‌شود و درآمد حاصل از آن نیز به صندوقی به نام «صندوق تهیه جهیزیه» برای افراد نیازمند در بودجه سالانه واریز خواهد شد! البته در این گزارش روشن نیست …

اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی قبل به مناسبت سخنان استاد فاضل لنکرانی، مبنی بر عدم امکان اجتهاد در حجاب، مطالبی میان فضلاء مطرح شد؛ مطالبی که بحث را به ماهیت ضروریات دین و امکان اجتهاد یا عدم اجتهاد در ضرویات دین کشاند. نگارنده در اینجا بر تعریف ضروری الدین تمرکز دارد؛ چراکه در صورت تبیین ماهیت آن قابل اجتهادی بودن و یا غیر قابل اجتهادی بودن آن روشن خواهد شد؛ لذا این نوشته در دو قسمت ارائه خواهد شد: قسمت یکم در تبیین ماهیت ضروری دین و قسمت دوم در قابلیت اجتهاد در ضروری دین. تعریف ضروری الدین: فقها تعاریف متعددی از …

شبکه اجتهاد: اول خرداد؛ روز بزرگداشت صدرالمتالهین معروف به ملاصدرا است. در اندیشه سیاسی وی، سیاستمدارانِ منافق با لباس فقه و شریعت وارد میدان سیاست‌ می‌‌شوند و اخلاق را نابود‌ می‌‌کنند! وی در کتاب مهم «الشواهدالربوبی» می‌گوید: «سیاست ورزی که بیرون از مرز شریعت باشد مانند بدن بدون روح است؛ والسیاسهُ المجرّدهُ عن الشّرع کجسد لا روحَ فیه.» طبق بیان ملاصدرا؛ «سیاست بدون شریعت»، یعنی؛ سیاست ورزی بدون رعایت دستورات دینی در بخش حلال و حرام خدا که حاوی عدالت و حق مداری و دوری از دروغ، اختلاس، بیت‌المال خواری، تهمت و حذف رقیب از عرصه سیاسی و مانند آن …

شبکه اجتهاد: ما محتاج به «توسعه در روش استنباط» هستیم و ریشه آن هم موضوعاتى است که احکام آنها را با متد فعلى فقه نمى‏توان از دین استنباط کرد و آن موضوعاتى است که به آنها موضوعات حکومتى گفته مى‏‌شود که محل ابتلاء حکومت است نه محل ابتلاء افراد. احکام آن از یک جهت «احکام منتجه‌‏ها» و عناوین منتجه‌‏ها است و از جهت دیگر «تناسبات کمى» است که باید در «تخصیص قدرت» مراعات شود. همچنین از جهتى دیگر که ناظر و مشرف بر هر دو است افعالى است که حکومتى هستند و مبتلاء به براى افراد و جامعه مى‏‌سازند و …

اختصاصی شبکه اجتهاد: یکی از پدیده‌های شومی که همواره در میان انسان‌ها بوده و اقسام متفاوتی دارد، قتل است. جوامع بشری، برای مقابله با قتل، راه‌های مختلفی در نظر گرفته‌اند. در آیین اسلام حکم تشریع حکم قصاص و پرداخت دیه یکی از این راهکارها است. در روایات متعددی تصریح شده خون مسلمان هدر نمی‌رود[۱]، و در قتل عمد باید قاتل قصاص شود، مگر اینکه به پرداخت دیه صلح کند، و در قتل شبه عمد و خطایی دیه پرداخت شود.[۲] مباحث مختلفی در باب دیه مطرح است؛ از جمله اینکه آیا زمان وقوع قتل در تعیین مقدار دیه تأثیرگذار است یا …

اختصاصی شبکه اجتهاد: امام زادگان در بلاد اسلامی مانند درهایی هستند که نه تنها در آن شهر می‌درخشند بلکه سبب درخشش آن شهر نیز می‌شوند. برخی از این امام زادگان سند قطعی دارند؛ اما اثبات سندیت برخی از آنها دشوار است. جناب عبدالعظیم حسنی از امام زادگانی است که سندیت آن نیاز به بحث ندارد. آنچه سبب شده است نه فقط در حیات و حتی بعد از آن نیز شهره باشند روایتی است که صاحب وسائل به نقل از ثواب الاعمال و کامل الزیارات نقل می‌کند: «مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ فِی ثَوَابِ الْأَعْمَالِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ حَمْزَهَ …

حجت‌الاسلام محمدحسین بهرامی ضمن اشاره به ظرفیت هوش مصنوعی در فرایند اجتهاد و دل‌نگرانی‌ها در این زمینه تصریح کرد: امروز مجتهد ما جست‌وجوی خودش را به ماشین سپرده ولی به این معنا نیست که ماشین تحقیق انجام دهد یا ماشین اجتهاد کند. بنابراین هوش مصنوعی جای مجتهد نمی‌نشیند. به گزارش شبکه اجتهاد، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) در سال ۱۳۶۸ با حمایت مقام معظم رهبری و با هدف دیجیتالی کردن منابع علوم اسلامی در شهر قم تأسیس شد. این مرکز اکنون یکی از مهم‌ترین تولیدکنندگان نرم‌افزارهای علوم اسلامی در جهان به شمار می‌آید. نرم‌افزارهای جامع التفاسیر، جامع الاحادیث، جامع …

اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی پیش سخنانی از استاد محترم جناب آقای محمد جواد فاضل دال بر «عدم امکان اجتهاد در حجاب» در سایت اجتهاد منعکس شد (اینجا). متعاقب آن، نقدی بر سخن ایشان مطرح گشت (اینجا). در پاسخ به این نقد اولیه، عزیز دانشمندی، ایراداتی را بیان داشتند (اینجا). روی نوشتۀ حاضر به این ایرادات است. ۱- نقد اولیه دارای مفروضات بدیهی‌ای بوده که محل نزاع را مشخص می‌‌‌ساخته است. ظاهرا غفلت از این مفروضات بدیهی موجب گشته که ناقد محترم، بحث را از مسیر اصلی خارج، و عمدۀ همّ خود را مصروف بسط و شرح ادبیات بدیهی و رایج …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله سید عزالدین حسینی زنجانی ازشخصیت‌های کم نظیر تاریخ معاصر تشیع است که تربیت و ظهور این رجال دینی در یک مکتب فکری و عقیدتی، نیاز به صرف زمان زیاد و سرمایه‌های انسانی و هزینه‌های اقتصادی فراوانی دارد تا مصداق برجسته‌ای از این میان ظهور پیدا کند. واکاوی این مصداق برجسته و منحصر به فرد حوزه علمیه مشهد، دارای چند ثمره و فایده مهم برای این حوزه علمیه می‌باشد. آثار بازنگری در شخصیت آیت‌الله زنجانی فائده اول این است که شناخت این شخصیت علمی و معنوی در حوزه مشهد، شناخت مفاخر فکری و معنوی، مرحله‌ای از شناخت خود …

اختصاصی شبکه اجتهاد: چندی قبل یادداشتی با عنوان «نقدی بر سخنان استاد فاضل لنکرانی پیرامون اجتهاد در ضروریات دین» منتشر شد که به سبب خروج از موازین بحث علمی و گرایشِ آشکار و پیشداورانه به یک تفکر خاص، علی‌رغم کوتاه بودنش، مغالطات متعدد و خطاهای فاحشی در آن به چشم می‌خورد. این نوشتار با اشاره به چند نقطه اساسی از مواضع خلل در آن یادداشت، ناروایی نتایج مذکور در آن را روشن می‌سازد. یکم. اولین خطا که ‌‌می‌توان آن را سررشته و عله العلل خطاهای دیگر یادداشت دانست، آن است که نویسنده گمان برده مطلبی که از استاد فاضل لنکرانی …

شبکه اجتهاد: درباره تفاوت‌های میان اصولیان و اخباریان امامیه به ویژه از زمان شدت یافتن اختلافات بین این دو دسته در پایان قرن دوازدهم و ابتدای قرن سیزدهم قمری آثار فراوانی نوشته شده که بخشی از آنها نیز در مقام پاسخ به ادعای طرف مقابل به رشته تحریر درآمده‌اند. با ظهور میرزا محمد اخباری، به دلیل شخصیت جنجال‌برانگیز او و ادبیات گزنده و آمیخته با طعن و کینه‌ای که در نوشته‌هایش علیه فقیهان و اصولیان به کار گرفت، آتش نزاع میان این دو گروه شعله‌ور شد و به دنبال آن تعداد ردیه‌ها و دفاعیه‌ها از سوی هر دو طرف نیز …

شبکه اجتهاد: همزمان با سالروز تخریب مزار ائمه بقیع (ع) در مدینه منوره در سال ۱۳۴۴ هجری قمری، یاد و سخن از این هجمه کور وهابیت در محافل شیعی تازه می‌شود و مجالس عزاء برای احیاء اهمیت این واقعه در گوشه و کنار برگزار می‌گردد. در سال‌های گذشته برخی صاحبنظران و دلسوزان پیشنهاداتی برای جلب توجه جهان اسلام و حتی جامعه بین المللی به این رویداد و ایجاد فشار به حکومت سعودی برای بازسازی بقیع مطرح کردند؛ مواردی مانند نامه نگاری شیعیان به سازمان ملل. اما آیا یک عقیده و دلبستگی و ضرورت مذهبی شیعی‌ می‌تواند برای جهان اسلام یا …

شبکه اجتهاد: یکی از مهم ترین پیامد‌های تسلط شاه عبدالعزیز بر حجاز اجازه او به پیروانش برای تخریب آثار اسلامی این سرزمین بود که دومظهر بزرگ این تخریب گری، از بین بردن گورستان معلی درمکه مکرمه وبقیع در مدینه منوره بود…البته بقیع از اهمیت بیشتری برخوردار بود چرا که مدفن چند هزارتن از صحابیان وتابعان بود. بقیع زمینی کشاورزی با انواع درختان  ومعروف به بقیع الغرقد زیرا درختانی  از نوع غرقد(درختان خاردار) داشت.شمار زیادی از مسلمانان به ویژه مسلمانان شبه قاره هند بر آن نام جنت البقیع نهاده بودند چرا که مدفن شمار زیادی از صحابیان وتابعان بود. بقیع پس …

شبکه اجتهاد: امسال یکصدمین سال هجرت آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی (قدس سره)، و برپایی و احیای حوزه علمیه قم به دست آن عالم مجدد و فقیه موسس را پشت سر گذاشتیم و اینک وارد دومین قرن این رویداد مبارک و اثر تابناک شده‌ایم. رویدادهای تلخ و شیرین این حوزه و پیرامون آن در یک قرن گذشته و نیز دستاوردهای مستقیم و غیر مستقیم آن، چنان گسترده و فراوان است که پیداست نمی‌توان زمینه و چرایی پیدایش، گسترش و ماندگاری این حوزه پربرکت را برخاسته از یک یا چند عامل محدود شمرد. این است که از استادانی که طلبه …