همه مطالب

حجت‌الاسلام ورعی استاد حوزه و دانشگاه معتقد است با استناد به پاره‌ای از آیات قرآن، روایات و سیره معصومین(ع) می‌شود حق مقاومت و نافرمانی مدنی را در جامعه اسلامی اثبات کرد. اما حجت‌الاسلام محمدی معتقد است باید بین نافرمانی مدنی تفکیک قائل شویم. به گزارش شبکه اجتهاد، مناظره علمی «حق انتقاد در حکومت اسلامی» با حضور حجت‌الاسلام دکتر علی محمدی، استاد حقوق جزا و عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و حجت‌الاسلام دکتر سیدجواد ورعی، استاد حوزه و دانشگاه در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد. در ابتدای این نشست، حجت‌الاسلام ورعی گفت: هدف من از …

شبکه اجتهاد: شیخ احمد بدرالدین حسون مفتی اعظم سوریه در گفتگوی مکتوب با بخش عربی «اجتهاد» به سؤالاتی پیرامون «تحقق همزیستی در پیروان مذاهب اسلامی» پاسخ داده است که از منظر شما می‌گذرد. همزیستی میان مذاهب بر چه اصولی استوار است؟ چه زمانی می‌توان گفت مذاهب با یکدیگر همزیستی دارند؟ شیخ حسون: قرآن کریم از تفاوت‌های فردی بین آحاد بشر در استعداد، توانایی و قابلیت‌ها سخن به میان آورده و همچنین به تعدد زبان‌ها، رنگ‌ها و نژادها اشاره کرده و آن را از نشانه‌های آشکار یگانگی خداوند برشمرده است. قرآن کریم می‌فرماید: «وَ مِنْ ءَایَاتِهِ خَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ …

کتاب «اصول فقه تکمیلی» نوشته عزیزالله فهیمی عضو هیات علمی دانشگاه قم، ویژه دوره تحصیلات تکمیلی در ۲۵۴ صفحه و با قیمت ۱۸ هزار تومان توسط انتشارات خرسندی، به بازار نشر عرضه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، همان گونه که علم منطق شیوه درست اندیشیدن را به ما یاد می‌دهد، در هر علمی باید از منطق علمی ویژه همان علم استفاده شود. علم اصول فقه در واقع منطق استفاده صحیح از علم فقه را آموزش می‌دهد که با اسلامی شدن حکومت در ایران و استقبال جوامع و کشورهای دیگر از این شیوه حکومت، لزوم یادگیری این ابزار مهم را دو …

حجت‌الاسلام رضایی دوانی دارا بودن شمه‌ای از اجتهاد را برای اعضای شورای فقهی بانک مرکزی ضروری دانست و تصریح کرد: شورا باید تمام نیروی خود را بر این بگذارد که احکامی صادر کند که مورد رغبت بانک‌ها واقع شود و مشتاقانه به سمت اجرای آن بروند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام مجید رضایی دوانی، با اشاره به این‌که نظرات شورای فقهی بانک مرکزی جنبه مشورتی دارد، گفت: تا اکنون مصوبات این شورا الزام‌آور نبوده گرچه مسؤولان علاقه‌مند بوده‌اند تا این نظرات را به ورطه اجرا بکشانند. اعضای شورای فقهی باید شمه‌ای از اجتهاد داشته باشند عضو هیأت علمی دانشگاه مفید …

طوبایی با بیان این که حوزه باید هم در مباحث فقه اکبر و هم فقه الاحکام در فضای مجازی ورود کند، ابراز داشت: حوزه نمی‌تواند بیرون گود باشد و از مسائل اجتماعی انتقاد کند؛ زیرا اگر در گذشته بحران خانواده در غرب مطرح بود امروز در جوامع اسلامی این بحران وجود دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام احمد طوبایی، مدیر بخش اندیشمندان مرکز پژوهش‌های اسلامی رسانه، با بیان این که فضای مجازی در فقه از مسائل مستحدثه است، به رسا گفت: ابتدا باید فهم درستی از فضای مجازی پیدا کنیم؛ زیرا اگر موضوع را به درستی تشخیص ندهیم حکم درستی …

شبکه اجتهاد: اینکه متن یک استفتاء و ادعای افتاء شورای نگهبان از سوی پرسش‌کننده، بتواند چنین چالشی را بین تعدادی از فقها و آن‌هم در این سطح ایجاد کند، خود بدون اینکه لازم باشد به دنبال مقصر باشیم، عبرت‌آموز است. هرچند طرفین این بحث به‌اصطلاح شأنشان أجلّ از دامن زدن به مناقشات است و از همین‌رو آیت‌الله مؤمن، از فقهای شورای نگهبان، در پاسخ به «تذکر خیرخواهانه آیت‌الله مکارم شیرازی، در عین ذکر ادله به‌راستی موجهشان و انکار هرگونه افتاء از جانب شورای نگهبان، جانب آیت‌الله مکارم را نیز با اعتراف به «کمال احترام و بزرگواری برای مراجع عظام» نگه …

مبارزه با قاچاق، دارای ابعاد مختلفی است که نخستین آن جلوگیری از ورود و خروج است، باید تولید داخل را قوت ببخشند؛ تولید داخل باید کیفیت داشته باشد؛ وقتی تولید داخل با مارک کشور دیگری تولید می‌شود به این معنی است که مردم هنوز به کالای ایرانی اعتماد ندارند. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در دیدار با رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا گفت: تا زمانی که سه مساله مهم حل نشود، اقتصاد ما به جایی نمی‌رسد. دردهای اقتصادی ما شامل قاچاق، یارانه‌ها و بانک‌ها است، تا زمانی که این مشکلات حل نشود، قطعا رشد اقتصادی …

موضوع قاچاق هنوز برای مردم به صورت فقهی و فرهنگی به خوبی تبیین نشده است؛ با استفاده از ادله فقهی می‌توان از منظر فقه فردی و حکومتی اثبات کرد که قاچاق جایز نیست، به ویژه که همه مردم می‌دانند استفاده از کالای قاچاق مانع رشد اقتصادی کشور است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی در دیدار رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و هیات همراه افزود: مردم باید به ابعاد فقهی موضوع قاچاق توجه کنند؛ برخی فکر می‌کنند معامله کالای قاچاق تنها یک تخلف از قوانین است و از نظر احکام شرعی مشکلی ندارد. عضو جامعه …

در مبارزه با قاچاق، نیازمند تولید و تبیین فقهی مناسب هستیم و در این حیث، فتوا و حکم حکومتی به عهده مراجع تقلید و رهبر معظم انقلاب می‌باشد، اما در همان پرتو نیز حوزه می‌تواند کار اساسی کند تا فقه مبارزه با قاچاق را تعمیق دهد، خوشبختانه در این عرصه کارهای خوبی هم انجام شده است اما کافی نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی امروز در دیدار حبیب الله حقیقی رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و معاونین این ستاد که در دفتر مدیر حوزه‌های علمیه در قم برگزار شد به تشریح اهمیت مبارزه جدی و …

اگر ابن تیمیه در باب خلافت و رابطه حاکم و مردم تنها ۳۰ صفحه مطلب داشته باشد در رد شیعه و نقد به آن هزاران صفحه نوشته است./ اگر در افکار و اندیشه‌های ابن تیمیه پژوهش و تحقیقی داشته باشید خواهید دید نه تنها خودش بلکه شاگردان و پیروانش چیزی برای گفتن ندارند. به گزارش شبکه اجتهاد، به همت گروه جهان اسلام انجمن مطالعات سیاسی حوزه نشست علمی و نقد و بررسی «نظریه خلافت در آثار ابن تیمیه» با حضور اساتید و کارشناسان مسائل سیاسی جهان اسلام در سالن جلسات دبیرخانه انجمن‌های علمی حوزه برگزار شد.  این نشست که با …

معتقدیم که اگر قول اعلم در یک طرف قرار گرفت، اما اکثر افراد شورا فتوای دیگری دادند، باز طبق این مبنا که اعلمیت را ملاک می‌دانیم. همچنین اگر در مقابل این اعلم اکثر معاصرین فتوایی دادند، این امر توانایی ضربه زدن به اعتبار قول اعلم را ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم و رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، می‌گوید: اگر قول اعلم در یک طرف قرار گرفت، اما اکثر افراد شورا فتوای دیگری دادند، باز طبق این مبنا که اعلمیت را ملاک می‌دانیم، قول اعلم برای ما حجیت دارد. اکثر یا …

مؤسسه فرهنگی اشراق و عرفان، کتاب «بررسی فقهی فلسفه ورزی و فلسفه آموزی» تقریرات درس خارج آیت‌الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه کشور را منتشر کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، مؤسسه فرهنگی اشراق و عرفان، کتاب «بررسی فقهی فلسفه ورزی و فلسفه آموزی»، تقریرات درس خارج آیت‌الله علیرضا اعرافی را که به کوشش سید نقی موسوی آماده چاپ شده است، منتشر کرد. این کتاب در چهار فصل سامدندهی شده است: نویسنده در فصل اول به کلیات پژوهش می‌پردازد که زیر عنوان‌های «مفهوم‌شناسی»، «بیان مسأله و پیشینه پژوهش» را دربردارد. او در فصل دوم به «ادله ممنوعیت تأملات عقلانی، فسلفه‌ورزی و …

مفاد آیات الهی بر حرمت سَبّ مقدسات هر آئین و دین و مذهبی دلالت دارد، و سبّ به آن را سَبّ به مقدسات خود سبّ کننده می‌‌‌داند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام مهدی درگاهی پژوهشگر پژوهشگاه بین المللی المصطفی، در نشست علمی «سب در فقه مذاهب اسلامی و موارد جواز آن» که در سالن اجتماعات پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی برگزار شد، تصریح کرد: منطق قرآن و سنت نبوی، بر پایه دلیل و برهان و ترک حربه بی‌‌ حاصل سبّ و دشنام نسبت به مخالفان و معتقدات آنان استوار است. وی در ادامه به آیه «وَ لا تَسُبُّوا الَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ …

شبکه اجتهاد: یکی از مباحث مطروحه در فقه، که مورد کنکاش فقها، و محل اختلاف نظر آنها واقع شده است، مساله وقت نماز جمعه است. در این نوشتار به نحو اختصار به اقوال و ادله آنها در این مساله اشاره می‌شود، و سپس به داوری بین آنها پرداخته می‌‌شود. اقوال در مساله قول اول: قائلین به این نظریه معتقدند وقت نماز جمعه مضیق، و از اول زوال است تا وقتی که نماز جمعه تمام شود. یعنی نمازگزاران باید به محض اینکه زوال شمس محقق شد، نماز را (البته همراه با خطبه‌‌ها و اذان) شروع کنند، و حق تاخیر نماز جمعه …

به همت انجمن فقه و حقوق حنفی دانشگاه مذاهب اسلامی؛ پنجمین شماره فصلنامه علمی تخصصی «امام اعظم» با مقالاتی چون «جایگاه نسل و نسب در مقاصد شرعیه» و «شرط ضمان مستاجر در فقه مذاهب» منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، پنجمین فصلنامه علمی – تخصصی «امام اعظم؛ پژوهش‌های دینی و مذهبی و علوم اسلامی» (پاییز و زمستان ۹۵) به صاحب امتیازی انجمن علمی فقه و حقوق حنفی دانشگاه مذاهب همراه با چکیده مقالات به زبان عربی به چاپ رسید. «بررسی تطبیقی خرید و فروش خون» به قلم پری شکوفه، «جایگاه نسل و نسب در مقاصد شرعیه به تحقیق محمد رجبعلی …

اگر بخواهیم نگاهی کلان به اندیشه سیاسی در ایران پس از انقلاب اسلامی داشته باشیم باید بگوییم امروز وضعیت اندیشه سیاسی به نسبت دهه شصت اصلا قابل مقایسه نیست؛ چه از حیث نهادهای آموزشی و پژوهشی؛ چه تعداد اعضای هیات علمی و چه مجلات علمی پژوهشی. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر نجف لک زایی رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در همایش سالانه انجمن علوم سیاسی ایران با عنوان «بررسی وضعیت فکر سیاسی در ایران معاصر» به وضعیت اندیشه سیاسی در حوزه‌های علمیه پرداخت و روند رو به رشد این حوزه دانشی را نسبت به گذشته، امیدبخش ارزیابی …

اولین دانشنامه علمی ـ تحلیلی در حوزه کتابشناسی «فقه شیعه» به سرپرستی مسعود امامی عضو هیئت علمی موسسه دائره المعارف فقه اسلامی و دبیر علمی شورای فقهی در مرکز تحقیقات اسلامی مجلس منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، «دانشنامه آثار فقهی شیعه» جدیدترین اثر موسسه دائره المعارف فقه اسلامی تحت اشراف آیت‌الله سید محمود هاشمی شاهرودی، چاپ و منتشر شد. این دانشنامه محصول کار جمعی از پژوهشگران این موسسه به سرپرستی مسعود امامی دبیر علمی شورای فقهی در مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی است که گزارشی علمی و تفصیلی از مهم‌ترین آثار فقهی شیعه از آغاز تا قرن هفتم …

شبکه اجتهاد: سید مصطفی محقق داماد عضو هیأت علمی و استاد تمام حقوق دانشگاه شهید بهشتی و عضو پیوسته فرهنگستان علوم ایران در این گفتار،‌ ابتدا به این نکته می‌پردازد که منظور از «فقه ‌هنر»، نباید احکام مربوط به مصادیق و فرمهای خاص هنری (مجسمه‌سازی،‌ موسیقی، شعر و…) باشد، بلکه یک نگاه استقلالی به هنر لازم است که در زاویه نگاه هیچ یک از فقیهان، وجود نداشته است. در ادامه با ارائه تعریفی از جنس هنر، به بیان برخی خصوصیات مشترک در فعل هنر که ممکن است در بردارنده حکم شرعی باشد، می‌پردازد. سپس با توضیحاتی درباره اهمیت هنر برای …

زندگی‌نامه آیت‌الله سید‌هاشم میردامادی نجف آبادی، پدر بزرگ مادری حضرت ‌آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب به قلم سیدباقر آیت‌ میردامادی و با تلاش مرتضی خواجوند سریوی در ۷ فصل از سوی انتشارات حضور روانه بازار نشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «فقیه آزاده» به زندگی‌نامه آیت‌الله سید‌هاشم میردامادی نجف آبادی(ره) پدر بزرگ مادری مقام معظم رهبری پرداخته است. کتاب مذکور توسط آیت‌الله سید باقرآیت میردامادی، نماینده آیت‌الله نوری همدانی با همیاری مرتضی خواجوند سریوی طی دو سال تألیف شده است. کتاب «فقیه آزاده» ۷ فصل را به خود اختصاص داده است: فصل اول: زندگی‌نامه مرحوم آیت‌الله سید‌هاشم میردامادی. فصل دوم: …

شبکه اجتهاد: ده سال پیش، مهدی علی‌پور و حمیدرضا حسنی، دو پژوهشگر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، با نگارش مجموعه دوجلدی «جایگاه‌شناسی علم اصول»، اولین گام‌های ایجاد تحوّل در این دانش را برداشتند. این کتاب، هم گفتگوهایی با دانشیان این علم دارد و هم مشتمل بر مقالاتی از این دو پژوهشگر است. در بخشی از کتاب، به آسیب‌شناسی ساختار فعلی دانش اصول‌فقه و نقد تحوّلاتی که در این رابطه انجام‌شده است پرداخته‌شده و پس‌ازآن نیز از بایسته‌های ساختار معیار اصول‌فقه سخن گفته‌شده است. خلاصه‌ای از این دو بخش، در زیر می‌آید. آنچه مسلم است، اصول امروز همان اصولی است که …

شبکه اجتهاد: در مورد زوائد دانش اصول‌فقه و تحوّل ساختاری در این دانش، چند نکته به ذهن می‌رسد: یک: توسعه، تورّم یا نوسازی؟ در مورد علم اصول، سه پیشنهاد را مطرح می‌کنیم.  پیشنهاد اوّل، توسعه علم اصول است. پیشنهاد دوم، مختصر کردن علم اصول است که درست نقطه مقابل پیشنهاد اوّل می‌باشد. پیشنهاد سوم، نوسازی و متحول کردن علم اصول است، به این معنی که آن را منقّح و کاربردی کنیم. درجایی که لازم است توسعه داده و درجایی که لازم است مختصر کنیم، بلکه فراتر از افزایش یا کاهش کمّی، منهج اصولی و ترتیب مباحث و نحوه طرح هر …

استاد دانشگاه شهید بهشتی گفت: گفتمان مسلط و فکر غالب زمان ما ایده حق محوری و حق مداری است؛ شهروندان دوست دارند انبوهی از حق‌ها را داشته باشند، بحث مهم و بسیار درخور تامل است این است که اسلام و فقه چه موضع و موقفی در برابر این رویکرد غالب دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر رحیم نوبهار در اولین جلسه از نشست علمی با موضوع «جلوه‌های حقوق مردم در حوزه عمومی» که در حسینیه مرحوم آیت‌الله‌ موسوی اردبیلی برگزار شد، به طرح بحث در این زمینه پرداخت و اظهار داشت: مفهوم حقوق مردم یا حق الناس در …

ابعاد محتوایی مقالات، مباحث مربوط به روش‏‌شناسی فقاهت هنر تا بررسی زمان‏‌بندی احکام منصوص هنر، مباحث درون فقهی مانند بازپژوهی‌های احکام و اصطلاحات مرتبط با هنر، تحلیل جایگاه عرف در فقه هنر، نقش انگیزه و محتوا در احکام هنر و مباحث پیرامون حاکمیت اسلامی و هنر را در بر می‌گیرد. شبکه اجتهاد: هنر به عنوان یکی از شئون زندگی اجتماعی و فردی انسان مورد توجه و مداقه حکومت‌ها و دولت‌هاست و فهم و درک کارکردها و کج‌کارکردهای آن و تأثیر آنها به فرهنگ عمومی از وظایف مسئولان و برنامه‌ریزان کشور است. بعد از انقلاب اسلامی فرهنگ و هنر نقش اساسی …

شبکه اجتهاد: ۳۸ سال از پیروزی انقلاب اسلامی، و ۳۳ سال از تصویب اولین قانون عملیات بانکداری بدون ربا در جمهوری اسلامی ایران می‌گذرد، اما همچنان دعوای بانکداری ربوی به قوت خود باقی است و گرفتن جریمه دیرکرد از سوی بانک‌ها همچنان مورد اعتراض‌های تند و تیز مراجع تقلید و بزرگان حوزه قرار می‌گیرد. آخرین تحول، تصویب فوریت طرح جامع بانکداری اسلامی بود که آیت‌الله‌ مکارم شیرازی آن را «بسیار مناسب» دانست و امید آن رفت که همه چیز تمام شود، اما آن طرح همچنان مسکوت مانده است. سال ۱۳۹۵ را باید سال بانکداری بدون ربا و بانکداری بدون جریمه …

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: فقیهی که بدون کمترین توجه به شرایط نه‌گانه ولی امر برای توافقنامه برجام اعلان تبریک و پیروزی بزرگ می‌کند او نمی‌تواند یک فقیه انقلابی بصیر باشد!. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله‌ علی‌اکبر سیفی مازندرانی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم با صدور بیانیه‌ای برخی از معیارهای حوزه انقلابی را ذکر کرد. متن این بیانیه به شرح ذیل است: نمود و بروز گرایش انقلابی حوزه علمیه در عرصه علم و نظریه‌پردازی: بین فقها و مدرسین و اساتید و فضلا و محققین عبارت است از تفسیر صحیح و فقیهانه‌ی کتاب و سنت در …

شورای عالی افتاء استان کردستان چهارشنبه گذشته با حضور دبیر شورای برنامه ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت کشور، نماینده ولی فقیه در استان، استاندار و جمعی از روحانیان آغاز به کار کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، برای اولین بار شورای عالی افتاء استان کردستان متشکل از ۱۴ روحانی تشکیل شد و آغاز به کار کرد. هدف از تشکیل این شورا، مشاوره و حل مشکلات فقهی و شرعی مردم استان است. دبیر شورای برنامه ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت کشور در نشست شوراهای روحانیت و افتا کردستان در سنندج اظهار کرد: شورای برنامه ریزی متشکل از ۹ نفر از …

نادرند مصری‌هایی که جرئت مخالفت با عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مستبدّ مصر را داشته باشند. اما روحانیان در مقابل او قد علم کرده و سر به مخالفت گذاشته‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد از اکونومیست، دو سال می‌شود که داعش منشأ نگرانی، وحشت، خطر، کشتار و نابودی برای تمام جهان شده است. سیسی از روحانیان مصر درخواست کرده که با جهادگرایان داعشی به مبارزه بپردازند. به گفتۀ سیسی، برای مبارزه با این افراطی‌ها، به یک انقلاب مذهبی نیاز است و الازهر که قدیمی‌ترین مرکز آموزشی در جهان اهل‌سنّت است، باید پرچم‌دار این مبارزه باشد. اما روحانیان که سردستۀ آنها احمد طیب است، …

شبکه اجتهاد: در روزهای گذشته، انتشار یک استفتاء از سوی دفتر یکی از مراجع بزرگوار تقلید (ادام الله ایام عزهم) در مورد بازاریابی شبکه‌ای خبرساز شد؛ استفتائی که حاوی تذکری بی‌سابقه به شورای محترم نگهبان برای تقید این شورا به حدود قانونی و خودداری از ورود به قلمرو اختصاصی نهاد مرجعیت، یعنی افتاء بود. متن استفتاء و پاسخ آن به این شرح بود: «سؤال: اخیراً مؤسسات بازاریابی هرمی تغییر نام داده و با همان اهداف به نام شبکه بازاریابی وارد میدان شده و مشغول تخریب جوانان هستند. متأسفانه اطلاعات نادرستی به شورای محترم نگهبان در این زمینه داده شده و …

جدیدترین استفتائات اسفندماه حضرت آیت‌الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی از سوی دفتر مقام معظم رهبری منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، متن سؤال و جواب این استفتائات به شرح زیر است:   ثواب خرید کالای ایرانی س. آیا خرید کالای ایرانی ثواب هم دارد؟ ج. اگر به نیت تقویت مسلمانان و اقتصاد نظام اسلامی انجام شود قطعاً ثواب دارد.   استفاده از کالای خارجی س. حکم خرید، فروش و استفاده از کالای خارجی در صورتی که مشابه داخلی داشته باشد اشکال دارد؟ ج. اگر این کار موجب تضعیف کالای ایرانی و ضرر به اقتصاد نظام اسلامی شود جایز …

اگر در ازای پرداخت‌ پاداش به کارمندان، خوف مفسده وجود داشته باشد؛ به این معنا که سبب شود حقی ضایع یا غیرحقی، به عنوان حق تلقی شود و یا نوبت اشخاص در بهره‌مندی از خدمات رعایت نگردد، پرداخت پاداش و گرفتن آن از سوی کارکنان مذکور نیز شرعا حرام خواهد بود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین‌ هادی مزینانی، معاون ضوابط شرعی سازمان سیاسی ـ عقیدتی ناجا، در یادداشتی، به بررسی ابعاد فقهی عیدی و پاداش‌های پایان سال کارمندان و سایر حقوق‌بگیران پرداخته است که متن این یادداشت در ادامه می‌آید: با نزدیک شدن ایام پایانی سال، موضوع پرداخت پاداش، …