رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه برخی افراد، تصویرشان از فقه خیلی محدود است و فکر میکنند فقیه کارش این است که هر سوالی مطرح میشود مجاز یا غیر مجاز بودن آن را اعلام کند، تصریح کرد: نقش فقه فقط ترسیم کننده خطوط قرمز نیست و جانب ایجابی هم دارد و در عرصه اجتماع هر جا پای استنباط از منابع دینی است فقه و فقاههت آنجا حضوری فعال خواهد داشت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین دکتر احمد واعظی رییس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در دومین دوره طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی، …
توضیحات بیشتر »تحلیل مشروعیت اعدام بدون درد از نوع حدی، تعزیری، قصاصی و حکومتی
امروزه در بسیاری از کشورها با حذف شکنجه در مجازات اعدام، عموماً به شکل ساده و ملایم به حیات تبهکار خاتمه داده می شود. به ویژه این که با پیشرفت های علم طب و فنون جدید جراحی، این امکان فراهم آمده تا اعدام کاملاً بدون درد اجرا شود. در این راستا مشروعیت استفاده از روش بدون درد و حتی کادر پزشکی به عنوان مجریان اعدام، موضوعی است که همواره در محافل حقوقی مورد بحث بوده است.
توضیحات بیشتر »فقهالاقتصاد مهجور است
اختصاصی شبکه اجتهاد «مجله الکترونیکی فقه و مصرف» (۳) چرا بحث از اسراف و تبذیر در فقه شیعی کمرنگ است و در باب مشخصی از آن سخن گفته نشده است؟ آیا نمیتوان همین امر را موجب بی انگیزگی فقها در ارائهی الگویی از مصرف از میان ادلهی شرعی دانست؟ ما بحث اقتصاد اسلامی را به طور دقیق و ریز در حوزه کار نکردهایم و متخصص هم نداریم. افراد بسیار کمی در اقتصاد با رویکرد اقتصادی کار کردهاند. آقای مصباحی مقدم که در مجلس هستند از قدیم یادم است ایشان در اقتصاد اسلامی کار کردند و خود ما هم یک بخشی …
توضیحات بیشتر »توضیحاتی درباره دستور رهبری برای تشکیل شورای فقهی بانک مرکزی
عضو مجمع تشخیص مصلحت با اشاره به پاسخ رهبر انقلاب به نامه معاون اول رئیسجمهور ابراز داشت: ایشان فرمودند که شورای فقهی باید بهعنوان یک رکن در بانک مرکزی برای نظارت بر عملکرد شرعی ایجاد شود. رهبری پای مسأله شورای فقهی را محکم و آن را ابلاغ کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین غلامرضا مصباحی مقدم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، با اشاره به دستور رهبر معظم انقلاب برای تشکیل شورای فقهی در بانک مرکزی گفت: منشأ مسأله این است که دو هفته قبل در شورای فقهی بانک مرکزی قائممقام محترم بانک مرکزی آقای دکتر کمیجانی نامهای را از …
توضیحات بیشتر »درس خارج «قواعد فقه حکومتی» برگزار میشود
این کرسی بحث در مسجد خاتم الانبیاء(ص) پردیسان با موضوع «قاعده حفظ نظام، قاعده وجوب حق الناس، قاعده لاضرر، قاعده نفی سبیل، قاعده تسلط و قاعده الزام» برگزار خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله سید احمد خاتمی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم از برگزاری درس قواعد حکومتی فقه در آینده نزدیک خبر داد. عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در ادامه با بیان اینکه این کرسی بحث در رابطه با قواعدی است که در عرصه حکومت به کار میآید، ابراز داشت: قاعده حفظ نظام، قاعده وجوب حق الناس، قاعده لاضرر، قاعده نفی سبیل، قاعده تسلط و قاعده الزام …
توضیحات بیشتر »سلسله مباحثی درباره «فقه رسانه»
کتاب «فقه رسانه» محصول جلسات درسی حجتالاسلام والمسلمین علی نهاوندی مدرس حوزه و مدیرکل پژوهشهای اسلامی صدا و سیما بهتازگی چاپ و منتشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، «فقه رسانه، سلسله مباحثی درباره فقه رسانه» محصول جلسات درسی است که پس از پیادهسازی، ویراستاری اجمالی و حذف بحثهای غیرمرتبط، در قالب کتاب تدوین شده و سعی گردیده تا همچنان سخن گفتاری آن محفوظ بماند. این اثر پژوهشی در ۵۳۰ صفحه در سه فصل، فصل اول: اصول و مبانی و تعاریف و کلیات، فصل دوم: موضوعات، مفردات و احکام فقهی رسانه و فصل سوم به مباحث حقوق رسانهها یا رگولاتوری …
توضیحات بیشتر »تفاوت فتوا در «اسراف» و «تبذیر»
اختصاصی شبکه اجتهاد «مجله الکترونیکی فقه و مصرف» (۲)/ در این نوشته، امور زیر بررسی خواهد شد: معنای اسراف و تبذیر ۲- اقوال فقها در مصادیق اسراف و تبذیر ۳- بررسی مصادیق خفی اسراف و تبذیر. یکم: معنای لغوی اسراف و تبذیر الف) اسراف اسراف در لغت به چهار معنا بهکار رفته است: خروج از اعتدال (ضدالقصد) غفلت و جهل کشش و جاذبه تبذیر.[۱] برخی از مفسرین، اسراف در آیهی کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لاتُسْرِفُوا (اعراف /۳۱) رابهمعنای تجاوز از حلال معنا کردهاند[۲] که به نظر می رسد تطبیقی از معنای اول اسراف باشد. مرحوم نراقی در عوایدالایام[۳]، بعد از …
توضیحات بیشتر »انتشار نخستین شماره دوفصلنامه «گفتمان فقه حکومتی»
شماره نخست دوفصلنامه «گفتمان فقه حکومتی» از سوی موسسه معارف و اندیشه تمدنی اسلام، با آثار و گفتاری از اساتید مطرح حوزه علمیه و پژوهشگران حوزه فقه حکومتی روانه بازار مطبوعات شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، اولین شماره دوفصلنامه گفتمان فقه حکومتی(بهار و تابستان ۱۳۹۵)، با گفتار و آثاری آیات و حججاسلام سید احمد مددی، ابوالقاسم علیدوست، سیدمحمدمهدی میرباقری، سعید ضیائیفر، یحیی عبداللهی، عباسعلی مشکانی و حسین عندلیب منتشر گردید. «نظام قانونی ولائی(۱): ادبیات قانونی» به قلم سید احمد مددی، «فقه حکومتی، موضوع شناسی، نظامسازی و راهبردهای نهادینهسازی آن» اثر ابوالقاسم علیدوست، «مبانی فقه حکومتی(۱)» نوشته سید محمدمهدی میرباقری و …
توضیحات بیشتر »بخش مراقبت های ویژه و حقیقت مرگ از نظر فقها و پزشکان
از جمله پرسش هایی که فقه اسلامی عهده دار پاسخ گویی به آن هاست، وضعیت فقهی بیماران بستری در بخش مراقبت های ویژه است. یکی از این وضعیت ها، مبتلاشدن فردی به مرگ مغزی و متصل شدن به دستگاه های احیاء است. در این وضعیت تا فرد به دستگاه های احیاء متصل باشد، دارای تنفس و گردش خون است و با جداسازی از دستگاه، تمام علائم حیاتی خود را از دست خواهد داد. در این وضعیت آیا می توان فرد را از نظر فقهی مرده دانست یا بایستی ضمن تفاوت گذاشتن میان مرگ پزشکی و مرگ فقهی، فرد را همچنان زنده فرض کرد و احکام زندگان را بر او باز کرد. از آنجا که بر اساس آموزه های دینی، نباید درد و رنج بیمار به دلیل جان دادن طولانی شود، در صورتی که پزشک نسبت به بهبودی بیمار، اعلام ناامیدی کند، جداکردن بیمار از دستگاه های حمایتی جایز خواهد بود، ولی تا مادامی که یقین به جدایی روح از بدن نداریم، نمی توان حکم به مرگ فرد کرد و احکامی همچون ارث را جاری دانست، اما اگر احتمال بهبودی و عدم بهبودی بیمار برابر باشد، تا رسیدن به مرحله ناامیدی، جداکردن بیمار از دستگاه های حمایتی جایز نخواهد بود.
توضیحات بیشتر »نقد نامه منسوب به آخوند خراسانی در ردّ ولایت فقیه
اخیراً کسانى بر این نکته پاى فشردهاند که آخوند خراسانى چندان به تصدى حکومت توسط فقیهان و به اصطلاح، ولایت فقیه و بهویژه در شکل مطلقهاش باور نداشته و تنها چون در موقعیت خاص مشروطه قرار گرفته، به عنوان مناسبترین رویکرد، از آن پشتیبانى کرده است. مستندِ اینان، ادلهاى است که مرحوم آخوند در یک «سندِ گزارشى» منتسب به او، بر ناممکن بودن حکومت دینى اقامه کرده است. شبکه اجتهاد: همه تاریخنگاران دوران معاصر، اتفاق نظر دارند که آخوند خراسانى، نه تنها در روند شکلگیرى و پیروزى جنبش مشروطه سهم سترگى دارد، بلکه از استوانههاى آن به شمار میرود. پرسش …
توضیحات بیشتر »مبانی فقهی آیتالله بروجردی و اقدامات ولایی
آیتالله بروجردی بحث از ولایت فقیه را با تکیه بر زیر ساختهای حکومتی آغاز کرده است: بحث از ضرورت حکومت، بحث از تعطیل ناپذیری حکومت در هیچ عصر و زمانی، بحث از بافت حکومتی احکام و قوانین اسلامی و…. ولی در نظریه نهایی ایشان و در استنتاج پایانی از آن مبانی و مقدمات، چه اثری از آنها، دیده میشود؟ آیا آیتالله بروجردی به اتکای آن اصول، به یک نظریه حکومتی در عصر غیبت رسیده است؟ و یا توانسته است نشان دهد که بر طبق آن مبانی، حکومت مشروع در این زمانه چیست؟ به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمد سروش …
توضیحات بیشتر »فقه تربیتی؛ آداب مشترک تعلیم و تعلّم
جلد هفتم «فقه تربیتی» با زیرموضوع «آداب مشترک تعلیم و تعلم» از آثار آیتالله علیرضا اعرافی منتشر شد . به گزارش خبرنگار اجتهاد، این اثر با تحقیق و نگارش احمد امامی راد و نظارت سیدنقی موسوی در ۳۲۴ صفحه توسط انتشارات موسسه اشراق و عرفان به چاپ رسید. در مقدمه ناشر چنین آمده است: فقه تربیتی به مثابه دانش نوپا در مطالعات تربیتی و بابی جدید در فقه، درصدد بررسی مسائل مربیان و متربیان در محیطها و تعیین حکم شرعی آنان است. فضای کلاس و رابطه معلم و دانش آموز از دیرباز مورد توجه اندیشوران تعلیم و تربیت بوده و …
توضیحات بیشتر »امام صادق (ع) را توصیه به زهد نکنید!
اختصاصی شبکه اجتهاد «مجله الکترونیکی فقه و مصرف» (۱): ارتکازات شرعی در موضوعات مختلف، اگر با تلاش و تدقیق فقهی همراه نباشد، گاه نتیجهی عکس میدهد. برای فقهپژوهان، بارها اتفاق افتاده است که پس از بررسی یک مسألهی فقهی، به نتیجهای عکسِ مرتکز متشرعی در آن مسأله دست یافتهاند؛ امری که روشن میکند ارتکاز متشرعه در آن مسأله، ناشی از روایات معصومین (علیهمالسلام) و ادلهی شرعی نبوده است، بلکه فهمهای نادرست یا روشهای نامناسب تبلیغ دین، آن را موجب شدهاند. مسألهی الگوی مصرف نیز از همین قبیل است. تصور عمومی متشرعه از الگوی مصرف معیار در شریعت اسلام، اکتفای به …
توضیحات بیشتر »از کاربرد عقل در فقه تا عقلانیت فقهی
عقل کاشف است و شریعت و دین مکشوف البته عقل خالق نیست از این رو نمیتواند قانون خلق کند بلکه آنچه را که قانون است و اراده شارع به آن تعلق گرفته عقل کشف میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست از اساتید درس خارج حوزه علمیه قم، سالهاست به منقح کردن عرصههای نوپدید فلسفه فقهی و فلسفه اصول اهتمام نموده که ثمره این تحقیقات در قالب تألیفاتی همچون کتاب «فقه و مصلحت»، «فقه و عرف» و «فقه و عقل» و دهها مقاله و مصاحبه علمی قابل مشاهده است. فصلنامه علوم انسانی اسلامی صدرا در شماره چهاردهم با …
توضیحات بیشتر »دولت پاکستان به خواستههای شیعیان پاسخ دهد
آیتالله مکارم شیرازی با صدور پیامی تأکید کرد: از دولت پاکستان انتظار داریم به خواستههای بهحق علامه «راجه ناصر عباس جعفری» و سایر مسلمانان پاکستان بهویژه شیعیان پاسخ مثبت دهد. به گزارش شبکه اجتهاد از پایگاه اطلاعرسانی دفتر آیتالله ناصر مکارم شیرازی، این مرجع تقلید در پیام خود خطاب به علامه راجه ناصر عباس جعفری تأکید کرد: جنابعالی و جمعی از دوستانتان، جانفشانی مهمی از طریق اعتصاب غذا برای احقاق حق پیروان مکتب اهل بیت(ع) در پاکستان کردهاید که در بسیاری از نقاط جهان انعکاس یافته و بحمدالله ثمرات قابل توجهی در برداشته است. اکنون اینجانب از جنابعالی و دوستانتان …
توضیحات بیشتر »از مراحل دستیابی به نظامهای دینی تا نظریات شهید صدر
حسینعلی سعدی: چرا شهید صدر از فقه به سراغ نظام سازی رفته است؛ گزارههای فقهی گزارههای هنجاری است؛ ایشان از این گزاره به سراغ استکشاف رفته است؛ امروزه نقد جدی به مباحث جدی ایشان مطرح است که بقیه علوم اسلامی در بحث نظام سازی از نظر ایشان به حاشیه رفته است و ایشان به آنها توجه نکرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی آزاداندیشی با موضوع «فقه نظریات اسلامی و نظام سازی فقهی از دیدگاه آیتالله سید محمدباقر صدر و آیتالله هاشمی شاهرودی»، توسط اداره کل پژوهش دانشگاه عدالت در راستای طرح کمیته تحول در علوم انسانی با همکاری مؤسسه …
توضیحات بیشتر »مبانی فقهی الزام به فرزندآوری
فرزندآوری در نظام خانواده از چالشهای جدی زوجین در عصر کنونی است. در اینکه فرزندآوری جزو ماهیت شرعی و مقتضای ذات عقد نکاح محسوب نمیشود، هیچ اختلافی میان فقهای امامیه وجود ندارد. گاهی زوجین در امر فرزندآوری دیدگاه یکسانی ندارند و این امر، سبب نگرانی و ناراحتی زوجین از همدیگر میشود. یکی از راههای کم کردن نگرانیهای مزبور این است که زوجین فرزندآوری را به یک ضمانت الزامآور تبدیل کنند که در اینصورت طرف مقابل حق تخلف از این شرط الزامآور را ندارد و در صورت تخلف تنها راه پشتوانۀ قانونی، طرح دعوای قضایی در این موضوع است. در این مقاله درصدد بیان دیدگاه فقها دربارۀ فرزندآوری (استیلاد) هستیم. بر این اساس در ابتدا یکی از اهداف نکاح از منظر آیات و روایات (فرزندآوری و بقای نسل) مطرح و سپس اشارۀ مختصری به جایگاه و ارزش فرزند در آیات و روایات میشود؛ سپس مقتضای ذات و اطلاق عقد نکاح بررسی شده و در پایان دیدگاه فقها دربارۀ فرزندآوری بیان میشود. این نتیجه حاصل شد که فرزندآوری جزو ماهیت شرعی و مقتضای اطلاق عقد نکاح نیست، اما هر یک از زوجین میتواند با شرط آن در ضمن عقد یا تبانی بر پایۀ آن، فرزندآوری در قلمرو نکاح را به الزام ضمانتآور و دارای پشتوانۀ قانونی تبدیل کند.
توضیحات بیشتر »حَجرالاسود و جایگاه آن در فقه
کتاب «حَجرالاسود و جایگاه آن در فقه» نوشته حجتالاسلام رضا عندلیبی، مدیر گروه فقه و حقوق پژوهشکده حج و زیارت است که ازسوی نشر مشعر در مرداد ماه ۱۳۹۵ در ۱۶۰ صفحه منتشر شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، «حجرالأسود»، این سنگ مقدس که قدمتی به قدمت تاریخ بشریت دارد، دارای پیشینهای تاریخی و احکام و مناسک فقهی است که شناخت آن در انجام هرچه بهتر فریضه نورانی و متعالی حج مؤثر است. گروه فقه و حقوق پژوهشکده حج و زیارت در ادامه بررسی نمادهای مسجدالحرام و نقش فقهی آنها، تصمیم گرفت جایگاه «حجرالأسود» را نیز از نظر فقهی بررسی …
توضیحات بیشتر »جایگاه فقه و تَفَقُه در عصر کنونی
اصلا فقه در زمانه امروز کارکردی دارد و آیا پاسخگوی نیازهای امروز ماست؟ وضعیت امروز فقه و تفقه در حوزههای علمیه حاکی از چیست، رسوب یا پویایی آموزهها؟ چرا پس از گذشت قرنها هنوز سوالاتی بیجواب و حتی عرصههای دست نیافتنی در فقه وجود دارد؟ شبکه اجتهاد: عدم تَفَقُه در فقه سالهاست منتقدانی دارد و در سالهای اخیر این انتقادها از سوی بسیاری از جمله برخی از حوزویان مکررا در حال تکرار است. برخی معتقدند باید مرزهای دانش را به سمت فقههای نوین گسترش دهیم تا حوزه از محدوده تنگ و مداربسته فقه و اصول بگذرد و عدهای هم معتقدند …
توضیحات بیشتر »پایان مناقشات مربوط به شورای فقهی در نظام بانکداری
هم مجلس شورای فقهی را در لایحه بانکداری خود گنجانده است و هم وزیر اقتصاد چندی پیش از پیشبینی شورای فقهی در لایحه بانکداری دولت خبر داده است. به این ترتیب هر دو لایحه دولت و مجلس، شورای فقهی را برای نظارت بر اجرای شرع مقدس اسلام در اقدامات نظام بانکداری لحاظ کردهاند. به گزارش شبکه اجتهاد، علاوه بر همه نواقص و ایراداتی که کارشناسان امر در سالهای گذشته به قوانین بانکداری کشور وارد میدانستند، همواره بسیاری از علما و فقها، شبهاتی را درباره کم و کیف رعایت کردن مسائل شرعی به ویژه حوزه بانکداری بدون ربا مطرح میکردند. همین …
توضیحات بیشتر »درنگی بر فروش گوشت حرام به کافران
این پرسش از دیرباز مطرح بوده است که آیا می توان گوشت حیواناتی را که فاقد تذکیه شرعی است و در نگاه شریعت «میته» تلقی می شود، به غیر مسلمانان که باوری به تذکیه شرعی ندارند فروخت و از منافع آن سود جست یا این فروش حرام و نارواست؟ هر چند فروش میته به لحاظ بهره وری های غیرخوراکی، چه به مسلمان و یا کافر، از سوی شماری از فقیهان جایز قلمداد شده است، اما در حوزه بهره وری های خوراکی، مشهور فقیهان از نظریه حرمت فروش میته، حتی به غیرمسلمانان، جانب داری نموده و آن را نپذیرفته اند؛ اما در این مقاله از روا بودن فروش گوشت حرام به کافران دفاع شده و ضمن واکاوی و نقد مستندات قائلان به حرمت، دلایلی نیز بر اباحه این فروش برپا گشته که از نظر پژوهشیان خواهد گذشت.
توضیحات بیشتر »آیتالله بروجردی «حکومت مطلقه فقیه» را باور دارد؟
نظریه فقهی آیتالله بروجردی درباره ولایتفقیه، یکی از مضیقترین نظریات در این موضوع است. در نظر ایشان، ولایتفقیه، از آنچه شیخ انصاری پذیرفته است، فراتر نمیرود و بیش از ضروریات را دربر نمیگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، به مناسبت سالگرد رحلت فقیه بزرگ آیتالله بروجردی، طی مقالهای که در روزنامه جمهوری اسلامی با عنوان «تأملی بر مبنای حکومتی آیتالله بروجردی» به چاپ رسیده، برای اولین بار به استناد مدارک متقن، بسیاری از نسبتهایی که به ایشان داده شده را نقد میکند. بخش اول و بخش دوم چندی …
توضیحات بیشتر »تاریخ نگاری فقهی نقّاشی و مجسّمه سازی
تصویر یا ناقص است یا کامل، در هر صورت یا کاربرد عبادی دارد یا ندارد. این تقسیمات باعث گردیده است که فقهاء در حکم آن نیز اختلاف نظر داشته باشند. در این نوشته سعی میشود گزارش فشرده از آراء فقهاء نسبت به تمامی صورتها ارائه گردد. شبکه اجتهاد: تصویر گری در مجموع چهار فرض دارد: ۱- تصویر بدون جسم، از اشیاء بی جان. ۲- تصویر بدون جسم از اشیاء جاندار. ۳- تصویر همراه با جسم از اشیاء بی جان. ۴- تصویر همراه با جسم از جانداران. بر این مجموعه باید افزود که تصویر یا ناقص است یا کامل، در هر …
توضیحات بیشتر »تفاوت روحانیت مشروطه خواه و مشروعه خواه در تطبیق مصادیق بود
احمد رهدار، رئیس موسسه فتوح اندیشه گفت: علمای مشروعه و مشروطه خواه در مبانی و اهداف با هم اختلافاتی نداشتند لذا اختلاف مبنایی دراهداف نبوده بلکه در روشها وتطبیق مصادیق اختلافاتی بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، نهضت مشروطه دوران پر فراز و نشیبی را به خود دید. در این مسیر طیفها و جریانات مختلف فکری تلاش کردند تا آنچه را که به مبانی فکری خود نزدیک تر می دیدند به عنوان پایههای این نهضت قرار دهند. جریان مشروطه خواه و مشروعه خواه در این بین شاهد اختلافاتی بودند که بنا به اعتقاد حجت الاسلام رهدار این اختلافات تنها در …
توضیحات بیشتر »نکته مفقوده در حاشیههای فتوای حجاب
مشکلی که اینگونه فتاوا دارد، نگاه فردی به مقولات اجتماعی است. آنچه مورد نظر است نقطه آغاز رهایی از فقه فردی، تغییر «صورت مسئلههای بسیطی» است که در مقابل دستگاه فقاهت قرار داده میشود. مسئله «موضوع شناسی فردی» در حال حاضر مهمترین پاشنه آشیل فقاهت موجود است. شبکه اجتهاد: در خصوص بازنشر فتوای آیتالله مکارم شیرازی درباره رعایت حجاب در کشورهایی که قانون منع حجاب دارند، در این مدت واکنشها و توضیحات زیادی داده شده است و افراد متعددی مانند آقایان سروش محلاتی، طاهرزاده، کاشانی اظهار نظرهایی کردهاند، و در این میان نیز فتاوای بزرگانی بازنشر داده شده است، منتهی …
توضیحات بیشتر »گزارشی از سمینار تخصصی بینالمللی حقوق بشر اسلامی
سمینار تخصصی بینالمللی حقوق بشر اسلامی با حضور مهمانان داخلی و خارجی آیات و حججاسلام اعرافی، فاضل لنکرانی، رشاد، علیدوست، خلیلی، دکتر اسماعیلی، دکتر میمول احسن خان، دکتر حافظ عباس در قم برگزار شد و مهمانان حاضر دیدگاههای خود را پیرامون حقوق بشر اسلامی، در قالب سخنرانی علمی ارائه دادند. به گزارش شبکه اجتهاد، سمینار تخصصی بینالمللی حقوق بشر اسلامی صبح سهشنبه دوازدهم مردادماه سال جاری، به همت موسسه الحکمه وابسته به جامعه المصطفی و با همکاری ستاد حقوق بشر ایران در سالن شهید عارف حسینی مدرسه عالی امام خمینی(ره) برگزار شد و مدیر حوزههای علمیه ایران و رئیس المصطفی، …
توضیحات بیشتر »حدود مفهومی و مصداقیِ قیاسات فقهی
متن حاضر تلاشی است در جهت صورت بندی نقدهای مرحوم سید منیرالدین حسینی الهاشمی در حوزه موضوع شناسی فقه شیعه و تصویری اولیه از تحولی که وی در این پایگاه به دنبال آن بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، نوشتار پیش رو تقریری آزاد از مشاوره دانشپژوهان گروه روش تفقه فرهنگستان علوم اسلامی قم است با حجتالاسلام والمسلمین میرباقری درباره «نقدهای علامه سید منیرالدین حسینی الهاشمی(ره) در حوزه موضوع شناسی فقه شیعه» که توسط حجتالاسلام حسین مهدیزاده دانش پژوه گروه روش تفقه، تقریر شده است. یکی از مدخلهای مهمی که قائلین به امکان تحول خواهی در عرصه فقاهت به آن …
توضیحات بیشتر »تأمّلاتی پیرامون فتوای تجویز ترک حجاب در موارد خاص
لزوم توجّه به تأثیرات یک حکم فقهی و فتوا و نحوۀ تبیین آن در نگرش افراد به شبکۀ احکام شرعی و حتّی اعتقادات و اخلاق است. گاهی یک فتوا باعث میشود نگاه افراد به منظومۀ آموزههای دینی تغییر نماید. این نکته صحیح است که نباید پیش ذهنیهای مقلّدین موجب رد فتوا و حکم مرجع تقلید شود، ولی بحث در آن است که برای بسیاری از متخصصین نیز سؤالات فراوانی دربارۀ این فتوا و توضیحات و جوابیههای متفرّع بر آن وجود دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، اخیراً فتوائی از یکی از مراجع معظّم تقلید حفظهم الله تعالی در فضای مجازی منتشر …
توضیحات بیشتر »شرطیت تکرار اقرار در فقه جزایی اسلامی (نقدی بر ماده ۱۷۲ قانون مجازات اسلامی)
در شرع اسلام، بر اساس قاعدۀ «إقرار العقلاء علی أنفسهم جائز» اقرار از جملۀ ادلۀ اثبات دعواست و حتی میشود گفت اقرار نسبت به سایر ادله، قدرت اثباتی بیشتری دارد و میتوان آن را از مطمئنترین ادلۀ اثبات دعوا دانست. در فقه جزایی اسلام، برای اثبات بسیاری از جرایم، تکرار اقرار شرط است. لکن نسبت به برخی جرایم از قبیل محاربه، ارتداد و تعزیرات، در تعداد اقرار مثبت اختلافنظر وجود دارد. پس این سؤال مطرح میشود که در موارد مشکوک، آیا اصل بر اقرار واحد است یا تکرار اقرار موضوعیت دارد؟ قانون مجازات اسلامی در مادۀ ۱۷۲، در مواردی که نص صریحی وجود ندارد، اصل را بر اقرار واحد قرار داده است. در این تحقیق بر آنیم تا با ارزیابی دلایل نشان دهیم که در موارد وجود اختلاف، جرایم مربوط به حقوقالله از اطلاقات و عمومات ادلۀ اقرار خارج میشود و برای اثبات آنها تکرار اقرار لازم است. اما در اثبات جرایم در حیطۀ حقوقالناس بهدلیل اجرای اصول عقلایی عدم خطا، عدم اکراه و عدم احتیاط، همچنان باید به اطلاقات و عمومات ادلۀ اقرار پایبند بود و اقرار واحد را در اثبات آنها کافی دانست؛ مگر در حقوقالناسی که شارع صراحتاً به تکرار اقرار حکم کرده است.
توضیحات بیشتر »قانون مدنی الگوی کار در «فقه الاداره» است
صمصام الدین قوامی امام جمعه پردیسان قم گفت: هنوز فقه به آن حد نرسیده است که یک کرسی دائم داشته باشد و ما برویم و سؤالات مدیران و وزرا و امیران لشکر را جواب دهیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدصمصام الدین قوامی امام جمعه پردیسان قم و رئیس بنیاد فقهی مدیریت اسلامی، در گفتگو با رسای اندیشه اظهار کرد: هنوز فقه به آن حد نرسیده است که یک کرسی دائم داشته باشد و ما برویم و سؤالات مدیران و وزرا و امیران لشکر را جواب دهیم. پیشبینی میکنیم یک روز بیاید مثلاً وزیر تلفنی یا حضوری سؤال کند …
توضیحات بیشتر »