بحث مصلحت در فقه سیاسی شیعه، پس از تحقق عینی حکومت اسلامی در ایران و طرح عالمانه مباحث حکومتی از سوی امام خمینی(ره) تحت عنوان ولایت فقیه بیش از گذشته اهمیت یافته است. هدف از نوشتار حاضر تبیین جایگاه مصلحت در اندیشه فقهی ـ سیاسی امام خمینی به عنوان راهکاری در خصوص رفع تزاحم احکام است. ازاینرو، سؤال اصلی این است که آیا در اندیشه فقهی ـ سیاسی امام خمینی(ره) حاکم اسلامی در عصر غیبت میتواند با توجه به عنصر مصلحت، به صدور قوانین در اداره امور جامعه بپردازد؟
قانون در اسلام به معنای احکام شرع و مجموعه قواعد و مقرراتی است که از سوی رهبر مشروع جامعه برای اداره جامعه با توجه به احکام کلی الهی بر پایه مصلحت آن جامعه وضع میگردد. مصلحتاندیشی در اندیشه سیاسی اسلام در چارچوب موازین شرعی صورت میگیرد. امری که مصلحت و حکومت را در اندیشه سیاسی اسلام به هم پیوند میزند، جایگاه مصلحت از حیث سندیت نیست، بلکه جایگاه مصلحت از حیث امتثال امری است که به طور عمده خود را در قالب دو بحث تزاحم در اصول فقه و حکم حکومتی در فقه نشان میدهد. نتیجه آنکه از نظر امام خمینی(ره) در عصر غیبت، ولی فقیه میتواند در صورت ضرورت و مصلحت، حکم اولی یا ثانوی را متوقف سازد و پس از رفع بحران، دوباره آنها را حاکم گرداند و این مصلحتاندیشی فقط در حوزه احکام حکومتی تحققپذیر است. مصلحت از دیدگاه امام خمینی اعم از فقهالعباده و فقهالمعامله و احکام اولیه و ثانویه است.
این نوشتار می‌کوشد با توجه به دو شاخصه‌ی استبداد یعنی «قانون گریزی» و «نظارت ناپذیری»، و مقایسه آن با «قانون‌مندی» و «نظارت پذیری» موجود در تئوری ولایت فقیه، در خصوص منازعه‌ی فوق به داوری بنشیند. شبکه اجتهاد: از نخستین روزهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی و طرح مسأله‌ی «ولایت فقیه» در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، برخی منتقدان یا مخالفان آن را استبدادی خوانده و خواستار حذف آن شده‌اند. با وجود گذشت بیش از سه دهه از تأسیس نظام جمهوری اسلامی در ایران بر مبنای تئوری ولایت فقیه، همچنان بعضی منتقدان بر موضع خود پافشاری کرده و هر از گاهی …
فیرحی: همه‌ی کتاب تنبیه‌الأمه، نوآوری است و به هیچ‌وجه تکراری در آن دیده نمی‌شود؛ و از درون ادبیات فقهی و اصولی و کتاب و سنت دست به استنباط زده و دولت مدرن را از نگاه فقه و اصول شیعه تشریح کرده است. نائینی اولین فقیهی است که از دولت مدرن سخن گفته است. پرسش‌هایی که او با آن مواجه بوده، هنوز هم هست و ما یک قدم هم جلو نرفته‌ایم. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست نقد و بررسی کتاب «آستانه تجدد» برگزار شد. این کتاب که شرحی است بر «تنبیه الأمه و تنزیه المله» مرحوم آیت‌الله نائینی، به تازگی توسط …
رقص و حرکات موزون یکی از مسائل مورد ابتلاء و درگیر در جامعه امروز است که فراتر از آداب جشن و لهو و لعب مطرح است؛ اینکه رقص به طورکلی چیست؟ آیا مطلقاً حرام است یا خیر؟ حکم رقص‌های محلی چیست؟ به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «موضوع شناسی رقص و حرکات موزون» که به پژوهشی در این باب توسط حجت‌الاسلام والمسلمین محمد رضایی آدریانی اختصاص داشت، از سوی حجت‌الاسلام والمسلمین حمیدرضا مظاهری سیف مورد نقد و بررسی قرار گرفت. در این نشست که اعضای اداره ورزش‌های همگانی سازمان تربیت بدنی استان قم حضور داشتند، ابتدا حجت‌الاسلام والمسلمین بیات، معاون …
با کنترل غیراصولی رشد جمعیت در دهه‌های اخیر، بروز حادثه کاهش نسل و به تبع آن سالمندی عمومی و کمبود نیروهای فعال و جوان در کشور ما دور از انتظار نخواهد بود. هشدار جدی مقام معظم رهبری در مناسبت‌های مختلف گواه بر این سخن است. یکی از راهکارهای پیشگیری از این بحران میتواند ترویج و تبیین فرهنگ استفاده از «شرط ضمن عقد» در سند نکاحیه باشد. این مقاله به بررسی ماهیت و مقتضای عقد نکاح و نسبت آن با شرط فرزندآوری در ضمن عقد می‌پردازد.
متأسفانه شهید صدر به این سؤال پاسخ نداده است که این نظامی که می‌سازیم ثابت است یا متغیر؟ آیا می‌توان به شارع نسبت داد یا نه؟ من گفته‌ام که نظام سازی دارای ۱۵ خاصیت است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی رئیس جامعه المصطفی العالمیه طی سخنانی در جشنواره پژوهشی بین‌المللی بانو امین به مهم‌ترین مباحث مربوط به «اجتهاد تمدن» ساز پرداخت. در نگاه و منظر ما، اسلام دین تمدنی است و تمدنی بودن یک دین مضامین و مفاهیمی دارد که مهم‌ترین آنها عبارتنداز: ۱- اندیشه‌ای تمدنی است که از عقلانیت منظومه وار برخوردار باشد؛ ۲- آن اندیشه نظام …
به گفته موسویان، با توجه به وظایف شورای فقهی بانک مرکزی، تداخلی در عملکرد آن با اقدامات بانک مرکزی پیش نمی‌آید؛ بنابراین مخالفت بانک مرکزی با جایگاه قانونی شورای فقهی منطقی نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان، عضو شورای فقهی بانک مرکزی، با تأکید بر ضرورت اهمیت ارسال سریع‌تر لایحه اصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربا از سوی دولت به ایکنا گفت: واقع مطلب این است که دولت مشغول فعالیت بر روی این لایحه اصلاح نظام بانکداری است اما بعید می‌دانم این لایحه به مجلس نهم برسد. تفاوت‌های طرح و لایحه اصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربا …
سیدمجتبی نورمفیدی: علم فقه علم حکم شناسی است و علم اصول منطق استنباط حکم است و لذا مدار مباحث باید بر حکم بنا شود. با توجه به این مسئله علم اصول فعلی با شرایط مطلوب بسیار فاصله دارد. بحث حکم باید در یک نظام منطقی در بخشی از علم اصول گنجانده شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمجتبی نورمفیدی مؤلف کتاب «حکم» (حقیقت، اقسام، قلمرو)، در جمع اساتید، فضلا و طلاب حوزه علمیه در موسسه فرهنگی فهیم، ضمن معرفی کتاب «حکم» که در سه جلد و یازده بخش تنظیم شده، اظهار کرد: علم اصول در طول حیات خود ادوار …
«رویکرد تعاملی و مثبت فقه شیعه با تکنیک‌های مدرن پزشکی در ارتباط با درمان ناباروری» در نشستی با حضور اساتید، کارشناسان و دانشجویان در قم پردیس فارابی دانشگاه تهران بررسی می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، مرکز تبادلات علمی ـ پژوهشی حوزه علمیه قم و دانشگاه تهران و موسسه بین‌المللی آموزش‌های کوتاه مدت جامعه‌المصطفی‌العالمیه، نشست «بررسی رویکرد تعاملی و مثبت فقه شیعه با تکنیک‌های مدرن پزشکی در ارتباط با درمان ناباروری» را برگزار می‌کنند. این نشست با حضور و سخنرانی ورونیکا سوبوتکو (استاد مطالعات شرق شناسی دانشگاه بوهه میای غربی جمهوری چک)، دکتر علوی قزوینی (استاد دانشگاه تهران) و دکتر شجاعی …
این ایده که تمایز علوم باید بر اساس موضوعات باشد، با انتقادات و ایرادات جدی روبروست؛ چراکه هم استدلال های پیروان این رویکرد قابل خدشه است و هم تاریخ علم پر است از مثال های فراوانی که در این چارچوب و حصار تنگ نمی گنجند. این شد که برخی همچون محقق خراسانی به سوی تمایز بر اساس غرض رفتند. اما این رویکرد نیز با مشکلاتی روبرو بود و انتقاداتی را به همراه داشت و لذا اصولیان معاصر الگوهای دیگری را پیشنهاد داده اند؛ برخی به ارائه تبیینی نو از چیستی موضوع علوم پرداخته اند، برخی سنخیت قضایا را مطرح کرده اند و در نهایت بسیاری از آن ها از حصرگرایی دست برداشته و به سوی مدل های تلفیقی گرایش پیدا کرده اند، و تکیه بر فقط موضوع و یا فقط غایت و... را کافی نمی دانند و جملگی بر این مطلب پای می فشارند که التزام به اینکه تمایز علوم باید به تمایز موضوعات باشد، التزامی بدون ملزم است و هیچ داعی ای برای این التزام وجود ندارد. و کم کم به این نظریه گرایش پیدا کردند که تمامی اموری که در وحدت اعتباری ای که در مجتمع عقلایی معتبرند، دخیلند را باید لحاظ کرد و یکی از آن ها به تنهایی کفایت نمی کند و لذا مدار وحدت و کثرت، اعتبار ناشی از مراعات مصالح عقلایی و جهات دخیل در آن است، نه غرض شخصی مدون و نه موضوع، محمول، غایت و... (هریک به تنهایی).
نویسنده(گان): احمد شعبانی ناشر: دانشگاه امام صادق(ع) تعداد صفحه: ۴۷۸ قطع: وزیری نوع جلد: شومیز تاریخ نشر: ۹۴/۱۲/۱۰ قیمت: ۲۴۰۰۰ تومان کد دیویی: ۲۹۷٫۴۸۳۳ زبان: فارسی محل نشر: تهران صفحات اولیه کتاب: کلیک کنید. لینک خرید کتاب: کلیک کنید. معرفی کتاب: ندارد.
آقای میلانی علاوه بر این که از مراجع طراز اوّل بودند به طرق معتبر دارای کرامت بودند/ حاشیه آقای میلانی بر «الفقه علی المذاهب الأربعه» قابل توجه بود/ از نظر مالی و بعضی جهات، آقای میلانی مدرسۀ حقانی را اداره می‌کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سیدموسی شبیری زنجانی خاطراتی کوتاهی را از آن مرحوم آیت‌الله سیدمحمدهادی میلانی بیان می‌کند که ذکر آن در ایام سالگرد درگذشت این فقیه اهل‌بیت خالی از لطف نمی‌باشد. مبادی آداب وقتی مشهد بودم، یک روز عید به دیدن آقای میلانی رفتم، ایشان فرمود: شب اینجا تشریف بیاورید تا درباره یک فرع فقهی در باب …
میرباقری: «فقه اجتماعی» با الگوی توسعه جدید، نظام منسجم و به هم‌پیوسته دنیای غرب مواجه است؛ فقه باید به فکر فراتر از نظام‌سازی باشد و بلکه به سرپرستی همه حیات اجتماعی حتی سرپرستی حوزه دانش و برنامه‌ریزی بپردازد،و الّا اگر فقه نتواند علم را مدیریت کند، عرصه عمل را هم نمی‌تواند مدیریت کند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نشست علمی «فقه اجتماعی» با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدمهدی میرباقری رئیس فرهنگستان علوم اسلامی و استاد حوزه علمیه قم، با حضور اساتید، فضلا، طلاب، پژوهشگران در محل سالن امام خمینی(ره) مرکز فقهی ائمه اطهار (علیه‌السلام) برگزار گردید. موضوعات و مسائلی که در …
مصباحی‌مقدم: ما وضعیت فعلی بانکداری را آسیب‌شناسی کردیم و نتیجه این شد که وجود شورای نگهبان کفایت نمی‌کند و نیازمند دستگاهی درون نظام بانکی هستیم که بر تهیه آیین‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها و قراردادها و اجرای آنها نظارت کند. اهمیت این موضوع و تفاوت آن با سایر دستگاه‌ها این است که ما با یک مسئله مهم جنگ با خدا و رسول طرف هستیم؛ این موضوع خیلی حساس است و قابل اغماض نیست. به گزارش خبرنگار اجتهاد، برنامه گفتگوی ویژه خبری شب گذشته با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر غلامرضا مصباحی‌مقدم، نماینده مجلس شورای اسلامی، به عنوان موافق و کوروش پرویزیان، مدیرعامل بانک پارسیان …
توزیع ویژه کتاب «مبانی حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران» جدیدترین اثر آیت‌الله عباس کعبی با موضوع شرح فقهی اصول اول تا هشتم قانون اساسی در نمایشگاه کتاب شروع شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب توسط سازمان بسیج حقوق دانان در ۲۶۳ صفحه و در هشت بخش شامل: انقلاب همه پرسی و تشکیل جمهوری اسلامی، اهداف و راهکارهای دسترسی به آنها، وظایف دولت جمهوری اسلامی، ابتنای نظام قانون گذاری بر شریعت اسلام، ولایت امر و امامت امت، مشارکت مردم در اداره امور کشور، شورا و مشورت، امر به معروف و نهی از منکر، به نگارش درآمده و در سال ۱۳۹۴ …
به همت دانشگاه مذاهب اسلامی؛ اولین نشست «کنفرانس بین المللی علوم دینی و مبارزه با افراطی گری» دوشنبه ۲۰ اردیبهشت در شهر گرگان برگزار می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد از روابط عمومی دانشگاه مذاهب اسلامی، اولین نشست «کنفرانس بین المللی علوم دینی و مبارزه با افراطی گری» که با همکاری مشترک دانشگاه مذاهب اسلامی، دانشگاه پیام نور و دانشگاه بغداد برنامه ریزی شده و به میزبانی دانشگاه پیام نور استان گلستان در شهر گرگان برگزار میگردد. در این نشست علما و اندیشمندان، اساتید دانشگاه و مقامات کشوری و صاحبنظران این عرصه حضور دارند و حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی رئیس دانشگاه …
نویسنده(گان): سیدمحمد موسوی بجنوردی ناشر: پژوهشکده امام خمینی( س) و انقلاب اسلامی ، معاونت پژوهشی تعداد صفحه: ۳۳۸ قطع: وزیری نوع جلد: گالینگور تاریخ نشر: ۹۴/۱۲/۱۷ قیمت: ۱۵۰۰۰ تومان کد دیویی: ۲۹۷٫۳۴۲ زبان: فارسی محل نشر: تهران صفحات اولیه کتاب: کلیک کنید. لینک خرید کتاب: کلیک کنید. معرفی کتاب: ندارد.
نویسنده(گان): حسینعلی بای ناشر: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تعداد صفحه: ۴۶۰ قطع: رقعی نوع جلد: شومیز تاریخ نشر: ۹۴/۱۲/۲۴ قیمت: ۳۵۰۰۰ تومان کد دیویی: ۲۹۷٫۳۰۱ زبان: فارسی محل نشر: تهران صفحات اولیه کتاب: لینک خرید کتاب: کلیک کنید. معرفی کتاب: ندارد.
شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
