در این تحقیق اثبات میگردد که بروز اختلافات بین شیعه و سنی، عوامل تاریخی داشته که هر چقدر به صدر اسلام و زمان حیات پیامبر(ص) نزدیک میشویم، میزان اختلافات کمتر و برعکس هر چقدر از زمان شارع دورتر میشویم، میزان اختلافات زیادتر میشود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جدیدترین شماره دوفصلنامه علمی- ترویجی «مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی»-فروغ وحدت- دانشگاه مذاهب اسلامی …
Read More »اجتهاد و اصول فقه
بیستمین همایش «کتاب سال حوزه» به روایت تصویر
شبکه اجتهاد: بیستمین همایش کتاب سال حوزه و دومین جشنواره مقالات علمی حوزه با حضور آیتالله مکارم شیرازی، علما، اساتید، فضلا و محققان حوزوی و با معرفی برترینها و تجلیل از مرحوم آیتالله هاشمی شاهرودی و تقدیر از آیتالله سید محمدمهدی موسوی خلخالی به پاس سالها مجاهدت علمی، برگزار شد. بخوانید: آنچه در بیستمین همایش کتاب سال حوزه گذشت
Read More »نقدی بر مقاله «اشتباهات ما در حجاب»/ سیدمحمد نجفی یزدی
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام محمد سروش محلاتی یادداشتی با عنوان «اشتباهات ما در حجاب» نگاشته است که نظرات او نیازمند بررسی جدی است. ابتدا خلاصه مطالب مورد ادعا را نقل کرده سپس آن را بررسی میکنیم. * مقاله میگوید: چون چارچوب حجاب توسط علما بهدرستی تبیین نشده است، لذا در وقوع نابسامانی بیتأثیر نیستند؛ زیرا حجاب از ابعاد شرعی بزرگتر معرفی شده است. تقریبا …
Read More »آنچه در بیستمین همایش کتاب سال حوزه گذشت
بیستمین همایش کتاب سال حوزه و دومین جشنواره مقالات علمی حوزه با حضور آیتالله مکارم شیرازی، علما، اساتید، فضلا و محققان حوزوی و با معرفی برترینها و تجلیل از مرحوم آیتالله هاشمی شاهرودی و تقدیر از آیتالله سید محمدمهدی موسوی خلخالی به پاس سالها مجاهدت علمی، برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مراسم اختتامیه کتاب سال حوزه و دومین جشنواره …
Read More »ساختاربندی نظام فقهی شیعی در نگاه شهید ثانی
حجتالاسلام طالبی با اشاره به اینکه شهید ثانی نگاه خاصی به ساختاربندی نظام فقه شیعی داشته است، تصریح کرد: برای کنار گذاشتن یک ساختار، لازم است ساختار جدیدی ارائه شود که مزایایش نسبت به ساختار قبلی بیشتر باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «تحول در ساختار علم فقه در نگاه مرحوم شهید ثانی» سوم بهمنماه، با حضور حجتالاسلام طالبی …
Read More »سیستم استقراء، اصول فقه و چالشهای پیش رو/ مصطفی قناعتگر
اختصاصی شبکه اجتهاد: سیستم یا شبکه، مجموعهای از عناصر است که با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند و برای تحقق یک هدف در تلاشاند. در هر شبکه، تغییر هر جزء بر دیگر اجزاء و بر کل تاثیر دارد و هیچ یک از عناصر، اثری مستقل و جدا از مجموعه نمیگذارند و نمیپذیرند. مولفهها یا پارامترهای اصلی سیستم یا شبکه عبارتند از: …
Read More »علوم حدیث بازآرایی و رشتههای جدید به آن اضافه شود/ لزوم تشکیل جنبش حدیث پژوهی در کنار جنبش تاریخ پژوهی
مدیر گروه فلسفه و کلام مرکز تخصصی آخوند خراسانی با بیان اینکه تا جنبش علمی ایجاد نشود، حتی اگر یک پژوهشگر حدیث تمام همت و توان خود را نیز به کار گیرد، نمیتواند کار زیادی را از پیش ببرد، اظهار کرد: تا زمانی که جنبش حدیث پژوهی در کنار جنبش تاریخ پژوهی نباشد، کاری از پیش نمیرود و تا دانشمندان …
Read More »«منطقه الفراغ» در نظام فکری شهید صدر و چند نکته/ محمدتقی فاضل میبدی
شبکه اجتهاد: اصطلاح «منطقه الفراغ» مفهومی است که مرحوم شهید سید محمدباقر صدر بخش آخر کتاب اقتصادنا به کار برد. برای این اصطلاح سابقهای پیش از آن نیافتم. آیا شهید صدر با ابتکار خود مفهومسازی کرده و یا از جایی اقتباس کرده است؟ نمیدانیم. احتمال این را دارد که این مفهوم با اصطلاح “مالانص فیه” یعنی جایی که نصی برای …
Read More »آیتالله واعظ زاده الگویی موفق در حوزه علوم انسانی است/ آیتالله واعظ زاده آراء ابتکاری استاد شریعتی را بر آراء تفسیری علامه ترجیح میدهد
آیتالله واعظ زاده خراسانی در جلد اول میراث ماندگار اساتید خود را در حوزههای مختلف نام برده است که از جمله استاد محمدتقی شریعتی است و در آنجا به صراحت نوشتهاند که من گاهی آرای ابتکاری وی را در تفسیر بر آرای تفسیری مرحوم علامه ترجیح میدادم. نگاههای ایشان به معنای واقعی کلمه رها بود از همه وابستگیها و پیوستگیها. …
Read More »ماجرای جلسات خصوصی آیتالله شبیری و رهبر انقلاب/ آیتالله شریعتمداری ضد امام(ره) نبود بلکه اختلاف سلیقهداشت و اطرافیان بزرگتر جلوه میدادند
آیتالله خامنهای استعداد و تحصیلاتی که در مشهد داشتند و محضر آیتالله میلانی و شیخ مجتبی قزوینی کسب فیض کرده بودند موجب شد در درس آیتالله حائری هم خیلی شاخص باشند. با حاج آقا شبیری هم خیلی گرم بودند، جلساتی داشتند که سایر فضلای حوزه شرکت میکردند و خصوصی بود و هرکسی را در آن جلسات راه نمیدادند. آنجا بحث …
Read More »چاپ تقریرات متعدد از یک فقیه، وجهی ندارد/ مقررین مطالب تازه خود را به صورت حاشیه بنویسند نه تقریر دوباره!/ شخصی میگفت: از حاشیه من بر جواهر، فعلا ۴۳ جلد آماده است!
اگر از یک دوره پنج تقریر وجود داشته باشد، شایسته است که یکی از آنها منتشر شود و باقی مقررین در آن کتاب نگاه کنند. اگر مطلب جدیدی دارند یا اشکال مهمی به ذهنشان میرسد، میتوانند، حاشیه و تعلیقه بزنند که با صرف وقت کمتر و صرف هزینه و مواد چاپی کمتر، خواننده را به مقصود خودشان برسانند و لازم …
Read More »در روش پیشرفته تدریس، استاد نباید مطالب را مستقیما آموزش دهد/ خروجی دروس خارج فعلی، کمتر از یک درصد است/ با ۱۳ سال آموزش میتوان نظریهپرداز فقه نظام تربیت کرد
الآن حداکثر کاری که استاد در درس خارج میکند این است که نظریات خودش را مستندا و مستدلاً بیان میکند. این روش، البته باارزش است، اما کاراییاش در تعلیم، به این مقدار است که بعد ۱۵ سال از ۱۰۰۰ نفر که در درس خارج شرکت کردند، تنها ۵، ۶، ۱۰ نفر بهعنوان آدم توانمند بیرون میآید درحالیکه اگر روشمندتر و …
Read More »تصاویر نشست نقد و بررسی «فدک در تاریخ» با حضور رجبی دوانی و الهی خراسانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: همزمان با ایام فاطمیه نشست تبلیغی-ترویجی نقد و بررسی کتاب «فدک در تاریخ» با سخنرانی دکتر محمدحسین رجبی دوانی، مورخ و پژوهشگر تاریخ اسلام و حجتالاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی استاد خارج فقه حوزه علمیه مشهد و رئیس میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، از سوی پژوهشگاه تخصصی شهید صدر و …
Read More »ابراز تأسف آیتالله شبیری از کمرنگ شدن مباحثات علمی در بین طلاب/ لزوم جدّیت طلاب در تولید و رشد علوم دینی
این شرایطی که برای طلبههای نجف و قم فراهم است برای علمای سابق فراهم نبوده است. آنها با شرایط سختی درس خواندند. از این نعمت و از نعمت جوانی خود استفاده کنید. پیشینیان ما با زحمات زیادی علوم فقه و اصول و رجال و غیره را در اختیار ما گذاشتند. باید شرایط کنونی را قدر بدانیم. طلبهها باید اهتمام زیادی …
Read More »مخاطب آیتالله فاضل لنکرانی، فرهنگستان علوم اسلامی بود/ شهید صدر، صراحتاً اقتصاد اسلامی را نفی میکرد/ برخی طرفداران فقه نظام، روش استنباط جواهری را قبول ندارند
آقایان میگویند ما در مواجهه با این علوم و موضوعاتی که زائیده فنّاوری و تمدن جدید است، منفعلانه برخورد میکنیم؛ یعنی مسائل را آنها در چارچوبی که خودشان درست کردهاند، میسازند و ما منفعلانه باید پاسخگوی این مسائل باشیم. ما باید از این انفعال خارج شویم. خودمان مبتنی با نیازهای انسان ایدئال و انسانی که جهات دیگری در آن در …
Read More »مقارنات متعصبانه غیرعلمی! نقدی بر سخنان آیتالله سند/ محمدعلی میرزایی
چرا باید فکر کنیم در حوزه علمیه قم اصالت اجتهادی کمتر است و فضای آن بیشتر سیاسی و سطحی و اجتماعی است؟ این حرف نه دقیق است و نه حکیمانه. شرایط پیچیده جهانی علیه بحرین، عراق و تمام جهان اسلام اقتضا دارد از این ادبیات پرهیز کنیم و به نگرش همگرایانه روی آوریم و از مقایسهها و مفاضلهها بپرهیزیم. قم …
Read More »بایستههای راه اندازی کرسی های فقه معاصر برای پاسخ گویی نیازها
هر لجنهای باید برای خود چشم انداز کوتاه، میان و بلند مدت داشته باشد. کار لجنهها، شناسایی موضوعات جدید برای همیاری وهم فکری با استاد برای ارائه کرسی فقه معاصر است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدموسی هاشمی تنکابنی معاون پژوهش سطوح عالی و خارج حوزه علمیه قم، در نشست هم اندیشی با نمایندگان اساتید دروس خارج فقه معاصر …
Read More »ادبیات فقهی نیاز به اصلاح دارد/ راه طی نشده بسیاری با ادیان داریم
رییس دانشگاه ادیان و مذاهب، در نشست علمی تطبیقی مذاهب اسلامی بایستهها و ضرورتها گفت: فقه ما تغییر کرده است و ما با دنیا فاصله داریم و فتوای برخی از مراجع این است که همه انسانها پاک هستند و کفار نجس نیستند و انسان نجس نیست و اگر میخواهید جهان را به اسلام دعوت کنید و ام القری جهان اسلام …
Read More »انصاریان: ترجمههای قبلی کتاب کافی قابل ارایه به نسل جدید نیست/ مبلغی: هندسه مباحث اصول کافی بینظیر است/ تقدیر از مجاهدت علمی استاد انصاریان
آیین معرفی و تجلیل از ترجمه «اصول کافی» به قلم استاد حسین انصاریان با سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین مبلغی عضو مجلس خبرگان رهبری، حجتالاسلام والمسلمین قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی و استاد انصاریان برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد حسین انصاریان در آیین معرفی و تجلیل از ترجمه اصول کافی که عصر امروز در مجموعه شهدای فرهنگی انقلاب اسلامی برگزار …
Read More »درباره تقیه در فقه شیعی/ حسن انصاری
شبکه اجتهاد: درباره تقیه و ابعاد آن هنوز تحقیق جامعی صورت نگرفته است منتهی یک نکته معمولاً در این زمینه مورد غفلت قرار میگیرد و آن اینکه میبایست برای درک ابعاد تقیه در فقه شیعی در سدههای دوم و سوم یعنی تا قبل از سال ۲۶۰ ق و آغاز دوران غیبت به مناسبات فقهای سنی و دولت و بهویژه سهم …
Read More »مجموعه هشت جلدی «اصطلاح نامه فقه» منتشر شد
پس از طی مراحل تحقیق که عبارتند از: منبع گزینی، ارزش گذاری و درجه بندی آنها، تحقیق و استخراج اصطلاحات، ایجاد روابط بین اصطلاحات، بازنگری و اصلاحات لازم، بررسی و تصویب نهایی؛ این موارد به دست آمد: تعداد کل واژهها: ۵۱۴۹۵، تعداد واژههای راس: ۱۲، تعداد واژههای مرجح ۴۲۰۳۲، تعداد واژههای نامرجح ۹۳۹۰، تعداد واژههای اعم ۸۲۳۳، تعداد واژههای وابسته …
Read More »نظم کلی و درونی فقه را مدیون محقق حلی هستیم/ محقق حلی اولین کسی بود فقه شیعه را از رسوبات فقه اهلسنت پاکسازی کرد/ حوزه به مسائل تاریخ مصرف گذشته نپردازد و سراغ مسائل جدید برود/ درس متنمحور طلبه را بهجایی نمیرساند
نظم فقه را مدیون مرحوم محقق حلی هستیم و فقهای بعدی همان مسیر محقق را طی کردهاند، دیدهاند مسیر عقلانی است و نظم منطقی دارد و معیار نظم منطقی زایش هر مسئلهای از مسئله گذشته است. الآن یکی از مشکلات ما در اصول، بینظمی و درهمریختگی علم اصول است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دومین جلسه از سلسله نشستهای علمی «بررسی …
Read More »سید محمدباقر حجت طباطبایى، فقیهی از خاندان صاحب ریاض/ حسن طالبیان شریف
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیتالله سید محمدباقر حجت از شاگردان برجسته و قدیمی آیتالله سید محمدهادی میلانی و از مجتهدان با تقوا مقیم مشهد بود. ایشان در سال ۱۳۳۷ هـ.ق معادل ۱۲۹۸ هـ ش در کربلا و در خاندان علم و اجتهاد و تقوا متولد شد. خاندان علمی آیتالله حجت پدر آیتالله حجت از علما و فقها مقیم کربلا و عموی …
Read More »تحلیلی بر خروجیهای علمی حوزه و نسبت آن با دغدغههای نظام اسلامی
نوشتار پیشرو تلاش دارد با نگاهی به خروجیهای علمی حوزه علمیه قم، تاملی در نسبت حوزویان در کنشهای علمی خود و دغدغههای نظام بیندازد. اقدامی که جا داشت و دارد که پیش از این توسط نهادهای حوزوی دغدغهمند انقلاب صورت گیرد. در واقع هدف اصلی، آسیبشناسی گفتمانهای هژمون و مسلط بر حوزه علمیه است که بر تمامی کنشهای علمی حوزویان …
Read More »به یک اندازه همراه شیعه و سنی…
من از زمانی که هستی و مسئولیت خویش را در این امت شناختم، وجود خویش را به صورت مساوی فدای شیعه و سنی و عرب و کرد کردم؛ زیرا انگیزه من دفاع از مایه اتحاد و عقیده واحد اینان (یعنی اسلام) بود.ای برادر و فرزند سنی امر من همان اندازه با تو همراه هستم که با برادر و فرزندان شیعیام …
Read More »برخی بدون آگاهی، مطالب شهید صدر را نقد میکنند/ برای نقد دیگران پشت اندیشه شهید صدر سنگر نگیرید/ تحلیل اندیشه سیاسی شهید صدر
اگر کسی به هر دلیلی اندیشههای آیتالله هاشمی شاهرودی را نمیپسندد شخصا ورود کند و نقد کند؛ اما اینکه یک تقابل ساختگی و تصنعی و جعلی میان آیتالله هاشمی شاهرودی و میان استادشان آیتالله شهید صدر ایجاد کند تا از این رهگذر طرفی ببندد و در این دعوایی که ایجاد میکند بتواند دیدگاه خودش را پیش ببرد، این روش هم …
Read More »منطق اجتهاد باید ارتقاء پیدا کند تا بتواند از عهده مسائل پیچیده فقه نظام بربیاید/ منظور امام از فقه سنتی خیلی وقتها در مواجهه با جریانهای روشنفکری بود
اینکه ما بیاییم و بگوییم که ما همین فقه را داریم و همین فقه پاسخگوی همه نیازهای ماست بنده این را قبول ندارم. من اعتقادم این است که منطق اجتهاد ما و اصول فقهی که الان ما داریم بر اساس نگاههای جزء نگرانه به فقه تولید شده است و از عهدهی تبیین نظام مند فقه بر نمیآید. اساسا دلیل اینکه …
Read More »همه ابواب فقه با نگاه به مباحث روز آمیخته و توسعه یابد/ پرهیز از نگاه افراطی و تفریطی به دستاوردهای حوزه
باید فقه در مرزهای جدید و مختلف توسعه و تسری پیدا کند تا شاهد شکوفایی مرزهای دانشی فقهی در حوزه برای پاسخ به نیازهای جدید و در قلمروهای جدید باشیم و اگر این کار صروت نگیرد با توسعه قلمروهای جدید و نوپدید شاهد انزوای فقه گذشته خواهیم بود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله علیرضا اعرافی در جمع مدیر، اساتید و …
Read More »باورهای کلامی امامتی اصحاب؛ مهمترین عامل تضعیف دانشمندان رجالی شیعه
چهل و دومین نشست از سلسله نشستهای پژوهشی گروه رجال پژوهی حوزه علمیه خراسان با موضوع باورهای کلامی راویان امامیه در عصر حضور ائمه(ع) با مشارکت واحد پژوهش مدرسه عالی نواب در محل این مدرسه برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر سید علیرضا حسینی شیرازی در چهل و دومین نشست از سلسله نشستهای گروه رجال پژوهی معاونت پژوهش حوزه …
Read More »نفی تکامل روشمند ادله فقه نظام، منجر به سکولاریسم میشود/ اضافه کردن قواعد استنباط توسط شیخ انصاری را بلااشکال میدانند اما قواعد فقه حکومتی را نفی میکنند!
فرمایشی که برخی فضلا دارند که بین اجتهاد رایج با فقه موجود فرق گذاشتهاند، در یک مرحله حرف درستی است. در گام نخست باید با استفاده از روش فقه گذشته به استنباطات جدیدی نائل شویم؛ کما اینکه درگذشته هم نسبت به پاسخگویی به مسائل مستحدثه، این مسئله اتفاق افتاده است؛ اما در یک پله بالاتر اگر نسبت به تکامل و …
Read More »