اجتهاد و اصول فقه

استاد واسطی معتقد است براساس الگوریتم اجتهاد می‌توان عملکرد استنباطی هر فقیه را اعتبار سنجی کرد؛ یعنی اگر اجتهاد به صورت الگوریتمی اکتشاف شود؛ از عملکرد میدانی فقها به اضافه دقیق سازی منطق استنباط در اصول فقه، فقیه‌یار و ابزاری برای جلوگیری از خطای فقیه حاصل می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کرسی علمی ترویجی «الگوریتم اجتهاد» به همت گروه منطق …

شاید وقتی هانری کربن به شاگرد ایرانی­اش پیشنهاد داد برای ادامه تحصیل به فرانسه بیاید، تصور نمی­‌کرد که روزی نگاه شیعه شناسان دنیا به وی معطوف شود. اختصاصی شبکه اجتهاد: کتر محمدعلی امیرمعزی، استاد مدرسه مطالعات عالی دانشگاه سوربن است. وی که صاحب معتبرترین کرسی شیعه‌­شناسی غرب است، شخصیتی کم نظیر را برای خویش رقم زده است. او در سوربن، …

استاد فقه مقارن الازهر با هشدار از نفوذ سلفیّت در الازهر تاکید کرد که شریعت و مقدسات برای سلفیّت ذره‌ای اهمیت ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، فصل جدیدی از نزاع میان احمد کریمه استاد فقه مقارن و شریعت اسلامی الازهر با جریان سلفیّت مصر آغاز شده است. احمد کریمه که به عنوان یک شیخ اعتدالی و حامی اصلی تقریب مذاهب …

آیت‌الله‌‌‌ هاشمی‌‌ شاهرودی ضمن ارائه بحث «مهندسی فقه»، وظیفه عملی «مکلف» را شامل همه افعال و تروک، در همه بخش‌هاى زندگى انسان دانسته که در هر عرصه‌اى حکم شرعى موجود است. شبکه اجتهاد: دانش فقه وظیفه مکلف را نسبت به احکام شرعی مشخص می‌کند تا او از عهده مسئولیت شرعی برآید و مصالح و منافع دنیوی و اخروی در پرتو …

آیت‌الله مکارم شیرازی با اشاره به لزوم حفظ استقلال حوزه‌‌‌های علمیه برادران و خواهران، تصریح کرد: وابستگی به دولت‌‌‌ها مشکلات زیادی برای حوزه‌‌‌ها ایجاد می‌کند، باید سعی شود تا حوزه‌‌‌ها روی پای خودشان بایستند و خودکفا شوند. البته این کار یک شبه انجام نمی‌شود و احتیاج به برنامه ریزی و زمان دارد که ان شاء الله مسئولین محترم حوزه به …

شماره دوم از دوره جدید فصلنامه تحلیلی- انتقادی حوزه (پژواک روشن‌فکری حوزه)، با عنوان «حوزه انقلابی» و با پرونده ویژه «حوزه و سکولاریسم»، به صاحب‌امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی و مدیرمسئولی سید عباس صالحی منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دومین شماره از دوره جدید فصلنامه تحلیلی- انتقادی «حوزه» (بهار ۹۷) با آثار و گفتاری از تقی آزاد ارمکی، علیرضا شجاعی …

شبکه اجتهاد: دوری زمانی یک واقعه یکی از عناصری است که در اطمینان و عدم اطمینان به صدور آن مؤثرند. اما عناصر دیگری چون «اهمیت حادثه» در کارند. اهمیت حادثه موجب می‌شود تا اهتمام به نقل آن افزایش یابد. در زمان وقوع انقلاب مشروطه شاید صدها حادثه‌ی دیگر نیز رخ داده باشد، ولی اکنون بسیاری از آن حوادث به دست …

حجت‌الاسلام زیبائی‌نژاد با بیان اینکه در استدلال طرفین جدل در بحث فقه نظام، کاستی وجود دارد زیرا به تعریف واحدی از آن نرسیده‌اند، گفت: خوف مخالفان فقه نظام این است که فقه جدیدی تأسیس شود که دغدغه حجیت و استناد در آن کم باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا زیبائی‌نژاد، رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده حوزه علمیه …

عضو شورای عالی حوزه‌‌‌های علمیه گفت: وقتی آمدیم قم ۱۰ تا درس خارج در قم دایر بود. در قم تنها یک نفر جوان بود که درس خارج می‌داد و باقی درس‌های خارج مربوط به آیت‌الله گلپایگانی و آیت‌الله داماد و دیگران بودند. الآن شنیدم که ۳۰۰ درس خارج در قم دایر است که رشد بسیار مهمی است، ولی این از …

«سیر حوزه‌های علمی شیعه» کتابی است در حوزه‌ی مرجعیت‌پژوهی که در قالب پرسش و پاسخ از یکی از مراجع تقلید متاخر به بیان ویژگی‌های سازمان درونی مرجعیت پرداخته است. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب در قالب تعدادی پرسش و پاسخ با آیت‌الله صافی گلپایگانی (از مراجع تقلید کنونی) و در محورهایی چون حوزه‌های علمی شیعه، عالمان بزرگ حوزه‌ها و …

اینکه در آیه می‌فرماید: «لیتفقهوا فی الدین» یعنی فهمی که به عمق مطلب برسد نه اینکه ظاهر عبارت را بگیرید و یک معنای تحت‌اللفظی بگیرید و بعد بگویید از این ظواهر، نمی‌توان به نظام رسید و ما بحثی به نام نظامات نداریم و شما باید به قیاس و استحسان روی بیاورید. البته من این حرف‌ها را حمل بر شوخی علمی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: «اضواء علی علمی الدرایه و الرجال» پرتوها، نگاه‌ها و روشنگری‌هایی درباره‌ی دانش درایه و رجال، به قلم سیّد ‌هاشم ‌هاشمی از فضلای ارجمند عراقی مقیم قم است؛ کتابی تخصصی و قابل توجّه که در دوازده فصل به نگارش درآمده است. در این زمینه کتاب بسیار نوشته شده است؛ یعنی بحث‌های آکادمیک و بحث‌های تأمّل برانگیزانه، بحث‌های پسینی …

شماره چهارم دوفصلنامه تخصصی «مطالعات فقه معاصر» با هدف نشان دادن ظرفیت گسترده دانش فقه و علوم مرتبط در عرصه‌های گوناگون از سوی موسسه مفتاح کرامت عرضه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، چهارمین شماره دوفصلنامه تخصصی «مطالعات فقه معاصر» (پاییز و زمستان ۱۳۹۶)، با مدیر مسئولی و سردبیری حجت‌الاسلام والمسلمین سیدجواد ورعی محقق و مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم …

خداوند در شریعت خود مقاصد و اهدافی دارد، یعنی در بحث انزال کتب نظام و هدف وجود دارد و عدالت نیز پیشین دینی است و روش شارع نیز برای عقل قابل فهم است. شما باید نصوص را اصل قرار دهید و مقاصد را نیز نصوص تفسیر می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد خارج فقه و اصول …

استاد سطح خارج حوزه علمیه تأکید کرد: باید مرزها روشن شود و مطالب خود را به شهید صدر منتسب نکنیم؛ گذر از فقه موضوعات به فقه نظامات ربطی به آرای شهید صدر ندارد. برخی چون می‌خواهند حرفی بگویند ولی از گفتنش واهمه دارند آن را به شهید صدر نسبت می‌دهند؛ در حالی که حرف خود را می‌زنند. لذا اگر گفته …

این رویکرد، با تکیه به نصوص فرعی قرآن و سنت رسول خدا(ص) به کشف مقاصد شریعت همت می‌نماید. معرفت و فهم فقهی این گروه از متون و آموزه‌های دینی نه تنها با مقاصد و اهداف کلی نصوص آیات قرآن و سنت رسول(ص) بی‌گانه و ناسازگار نیست، بلکه پیوند ژرف و عمیق با آن‌ها دارد و تنها می‌توان آیات و روایات …

آیت‌الله شبیری زنجانی، تخصص در اصول و فقه را برای ورود به بسیاری از پژوهشهای دینی ضروری دانست و گفت: طلبه قبل از آنکه وارد هر رشته‌ای در علوم اسلامی بشود مناسب است اصول و فقه را خوب خوانده باشد و به مبانی اجتهاد مسلط شود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سیدموسی شبیری زنجانی روز گذشته در دیدار با اعضای …

مدیر حوزه‌های علمیه فقه در گردهمایی مدیران مدارس فقهی تاکید کرد: ما باید در کارزا تعامل و گفت و گو و پاسخگویی به نظامات علمی و حقوقی و… توانمندی لازم را از خود نشان دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله علیرضا اعرافی در گردهمایی مدیران مدارس فقهی حوزه علمیه قم که در سالن آیت‌الله حائری مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه در …

اخیرا حجت‌الاسلام اکبرنژاد در نامه‌ای سرگشاده از حجت‌الاسلام والمسلمین علیدوست برای مناظره دعوت کرده است که متعاقب آن برخی از شاگردان وی به پاسخ به نامه رئیس مؤسسه فقاهت پرداختند. به گزارش شبکه اجتهاد، در پی نامه سرگشاده حجت‌الاسلام محمدتقی اکبرنژاد، رئیس مؤسسه فقاهت و دعوت به مناظره کردن برخی از مجتهدان از جمله حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست استاد خارج …

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با اشاره به اینکه مرحوم آیت‌الله ‌‌هاشمی شاهرودی با ذهنی منفتح، منضبط، علمی و فقاهتی، موضوع شناسی را به انجام رسانده است، گفت: استخراج و ارائه “روش تحلیل موضوع” از موضوع شناسی ‌‌آیت‌الله شاهرودی در فقه مسائل مستحدثه، فرصتی کم نظیر برای حوزه‌های علمیه است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی در نشست …

الازهر، اوقاف و دارالافتای مصر در سال جدید میلادی با راه اندازی آکادمی تربیت مبلغ و مفتی به دنبال مقابله جدی با افراط گرایی هستند. به گزارش شبکه اجتهاد، آشفتگی در عرصه فتوا و صدور فتواهای متناقض، متضاد و جنجالی در سال‌های اخیر سبب شده تا نهادهای دینی مصر با هدف ساماندهی به وضعیت ولنگاری فتوا همایش‌ها، کنفرانس‌ها و موسسه‌های متعددی …

همتی با انتقاد از رویکرد حداقلی سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به فقه اسلامی، بر ظرفیت فقه در جهت عملی‌سازی مبانی و غایات سند الگو تأکید کرد و از آن به عنوان ضامن مشروعیت سند الگو یاد کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام حیدر همتی، مدیر موسسه آموزش عالی حوزه امام رضا(ع)، در گفت‌وگویی  به بررسی مسئله «الگوی اسلامی ایرانی …

استاد شیخ حسین انصاریان گفت: آنچیزی که دشمنان برای دست یافتن به آن سخت در تلاشند جدایی مردم از دین، روحانیت به ویژه مراجع معظم تقلید هستند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین شیخ حسین انصاریان در حسینیه آیت‌الله ابن الرضا(ع) خوانسار به تببین برنامه‌های دشمن برای ضربه زدن به دین و روحانیت اشاره کرد و اظهارداشت: برنامه دشمن این …

استاد علیدوست با اشاره به اینکه مکاسب شیخ انصاری را می‌توان با دو نگاه متفاوت تحلیل کرد، گفت: یکی نگاه بالفعل و دیگری نگاه ظرفیتی است؛ به نظر ما از مکاسب می‌توان فقه نظامات را هم درآورد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «روش شناسی فقه و اجتهاد» به همت فرهنگستان علوم برگزار شد. آنچه در ادامه می‌خوانید مشروح مطالب …

اینکه روحانیت به مردم وابسته باشد خوب است. مرحوم مطهری می‌فرمودند: خاصیت روحانیت شیعه این است که مردمی است. ولی این تیغ دو لب است چراکه وقتی مردمی شد حالت پوپولیستی ممکن است پیدا کند. به این معنا که آنچه مردم یا بانی دوست دارد را باید بگوید تا دعوت شود. بعد می‌بینیم طلبه سه نوبت‌کار می‌کند تا امورات خود …

استاد درس خارج فقه حوزه علمیه قم به سه جلد کتاب «فقه عفاف» اشاره کرد و گفت: کتاب فقه عفاف از دو جلد فقه فردی و اجتماعی تشکیل شده است و جلد سوم آن می‌تواند نتیجه مباحث فقهی در بخش‌های قبل باشد و ذیل سیاست‌گذاری اجتماعی تعریف شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در ادامه سلسله همایش‌های ملی الگوی زندگی عفیفانه …

شهید صدر به‌عنوان یک دِین به نظام اسلامی، بهترین شاگردشان را خرج می‌کنند؛ اما برخی که از لحاظ نظری یا موارد شخصی با این نظام مشکل دارند می‌خواهند از لحاظ نظری ارتباط پشتوانه نظام با شهید صدر را قطع کنند و بهترین راه را نیز این دیدند که بگویند این نعم الخلف یا بهترین جایگزین، امتداد استادش نیست؛ در حالی …

در این مقاله، ساختار شناسی علم فقه از نگاه نظام سازی اصطلاحات و تاثیر آن در ارائه ساختار منطقی علم فقه، به عنوان راهبردی اساسی، بررسی می‌شود. همچنین، با مروری بر دسته بندی رایج فقه برای تقسیم بندی آن الگویی پیشنهاد می‌شود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نود و چهارمین شماره فصلنامه علمی- پژوهشی «کاوشی نو در فقه» (تابستان ۱۳۹۷) به …

در مسأله‌ی مالیات و عوارض. یک مسأله‌ی مهمی آنجا هست که خب اولاً‌ پایه‌های فقهی‌اش چیست؟ چرا حکومت می‌‌تواند مالیات بگیرد؟ چرا عوارض می‌تواند بگیرد؟ بعد حالا بر تقدیر اینکه عوارض می‌تواند بگیرد یا مالیات می‌گیرد آیا این یک تکلیف است و یا اینکه یک حکم وضعی است؟ یعنی بعد از اینکه حکومت اسلامی مصوب کرد که باید مالیات و …

شناسایی رشته‌های آموزشی در نظام آموزشی حوزه علمیه بسیار اهمیت دارد، این‌که چه رشته‌هایی را نیاز داریم و به دنبال آن شاهد چه کاستی‌هایی هستیم که در این راستا می‌توانیم از طریق مهندسی معکوس به نتیجه برسیم؛ یعنی نقاط تماس حوزه با محیط بیرون را شناسایی کرده و پاسخ‌گویی داشته باشیم و متناسب با آن دانش و مهارت فراهم کنیم. …