شبکه اجتهاد: یکی از ابعاد اساسی شخصیت علمی شهید صدر، توجه ایشان به فقه نظامهای اجتماعی است. از دیدگاه این فقیه شهید، فقاهت نباید محدود به سطح فردی افعال مکلفان آن باشد، بلکه لازم است نظام و مکتب اجتماعی اسلام کشف شود و مورد بررسی و کنکاش قرار گیرد تا درنتیجه آن، از حکمفرمایی مکاتب غربی و شرقی بر تنظیم …
Read More »اجتهاد و اصول فقه
سنگ تحریف بر آیینه اندیشه سیاسی شهید صدر؛ چرا علامه صدر را درست نمیخوانند؟/ سید طاها بصیری
اختصاصی شبکه اجتهاد: جناب حجتالاسلام والمسلمین سروش محلاتی در مصاحبهای بهتاریخ یازدهم دیماه ۱۳۹۷ با روزنامه شرق (اینجا بخوانید) مطالبی باورنکردنی را به علامه شهید آیتالله العظمی سید محمدباقر صدر نسبت داده است. باورنکردنی از آن رو که اگر کسی کمترین آشنایی با اندیشه شهید صدر داشته باشد نیز میداند که نسبت دادن چنین مطالبی به آن شهید والامقام ممکن …
Read More »آیتالله شاهرودی معتقد بود ملاحظات امنیتی نباید منجر به تضییع حقوق شهروندی شود/ نظریهپردازان فقهی نباید مسؤولیت اجرایی بپذیرند
در حقوق شهروندی یکوقتی من مطلبی از ایشان دیدم که یکی از مشکلات حقوق شهروندی در جمهوری اسلامی را این میدانست که این حقوق، هنوز در جامعه اسلامی ما نهادینه نشده است و لذا برخی برخوردهای قوای انتظامی و امنیتی با متخلفان، در حقیقت، نقض حقوق شهروندی ایشان است. اختصاصی شبکه اجتهاد: رحلت آیتالله سید محمود هاشمی شاهرودی، شوک بزرگی …
Read More »تزاحم را شنیدهاند اما فهم نکردهاند!
آیتالله کعبی با اشاره به شبهه اخیر در ارتباط با مشروبات الکلی، گفت: باید در برابر کسانی که فقهزدایی میکنند و حکومت را به سمتوسوی مدلهای لیبرال پیش میبرند، باید ایستاد و روشنگری کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله عباس کعبی از اساتید برجسته حوزه علمیه قم است که سطوح عالی و خارج فقه و اصول را در حوزه علمیه …
Read More »آیا اندیشه سیاسی آیتالله شاهرودی را باید در امتداد شهید صدر فهمید؟
شبکه اجتهاد: آیتالله سیدمحمود هاشمی شاهرودی(ره) ۳۰ ساله بود که در سال ۵۸ از نجف به ایران هجرت کرد. در نجف از شاگردان نزدیک شهید صدر بود. در ایران در کنار مسئولیتهای رسمی در حکومت، فعالیتهای علمیاش را ادامه داد و آثار فراوانی در زمینه فقه از او به چاپ رسید. بسیاری از صاحبنظران او را تبیین کننده و شارح …
Read More »پرسیدم چرا فقه نظام را ادامه ندادید، گفتند: ضعُف الطالب و المطلوب!/ هر نیم ساعت درس شهید صدر، به اندازه چند ساعت درس دیگران بود
اختصاصی شبکه اجتهاد: به مناسبت رحلت آیتالله سیدمحمود هاشمی شاهرودی، با شاگرد وی حجتالاسلام والمسلمین سید منذر حکیم به گفتوگو نشستیم. رئیس پژوهشکده «الذرّیّۀالنبویّۀ»، خاطرات فراوانی از استاد هم در نجف و هم در قم داشت؛ خاطرات کمترگفته شدهای که در گفتگو با اجتهاد، برای اوّلین بار، مطرح میشدند. مشروح این گفتوگو بهقرار ذیل است: اجتهاد: حیات علمی مرحوم هاشمی …
Read More »مخاطرات و آسیبهای انتظارات حداکثری از فقه و فقاهت/ محمدعلی میرزایی
اختصاصی شبکه اجتهاد: از خطرهای بزرگ و آسیبهای معرفتی ما خلط مقام ثبوت و اثبات است. عادت کردهایم که در مقام دفاع از خود در برابر دیگران به مقام ثبوت پناه میبریم و در موقعیت حمله به خصم و مخالفان به مقام اثبات آنان میتازیم. در واقع در مقام ترجیح و مقایسه، همواره خود را واندیشههای خویش را به خاطر …
Read More »گذری برحوزه درسی استاد فقید حوزه آیتالله هاشمی شاهرودی
شبکه اجتهاد: شبستان بزرگ حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) همان جایی است که سالیانی توفیق شاگردی فقیه انقلابی، مرحوم آیتاللههاشمی شاهرودی را در مباحث فقهی و اصولی داشتم. به اختصار برخی از ویژگیهای حوزه درس ایشان را بیان مینمایم: ۱- حجم مطالبی که در هر جلسه بیان مینمود از عموم درسهای خارج بیشتر و نسبت به برخی دروس خارج مطرح …
Read More »اگر شیخ طوسی خبر واحد را برای ما حجت قرار نمیداد، امروز در فقه چیزی برای ارائه نداشتیم
چهل و یکمین نشست گروه رجال پژوهی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان با حضور حجتالاسلام والمسلمین ربانی بیرجندی، استاد حوزه علمیه خراسان و با محوریت بررسی حجیت روایات از دیدگاه وثوق صدوری و سندی برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمدحسن ربانی بیرجندی، محقق و استاد حوزه علمیه خراسان در چهل و یکمین نشست از سلسله نشستهای گروه …
Read More »تحلیل آرای نادر فقهی شیعه درباره حجاب زن مسلمان
نظر اکثر فقها، بر وجوب پوشش تمام بدن زن به استثنای وجه وکفین است؛ از این رو، هر دیدگاهی در مقابل آن، رأی نادر به شمار میآید. از آنجاکه نه شهرت دلیل صحت و اتقان و نه ندرت سبب ضعف و وهن حکم است، بررسی دلایل و مستندات آرای نادر فقهی ضروری به نظر میرسد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دوازدهمین …
Read More »نصیری: فقه نظام ساز با دو مانع شوره زار مدرنیته و غیبت معصوم مواجه است/ رهدار: فقه توانایی اداره جامعه در دوره غیبت و تصرف در مدرنیته را دارد
شبکه اجتهاد: چندی پیش بود که آیتالله محمدجواد فاضل لنکرانی از عدم وجود چیزی به نام فقه نظامات سخن گفت و اظهار داشت «امام اجتهاد موجود را کافی نمیدانست ولی فقه را کافی میداند منتهی فقهی که باید در آن فکر بشود، نوآوری بشود. در فقه نیاز به نوآوریهای فراوان داریم، افقهای زیادی در فقه باز میشود منتهی همین فقه …
Read More »بنای عقلا و جایگاهش نزد فقیهان/ مرتضی ترابی
شبکه اجتهاد: چندی پیش در روزنامه اطلاعات مقالهای با عنوان «تعامل فقها با بنای عقلا در جهان امروز» به قلم حجتالاسلام محمدتقی فاضل میبدی منتشر شد و نظریه جدیدی را در این مورد مطرح نمود که به دنبال آن، برخی از پژوهشگران به بررسی موضوع پرداختند؛ نوشتاری زیر به قلم حجتالاسلام مرتضی ترابی، عضو هیئت استفتائات آیتالله شیخ جعفر سبحانی …
Read More »ابداً به کسی اجازه اجتهاد شفاهی ندادم و سفارش نکردم کسی رساله عملیه چاپ کند
در پی انتساب برخی مطالب به آیتالله وحید خراسانی، این مرجع تقلید در پاسخهایی شفاف تأکید کرد که به کسی اجازه اجتهاد شفاهی نداده و توصیه نکرده رساله عملیه چاپ کند. به گزارش شبکه اجتهاد، دفتر آیتالله حسین وحید خراسانی به بعضی مطالب منتسب به این مرجع تقلید شیعیان پاسخ داد. متن نامه دفتر حضرت آیتالله وحید خراسانی به شرح …
Read More »اوج نبوغ و نوآوری در «مهندسی فقه» آیتالله شاهرودی/ یک فقیه تمامعیار بود
پورامینی گفت: آیتالله شاهرودی یک فقیه تمامعیار بود و اِشراف خوبی بر این دانش داشت. ایجاد کرسی تدریس خارج فقه، ارائه طرح و تدوین دائرهالمعارف فقه اسلامی و طرح بحث مهم و کاربردی «مهندسی فقه» که اوج نبوغ و نوآوری استاد را نشان میداد، ازجمله کارهای برجسته ایشان در حوزه فقه است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله سید محمود هاشمی …
Read More »موسوعه دائره المعارف فقه اسلامی توجه شایانی به مستحدثات داشته است
سردبیر فصلنامه فقه اهلبیت(ع) با بیان اینکه تاکنون ۳۸ جلد از موسوعه دائره المعارف فقه اسلامی با رویکرد امامیه نوشته شده است به تشریح امتیازات این موسوعه در قیاس با کتب اهل سنت پرداخت. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین خالد غفوری، سردبیر فصلنامه فقه اهلبیت(ع) و از اعضای اصلی دائرهالمعارف فقه اسلامی با رویکرد امامیه که تحت مدیریت آیتالله …
Read More »کتابشناسی آثار منتشر شده آیتالله هاشمی شاهرودی(ره)
شبکه اجتهاد: سیدمحمود هاشمی شاهرودی (۱۳۲۷ش-۱۳۹۷ش) فقیه و سیاستمدار ایرانی متولد نجف و از مراجع تقلید شیعه ساکن قم بود. او در سنین جوانی با تبعیت از مبنای فکری و سیره عملی استادش سید محمدباقر صدر، به فعالیت در حوزه علمیه نجف و مقابله با حکومت صدام پرداخت. با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و بر اثر فشار حکومت صدام، با …
Read More »درباره «تحریرالأصول»، تقریر آیتالله جوادی از درس امام خمینی/ یدالله مقدسی
شبکه اجتهاد: مدیر پژوهشکده فقه و اصول پژوهشگاه معارج، روند تدوین و آماده سازی کتاب ارزشمند تحریر الأصول، آیتالله عبدالله جوادی آملی از محاضرات درس حضرت امام خمینی(ره) را تشریح کرد. ۱ـ ویژگی تدریس امام خمینی(ره) آیتالله جوادی آملی در سال ۱۳۳۴ شمسی تقریباً ۲۲ سالش بود که از حوزۀ تهران به حوزۀ قم مشرف شد و در درسهای خارج …
Read More »«ناقصالعقل» بودنِ زنان، در مورد زنان جامعه امروز، صادق نیست/ مبنای «سفاهت زنان» هم مخالف فقه است و هم مخالف احادیث/ تفسیر نادرست روایات، اسلام را زنستیز معرفی کرده است
ناقصات العقول به معنای آن نقص عقلی که در ملاک تکلیف مطرحشده است نیست. این مثل تعبیر قرآن است که میفرماید: «اکثرهم لایعقلون» است. لایعقل به معنای لایدرک است. زنان به جهت نبودن در متن جامعه، درک و عقل تجربی را ندارند، نه اینکه عقل معتبر در ملاک تکلیف را دارا نباشند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمد قائینی …
Read More »نوآوری کتاب «تحریر الاصول» آیتالله جوادی آملی
این کتاب هم میتواند اشارات مجملی به نظرات و مبانی اصولی آیتالله جوادی آملی و نوآوریهای ایشان داشته باشد که حوزویان و صاحب نظران استفاده کنند و هم یک تقریر متفاوت، مفید و علمی از آراء و نظرات امام را در اختیار حوزههای اجتهادی و فقاهتی قرار میدهد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام و المسلمین محمد کاظم تقوی در خصوص …
Read More »چرا مؤسس حوزه علمیه قم «سیدصدرالدین صدر» را برای جانشینی برگزید؟
سوابق تاریخی حاکی است که سید صدرالدین صدر از بدو عزیمت به قم، مشاورت و دستیاری شیخ را برعهده گرفت و پس از رحلت استاد، مسئولیت بیشتر امور به ایشان واگذار شد. اسناد و نامههای موجود از مرحوم آیتالله صدر نشان میدهد که وقتی حضور در قم و همکاری با شیخ مؤسس را پذیرفت، برخی نزدیکان، از جمله برادرش سید محمدمهدی …
Read More »امام موسی صدر عناوینی نو در رسالههای فقهیاش مطرح میکند/ نظر ایشان درباره ترور یکی از بهترین تحلیلها بین متفکرین اسلامی است
برخی روشنفکرها ظاهرا علاقه ندارند بشنوند یا اطلاع پیدا کنند که امام صدر فقیه است. اگر کسی میخواهد در بحث حقوق ملت و دولت و حقوق زنان وارد شود و بعد به دین نسبت بدهد، باید مقدمات لازم را برای استنباط طی کرده باشد مخصوصا کسی که میخواهد رای جدید بدهد، اگر او مجتهد و فقیه نباشد نظر او اعتبار …
Read More »کتاب السیر، ادبیاتی غائب در فقه شیعی/ حسن انصاری
شبکه اجتهاد: در فقه اهل سنت از همان سده دوم قمری در کوفه و مدینه و به ویژه شام ادبیاتی فقهی در عرصه مسائل مربوط به حکومت و وظائف سیاسی و فقهی حاکم شکل گرفت که خیلی زود ادبیات آن تحت عنوان کتاب السیر شناخته شد. از محمد نفس زکیه روایاتی تحت عنوان کتاب السیر در منابع زیدی باقی مانده. …
Read More »حوزه بعد از شهید صدر دوباره نابغهای را از دست داد/ سیاست مانع از مردمی شدن مرجعیت ایشان شد/ آیتالله جنّتی، بیست سال پیش، به مرجعیت ایشان شهادت داد
اختصاصی شبکه اجتهاد: درگذشت آیتالله هاشمی شاهرودی، تأسف شدیدی را در میان روحانیون و حوزههای علمیه به دنبال داشت. او علاوه بر شخصیت سیاسی، جایگاه علمی در حوزه علمیه قم و نجف داشت که هیچ کس را یارای تشکیک در آن نبود. در این رابطه با حجتالاسلام والمسلمین سید صمصامالدین قوامی، استاد خارج فقه حوزه علمیه قم گفتگو کردیم. رئیس …
Read More »آیتالله سید صدرالدین صدر به روایت فرزندش، سید رضا صدر
قلبی بود که تنها مغز متفکر جامعه روحانیت و حوزههای علمیه بود. قلبی بود که در زمان توانایی دست جامعه روحانیت بود. هرچه بود به سوی آن میکشید و هرچه زیان بود از آن میراند. هر جا دانشمندی بود، به سوی حوزهاش میخواند و از او نگهداری میکرد. وقتیکه زمام حوزه را در دست گرفت، عدد علما و فضلا و …
Read More »«وارث صدر» و راهی که طی نشد/ مصطفی دُرّی
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیتالله هاشمی شاهرودی، اگرچه در محافل سیاسی، به ریاست قوه قضائیه و مجمع تشخیص مصلحت نظام مشهور بود، اما در مجامع علمی، او را به عنوان شاگرد برجسته شهید صدر و به تعبیری، «وارث» علمی او میشناختند. خود آیتالله نیز از این عنوان اباء نداشت و هم اساس درس خارج اصول فقه خود را بر طبق مباحث …
Read More »مقصد اصولی شهید صدر را باید از «بُحوث فی علم الاصول» فهمید/ آیتالله شاهرودی در نظام اقتصادی و نظام حقوقی اسلام صاحبنظر بود/ میفرمود حوزه باید یاریدهنده و تقویتکننده نظام و رهبری باشد
شبکه اجتهاد: آیتالله سیدمحمود هاشمی شاهرودی، رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام و عضو مجلس خبرگان رهبری پس از عمری مجاهدت در عرصهی علمی و سیاسی، شامگاه دوشنبه ۱۳۹۷/۱۰/۳ دار فانی را وداع گفت. رهبر انقلاب اسلامی در پی ارتحال ایشان پیام تسلیتی صادر کردند که در بخشی از آن آمده است: «ایشان استادی بزرگ در حوزهی علمیهی قم و …
Read More »«فقیه معاصر»؛ جایگاه فقهی آیتالله هاشمی شاهرودی از نگاه شاگردان
شبکه اجتهاد: چهرههای علمی که وارد عرصه سیاست میشوند؛ معمولاً اعتبار و خدمات علمیشان، آنطور که باید و شاید مورد توجه قرار نمیگیرد. یکی از این چهرهها مرحوم آیتالله سیدمحمود هاشمی شاهرودی است. در این گزارش قصد داریم به نقل از برخی شاگردان ایشان، جایگاه علمی و فقهی این فقیه برجسته را بازشناسی کنیم. مهمترین اساتید آیتالله شاهرودی، امام خمینی …
Read More »مراسم رونمایی از کتاب «تحریرالاصول» به قلم آیتالله جوادی آملی
شبکه اجتهاد: کتاب «تحریرالاصول» تقریر درس خارج اصول امام خمینی(ره) به قلم آیتالله عبدالله جوادی آملی در ۴ مجلد، با حضور معظمله و اساتید و فضلای حوزه علمیه قم در بنیاد اسراء رونمایی شد.
Read More »گفتوگوی منتشر نشده با آیتالله شاهرودی درباره «حوزه نجف»، امام خمینی و آیتالله خویی
هنوز هم ابعاد این فقه حکومتی را نمیدانیم و سعی نکردیم آنها را بیرون بکشیم. فقهی که نظامسازی کند و نظامهای مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، اداری، فرهنگی و… را در جامعه بسازد خیلی فرق میکند با این مسائل خرده و فروع فقهی که در هر مسالهای مطرح میشود… شبکه اجتهاد: آیتالله سیدمحمود هاشمی شاهرودی(ره) در نجف متولد شد و دروس حوزوی …
Read More »پاسخی به یک ادعای واهی/ سیدعلیرضا حسینی عارف
شبکه اجتهاد: سخنران محترم در وصف دروس عالی حوزه گفته است: «فقه بیربط با زندگی، زندگی بیربط با فقه، درس خارجهایی که به جای تئوریزه حکومت و تمدن دینی، عملا فقه سکولار میسازند، فقه فردی، عبادی، طهارت و نجاست. اما درباره اقتصاد، سیاست، بانک و روابط بینالملل حرفی ندارند” و سپس با ادعای اینکه حوزه امروز حرفی برای گفتن ندارد(!) …
Read More »