اجتهاد و اصول فقه

استاد طباطبایی با اشاره به قاعده اولیه در آموزه‌های دینی، گفت: روند مشهور و متعارف در احکام فقهی، عرفی و اجتماعی نزد فقها آن‌گونه است که اصل در آموزه‌های دین قضایای حقیقیه هستند مگر آنکه خارجیه بودن آن اثبات شود و دلیلی بر مقید بودن زمان و مکان داشته باشیم. اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدکاظم طباطبایی، رئیس دانشکده …

رئیس مؤسسه فهیم با تأکید بر اینکه برداشت‌های فقهی با نگاه اجتماعی به فقه متفاوت می‌شوند، گفت: توجه به بازخورد فتاوا یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های فقه اجتماعی است، زیرا در موارد قابل توجهی سبب تغییر در فتاوا شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین کاظم قاضی‌زاده، استاد حوزه علمیه و رئیس مؤسسه فهیم، در نشست علمی «فقه فردی؛ فقه …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم گفت: رسول خدا (ص) وحی را بر اساس اصول محاوره‌ای ارتکازی خودشان بیان فرمود و ما معتقدیم آن اصول ارتکازی محاوره‌ای محکم در عصر رسول و ائمه معصومین تا قیامت تفاوتی ندارد. لذا می‌گوییم هیچ سیره‌ای بالاتر و قوی‌تر و متقن‌تر از جریان سیره پیامبر و ائمه معصومین در استفاده از سیره …

شبکه اجتهاد: کنگره بین المللی و آئین رونمایی آثار سید مرتضی علم الهدی در موسسه دارالحدیث قم برگزار شد. در این آئین، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مروی و ‌‌آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری، تولیت‌‌های آستان قدس رضوی و حضرت عبدالعظیم حسنی، دکتر سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و ‌‌آیت‌الله رضا استادی سخنرانی کردند. همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی گلپایگانی سخنان …

شبکه اجتهاد: آیین رونمایی از آثار کنگره بین‌المللی سید مرتضی علم‌الهدی هم‌زمان با سالروز ولادت امام علی (ع) با حضور آیت‌الله ری‌شهری، رئیس مؤسسه دارالحدیث، حجت‌الاسلام ‌والمسلمین مروی تولیت آستان قدس رضوی، حجت‌الاسلام ‌والمسلمین محمدی گلپایگانی رئیس ‌دفتر رهبر معظّم انقلاب، صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، آیت‌الله رضا استادی، و جمعی از علما، اساتید فضلا و طلاب؛ با پیام …

اختصاصی شبکه اجتهاد: طریق بلاغت: کتاب «نهج‌البلاغه» (یعنی طریق آشکار بلاغت) اثری ارزشمند از معارف ‌دینی، مضامین حدیثی و جلوه‌های ادبی در کلمات امیرمؤمنان علی علیه السلام است که سید رضی ره ـ فقیه و متکلّم و مفسّر زبر دست شیعه و ادیب و شاعر و زبان شناس عربی ـ در سال ۴۰۰ ه.ق. گزینش و تدوین کرده است. مضامین …

مجله «دیده‌بان اندیشه» شماره ۱۸-۱۷ با آثار و گفتاری از رسول جعفریان، ذبیح‌الله نعیمیان، محمدجواد نوروزی، قاسم روانبخش، محمدعلی لیالی،‌ هادی خانیکی، محمدجواد غلامرضا کاشی، موسی نجفی، محسن الویری، محمدجواد ارسطا و ناصر مهدوی در نقد و بررسی پروژه فکری مرحوم داود فیرحی در ۲۹۰ صفحه چاپ و عرضه شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، دو هفته‌نامه تخصصی رصد رویدادهای اندیشه‌ای، …

امام معتقد است فقه می‌تواند تمام معضلات را حل کند و جهان را اداره کند. اما در لابه‌لای عبارت‌ها سه نکته مهم را مورد توجه قرار می‌دهد تا فقه بتواند جهان را اداره کند؛ اول توجه به زمان و مکان است که مربوط به داخل کشور است و باید زمان‌شناس و مکان‌شناس باشیم. دومین نکته، شناخت جهان است و سومین …

شبکه اجتهاد: کمتر کتابی در کلیات علم رجال نوشته شده که در آن اخباری‌ها به عنوان مخالفان علم رجال معرفی نشده‌اند!(۱) در این گونه کتاب‌ها، به شبهات اخباری‌ها پیرامون بی فائدگی و یا حرمت علم رجال پاسخ داده شده است، شبهاتی که بطلان آنها بدون نیاز به هیچ گفتگویی واضح است. این تلقی از اخباری‌ها تلقی رائجی است، لا اقلّ در حوزه‌های …

دانش‌آموخته مرکز تخصصی آخوند خراسانی به تبیین ویژگی‌های آراء شهید صدر در حلقه ثالثه پرداخت و گفت: حلقه ثالثه بهترین کتاب موجود برای آماده‌سازی طلبه برای ورود به مرحله درس خارج و پرورش روحیه انتقادی اوست. طلبه با خواندن حلقه سوم با مبانی اساسی و مشهور در علم اصول آشنا‌‌ می‌شود. و راه پیشرفت همراه با دقت برای وی در مرحله درس …

«چالش‌های بهره‌گیری از عمومات و مطلقات در حل مسائل مستحدثه»، «نظریۀ خطابات قانونی و نقش آن در فقه اجتماعی»، «بازپژوهی حیله شرعی در فقه امامیه و اهل سنت» و «بازخوانی و تعمیم ادله منع اجرای حدود در سرزمین دشمن در جهان معاصر» از جمله آخرین مقالات پژوهشی در «جستارهای فقهی و اصولی» است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جدیدترین شماره‌های فصلنامه …

شبکه اجتهاد: برخلاف دوران قدیم که فتاوای فقها و تغییر و تحول آن مورد توجه زیاد جامعه و نخبگان نبود امروزه فقه زیر ذره‌بین مطالعات رشته‌های مختلف دانشگاهی قرار دارد و از جامعه شناسی دین تا مطالعات تشیع و تاریخ فقه و فقها به‌دقت فتاوا را ملاحظه و ابعاد اجتماعی و تغییر و تحولات آن‌ها را مورد توجه قرار می‌‌دهند …

صدوچهارمین شماره فصلنامه علمی ـ پژوهشی فقه (زمستان ۹۹) به همت پژوهشکده فقه و حقوق و اداره نشریات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شد و مقالات این شماره بر روی سامانه نشریه به آدرس http:jf.isca.ac.ir نمایه گردید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در تازه‌ترین شماره فصلنامه فقه، هشت مقاله علمی – پژوهشی از سوی اساتید و محققان حوزه فقه و …

امام خمینی(ره) را باید یکی از اصلاح گران بزرگ حوزه‌های علمیه و بلکه بزرگ‌ترین آن‌ها دانست و در کردار و گفتار مصلحانه او در باب حوزه‌ها و روحانیون تعمق نمود. منشور روحانیت که پیامی طولانی به روحانیون سراسر کشور از سوی حضرت امام در واپسین ماه‌های زندگانی ایشان است، یکی از مهم‌ترین پیام‌های ایشان و نیز از مهم‌ترین منشورهای چندساله …

برگزیدگان سی‌وهشتمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران معرفی و تقدیر شدند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مراسم پایانی و معرفی آثار برگزیده و شایسته تقدیر سی‌وهشتمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و بیست و هشتمین دوره جایزه جهانی کتاب سال، شنبه دوم اسفند‌ماه با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی، رئیس‌جمهور، سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی …

مؤسسه امام صادق(ع) که از پیشگامان عرصه دیجیتال محصولات خود بوده با همکاری مرکز تحقیقات نور اقدام به نشر مجموعه آثار آیت‌الله جعفر سبحانی و آثاری که در مؤسسه امام صادق(ع) تحقیق و یا نشر شده، در قالب لوح فشرده منتشر نموده است. به گزارش شبکه اجتهاد، در طول تاریخ بسیاری از علماء و دانشمندانی بوده‌اند که در عین نبوغ …

شبکه اجتهاد: پژوهش درباره مذهب «اسماعیلیه» در سال‌های گذشته به دلیل تلاش‌ها و تحقیقات مؤسسه مطالعات اسماعیلی در لندن فزونی یافته و به جنبه‌های گوناگون این مذهب از تاریخ و نسخ خطّی گرفته تا تعلیمات کلامی، تفسیری و… ایشان همواره موضوع پژوهش‌های گسترده قرار داشته است. با این حال به نظر می‌رسد پژوهش‌های انجام شده درباره «فقه اسماعیلیه» و «منابع …

با بررسی صورت گرفته می‌توان برداشت کرد که صحت انتساب به امام معصوم، بررسی نسخه‌های متعدد، توجه به سهو راوی یا کاتب، توجه به تقطیع حدیث از مبانی‌ای است که شیخ حرّ در کتاب وسایل بدان توجه داشته است و موارد فراوانی از آن در کتاب وسایل به چشم می‌خورد. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاع پایان‌نامه سطح سه با …

شبکه اجتهاد: منظور از دین در این گفتار «دین اسلام» و منظور از حکمت «جامعیت متوازن، متعادل و معقول از همه ارزش‌ها» است. سخن گفتن از مقوله‌ای چون «نسبت دین و حکمت» همیشه بایسته و شایسته است و نیاز به مناسبت زمانی خاصی ندارد. لکن پرداخت این جانب به این موضوع به دلیل مطالبی است که جناب آقای دکتر عبدالکریم …

استاد مبلغی ضمن تبیین تفاوت قاعده و نظریه فقهی تصریح کرد: نظریه، روحی را بازنمایی می‌کند که این روح در کالبد فقه حضور دارد لذا از رهگذر منطق نظام‌واره فقهی که نظریه آن را کشف می‌کنید می‌توانید نوع تعامل و مواجهه شریعت با واقعیت و پدیده‌ها را به دست بیاورید. به گزارش شبکه اجتهاد، همایش علمی «فقه نظام‌ساز»، با سخنرانی …

بسیاری از انسان‌ها به جهت اعتقاداتی که دارند یا اخلاق، فرهنگ و آدابی که ملتزم به آن هستند نمی‌خواهند حداقل در شرایط عادی به دروغگویی مبتلا گردند اما به واسطه ناآگاهی از مصادیق جدید کذب یا بی توجهی بدانها ناگاه خود را آلوده به آن می‌‌یابند یا مع الاسف حتی پس از تأثیرگذاری آن و تزلزل پایه‌های زندگی باز هم …

یکی از مهم‌‌ترین ابواب اصول، مباحث الفاظ است و نقش بسزایی در اجتهاد دارد. این پژوهش باهدف آشنایی با نظرات اصولی علامه، در خصوص مباحث الفاظ و تبلور آن‌‌ها در نظریات فقهی ایشان با محوریت کتاب ارزنده تذکره الفقهاء صورت گرفته است. به گزارش شبکه اجتهاد، پایان‌نامه سطح سه فرزانه اکبری با عنوان «اندیشه‌های اصولی علامه حلی(ره) در باب مباحث …

استاد علی‌اکبر رشاد با تأکید بر اینکه علوم انسانی بدون فقه و فقه بدون علوم انسانی ناقص و ناکارآمد است، تصریح کرد: یکی از ضروریات دوره معاصر افزوده شدن ابواب فقه از ۵۲ باب به ۱۵۰ باب است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیین اختتامیه همایش ملی «بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و توسعه علوم انسانی» شامگاه سه‌شنبه، با حضور استاد …

کرسی ترویجی «عرضه و نقد ایدۀ علمی روش‌شناسی فقهی شهید سید محمدباقر صدر» ۳۰ بهمن‌ماه با ارائه حجت‌الاسلام ‌والمسلمین علی رحمانی(عضو هیئت علمی و مدیر مرکز تخصصی آخوند خراسانی) و نقد حجت‌الاسلام‌ والمسلمین حسنعلی علی اکبریان (دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی) و حجت‌الاسلام‌ والمسلمین مجتبی الهی خراسانی (استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد) از سوی، پژوهشکده اسلام …

کتاب «عبقری الاسلام»؛ مطالعات و مستندات شیخ عبدالهادی الفضلی از شخصیت و اندیشه شهید سید محمدباقر صدر منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «عبقری الاسلام»؛ مطالعات و مستندات شیخ فضلی از شخصیت و اندیشه شهید محمدباقر صدر از سوی انتشارات «داره الغریین» منتشر شد.  این کتاب در بردارنده تمامی سخنرانی‌ها و کتاب‌های شیخ عبدالهادی الفضلی (ره) در خصوص استادش …

استاد شیخ محمد سند گفت: رکن اعتبار حدیث در نزد شیخ مفید به لحاظ مضمون است نه طرق روایات. صحت در کلام نجاشی، شیخ و ابن غضائری مضمونی است؛ بنابراین صحت از نگاه متقدمان، صحت مضمونی است و نه صحت طریقی. صحت مضمونی، به این معناست که یک گزاره‌ی روایی به قوانین اساسی اسلام (محکمات قرآن و سنت) عرضه شود …

وقتی سخن از تعامل به میان می‌آید ارتباطی دو سویه بین دانش فقه و سایر علوم مراد است؛ بدین معنا که آیا فقه و سایر علوم می‌توانند بر یکدیگر تأثیر داشته باشند؟ این تأثیر تا چه حدی است؟ قلمرو آن تا کجاست؟ و چگونه اتفاق می‌افتد؟ به گزارش شبکه اجتهاد، به همت گروه فلسفه فقه و حقوق پژوهشکده فقه و حقوق …

آیت‌الله جعفر سبحانی به پرسش‌هایی درباره رابطه علم و دین که از سوی مهدی گلشنی، استاد دانشگاه صنعتی شریف مطرح شده، پاسخ داد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر مهدی گلشنی، استاد دانشگاه صنعتی شریف پرسش‌هایی پیرامون «علم و دین» مطرح کرده و از دانشمندان الهیدان در کشورهای مختلف خواستار جواب شده‌ است. این سؤالات همچنین برای چهار حکیم مسلمان معاصر، …

سومین شماره دو فصلنامه علمی تخصصی مصباح الفقاهه به صاحب‌امتیازی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، سومین شماره دو فصلنامه علمی تخصصی مصباح الفقاهه به صاحب‌امتیازی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان و مدیرمسئولی حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمصباح عاملی و سردبیری حجت‌الاسلام والمسلمین سید حمید علوی آزیز منتشر شد. نشریه «مصباح الفقاهه» در راستای گام‌های تحولی معاونت …

استاد حوزه علمیه قم با اشاره به ضرورت برخوردار سازی روش استنباط از عناصر معطوف به شرایط معاصر گفت: برای شکل‌گیری فقه معاصر، معاصر بودن موضوع کافی نیست بلکه لازم است به روش نیز عنصر معاصرت تزریق شود. عناصر معاصرتی برای روش، دست کم چهار عنصر شامل؛ مراجعه به تخصص‌های معاصر در شناخت موضوعات (و در مواردی به مطالعات بینارشته‌ای)، …