یکی از مهمترین ابواب اصول، مباحث الفاظ است و نقش بسزایی در اجتهاد دارد. این پژوهش باهدف آشنایی با نظرات اصولی علامه، در خصوص مباحث الفاظ و تبلور آنها در نظریات فقهی ایشان با محوریت کتاب ارزنده تذکره الفقهاء صورت گرفته است. به گزارش شبکه اجتهاد، پایاننامه سطح سه فرزانه اکبری با عنوان «اندیشههای اصولی علامه حلی(ره) در باب مباحث …
Read More »اجتهاد و اصول فقه
پیشنهاد افزایش ابواب فقه به ۱۵۰ باب از سوی استاد رشاد/ فقه و علوم انسانی بدون یکدیگر ناقص هستند
استاد علیاکبر رشاد با تأکید بر اینکه علوم انسانی بدون فقه و فقه بدون علوم انسانی ناقص و ناکارآمد است، تصریح کرد: یکی از ضروریات دوره معاصر افزوده شدن ابواب فقه از ۵۲ باب به ۱۵۰ باب است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیین اختتامیه همایش ملی «بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و توسعه علوم انسانی» شامگاه سهشنبه، با حضور استاد …
Read More »روش شناسی فقهی شهید سید محمدباقر صدر
کرسی ترویجی «عرضه و نقد ایدۀ علمی روششناسی فقهی شهید سید محمدباقر صدر» ۳۰ بهمنماه با ارائه حجتالاسلام والمسلمین علی رحمانی(عضو هیئت علمی و مدیر مرکز تخصصی آخوند خراسانی) و نقد حجتالاسلام والمسلمین حسنعلی علی اکبریان (دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی) و حجتالاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی (استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد) از سوی، پژوهشکده اسلام …
Read More »مطالعات و مستندات شیخ الفضلی از «شهید صدر» کتاب شد
کتاب «عبقری الاسلام»؛ مطالعات و مستندات شیخ عبدالهادی الفضلی از شخصیت و اندیشه شهید سید محمدباقر صدر منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «عبقری الاسلام»؛ مطالعات و مستندات شیخ فضلی از شخصیت و اندیشه شهید محمدباقر صدر از سوی انتشارات «داره الغریین» منتشر شد. این کتاب در بردارنده تمامی سخنرانیها و کتابهای شیخ عبدالهادی الفضلی (ره) در خصوص استادش …
Read More »عرضه روایات بر سنت/ روش مضمون اجتهاد پرور است و روش طریق سطح نگر/ بحث سندی و طریقی و رجالی مهم است؛ اما نه بهاندازهی بحث مضمونی
استاد شیخ محمد سند گفت: رکن اعتبار حدیث در نزد شیخ مفید به لحاظ مضمون است نه طرق روایات. صحت در کلام نجاشی، شیخ و ابن غضائری مضمونی است؛ بنابراین صحت از نگاه متقدمان، صحت مضمونی است و نه صحت طریقی. صحت مضمونی، به این معناست که یک گزارهی روایی به قوانین اساسی اسلام (محکمات قرآن و سنت) عرضه شود …
Read More »تعامل فقه و علوم دیگر در موضوعشناسی فقهی
وقتی سخن از تعامل به میان میآید ارتباطی دو سویه بین دانش فقه و سایر علوم مراد است؛ بدین معنا که آیا فقه و سایر علوم میتوانند بر یکدیگر تأثیر داشته باشند؟ این تأثیر تا چه حدی است؟ قلمرو آن تا کجاست؟ و چگونه اتفاق میافتد؟ به گزارش شبکه اجتهاد، به همت گروه فلسفه فقه و حقوق پژوهشکده فقه و حقوق …
Read More »پاسخ آیتالله سبحانی به پرسشهای مهدی گلشنی درباره رابطه علم و دین
آیتالله جعفر سبحانی به پرسشهایی درباره رابطه علم و دین که از سوی مهدی گلشنی، استاد دانشگاه صنعتی شریف مطرح شده، پاسخ داد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر مهدی گلشنی، استاد دانشگاه صنعتی شریف پرسشهایی پیرامون «علم و دین» مطرح کرده و از دانشمندان الهیدان در کشورهای مختلف خواستار جواب شده است. این سؤالات همچنین برای چهار حکیم مسلمان معاصر، …
Read More »سومین شماره نشریه مصباح الفقاهه انتشار یافت
سومین شماره دو فصلنامه علمی تخصصی مصباح الفقاهه به صاحبامتیازی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، سومین شماره دو فصلنامه علمی تخصصی مصباح الفقاهه به صاحبامتیازی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان و مدیرمسئولی حجتالاسلام والمسلمین سیدمصباح عاملی و سردبیری حجتالاسلام والمسلمین سید حمید علوی آزیز منتشر شد. نشریه «مصباح الفقاهه» در راستای گامهای تحولی معاونت …
Read More »چیستی، الزامات و اقتضائات روشی فقه معاصر
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به ضرورت برخوردار سازی روش استنباط از عناصر معطوف به شرایط معاصر گفت: برای شکلگیری فقه معاصر، معاصر بودن موضوع کافی نیست بلکه لازم است به روش نیز عنصر معاصرت تزریق شود. عناصر معاصرتی برای روش، دست کم چهار عنصر شامل؛ مراجعه به تخصصهای معاصر در شناخت موضوعات (و در مواردی به مطالعات بینارشتهای)، …
Read More »کاربردهای مذاق شارع در کتاب جواهرالکلام
این پژوهش با مبنا قراردادن کتاب جواهرالکلام، در صدد ارائه و بررسی نمونههای کاربردی مذاق شارع است. تجمیع و گردآوری فتاوای فقهی در این کتاب، زمینه گام بعدی؛ یعنی بررسی صحت و سقم استنباطهای فقهی صاحب جواهر را فراهم میآورد. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاعیه پایان نامه سطح سه حجتالاسلام سید رسول حسینی یگانه با عنوان «بررسی کاربردهای مذاق …
Read More »فقاهت مقارن در کشاکش ضرورت و انکار/ ابوالقاسم علیدوست
شبکه اجتهاد: پرسش این است آیا باید فقاهت ما با تراث اهل سنت مقارنه بشود یا نه؟ عدهای به شدت منکر این مقارنه هستند. در حوزه قم، برخی میگویند اصولاً پرداختن به اینها پرداختن به باطل و ضایع کردن وقت طلاب است. البته میگویند چون ما در تراث دینیمان روایت داریم که روایات مخالف عامه را بر روایت موافق عامه ترجیح …
Read More »طرح حلقههای علمی، از موفقترین طرحهای دفتر تبلیغات بود/ بسیاری از پژوهشگران و اساتید فعلی حوزه، خروجی حلقه افق هستند/ از هویت دادن به طلبه تا ایجاد فضای آزاداندیشی
اختصاصی شبکه اجتهاد: طرح نشستهای هماندیشی مراکز تربیت محقق با عاملیت موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا «ع» از سال ۱۳۹۸ با سفارش میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی و با هدف استفاده از ظرفیت معاونین پژوهش مراکز تخصص سطوح عالی کشور، آغاز به کارکرد و جلساتی هم به بررسی آسیبها و چالشهایی درزمینه تربیت محقق برگزار شد. جلسه حاضر، …
Read More »اجتهاد روشمند یکی از دغدغههای رهبر انقلاب است/ لزوم توجه به روششناسی در کوتاه کردن فرایندهای استنباطی
مسئول مرکز نخبگان و استعدادهای برتر حوزه علمیه خراسان با تأکید بر این موضوع که نظامات دموکراسی تفاوت جوهری با نظام سیاسی اسلامی دارند، گفت: فقهای حکومت نگر با اجتهاد پاسخگو باید از برداشتهای شخصی خارج شوند و اجتهاد روشمند که یکی از دغدغههای مقام معظم رهبری است را، تدوین کنند. همچنین معاون آموزش حوزه علمیه خراسان، بیان کرد: وجود …
Read More »واکاوی پویایی فقه از رهگذر مقاصد شریعت در «پژوهشنامه متین»
هشتاد و ششمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «پژوهشنامه متین» به صاحبامتیازی پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «تدوین الگوی توسعه سرمایه اجتماعی در دانشگاهها با تأکید بر دیدگاه امام خمینی(ره)»، «پویایی فقه از رهگذر مقاصد شریعت با نظری بر آرای امام خمینی(ره)»، «قانون حاکم بر وصیت در …
Read More »ظرفیت شناسی علم اصول در تولید علوم انسانی/ علیرضا اعرافی
شبکه اجتهاد: علم اصول یکی از مهمترین علوم اسلامی است که شاید بالندگی و پویایی او در بین علوم اسلامی در قله باشد. در مورد ظرفیتشناسی علم اصول، چند سؤال اساسی مطرح میباشد: ۱- مبانی علم اصول در بحثهای علوم انسانی چه تأثیری میتواند داشته باشد؟ ۲- روش شناسی علم اصول چه دستاوردهایی در مباحث علوم انسانی خواهد داشت؟ ۳- …
Read More »آیتالله گلپایگانی در فتوا به قول مشهور اهمیت میداد/ خلاف شرع را میدید بازگو میکرد/ بیشترین تأیید را از نظام داشت و بیشترین کمک را به امام (ره) کرد
آنچه در درس آیتالله گلپایگانی نمود داشت، گاهی مسئلهای را دنبال میکرد و پس از بررسی اقوال و ادله، نظرش بهجایی منتهی میشد، منتهی میگفت این قول، خلاف مشهور است. چون رأی خود را خلاف مشهور میدید، خیلی برایش مشکل بود که خلاف آن فتوا بدهد، لذا احتیاط میکرد. از این جهت احتیاطهایی که در حاشیه عروه و وسیله النجاه …
Read More »نقد فرضیه عرفى شدن دین
شبکه اجتهاد: عرفى شدن دین یا فقه، نخستین بار در غرب و نسبت به دین مسیحیت مطرح شد. پس از انقلاب اسلامى ایران و حاکمیت احکام و قوانین اسلامی در جامعه، عدهاى به این فکر افتادند که چگونه مىتوان فقه یا دین را در جامعه عرفى کرد؟ پیش از ورود به بحث ذکر این نکته ضروری است که بررسی سیره …
Read More »تخصصی شدن فقه، اتقان بیشتر در ابواب را رقم میزند/ موفقیت نظام اسلامی به موفقیت در نظریات فقهی گره خورده است
ضرورت راهاندازی مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی در واقع تربیت نیرویهای ممحض و متخصص در ابواب مختلف فقهی است. اگر فقه تخصصی شد، قهراً از هر باب، علم در آن متقنتر، عمیقتر و با ژرفنگری بیشتری مورد نگرش، بحث و مداقه قرار میگیرد و در نتیجه اتقان مباحث بالا میرود. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «جایگاه فقههای تخصصی …
Read More »موفقیتهای دارالحدیث در توسعه حدیثپژوهی در کشور
رئیس مؤسسه دارالحدیث با بیان اینکه توفیقات فعالیتهای حدیثپژوهی و ایجاد مؤسسه دارالحدیث فقط مدیون عنایت و لطف خداوند است، گفت: امروز متون حدیثی دانشگاهها به حوزه و دارالحدیث سپرده شده است. ۲۲ اثر به عنوان کتاب درسی در دانشگاهها تدریس میشود و وزارت علوم، هم بحث تدوین متون درسی حدیثی را به دانشگاه قرآن و حدیث سپرده است. به …
Read More »رونمایی از نسخ مکاسب و صلاه به خط شیخ مرتضی انصاری
همزمان با روز بزرگداشت شیخ مرتضی انصاری، در هفتاد و دومین برنامه سهشنبه های علمی فرهنگی آستان قدس رضوی دو نسخههای خطی مکاسب و صلاه، به خط شیخ مرتضی انصاری معرفی و رونمایی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، مرکز نسخ خطی سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، دارای مصاحف شریف و نسخه های خطی بسیار ارزشمندی در …
Read More »فراخوان مقالات همایش ملی «اجتهاد عقلگرا» در هشت محور
فراخوان مقالات همایش ملی اجتهاد عقلگرا (نقش عقل در استنباط علوم اسلامی و انسانی) به همت گروه کلام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد؛ حجتالاسلام دکتر محمدحسن قدردان قراملکی عضو هیأت علمی گروه کلام پژوهشکده حکمت و دین پژوهی و دبیر علمی همایش ضمن اعلام این خبر گفت: همایش ملی اجتهاد عقل گرا به همت …
Read More »بررسی و تحلیل مبانی مشروعیت «ولی عرفی» در فقه
یکی از نهادهای پربسامد که در ابواب مختلف فقهی مورد توجه است، نهاد «ولایت» است. از میان مصادیق ولی، «ولی عرفی» کمتر مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و علاوه بر ضرورت تبیین ماهیت، بررسی ادله مشروعیت ولایت آن نیز امری لازم است. بر این اساس پرسش اصلی پژوهش آن است که مبانی مشروعیت ولی عرفی چیست؟ شبکه اجتهاد: …
Read More »امام موسی صدر با شاه ملاقات کرده است!
نشریه «عهد» در شمارهی جدید خود با آثار و گفتاری از محمدعلی مهتدی، مهدی فیروزان، مهدی چمران و شریف لکزایی؛ به واکاوی شخصیت و اندیشه امام موسی صدر پرداخته است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، شصت و هشتمین شماره دوهفته نامه علمی-فرهنگی «عهد» ویژه واکاوی سیره و اندیشه امام موسی صدر به همت خانه طلاب جوان قم منتشر شد. در این …
Read More »غربیها چون آزادی جنسی دارند آیه ضرب را نمیفهمند!/ اطلاقات احکام زنان، زمانی هم هستند/ فرقی بین احکام مستخرج از قرآن و احکام مستخرج از روایات وجود ندارد
در بحث نشوز که آیه ضرب داریم، آیه ضرب را غربیها نمیتوانند بفهمند، چون آنها آزادی جنسی دارند. کسانی که آزادی جنسی را به رسمیت بشناسند بحث نشوز را نمیفهمند. بحث نشوز قسمتی از آن نظام است که نسبت به تامین نیاز جنسی حساسیت دارد و نسبت به انحرافات جنسی، حساس است. مرد و زن هیچکدام نمیتوانند نیاز جنسیشان را …
Read More »از «لزوم توجّه توأمان اجتهاد نوع اول و دوم در حوزه علمیه» تا «تدوین زیست بومها و الگوریتمهای احکام و مفاهیم اسلامی»
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان با تأکید بر لزوم تلاش روزافزون در بارور شدن اجتهاد نوع اول در حوزههای علمیه، تصریح کرد: باید اجتهاد نوع اول در حیطهها و مسألههای جدید انجام شود و به روز رسانی در احکام را داشته باشیم، اما باید در کنار آن اجتهاد، اجتهاد نوع دوم را هم در حوزههای علمیه شروع کنیم و طلبهها …
Read More »نسخ، اصلی تربیتی و جاری در فقه
امامی پناه با بیان اینکه نسخ؛ روشی عقلایی، تربیتی و فرا زمانی است، گفت: یکی از آسیبهایی که فقه و اصول هیچ گاه از آن مصون نبوده، نگاه تعبدی و توقیفی به آن است. کمتر دیده میشود که قبل از مواجهه با یک پدیده و سوال فقهی و اصولی به سنخ شناسی آن مسأله بپردازیم و ببینیم آیا مسأله ما …
Read More »چرا دفتر فقه معاصر راهاندازی شد؟
دفتر فقه معاصر به دنبال این است که مسائل مورد ابتلاء در عصر حاضر که با زندگی بشر عجین شده است را در کتب درسی حوزه بگنجاند تا طلاب و دانش پژوهان در مرحله سطح با آنها و فروعات و ادله آنها آشنا شوند و پس از آن خود به خود در درسهای خارج هم مطرح میشود، زیرا بسیاری از …
Read More »تمدن نوین اسلامی را میتوان «تمدن فقهی» نامید/ نقد و بررسی کتاب «فهم فقهی و سیاست معاصر»
لکزایی ضمن اشاره به اهمیت دانش فقه در تمدن نوین اسلامی تصریح کرد: فقه همواره یک دانش راهبردی در میان مسلمانان بوده و وظیفه تعیین راهبردها و تعیین اولویتها و تعیین تکلیف نسبت به تزاحماتی که در سطح فردی اجتماعی و سیاسی پیش میآید تماما بر عهده فقه است. این فقه است که اگر زنده باشد و مستقر باشد میتوانیم …
Read More »توصیه به دخالت ندادن فلسفه در فقه منطقی نیست
استاد پردیس فارابی دانشگاه تهران با بیان اینکه توصیه به دخالت ندادن فلسفه در فقه منطقی نیست، گفت: تمام دانشهایی که در علم اصول دخالت دارند با واسطه در فقه نیز دخالت دارند. به گزارش شبکه اجتهاد، مطلبی در شبکههای اجتماعی نشر یافته است که دیدگاه فقیهی را در باب تأثیر فلسفه در فقه منعکس میکند که «فلسفه برای فهم …
Read More »روش فهم عمومی متون دینی با رویکرد روانشناختی
هدف این کتاب ارائه روشی برای فهم متون دینی با رویکرد روان شناختی است. از یک منظر این نوع مباحث، دو لایه متفاوت دارد: یکی روش فهم عمومی متون دینی که در کتاب حاضر به نام روش فهم عمومی متون دینی با رویکرد روانشناختی ارائه شده است؛ و دیگری روش فهم روانشناختی متون دینی که در اثری مستقل با همین …
Read More »