بایگانی برچسب: انتخاب سردبیر

دقت کنید مجلس بما هو مجلس بدون مبانی فقهی مسلم و بدون فتاوای مشهور نمی‌تواند قانون وضع کند. اگر بدون این هماهنگی قانونی وضع شود بعد فقیه بزرگواری در درس خارج این قانون را حرام اعلام کند، قانون به سرانجام نخواهد رسید.

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین سید منیرالدین الخباز القطیفی، اگرچه در محافل علمی، به جهت نگارش تنها تقریر اصولی آیت‌الله سیستانی شهره است، امّا او علاوه بر آن تقریر ناتمام یک‌جلدی، سال‌هاست که به تدریس خارج فقه و اصول در حوزه علمیّه قم پرداخته و از اساتید تراز اوّل این حوزه به شمار می‌آید.

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام‌ والمسلمین محمدعلی خادمی کوشا، مدیر گروه «دانش‌های وابسته به فقه»، در پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی است.

در دوره‌ای که بابیت و بهائیت در ایران شکل می‌گیرد چرا مرحوم شیخ باید ذهن حوزه نجف و به تبع آن ذهن مابقی حوزه‌ها را صرف مثلا مقدمه واجبی کند که خود ایشان در اول بحث مقدمه الواجب ثابت می‌کند که هیچ فایده‌ای ندارد؟ این یک اشتباه است و همین می‌شود که حوزه نجف درون‌گرا می‌شود.

معنویت فقه را از خشکی درمی‌آورد و به آن جذابیت داده و بر طراوت آن می‌افزاید. چرا در جامعه نسبت به تقیدات مذهبی سستی دیده می‌شود؟ چون جنبه باطنی و شیرینی که بوده الآن در فقه وجود ندارد و خشک است، لذا جاذبه‌اش را از دست می‌دهد.

اختصاصی شبکه اجتهاد: دکتر آنطوان بارا نویسنده، روزنامه‌نگار و اندیشمند مسیحی در بخش دوم گفت‌وگوی اختصاصی با «اجتهاد»، به برخی نوشتارهای غربی در خصوص حماسه کربلا اشاره کرده و برای اولین بار بخش‌هایی از واقعۀ عاشورا را از زبان نویسندگان غربی به خوانندگان ارائه می‌دهد، علاوه بر آن با نگرشی به تفسیر بر بخش‌هایی از کتاب مقدس معتقد است که در کتب آسمانی به وضوح کربلا و عاشورا پیش‌بینی شده و انبیاء بزرگ الهی «حسین بن علی» (علیه‌السلام) را احیاگر دین نیای خود؛ یعنی محمد بن عبدالله (صلی الله علیه و آله و سلم) دانسته‌اند.

با توجه به بررسی منابع روایی در دوره‌های گوناگون به‌روشنی می‌توان گفت نقل روایات نشانه‌ها، فرازوفرودهای پردامنه‌ای را پشت سرنهاده است. برخی بر پایه‌ی انگیزه‌هایی، به نقل این روایات اقدام و برخی روایات را نقل نکرده‌اند. تفاوت در شمار روایات نقل‌شده در این آثار، گویای این مدعاست.

اختصاصی شبکه اجتهاد: مرکز الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی، در سال ۱۳۹۰، با دستور رهبری آغاز به فعالیت نمود. این مرکز که باهدف پی‌ریزی الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی و گامی آغازین برای طرح‌ریزی تمدن اسلامی، تأسیس‌شده است، دارای گروه‌های علمی و اندیشکده‌های مختلفی است.

این نظریه خیلی آرمانی است!/ برخی معتقدند دین، موجب بی‌ثباتی است، حال چگونه می‌تواند منشأ وحدت باشد؟!/ باید متاتئوری از تئوری جدا شود.

ما می‌توانیم در حوزه علوم انسانی و علوم سیاسی و در نتیجه علوم و مکاتب امنیتی از دو الگوی کلان فکری استفاده کنیم. یکی الگوی متعالیه و یکی الگوی متدانیه. الگوی متعالیه یعنی برای انسان محتوا و ابعاد روحانی قائل است و غیر از عالم ماده قائل به عالم مثال و عوالم بالاتر هم هست اما الگوی متدانیه دنیاگرا هستند و انسان را منحصر در وجه مادی می‌دانند.

علمای عامه که به ظنون و استحسانات اخذ می‌کنند مورد تائید ما نیستند. لذا ما در جای خود ذکر کردیم که قول به مصالح‌مرسله در استنباط احکام اگر به مصالحی که در یک دلیل عام ذکر شده ولو در دلیل خاصی ذکر نشود، منتهی بشود اشکالی ندارد، اما اگر به مصالحی ختم شود که نه دلیل عام و نه دلیل خاصی بر آن وجود ندارد نمی‌توان به آن اخذ کرد. چون این کار همان اخذ به ظن است که ما از آن نهی شده‌ایم.

اختصاصی شبکه اجتهاد: بسیاری از اصولیون درگذشته و حال، باب انفتاح علم را مسدود دانسته و نظریه انسداد را اختیار کرده‌اند. از طرفی، طرح‌ریزی تمدن اسلامی، مستلزم فهم بایسته‌های آن از منابع دینی است.

اختصاصی شبکه اجتهاد: پیام نهضت حسینی فراتر از جهان اسلام رفته و پیروان ادیان دیگر نیز شیفتۀ مرام آزادگی و آزاده خواهی حسین بن علی (علیه‌‍السلام) بوده و از منظر خود به زیبایی‌های عاشورا نگریسته‌اند.

علم اصول فقه فقط برای استنباط فقهی لازم است یا برای استنباط و اجتهاد در همه معارف لازم است؟ آیا اصول فقه فقط منطق کافی برای فقه است یا برای تمام علوم اسلامی به عنوان منطق کافی استفاده می‌شود؟

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام‌ والمسلمین علی شفیعی، از پژوهشگران و مدرسین حوزه علمیه مشهد و مدیر گروه فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی است. با وی از تعارض بین عزاداری امام حسین (ع) و ایذاء مؤمنین سخن گفتیم. او معتقد است نه تنها حرمت ایذاء مؤمن مقدم بر اقامه عزا است، بلکه اموری از این قبیل، نوعی دین زدگی و ایجاد فاصله بین آموزه های دینی و نسل جوان را موجب می گردد.

اختصاصی شبکه اجتهاد: مدیریت پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان، ابتدای سال ۱۳۹۵، با اخذ مجوز رسمی از وزارت علوم، به پژوهشکده اسلام تمدّنی، ارتقا یافت و به یکی از معدود مراکزی تبدیل شد که تخصّصا به مباحث علمی حول محور «اسلامی تمدّنی» می‌پردازد. با دکتر سید علیرضا واسعی، مدیر پژوهشکده و پژوهشگر قدیمی علوم اسلامی، از توفیقات و کاستی‌های پژوهشکده و برنامه‌های آن برای آینده سخن گفتیم.

اختصاصی شبکه اجتهاد: معنا و گستره فقه تمدنی به عنوانی اصطلاحی نوپدید، هنوز در میان متفکرین اسلامی، به‌روشنی تبیین نشده است. یکی از نکات ابهام در مفهوم این واژه، تفاوت آن با فقه حکومتی و نسبتش با این فقه است.

ارسطا: رهبر معظم انقلاب در سال ۹۰ در جمع مردم کرمانشاه تأکید کردند که «رهبری در کار قوای سه گانه نه دخالت می‌کند و نه می‌تواند که دخالت بکند» که همین سخن بویژه این که «نمی تواند دخالت کند» نیز دلیلی مستحکم بر ولایت داشتن رییس جمهور است.

اختصاصی شبکه اجتهاد: محرم و عاشورا که فرا می‌رسد، نزاع قدیمی بین شور و شعور حسینی نیز آغاز می‌گردد؛ اینکه شور بر شعور مقدم است یا بالعکس. حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی آملی اما نظر دیگری دارد. او این نزاع را از منظر عقل و نقل، به قضاوت می‌نشیند. مدیر مؤسسه اسراء، در گفتگو با اجتهاد، از معقولیت و مقبولیت قیام امام حسین (ع) گفت، دو امری که اگر هر یک نبود، این قیام ابتر می‌ماند.

اختصاصی شبکه اجتهاد: حسین علیه السّلام خطاب به برادرش محمد بن علی معروف به محمد حنفیه آخرین وصیت های خود را نگاشت و در آن وصیّت، فرمود: «اِنَّما خَرَجْتَ لِطَلَبِ الاِصْلاحِ فی اُمَّهِ جَدّی مُحَمَّد - ‎صلّی‎الله علیه و آله وسلّم‎- اُریدُ اَنْ آمَرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ اَنْهی عَنِ الْمُنْکَرِ وَ اَسیرُ بِسیرَه جَدّی وَ اَبی عَلِی ابْنِ اَبی طالِب...».

چگونه می‌توان فهم اجتهادی نسبت به این واجب الهی را در عصر حاضر بازگرداند و ذهنیت و تصویر منفی‌ای که از آن در اذهان شکل گرفته را تصحیح کرد اصلاح کرد. زیرا این واجب الهی که در روح خود دارای یک ارزش اخلاقی والاست، در اذهان عموم مردم به امری قهری، سلبی و پلیسی تبدیل شده است.

فقه مقارن ما اصول فقه ندارد. فقه مقارن در زمان سید مرتضی و شیخ طوسی بوده و به قدرت هم بوده است. امروزه نه فقه مقارن به معنای تقارن بین فقه شیعه و سنی و نه بین فقه و حقوق به طور شایسته وجود ندارد و البته اصول فقه آن هم وجود ندارد. چرا فقه مقارن ما در برابر فقه سنی قوی نیست، به دلیل اینکه اصول فقه آن منقح نشده است.

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر رسول جعفریان، استاد دانشگاه تهران و پژوهشگر حوزه دین و تاریخ، که امسال به سفر حج تمتع مشرف شده بود، سفرنامه‌ای نگاشته است که از فرارویتان می‌گذرد.

نظریه تصمیم، برای سنجش اینکه کدام رفتار معقول‌تر است، "سود مورد انتظار" از هر رفتار را محاسبه می‌کند. سود مورد انتظار از هر رفتار تابعی است از احتمال‌هایی که شخص به نتایج ممکن آن رفتار اسناد می‌دهد، و نیز درجه اهمیت محتمل‌ها.

پیشنهاد ما این است که بحث‌های استظهارات لفظی در یک ساختار جدید بر اساس شناخت منشأ ظهور تدوین شود. قرائن و تمامی اقسام آن را بگوییم، هفت نوع تقسیم توسط فقها گفته شده است. این هفت نوع تقسیم در یک تقسیم بندی و ساختار تدوین شود و به کارکرد قرینه و میدان اثرگذاری آن نیز اشاره کنیم. شاید این سوال پیش بیاید که ارائه این تقسیم چه تأثیری در قرینه‌شناسی دارد؟

در فلسفه اصول حدود ۲۳ محور را به‌عنوان محورهای اصلی دانش فلسفه اصول پیشنهاد می‌کنم. از این ۲۳ محور، محورهای اول تا یازدهم مربوط به مباحث وراعلمی هستند و باقی محورها مربوط به مباحث ورامسائلی این دانش قلمداد می‌شود. اکثر محورهای مذکور، مربوط به مباحث تصدیقیه فلسفه علم اصول هستند، هرچند که علاوه بر مباحث تصدیقیه، مباحث تصوریه هم قهراً بیان می‌شود.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار رئیس و اعضای دوره‌ی جدید مجمع تشخیص مصلحت نظام، مجمع را از ابتکارات با ارزش امام بزرگوار خواندند و با اشاره به سه وظیفه‌ی مهم این نهاد یعنی «تشخیص مصلحت»، «مشاورت در تعیین سیاست‌های کلی» و «ارائه‌ی راه‌حل در معضلات کشور» تأکید کردند: مجمع باید صد در صد انقلابی، فکر و عمل کند و انقلابی باقی بماند.

رهبر انقلاب در ابتدای جلسه درس خارج فقه درباره فجایع میانمار گفت: دنیای امروز، دنیای ظلم است و جمهوری اسلامی باید این افتخار را برای خود حفظ کند که علیه ظلم در هر نقطه از جهان، چه در مناطق اشغالی توسط صهیونیست‌ها، چه در یمن و بحرین و چه در میانمار، موضع صریح و شجاعانه‌ی خود را اعلام کند.

اختصاصی شبکه اجتهاد: «یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِن رَبِّکَ وَإِن لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللّهَ لاَ یَهْدِی الْقَوْمَ الْکَافِرِینَ اى پیامبر! آنچه را از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است، کاملا (به مردم) برسان و اگر (این کار را) نکنى، رسالت خدا را انجام نداده‌ای. خداوند تو را از (خطرات احتمالى) مردم نگاه می‌دارد و خداوند، جمعیت کافران (لجوج) را هدایت نمی‌کند. » «سوره مائده، آیه ۶۷»

اختصاصی شبکه اجتهاد: نخستین وظیفه شما [شیعیان] این است که امیرمؤمنان علی (ع) را بشناسید ودومین وظیفه این است که [آن حضرت را] بشناسانید[۱].