شبکه اجتهاد: در تاریخ معاصر ایران، نهاد ولایت فقیه نه تنها یک رکن سیاسی و دینی، بلکه محور ثبات، هدایت و انسجام ملی در سخت ترین شرایط بوده است. این جایگاه رفیع، با تکیه بر مشروعیت الهی و مردمی، و هوشی سرشار و کم بدیل؛ توانسته است ایران را در برابر طوفانهای سیاسی، امنیتی و نظامی حفظ کرده و آن …
Read More »Tag Archives: حکمرانی
از تسریع و تسهیل فرایند «اجتهاد» تا بهرهوری «حکمرانی» با هوش مصنوعی بومی
در مباحث فقهی، هوش مصنوعی میتواند کمککار یک مجتهد در سیر اجتهاد باشد. ما یک برنامهای داریم تحت عنوان «نجم» یا «ناصر جامع مجتهد» که بیاید جستجوهای معنایی، دستهبندیها و یافتن ادلّهی احکام فقهی را انجام بدهد و ببیند این ادلّهی مرتبط، در کلام فقهای دیگر به چه صورتی آمده است و کارهایی را که یک فقیه مثلاً باید در …
Read More »حکمرانی فقهی و چالش «دولت مدرن»
شبکه اجتهاد: یکی از شان نزول طرح بحث حکمرانی این بود که دانشمندان رشتههای مختلف بویزه علوم سیاسی متوجه شدند که دولت مدرن بیش از حد سنگین شده و نمیتواند به حل مشکلات بپردازد و این سبب نارضایتی مردم در سطوح مختلف میشود لذا به این بحث روی آوردند که بار دولت را باید سبک کرد و این از رهگذر …
Read More »حکمرانی فقهی در عرصه هوش مصنوعی یعنی صیانت از حریم خصوصی افراد
حجتالاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه؛ دبیر شورای عالی انقلاب، در مراسم افتتاحیه مدرسه تابستانه «هوش مصنوعی» که از سوی مؤسسه عالیفقه و علوم اسلامی، برگزار شد، گفت: بعضی از کشورها از این ابزار برای تجسس در زندگی خصوصی افراد استفاده میکنند، در صورتی که در حکمرانی فقهی اینگونه است که از هوش مصنوعی برای صیانت از حریم خصوصی افراد استفاده …
Read More »دولت پژوهی در جهان اسلام
تحلیل ماهیت دولت پیامبر (ص) اهمیت زیادی برای نواندیشی دینی، تجدد سیاسی و اصلاح نهاد دولت در ایران و دیگر جوامع اسلامی دارد، اما اکثر دولتپژوهیها در جهان اسلام، بیآنکه به سیرهٔ حکمرانی پیامبر اکرم (ص) توجه نمایند، به سنّت خلفای راشدین و یا اندیشههای کلامی شیعه ارجاع میدهند و ماجرای سقیفه و سنّت سیاسی مبتنی بر این واقعه را …
Read More »تمام بار معرفتی حکمرانی بر دوش فقه نیست/ حکمرانی عادلانه با حضور آحاد مردم درصحنهها و لایههای حکمرانی است/ در مرحله تنظیمگری و تسهیلگری خلاقیتهای لازم را نداریم
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: حضرت امام میفرماید که فقه در واقع تئوری کامل است؛ یعنی فقه در فرایندهای حکمرانی حضور معرفتی دارد، اما به این معنا نیست که تمام بار معرفتی حوزه حکمرانی بر دوش فقه است. مقام معظم رهبری میفرمایند «حکمرانی بشری و هدفها الهی است»؛ یعنی سیاستگذاریها، هدفگذاریها، نگاه جامع، تعیین مطلوبیتهای جامعه اسلامی، همه الهی …
Read More »حکمرانی نوین، کنکاشی پیرامون هویت و کارکرد حلقههای میانی
مجموعه دو جلدی حکمرانی نوین صورتبندی دیدگاه جمعی از اندیشهورزان انقلاب اسلامی پیرامون هویت و کارکرد حلقههای میانی است که به کوشش سید علیرضا مدرس مصلی و مهدی افراز کنجین از سوی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی باقرالعلوم علیهالسلام به زیور طبع آراسته شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در این اثر دو جلدی موضوعاتی مانند تحول در حکمرانی، دوگانه …
Read More »«حکمرانی اسلامی» در قالب الگوی جمهوری اسلامی
شبکه اجتهاد: میخواهم راجع به «حکمرانی اسلامی» در قالب «الگوی جمهوری اسلامی» صحبت کنم. فراوان پیش آمده که ما قدرتمندانه به لحاظ نظری بحثهای دفاع از اندیشه انقلاب را مطرح میکنیم ولی وقتی عظمت اندیشه انقلاب را مثلاً در مقابل وضعیت اقتصادی یا اخلاقی موجود میگذاریم؛ نمیتوانیم چطور باید توجیه و دفاع کنیم. اندیشه انقلاب حقیقتاً اندیشه بسیار بلند، بینظیر …
Read More »نگاهی به پژوهشهای مسائل فقهی و حقوقی بر محور حکمرانی
اعضای هیات علمی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در نشستی بیش از ۴۰ اثر پژوهشی فقهی و حقوقی بر محور حکمرانی را معرفی کردند. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر اسماعیل آقابابائی در نشست «پژوهشهای مسائل فقهی و حقوقی بر محور حکمرانی» که با حضور برخی اعضای هیات علمی پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ …
Read More »آیا جمهوری اسلامی همانند امام علی(ع) کمربند ایمنی مبارزه با فساد را طراحی کرده است؟/ رشته «فقه مبارزه با فساد» در حوزه علمیه تأسیس شود
ما ابزاری نداریم که اندازهگیری کنیم در دوره امیرالمؤمنین احساس فساد در مردم چقدر بوده، اما با قراینی میتوان فهمید بر اساس آنچه به دست ما رسیده مردم احساس فساد به دستگاه حکومت علوی نداشتند. امیرالمؤمنین (ع) در حوزه پیشگیری، کمربند ایمنی را آنقدر توسعه میدهد که کسی به آن مرز فساد نرسد. معتقدم مبارزه با فساد یک برنامه منسجم …
Read More »جایگاه مردم در حکمرانی اسلامی
در فرآیند شکلگیری «حکمرانی اسلامی» و در ساختارها و کارویژههای آن، «مردم» نقش اساسی دارند. مردم عنصر ذاتی و رکن مقوم حکمرانی اسلامی هستند. بر اساس آیات قرآن، مردم از طریق مشارکت، نظارت و مسئولیت دینی، نقش ذاتی خود را اعمال میکنند. لذا با وجود این الگوی حکمرانی، نیازی به نسخه سفارشی حکمرانی خوب لیبرال دموکراسی غرب نیست. به گزارش …
Read More »الگوی حکمرانی اسلامی متمایز از الگوی حکمرانی خوبِ نهادهای بینالمللی
آیا ما میخواهیم به همان سبکی که بانک جهانی و سازمان ملل پیشنهاد دادند یعنی قدرت را بین دولت، جامعه مدنی و بخش خصوصی تقسیم کنیم؟ و از این طریق کشور اداره شود؟ اگر این را بگوییم؛ یعنی قدرت اینطور توزیع و پخش شود، ما با روایاتی که مشروعیت را به ولیفقیه دادهاند چکار کنیم؟ چگونه باید مشروعیت را درست …
Read More »سرانجام پروژه فیرحی؛ کدام فقه؟ کدام دموکراسی؟
دموکراسی بهعنوان یکی از مفاهیم دوران جدید که با عقل عقلایی تبیین شده است، چطور میتواند با فقه آمیخته با سنت و طریقت رابطهای برقرار کند. از طرفی هم در عصر توسعه دموکراسی، اقتدارگرایی از طریق فقه درحال بازتولید مولفههای خود بهعنوان ایده حکمرانی است. به گزارش شبکه اجتهاد، اینکه برخی گمان میکنند حکمرانی در برخی موضوعات به چالش رسیده …
Read More »ارائه تفسیر فقهی صرف از ولایت فقیه نادرست است/ بحران جدی در تعامل با حکمرانی جدید داریم
استاد درس خارج حوزه با تأکید بر لزوم ارائه نظریه امامت و ولایت قرآنی گفت: نظامی به نام نظام امامت و ولایت قرآنی داریم و نباید از این نظام، تفسیر دولت مدرن و تفسیر فقهی داشته باشیم؛ بلکه باید تفسیر درست قرآنی شود، چنانچه در سنت انبیای الهی وجود داشته است وگرنه گرفتار و اسیر چالشهای مفهومی حکمرانی مدرن و …
Read More »تئوری ثابت و متغیر در الهیات حکمرانی
این نظریه را اکثراً به شهید مطهری (ره) یا شهید صدر (ره) نسبت میدهند، اما منشأ این نظریه اینجا نیست؛ چرا که از نظر کلامی، پیامبر و ائمه معصومین، جایگاه و شأنشان سه چیز بوده: نبوت و تبلیغ احکام، امارت و مدیریت جامعه و در آخر قضاوت. اولین نفر که تصریح کرده و این نظریه را صورتبندی کرده، شهید اول …
Read More »حکمرانی در کشور ما قبیلهگرایی است، نه علم محوری/ مگر میشود کسی نظریۀ حکمرانی فرهنگی بدهد و به «فقه» توجه نداشته باشد!
دبیر شورایعالی انقلابفرهنگی معتقد است: بهترین روش حکمرانی، حکمرانی هوش حکمی است. معنای حکمرانی هوش حکمی این است که اگر میخواهیم سیاستگذاری و تنظیمگری و خدمات عمومی داشته باشیم، باید حکمی باشد. یعنی اولاً حکمرانی با علم باشد، نه قبیلهگرایی حزبی؛ عالمان حکمرانی کنند، نه چون اصولگرا یا اصلاحطلب هستند. الان حکمرانی در کشور ما قبیلهگرایی است، نه علم محوری. …
Read More »بین حکمرانی و حاکمیت خلط کردهایم/ به اسم اسلامیت و جمهوریت، مردم سالاری ذبح نشود/ اگر وجه مردمی حکمرانی مغفول بماند کار به سامان نمیرسد
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم گفت: یکی از خطاهای ما این است که ما بین حکمرانی و حاکمیت خلط کردیم. حکمرانی اقتصادی، فرهنگی و سیاسی یک وجه آن حاکمیتی هست، یعنی نقش آفرینی دستگاهها دولتی و حاکمیتی، وجه دیگر آن بخش غیر رسمی یعنی به خود مردم باز میگردد یعنی به گروههای اجتماعی و گروههای مردمی باز میگردد. …
Read More »کارکرد روحانیت در نظام اسلامی؛ حکمران اسلامی یا رهبر مدنی؟
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ضمن طرح این پرسش که آیا استقرار نظام اسلامی میتواند برای روحانیت به مثابه رهبر مدنی فرصت باشد یا خیر، تصریح کرد: راهکاری که میشود برای تقویت روحانیت به مثابه رهبران مدنی ارائه کرد این است که آنها در عین حال که نظام سیاسی را پذیرفتند و با آن تعامل دارند، تعاملشان …
Read More »تا نظام به حکمرانی اسلامی درنیاید، فقه فضای مجازی ما درست نمیشود
عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: تا نظام به حکمرانی در بیایید و آن حکمرانی، اسلامی گردد، بدون تردید فقه فضای مجازی، فقه اقتصاد، فقه خانواده فقه سیاسی ما درست نمیشود. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد عبدالکریم فرحانی، عضو مجلس خبرگان در نشست علمی «ضرورت انقلاب اسلامی در فضای مجازی بر اساس مبنای امامین انقلاب»، اظهارکرد: موضوع بحث ضرورت انقلاب اسلامی …
Read More »رویکرد حکمرانی به راهکارهای عدالت سیاسی در نظام اسلامی
جانشین گروه سیاست مرکز تحقیقات اسلامی مجلس گفت: حکمرانی، فرایندی تعاملی، مشارکتی، گفت وگویی و مسئولیت پذیرانه میان کارگزاران حکومتی، شهروندان و جامعه مدنی است که به تصمیم گیریها و تصمیم سازیهای دقیق و سنجیده منجر خواهد شد و قوانین و رفتارها بر اساس آن شکل میگیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدکاظم سیدباقری در کرسی علمی- ترویجی «رویکرد …
Read More »حکمرانی ولایی با ابزار هوش حکیمانه/ عبدالحسین خسروپناه
شبکه اجتهاد: این نوشتار با تبیین فرایند حکمرانی در غرب و بدیل آن در حکمت اسلامی به ضرورت حکمرانی ولایی اشاره میشود. غرب پنج مرحله حکمرانی را طی کرد: اول: حکمرانی هرمی با رویکردی مستبدانه و ارباب و رعیتی و اقتدار مطلق و بی قید و شرط که منجر به توزیع ظلم و جور در مردم شد. دوم: حکمرانی بازاری …
Read More »تفاوتهای حکمرانی اسلامی و اموی
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به تقدم مصالح اخروی بر منافع دنیوی در حکمرانی حسینی، تفاوتهای حکمرانی اسلامی و اموی را برشمرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین نجف لکزایی در اولین قسمت از ویژه برنامه «مسیر» به تشریح موضوع حکمرانی پرداخت و گفت: با توجه به اینکه قیام امام حسین(ع) در تقابل با حکومت وقت بوده، …
Read More »کعبی: رهبر انقلاب دارای نظریه تمدنی در حکمرانی است/ ایشان پرچمدار اجتهاد حکومتی بر پایه فقه نظام است/ اراکی: سیره حکمرانی آیتالله خامنهای فراتر از فقه و نظریه حکمرانی است/ سیره حکمرانی رهبری تبدیل به رشته تحصیلی شود
استاد کعبی گفت: رهبر انقلاب از نظریه تمدنی و فکر فاخر در حکمرانی برخوردار است که رهبری در این نظریه تمدنی دوگانههایی مانند علم و ایمان، عقلانیت و معنویت، شریعتگرایی و مدنیت، جمهوریت و اسلامیت، عدالت و پیشرفت، اقتدار بازدارنده و قاطعیت و مرزبندی با دشمن و مهر و محبت و مدارای اجتماعی با مردم را در تفکر خود جمع …
Read More »عدالت در اندیشه حکمرانی امام(ره) معیاری برای سنجش میزان اسلامیت نظام است
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه اندیشه حکمرانی و گفتمان اسلامی و مردمی امام(ره) بر پایه عدالت استقرار یافته است، گفت: شاید بتوان گفت از نگاه امام(ره) وجه اسلامیت نظام جمهوری اسلامی افزون بر رأی اکثریت و مشارکت آنان در عرصههای مختلف، براساس عدالت جلوهگر میشود و معیاری برای محک زدن اسلامیت نظام است تا …
Read More »فقط دروغگوها مدعی تشکیل حکومت تمام دینی در عصر غیبتاند/ مردم در عصر حضور معصوم حق انتخاب دارند، اگر نپذیرند معصوم وظیفه حکمرانی ندارد
رحیمپور ازغدی گفت: تشکیل حکومت صددرصد دینی در عصر غیبت امکان پذیر نیست و دروغگوها مدعی این امر هستند. فقط مهدی موعود (عج) میتواند این حکومت را تشکیل دهد. حکومت شیعی بر خلاف نظامهای زرسالار، زورسالار و تزویرسالار است. بعدها از امام (ره) در ارتباط با حکومت عدل علی پرسیدند و ایشان فرمودند: حکومت اسلامی باید دارای ملاکهای اسلام باشد، …
Read More »ملاک کارآمدی نهادهای حکمرانی در حوزۀ قانونگذاری
استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران گفت: تحلیل فرآیندمحوری کارآمدی قانونگذاری بر روش بررسی و رسیدگیهای پارلمان به قانون تمرکز میکند؛ اینکه پارلمان چگونه لوایحی را که قوۀ مجریه تقدیم مجلس کرده، موردبررسی قرار داده است. آیا این بررسیها کارآمد بوده است؟ آیا طرحهایی را که نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی بهجهت اختیاری که قانون اساسی به آنها …
Read More »منطق علوی جبران قتل خطائی در حوزه حکمرانی/ محسن قنبریان
شبکه اجتهاد: خطا در اینجا مقابل گناه است. عمدِ مُجاز مثل اجرای قصاص یک قاتل درصورت عدم عفو خانواده مقتول، از سوی دستگاه حکمرانی انجام میشود نه خانواده مقتول، اما گناه نیست و استیفای حق مقتول است. منظور از قتل و جرح خطایی در حوزه حکمرانی، جایی است که به نوعی حکمرانی طرف اتهام واقع میشود نه یک شخص حقیقی. …
Read More »گفتمان فقهی در تعامل حوزههای علمیه و نظام حکمرانی شکل بگیرد
عطاءالله رفیعی آتانی، رئیس جدید مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با بیان اینکه باید یک گفتمان فقهی قوی برای پاسخ به نیازهای جامعه و مسائل مستحدث و جدی پیش روی نظام در دل حوزههای علمیه شکل بگیرد، گفت: لازم است یک گفتمان فقهی قوی در تعامل حوزههای علمیه و نظام حکمرانی کشور در فضای حل مسائل کشور شکل بگیرد و مرکز …
Read More »دروس خارج نگاه حکمرانی به مسایل ندارند/ «شورای دروس خارج فقههای حکمرانی» شکل بگیرد
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی علاوه بر اینکه تأکید دارد حوزه علمیه در دهه اخیر سیر صعودی و تکاملی داشته است، به دو آسیب فعلی دروس خارج فقه اشاره دارد: یک آسیب اینکه دروس خارج «نگاه نظام وار و شبکهای» به مسایل ندارند و دومین آسیب اینکه دروس خارج فقه تخصصی نیاز به یک «مدیریت سیستمی» دارد …
Read More »آیا فقه موجود، تضمینکننده عدالت در جامعه است؟/ زوایای عدالت در حکمرانی اسلامی
حجتالاسلام حسنعلی علیاکبریان ضمن اشاره به جایگاه عدالت در عرصه حکمرانی تصریح کرد: ما یقین داریم احکام از روی عدالت وضع شده است. با این حال ممکن است در ظرف خاص یک جامعه و در یک زمان خاص به دلیل بروز عوارضی اجرای یک حکم ظالمانه باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «زوایای عدالت در حکمرانی اسلامی» با سخنرانی …
Read More »