بایگانی برچسب: فقه نظام ساز

اگر فقهی که می‌گویند به معنای اعم از اصول و فقه باشد، حرف‌شان درست است که فقه نظام‌ساز است. به این صورت بحث شود که آیا کلاً دستگاه تشریع دین می‌تواند نظام‌ساز باشد؟ در جواب می‌گوییم بله می‌تواند نظام‌ساز باشد؛ اما برای پاسخ به این پرسش که آیا خصوص فقه، نظام‌ساز است یا نه، باید ابتدا واژه نظام را معنا کرد. به نظر من فقه، نظام‌ساز هست. دین به سه قسم: اخلاق، اعتقاد و احکام تقسیم می‌شود. حوزه فروع دین، تقریباً بستر فقه است. اشکال من این است که تقسیم فقه، به فقه حداقلی و حداکثری، و متفرع بر این …

اختصاصی شبکه اجتهاد: مدتی است عادت کرده‌ایم با طرح عناوینی که توضیح روشنی هم در مورد ماهیت و کیفیت آن‌ها وجود ندارد، برخی امور را کم‌ارزش و برخی دیگر را ارزشمند نشان دهیم. از جمله‌ی آن‌ها «فقه فردی» یا «فقه جزء نگر» در مقابل «فقه نظام» یا «فقه تمدنی» است. قریب به پنج دهه از طرح موضوع «فقه نظامات» می‌گذرد، اما توجه جدی به آن در حوزه‌های علمی ایران کمتر از دو دهه است که آغاز شده است. البته تا وقتی که منظور از «جدی» این باشد که اهتمام اشخاص و پژوهشگاه‌ها به آن زیاد شده است، نه اینکه الزاما …

استاد مبلغی «نظام وارگی مستتر در فقه»، «نظام وارگی نهفته در شریعت ولی قابل استنباط و اکتشاف فقهی» و «لزوم تأسیس نظام‌های اجتماعی در چارچوب رعایت خطوط فقه»، تئوری‌های سه‌گانه نظام وارگی فقهی دانست و گفت: اهمیت ارائه این سه تئوری و توجه به آن، این است که می‌تواند نسبت اختلاف‌ها و دیدگاه‌های کنونی بر سر نظام فقهی را به‌سوی منضبط‌ترشدن، مقایسه‌پذیرتر شدن و قابلیت پذیرتر شدن برای ارزیابی سوق دهد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست هم‌اندیشی «فقه نظام‌ساز، درآمدی بر همایش ملی فقه نظام‌ساز»، ۹ اسفندماه، با حضور آیت‌الله علی‌اکبر رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و حجج‌اسلام …

امروز باید فقه به طرزی صورت‌بندی شود که حکومت را اداره کند و اداره دولت با مجموعه احکام بی‌نظام ممکن نیست؛ دوست فاضل و عزیز ما فرموده‌اند اگر بنا بود فقه ساختاری داشته باشد امام بهترین فرد بود که باید این کار را انجام می‌دادند، از کجا که ایشان چنین کاری نکردند! به گزارش شبکه اجتهاد،‌ آیت‌الله علی‌اکبر رشاد پیش از آغاز درس خارج فقه خود در حوزه علمیه امام رضا(ع) تهران، نسبت به اظهارات آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی مبنی بر عدم نظام‌مندی فقه و تقلیل فقه اسلامی به مجموعه‌ای از قواعد و احکام فاقد نظام، واکنش نشان داد و …

استاد حوزه، درباره رابطه تولید علوم انسانی با فقه‌‌های اکبر، اصغر و هر دو فقه گفت: فقه اصغر با توجه به کارکردش به هیچ وجه برای تولید علوم انسانی کفایت‌ نمی‌کند و در نهایت این رویکرد به روش امضا ختم‌ می‌شود و به صورت منفعل به مسائل پاسخ‌ می‌دهد. فقه اکبر هم به تنهایی کفایت‌ نمی‌کند. بنابراین در تولید علوم انسانی باید از هر دو فقه با هم استفاده کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمدعلی یوسفی، استاد حوزه در درس خارج فقه نظام‌‌های اسلامی که از سوی دبیرخانه مفتاح برگزار گردید، فقه نظام اقتصادی اسلام با رویکرد تولید …

همتی گفت: مدعی هستیم دین توان مدیریت اداره جامعه را در همه شئون سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و… دارد و این تعبیر امام خمینی فرمودند «فقه؛ فلسفه عملی حکومت در ابعاد مختلف سیاسی و اجتماعی و فرهنگی است» موید همین امر است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام حیدر همتی، با تشریح اهداف شورای علمی فقه تخصصی نظام ساز، اظهار داشت: نظام سازی فقه ابتداءً خواست مقام معظم رهبری از حوزه‌های علمیه بود و توقع داشتند حوزه‌های علمیه فقه حکومتی و فقه نظام ساز را پیگیری و راه اندازی کنند. از این رو یکی از موضوعاتی که موسسه آموزشی عالی امام رضا(علیه …

باید تجدید نظر کرد که مکلف کیست؟ کسانی که قائل به اصالت فرد هستند تکلیف را فردی می‌‌‌‌دانند و کسانی که قائل به اصالت اجتماعی هستند تکلیف را به جامعه منحصر می‌‌‌‌کنند. ما قائلیم که فقه فردی نداریم. همه فقه اجتماعی است. ولی گاهی تکلیف بر عهده تمام جامعه است و گاهی فرد در جامعه مسئول است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سید منذر حکیم، استاد خارج حوزه علمیه قم در مدرسه تابستانه مفتاح ۲ که از سوی مؤسسه علوم اسلامی و مطالعات اجتماعی مفتاح برگزار شد، نظام‌های اسلام را از منظر فقهی مورد بحث قرار داد و تأکید …

سلسله دروس خارج «فقه نظام‌های اسلامی» با حضور اساتید و کارشناسان مطرح در موسسه علوم اسلامی و مطالعات اجتماعی مفتاح برگزار می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، در این سلسله دروس اساتیدی نظیر حجج‌اسلام والمسلمین سید منذر حکیم، سید حسین میرمعزی، محمد حسین ملک‌زاده، محمدرضا زیبایی‌نژاد، ولی‌الله نقی‌پورفر و حسین بُستان به ارائه بحث می‌پردازند. ایده فقه ناظر به نظام‌های اسلامی (نظام اقتصادی اسلام، نظام تعلیم و تربیت در اسلام، نظام سیاست اسلامی و …) برای نخستین بار در آثار شهید محمد باقر صدر(ره) به صورت یک نظریه فقهیِ منقح و مدون عرضه شد. نکته قابل توجه این که هر چند …

کرسی آزاداندیشی «محدوده دخالت فقه در عرصه نظام‌سازی اجتماعی (با تکیه بر حوزه مباحات و ما لا نص فیه)» با ارائه حجت‌‌الاسلام پیروزمند و نقد و داوری حجت‌الاسلام عبدالامیر خطاط برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، از مهم‌ترین چالش‌‌های اندیشه‌‌ای فقیهان مسلمان، محدوده دخالت فقه در امور اجتماعی انسان‌هاست، برخی از فقیهان بر این باورند که حوزه نظری و مدیریت عملی امور اجتماعی به‌‌عهده سیره عقلا قرار داده شده است و شارع مقدس در این حوزه ورود اساسی نداشته است، یا اگر چنانچه شارع درصدد ورود در این عرصه‌‌ها بوده، کلیاتی از قواعد را بیان نموده که این قواعد فقط …

عضو مجلس خبرگان رهبری، فتوای معیار برای رسیدن به نظام سازی را فتوایی دانست که نگاه ساختار گرایانه، محتوا گرایانه و رفتارگرایانه به نظام داشته باشد و تصریح کرد: در میان فقها تفاوت دیدگاه نسبت به مسائل فقهی وجود دارد و باید به فقهی توجه کنیم که اولاً حجت باشد. ثانیاً صائب باشد یعنی ما را به نظام مطلوب برساند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله‌‌‌‌‌‌‌ عباس کعبی، عضو مجلس خبرگان رهبری در نشستی که دبیرخانه مفتاح برگزار کرد، به تشریح و تبیین فقه نظام ساز پرداخت. وی نخست فقه را مورد اشاره قرار داد و بیان داشت: فقه دانش کشف، …

اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه در دنیای جدید با مسائل و چالش‌هایی روبرو است، در حالی‌که پیش از این با چنین مسائل پیچیده‌ای مواجه نبوده است. یکی از این چالش‌ها بحث فقه و نظام‌سازی در عرصه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و … است. در همین زمینه گفتگویی با حجت‌الاسلام اکبرنژاد، مدیر موسسه فقه و تمدن‌سازی اسلامی انجام دادیم. بخش‌هایی از آن، پیش روی شما است. سوالات، منطق تولید می‌کنند سؤالات، منطق تولید می‌کنند. منطق علم به وسیله سؤالات تولید می‌شود. جنس سؤالات نحوه تفکر را تنظیم می‌کند. زمانی شروع به تفکر می‌کنیم که بتوانیم به سوالات مطرح شده پاسخ بدهیم و …

حجت‌‌‌‌الاسلام رهدار گفت: یکی از استلزامات فقه تمدن ساز نظامات فقهی است. فقه موجود ما اساسا ناظر به نظام سازی نیست بلکه ناظر به احکام خرد است. به گزارش شبکه اجتهاد، کرسی ترویجی «شاخصه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های اجتهاد تمدن ساز» با ارائه احمد رهدار و نقادی محسن الویری و محمد حسین ملک زاده سه شنبه ۲۸ فروردین در دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم برگزار شد. در ابتدای این نشست، حجت‌‌‌‌الاسلام رهدار با اشاره به جدید بودن مباحثی از این دست اظهار کرد: این موضوعات به دلیل جدید بودن و منقح نشدن و حتی تولید نشدن بسیاری از ابعاد خود مسئله، نباید انتظار داشت که بحث …

حجت‌الاسلام آکوچکیان با بیان اینکه در ادبیات دینی ما تفقه در دین منجر به رشد و مبنای تدبیر رشد و پیشرفت است، تاکید کرد: فراخوان از فقه فردی به فقه اجتماعی کار پسندیده‌ای است ولی فقه احکام اجتماعی نیز نمی‌تواند به تنهایی مبنای تحول باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد آکوچکیان، رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک توسعه (رشد) در نشستی اظهار داشت: نزدیک به یک دهه است که بحث فقه نظام در اولویت تدریجی گفتگوهای سطوح عالی حوزه‌های فکری و اندیشه‌ای قرار گرفته است. وی افزود: مسئله مشترک آن است که دانش مبنای مرجع در مدیریت تحول کدام است …

به گزارش شبکه اجتهاد، هفته ششم دوره آموزشی رویکردشناسی فقه حکومتی با سخنرانی حجت‌الاسلام محمدحسین ملک‌زاده استاد خارج‌ فقه‌ و اصول حوزه علمیه درباره دیدگاه‌های شهید صدر در باب فقه حکومتی به همت مدرسه آفاق برگزار شد. آسیب‌های فقه موجود از منظر شهید صدر حجت‌الاسلام ملک‌زاده با اشاره به آسیب‌های فقه موجود از منظر شهید صدر گفت: محدود شدن فقه به سطح فردی و عدم ارائه مکتب و نظام اجتماعی و در نتیجه تنظیم حیات اجتماعی مسلمانان به‌ وسیله مکاتب غربی و شرقی اولین آسیب فقه موجود است که تعبیر «فقه اجتماعی» اساساً متعلق به آقای صدر بوده است. وی …

در نگاه به فقه هم دو تعریف وجود دارد تعریف مشهور این است که «العلم باحکام الشرعیه من ادلتها التفصیلیه» در این صورت چندان نمی‌توان از فقه نظام صحبت کرد؛ این همان تعریف مشهور از فقها است که خیلی با رویکرد فقه نظام سازگار نیست، اما اگر تعریف شهید صدر را مطرح کنیم می‌توان یک مجموعه نظام‌مند را برای فقه داشته باشیم.

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسینعلی سعدی، عضو هیئت ‌علمی دانشگاه امام صادق(ع)، در مقاله‌ای که در شماره ۳۴ فصلنامه مشرق موعود منتشر گردیده است، به بررسی نقش فقها در عصر غیبت و لزوم اقدام ایشان برای طرح‌ریزی فقه تمدنی و فقه نظام‌ساز در این عصر پرداخته است. در زیر، به بخش‌هایی از این مقاله مفصل اشاره می‌شود.

وقتی می‌گوییم فقه نظام، مرادمان فقه سیستمی که از حاکم و محکوم تشکیل می‌شود است. رفتارها در این فقه، رفتارهای به هم پیوسته‌ای است که این پیوستگی ناشی از حاکمیت حاکم است و زمانی که چنین شد، رفتار جمعی پیدا می‌کنیم و این رفتار جمعی، نیاز به فقه مربوط به رفتار جمعی دارد و این فقه رفتار جمعی، یک فقه به هم پیوسته‌ است.

نماینده مجلس خبرگان گفت: نباید در نظام سازی فقهی التقاطی عمل کرد، باید از متن دین استفاده کرد و نظام موردنظر را ساخت.

عضو هیأت رئیسه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: یکی از خطراتی که امروز حوزه‌های علمیه را تهدید می‌کند، ایجاد جریان‌های بدیل جریان‌های انقلاب در متن حوزه‌هاست.

اولین ویژه نامه علمی - پژوهشی با موضوع «فقه نظام ساز» توسط فصلنامه راهبرد فرهنگ شورای عالی انقلاب فرهنگی چاپ و منتشر شد.