کتاب «بانکداری اسلامی» که با همکاری مرحوم حجتالاسلام والمسلمین محمدنقی نظرپور، برای دانشجویان رشتههای مدیریت و اقتصاد در مقطع کارشناسی به عنوان منبع اصلی درس «بانکداری اسلامی» نگاشته شده؛، توسط انتشارات سمت منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب، توسط مرحوم حجتالاسلام والمسلمین محمدنقی نظرپور، حجتالاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان و ایوب خزائی، در ۱۱ فصل و ۳۸۰ صفحه نگاشته …
Read More »Tag Archives: سید عباس موسویان
پاسخهای موسویان به چالشهای فقهی-اجرائی سپرده گذاری در بانکها
از لحاظ فقهی هم مراجع تقلید در این مورد میفرمایند: اگر سپردهگذاری در بانک بهعنوان قرض باشد و بانک زیادهای بهعنوان بهره بپردازد، اشکال دارد و ربا است؛ اما اگر بهعنوان قرض نباشد بلکه بانک بهعنوان وکیل سپردهگذاران، از طریق عقود اسلامی با این پولها کار کند و بخشی از سود حاصله را برای خود بردارد و بخشی را هم …
Read More »گزارشی از گردهمایی اساتید و نخبگان پیرامون «بانکداری اسلامی»
دومین نشست منتخبی از اساتید علوم انسانی اسلامی «ویژه اقتصاد اسلامی با تأکید بر مالی و بانکداری اسلامی» پنجم بهمن ماه، با ارائه۱۱ مقاله توسط اساتید و کارشناسان اقتصاد اسلامی، در محل بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی در جوار حرم رضوی(ع) برگزار شد. در این نشست استادان و صاحبنظران برجسته اقتصاد اسلامی، مقالههای خود را ارائه و دیدگاههای علمی …
Read More »بانکداری مرکزی اسلامی/ سید عباس موسویان
شبکه اجتهاد: تحقیقات انجام شده در حوزه مهم و جدید «بانکداری مرکزی اسلامی» معدود و پراکنده هستند. در واقع، پژوهشهای بسیار کمی مشاهده میشود که در آن به صورت متمرکز، ابعاد فعالیت بانک مرکزی و رابطه این بانک با دولت، بانکها و عموم مردم از منظر اسلامی مورد تحلیل قرار گرفته باشد. این در حالی است که بدون شک اثرگذاری فعالیتهای بانک مرکزی در زندگی عموم مردم، بسیار بیشتر از یک بانک تجاری است و به همین دلیل، اسلامی بودن فعالیتهای این بانک (و به ویژه در زمینه ابزارهای مورد استفاده) از اهمیت بیشتری برخوردار است.
Read More »سود علیالحساب ربا نیست
عضو شورای فقهی بانک مرکزی، درباره وضعیت شرعی سودهای علیالحساب و روزشمار بانکی اظهار کرد: اگر واقعا سود علیالحساب در شبکه بانکی کشور رعایت شود مشکل شرعی ندارد، اما اگر اسم آن علیالحساب باشد و سود قطعی به حساب بیاید دچار اشکال شرعی میشود.
Read More »تأملاتی پیرامون مهمترین دغدغههای مراجع نسبت به صنعت بانکداری کشور
در نشست بررسی مسائل فقهی بانکداری که با حضور علمای شیعه و سنی خراسان شمالی در بجنورد برگزار شد، حجتالاسلام موسویان به طرح چهار دغدغه اصلی مراجع عظام پیرامون صنعت بانکداری کشور پرداخت و همچنین وظیفه بانکها، روحانیان و مردم را در قبال این موارد تشریح کرد.
Read More »اختلاف نظر فقهی درباره سود پول
سیدعباس موسویان، عضو شورای فقهی بانک مرکزی، در رابطه ربا و مسئله کاهش ارزش پول با اشاره به اینکه این یک مسئله سادهای در فقه نیست که بتوان در یک مصاحبه آن را تأیید یا رد کرد گفت: فقها در این رابطه اختلاف نظر دارند.
Read More »تبیین استاندارد سازی بانکداری «بدون ربا»
عضو شورای فقهی بانک مرکزی گفت: بانکهای اسلامی باید به سمت قراردادهای مورد توافق مذاهب اسلامی بروند که نیازهای متنوع مردم را با کمترین هزینه برطرف کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سید عباس موسویان، عضو شورای فقهی بانک مرکزی، در نشست علمی «استاندارد سازی بانکداری بدون ربا» که در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، با اشاره …
Read More »بانک مرکزی از شورای فقهی استفاده ابزاری نخواهد کرد
عضو شورای فقهی بانک مرکزی اظهار کرد: در مدت ده سالی که از عمر شورای فقهی بانک مرکزی میگذرد، ولو این شورا مشورتی بوده است اما هیچگاه بانک مرکزی از شورای فقهی استفاده ابزاری نکرده و تلاش نکرده است که کارهای خود را از این طریق توجیه کند. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از راهکارهایی که برای رعایت کامل ضوابط …
Read More »تعزیر مالی و جریمه دولتی برای مطالبات غیرجاری در بانکداری اسلامی
مقاله پیش رو که در شماره ۶۴ «فصلنامه اقتصاد اسلامی» به چاپ رسیده، درصدد است با استفاده از روش تحلیلی و توصیفی و با استفاده از منابع فقه امامیه به بررسی این فرضیه بپردازد که راهکار تعزیر مالی مشتریان متخلف میتواند به عنوان روش بهینه مطرح گردد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی شماره شصت و چهارم …
Read More »با منطق اسلام از نرخهای سود بانکی نمیتوانیم دفاع کنیم/ هر صوری بودنی به معنی ربوی بودن نیست
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین دکتر سید عباس موسویان سراسر وجودش دغدغه مهمی است با موضوع پیوند مفاهیم و مقولات دانش اسلامی با علم اقتصاد. او هم تجربه سالها تحصیل در رشتههای دینی را دارد و هم عمر خود را به مطالعات اقتصادی اختصاص داده است. موسویان راه نجات و پیام حیاتبخش اقتصاد امروز ایران را فقط و فقط اقتصاد مقاومتی …
Read More »«تجربه بانکداری بدون ربا در ایران» کتاب شد
کتاب «تجربه بانکداری بدون ربا در ایران» در گروه نظامها و مطالعات انقلاب اسلامی مرکز پژوهشهای جوان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با هدف تبیین بانکداری اسلامی و به دور از ربا منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، «بانکداری و مالی اسلامی» دانش نوپایی است که متفکران بانکداری اسلامی درباره ابعاد گوناگون آن به کاوش پرداختهاند. امروزه توسعه این موضوع، …
Read More »ابعاد فقهی وامهای خانوادگی؛ کارمزد غیرواقعی، ممنوع
اگر بانکها ۴ درصد کارمزد دریافت میکنند؛ واقعاً ۴ درصد هم هزینه دارند و خیلی این عدد دور از واقعیت نیست. ولی اداره یک صندوق کوچک یا برگزاری یک جلسه برای قرعه کشی به اندازه ۴ درصد خرج ندارد و اگر کارمزد بیش از حد واقعی دریافت شود، شرعاً اشکال دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، صندوقهای قرضالحسنه فامیلی گاهی آنقدر …
Read More »دو اشکال اساسی در جایگاه سازمانی شورای فقهی بانک مرکزی
رئیس شورای فقهی بانک مرکزی با انتقاد از حفظ نقش تشریفاتی این شورا در لایحه اصلاح قانون بانک مرکزی به رغم تأکیدات رهبری بر لزوم تقویت جایگاه شورا در این بانک هشدار داد: اداره کردن کشور با حرامهای الهی، افتخاری برای کشور ندارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان، با اشاره به دستور مقام معظم رهبری به معاون …
Read More »اجتهاد چندمرحلهای روش پژوهش استنباط مسائل فقه اقتصادی
مقاله پیش رو میکوشد روش مطمئنی برای استنباط مسائل فقه اقتصادی ارائه کند؛ در این روش که اجتهاد چندمرحلهای نامیده میشود، بعد از تحلیل تفصیلی موضوع، بُعدهای فقهی مسئله بهوسیله پژوهشگر بررسی میشود. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی با صاحب امتیازی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، مدیر مسئولی علی اکبر رشاد و سردبیری عباس عرب مازار …
Read More »الگوی اجتهاد چند مرحلهای در فقه مالی
این الگو، با ایجاد حلقه واسط از خبرگان فقهی- مالی بین مراجع عظام تقلید و پژوهشگر فقه مالی، از یک سو به پژوهشگر برای دستیابی به بینش فقهی عمیقتر کمک میکند و از سوی دیگر فرایند موضوعشناسی در مسائل مالی را برای فقها و مراجع عظام تقلید تسهیل میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست تخصصی «اجتهاد چند مرحلهای؛ روش تحقیق …
Read More »شمارش معکوس برای تعیین تکلیف شورای فقهی بانک مرکزی
۳۸ روز دیگر باقی مانده تا تکلیف شورایفقهی بانک مرکزی مشخص شود؛ همان شورایی که اختلافات معنادار دولت و مجلس بر سر جایگاهش را رقم زده؛ اما احتمالا نظر مجلس در جایگاه این شورا به تصویب رسد. شبکه اجتهاد: ۳۸ روز دیگر باقی مانده تا تکلیف شورایفقهی بانک مرکزی مشخص شود؛ همان شورایی که اختلافات معناداری میان دولت و مجلس …
Read More »تکلیف قانونی و شرعی مردم در پرداخت جریمههای بانکی؟!
مهمترین اشکالی که متفکران اقتصاد اسلامی به صنعت بانکداری غربی وارد کردهاند قرارداد پایه آنها در بخش سپردهها و اعتبارات است که از قرض با بهره استفاده کرده است و از نظر شریعت اسلام حرام است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان چهره نام آشنای حوزه در موضوع اقتصاد اسلامی و عضو شورای فقهی بانک مرکزی در گفتوگو …
Read More »نقش صوری شورای فقهی در لایحه جدید قانون بانک مرکزی
با وجود دستور رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره تبدیل شورای فقهی به یکی از ارکان بانک مرکزی، مسئولان این بانک در لایحه جدید قانون بانک مرکزی، همچنان نقش و جایگاه مشورتی برای شورای فقهی در نظر گرفتهاند. به گزارش شبکه اجتهاد، در چند روز اخیر، حججاسلام غلامرضا مصباحی مقدم و عباس موسویان دو تن از اعضای شورای فقهی بانک مرکزی …
Read More »هفت رهاورد فقهی برای بورس
دبیر کمیته فقهی سازمان با اشاره به راهکارهای کمیته فقهی درخصوص انطباق ابزارهای بینالمللی با شریعت بیان کرد: خوشبختانه تا کنون هیچ ابزاری معرفی نشده که راهکار شرعی آن مشخص نشده باشد. در کمیته فقهی بررسی ابزارها از نظر موضوع شناسی همواره به گونهای است که نه تنها یک راهکار بلکه چند راه مختلف ارائه میشود. به گزارش شبکه اجتهاد، …
Read More »نقدی بر نظریه مشارکت دکتر سیدعباس موسویان
اگر شما مشارکت را مورد عمل بانک قرار دهید، چگونه انتظار دارید مقدمات رشد و پیشرفت جامعه فراهم شود! از محالات است که مشارکت در بانک قرار گیرد و منجر به ربا نشود. بهره و سود در بانک یک معنی و مفهوم را میرساند که معنی آن همان رباست. دلیلی ندارد به دنبال ایجاد روزنهای باشیم که دوباره دست ربا …
Read More »نقد و بررسی قوانین بانکداری کشور توسط موسویان و نظرپور
برنامه «فقه پویا» با نگاه به اصول بانکداری اسلامی، مجموعه قوانین بانکداری کشور را با حضور دو تن از کارشناسان اقتصاد اسلامی نقد و بررسی میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، برنامه «فقه پویا» از پنجشنبه، ۱۸ تیرماه طی چهار برنامه با حضور حجتالاسلام والمسلمین دکتر سیدعباس موسویان، عضو شورای فقهی بانک مرکزی و حجتالاسلام والمسلمین دکتر محمدنقی نظرپور، عضو هیئت …
Read More »اختلافات فقهی سود علیالحساب و قطعی
عضو شورای فقهی بانک مرکزی و عضو جدید شورای عالی بورس درخصوص اختلافات فقهی سود علیالحساب و قطعی گفت: کل سود از محل سپردههای سرمایهگذاری متعلق به سپردهگذاران و نه بانک است. وقتی بانکی سود علیالحساب توزیع میکند و آخر دوره سود قطعی بالاتری بدست میآورد، باید آن را حتماً بین سپردهگذاران توزیع کند. به گزارش شبکه اجتهاد، با نزدیک …
Read More »ضرورت شرعی انتشار صورت عملکرد سپردهها
سیدعباس موسویان، عضو شورای فقهی بانک مرکزی و عضو جدید شورای عالی بورس میگوید: انتشار صورت عملکرد سپردهها نهتنها یک حسن که یک ضرورت شرعی است. به گزارش شبکه اجتهاد، با نزدیک شدن به زمان برگزاری مجامع، شرکتها ملزم به ارائه گزارش فعالیت خود شدهاند. در این بین بانکها و موسسات اعتباری نیز با ابلاغ صورتهای مالی جدید از جانب …
Read More »چهار دغدغه فقهی نظام بانکداری
مهمترین مسئله فقهی بانکداری بدون ربا اجرای صحیح قراردادها و عقود بانکی است؛ اشکال اصلی که فقها و اساتید فقه به بانکداری غربی دارند این است که آنها قرارداد با بهره را اجرا میکنند که ربا محسوب میشود. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، حجتالاسلام سیدعباس موسویان، عضو شورای فقهی بانک مرکزی، معتقد …
Read More »مخالفت بانک مرکزی با قانونی شدن شورای فقهی توجیه منطقی ندارد
به گفته موسویان، با توجه به وظایف شورای فقهی بانک مرکزی، تداخلی در عملکرد آن با اقدامات بانک مرکزی پیش نمیآید؛ بنابراین مخالفت بانک مرکزی با جایگاه قانونی شورای فقهی منطقی نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین سیدعباس موسویان، عضو شورای فقهی بانک مرکزی، با تأکید بر ضرورت اهمیت ارسال سریعتر لایحه اصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربا از …
Read More »طرح عملیات بانکی «بدون ربا» به سرانجام میرسد!
طراحان «طرح عملیات بانکی بدون ربا و نحوه مدیریت بانکها» در مجلس به دنبال تصویب هر چه زودتر این طرح در صحن علنی مجلس هستند و در همین رابطه بررسی و تصویب طرح به صورت اصل ۸۵ پیگیری میشود تا قبل از اتمام مجلس نهم به تصویب برسد. به گزارش شبکه اجتهاد، اوایل سال گذشته برخی نمایندگان مجلس در همکاری …
Read More »امکان سنجی فقهی استفاده از صکوک بیع دین جهت عملیات بازار باز بانک مرکزی؛ دلالتهایی جهت تقویت بازار بدهی اسلامی در کشور
این تحقیق تلاش می کند تا پس از مرور مبانی فقه امامیه در موضوع بیع دین، امکان سنجی تبدیل بدهی های دولت و بانک ها به بانک مرکزی به اوراق بهادار را بررسی نموده و ضوابط اساسی که لازم است در طراحی و استفاده از اوراق بیع دین جهت سیاست گذاری پولی مورد توجه واقع شود را برجسته نماید. یافته های این تحقیق که به روش تحلیل محتوا و اجتهاد فقهی به دست آمده اند، نشان می دهد که بدهی های دولت و بانک های دولتی (مانند بانکمسکن) به بانک مرکزی به دلیل وجود اتحاد مالکیت بین آن ها، غیرحقیقی بوده و نمی توان بر روی آن اوراق منتشر نمود؛ اما انتشار اوراق بر روی بدهی های بانک های خصوصی به بانک مرکزی (چه به صورت اضافه برداشت باشد و چه به صورت خط اعتباری) امکان پذیر بوده و بازار اولیه و ثانویه آن هر دو صحیح است. بر اساس یافته های این تحقیق می توان مدعی بود که اوراق بیع دین به دلیل سادگی، کم هزینه بودن و عدم نیاز به نقل و انتقال دارایی فیزیکی، ابزاری بسیار مناسب جهت سیاست گذاری پولی بر روی بدهی های بانک های خصوصی به بانک مرکزی است؛ اما به دلیل محدودیت هایی که دارد، مستقیماً در مورد بدهی های دولت و بانک های دولتی به بانک مرکزی کارکرد ندارد؛ البته می توان برای حل این مشکل راه کارهایی ارائه نمود. توسعه بازار صکوک بیع دین بانک مرکزی (در کنار سایر اوراق با کیفیت دولتی مانند اسناد خزانه اسلامی) می تواند به تقویت و تعمیق بازار بدهی اسلامی در کشور کمک شایانی نماید.
Read More »راهکار شورای نگهبان برای جلوگیری از معوقات بانکی و دیدگاه متفاوت مراجع
عضو شورای فقهی بانک مرکزی با اشاره به مشکلات ناشی از بدهیهای معوقه برای نظام بانکی کشور، وجه التزام را راهکار شورای نگهبان بر اساس تسری قواعد فقهی به قراردادهای بانکی دانست و تکلیف بانک و مشتری و کارگزار بانک را بنا بر شرایط هر کدام تبیین کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین دکتر سید عباس موسویان، عضو شورای …
Read More »سرمنشأ مشکل رباخواری در سیستم بانکی کجاست؟
هم اکنون ربا در عملکرد بانکها کتمان کردنی نیست، ولی تعیین مصادیق کار مشکلی است و نمیتوان گفت، فعالیتها ربوی بوده است. اکنون بسیاری از اقدامات بانکی در شکلی که انجام میشود ربوی نیست، ولی در باطن اتفاقاتی میافتد که شائبه ربوی بودن را ایجاد کرده است. شبکه اجتهاد: پس از آخرین اظهارنظر آیتالله جوادی آملی درباره سیستم ربا در …
Read More »