طرفداران نظریه عقلی بودن قاعده امر به معروف و نهی از منکر دلایلی برای اثبات مدعای خود اقامه کردهاند که از آن میان میتوان به قاعده لطف، قاعده وجوب دفع ضرر محتمل و قاعده وجوب شکر منعم اشاره کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از واجبات دینی و فروع دین که در تربیت انسانها اهمیت بسیاری دارد، فریضه امر معروف و نهی از منکر است. پرسش این است که آیا باید آن را فریضه تعبدی محض تلقی کرد که وجوب، شرایط و مراتب آن به شکل تأسیسی از جانب شرع ارائه شده است و علت و فلسفه وضع آن قابل …
توضیحات بیشتر »امر به معروف و نهی از منکر روزهخواران نباید موجب بدبینی به دین شود
مقابله با روزهخواری در جامعهی اسلامی، واجب عینی بوده و بر عهدهی حاکمیت و مسئولان قرار دارد و لازم است تا جامعه را با روشهای درست، پاک کرده و فضای جامعه را قداست ببخشند، منتهی امر به معروف و نهی از منکر روزهخواران نباید موجب بدبینی به دین شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام اصغر نقدی با بیان این مطلب که امر به معروف و نهی از منکر روزهخواران نباید موجب بدبینی به دین شود، اظهار کرد: فریضهی امر به معروف و نهی از منکر در ماه رمضان باید به قصد تربیت و برای خدا باشد و کسی که این …
توضیحات بیشتر »امر به معروف و نهی از منکر ساختار به شدت اجتماعی دارد/ دولت خیلی هنر کند معروف و منکر را به مردم بشناساند
ابراهیم فیاض استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران گفت: خلیفه دوم امر به معروف و نهی از منکر را حکومتی کرد و این انحراف را به وجود آورد. امر به معروف و نهی از منکر ساختار به شدت اجتماعی دارد. دولت خیلی هنر کند معروف و منکر را به مردم بشناساند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «جامعه شناسی و عدالت اجتماعی» با حضور پرویز امینی و ابراهیم فیاض در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد. فیاض در این نشست گفت: بحث مهم انقلاب ما عدالت بود و برای متفکرین انقلاب مانند شریعتی و دیگران بحث عدالت خواهی خیلی بااهمیت بود. …
توضیحات بیشتر »برخی نهی از منکرها منجر به کفر و ارتداد مخاطب میشود
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به جایگاه مدارا در دین اسلام بر لزوم توجه به آن به خصوص در اجرای امر به معروف و نهی از منکر، تأکید کرد و گفت: معمولاً تلقی ما از مدارا این است که اولاً مدارا یک حکم اخلاقی است و الزامی در مورد آن نیست و ثانیاً مدارا مربوط به واجبات و محرمات نیست. ولی از روایات استفاده میشود مدارا به شکلی که ما تصور میکنیم نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، این استاد حوزه طی سخنانی در جلسه درس خارج اصول فقه خود اظهار کرد: گاهی ما با مدارا نکردن میخواهیم برای حکمی …
توضیحات بیشتر »نقد و بررسی حضور «دین» در حوزه عمومی/ سیدعلی میرموسوی
شبکه اجتهاد: دین در حوزه عمومی، موضوعی زنده، گسترده، دامنهدار و مناقشه برانگیز در اندیشه معاصر اسلام و غرب است. تجربه مدرنیته در جهان غرب که با عصر روشنگری آغاز شد، همچنان که نیچه بهدرستی بیان کرده است با شعار «مرگ خدا»، اعلام پایان تدریجی حضور دین در زندگی عمومی را به همراه داشت. تاریخ اما اندکاندک نادرستی این پیشبینی را نشان داد. خیزش مذهبی در قرن بیستم و پدیدار شدن اسلام سیاسی، احیا و بازگشت دین در حوزه عمومی را به شکلی نیرومند در پی داشت و مسئله حضور دین در حوزه عمومی را به شکلی جدی مطرح کرد. …
توضیحات بیشتر »استفاده از قدرت در امر به معروف و نهی از منکر از وظایف حکومت است/ بازکاوی ادله فقهی جواز الزام حکومتی در مسأله حجاب
اگر قرار باشد صرف وجود مفسده، مقید امر به معروف و نهی از منکر باشد هیچ امر به معروف و نهی از منکری وجود نخواهد داشت. در مصلحت و مفسده باید با عقلانیت اسلامی مسائل را بررسی و با نگاه اسلامی مصلحت و مفسده را درک کنیم نه با نگاه مدرن، چنانچه برخی سریعا میگویند به صلاح نیست که موجب میشود اصل حجاب را نیز لازم ندانیم. به گزارش شبکه اجتهاد، دومین جلسه از سلسله نشستهای بررسی فقهی الزام حکومتی در مسأله حجاب با موضوع بررسی ادله جواز به همت پژوهشگاه فقه نظام و با همکاری گروه فرهنگی امین هفته …
توضیحات بیشتر »توصیه مشفقانه به مجریان فقه و قانون
یکی از عواملی که زمینهساز اینگونه رفتارهاست، کمرنگشدن رابطه فقه و اخلاق، هم در دستگاه فقاهت و هم در مجریان خروجی فقه است به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام علی شفیعی؛ پژوهشگر دینی در نوشتاری با عنوان «توصیه مشفقانه به مجریان فقه و قانون» در روزنامه شرق نوشت: کلیپی از برخورد عوامل نیروی انتظامی با خانم محترمی که به گمان برخوردکنندگان پوشش مناسبی نداشته است، پس از انتشار در فضای مجازی بازتابهای رسمی و غیررسمی فراوانی داشت. در این یادداشت فارغ از برخورد توجیهناپذیر عوامل برخوردکننده در این کلیپ به نکتهای بنیادی به گمان نگارنده باید توجه کرد و آن هم …
توضیحات بیشتر »علما مبانی فقهی دفاع از حریم اسلام را تبیین کنند
آیتالله فاضل لنکرانی گفت: وظیفه مهم و خطیر فقها و علما و اندیشمندان مسلمان این است که ابعاد علمی و مبانی فقهی این حرکت و خیزش عظیم مردمی در دفاع از حریم اسلام و مسلمین را تبیین کرده تا مسیر دفاع از اسلام به خوبی برای نسل حاضر و نسلهای آتی روشن شود به گزارش شبکه اجتهاد، چهاردهمین جشنواره بین المللی فرهنگی بهار شهادت با حضور شخصیتهای علمی از ادیان و مذاهب مختلف از سراسر دنیا روز گذشته در کربلا آغاز به کار کرد. آیتالله محمدجواد فاضل لنکرانی در سخنانی در مراسم افتتاحیه بخش علمی این همایش با اشاره به …
توضیحات بیشتر »حکم ضرب و جرح در امر به معروف و نهی از منکر
شبکه اجتهاد: یکی از مباحث مهم روز امر به معروف و نهی از منکر است و در این واجب الهی، به دلیل نوع فرهنگ مردم و حکومت اسلامی ما، این سوال در اذهان و قلمهای بسیاری مطرح است که اگر امر به معروف[۱]، واجب الهی است، آیا زدن به خاطر امر به معروف هم میتواند جایز و یا حتی واجب باشد؟ این نوشتار، بسیار مختصر به این بحث میپردازد. اقوال فقها در حکم ضرب، به خاطر امر به معروف[۲]: جواز ضرب مطلقا عدم جواز ضرب مطلقا جواز ضرب به شرط اذن حاکم دلایل قول اول (جواز ضرب): عمومات نهی از …
توضیحات بیشتر »رهیافت مقصدگرا به امر به معروف و نهی از منکر در فقه سیاسی
آنچه در این نوشتار مورد توجه قرار گرفته است رویکرد مقاصدی به حکم "امر به معروف و نهی از منکر" بهعنوان یکی از مسائل فقه سیاسی است. در این رویکرد با توجه به مقاصد مهم شریعت همچون: رفق و مدارا، و امنیت و آزادی انسانها، فقها به لزوم رعایت ملایمترین برخوردها برای تحقق دو فریضه و نیز حساسیت مرحلهی اقدام عملی حکم دادهاند.
توضیحات بیشتر »لزوم تشکیل وزارتخانه امر به معروف و نهی ازمنکر
آیتالله نوری همدانی با تأکید بر تشکیل وزارتخانه امر به معروف و نهی ازمنکر، اظهار کرد: آمران و ناهیان کسانی باشند که اهل معرفت، درک نسبت به معروف و منکر باشند، نسبت به زشتیها و بداخلاقیهای جامعه بیتفاوت نباشند، با زبان و قدرت تذکر دهد.
توضیحات بیشتر »محقق داماد: قرآن صلح را برتر از جنگ میداند/ نوبهار: در تزاحم صلح و عدالت، صلح مقدم است
در برخی از کتابهای فقهی مثل «کتاب جهاد» اصل را بر جنگ مسلمانان با غیر مسلمانان قرار میدهند. واقعا کتاب جهاد نیازمند به بازنگری است، کتاب جهاد در فقه کنونی اصل را برجنگ مسلمانان با غیرمسلمانان قرار میدهد و برای برقراری صلح مدت و محدودیت تعیین میکند.
توضیحات بیشتر »راهکارهای فقهی آیتالله آصفی برای تولید امنیت در دولت اسلامی
آیتالله آصفی(ره) در فقه الاعتراض بحث امر به معروف و نهی از منکر را ارتقا داده است. امر به معروف و نهی از منکر درباره حاکم ظالم در قالب فقه الاعتراض ارائه شده است. او میگوید در جهان عرب در برابر حاکمان مستبد سکوت نکنیم. ببینید در عربستان بر سر بحث امر به معروف و نهی از منکر چه آوردهاند.
توضیحات بیشتر »برداشتی نو از فقه امر به معروف و نهی از منکر/ محمدرضا ملایی
اختصاصی شبکه اجتهاد: امر به معروف نهی از منکر از جمله مسائلی است که در حال حاضر دچار پیچیدگیهای فراوان شده، به گونهای که نظرها و دیدگاههای گوناگون و گاه متعارضی دربارهی آن ارائه شده است. گروهی معتقدند باید پروندهی آن بسته شود و گروه دیگر بر این باورند که باید به شدت آن را اجرا و مراقبت کرد.
توضیحات بیشتر »نگاه مردم در رفع ناهنجاری ها به زمامداران
اختصاصی شبکه اجتهاد: حسین علیه السّلام خطاب به برادرش محمد بن علی معروف به محمد حنفیه آخرین وصیت های خود را نگاشت و در آن وصیّت، فرمود: «اِنَّما خَرَجْتَ لِطَلَبِ الاِصْلاحِ فی اُمَّهِ جَدّی مُحَمَّد - صلّیالله علیه و آله وسلّم- اُریدُ اَنْ آمَرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ اَنْهی عَنِ الْمُنْکَرِ وَ اَسیرُ بِسیرَه جَدّی وَ اَبی عَلِی ابْنِ اَبی طالِب...».
توضیحات بیشتر »بازخوانی فقه عاشورا در نگاه رسول جعفریان
آیا قیام عاشورا فقهی است یا خیر؟ اگر هست، ذیل کدام یک از ابواب فقه بررسی شده یا باید بشود؟ فقهای شیعه در این باره چه گفتهاند و چه نظراتی دارند؟ در این مقاله تطور بحث فقهی در باره عاشورا مرور و بررسی مختصر شده است.
توضیحات بیشتر »امر به معروف در اذهان عمومی به یک امر پلیسی تبدیل شده است/ فقها به کاربردی سازی مباحث این فریضه بپردازند
چگونه میتوان فهم اجتهادی نسبت به این واجب الهی را در عصر حاضر بازگرداند و ذهنیت و تصویر منفیای که از آن در اذهان شکل گرفته را تصحیح کرد اصلاح کرد. زیرا این واجب الهی که در روح خود دارای یک ارزش اخلاقی والاست، در اذهان عموم مردم به امری قهری، سلبی و پلیسی تبدیل شده است.
توضیحات بیشتر »هیچ واجبی به وسعت امر به معروف و نهی از منکر نمیشناسیم/ شرایط امر به معروف و نهی از منکر شرط واجب است نه شرط وجوب
آیتالله نوری همدانی گفت: هیچ واجب و تکلیفی به وسعت امر به معروف و نهی از منکر نمیشناسیم. امر به معروف ونهی از منکر کلیه تکالیف را تحت نظر خود قرار داده است.
توضیحات بیشتر »بازخوانی فقهی امر به معروف، اثر جدید محقق داماد
کتاب «بازخوانی فقهی امر به معروف، نهی از منکر و اجرای حدود» تالیف آیتالله دکتر سید مصطفی محقق داماد رئیس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم و حقوقدان برجسته دانشگاه شهید بهشتی توسط نشر مرکز علوم اسلامی منتشر شد.
توضیحات بیشتر »اکراه و اجبار در امور دینی باعث دین گریزی میشود
شبکه اجتهاد: پیش از انقلاب تقید به ظواهر دینی در بین مردم کم رنگ شده بود. شرائط و زمینهای برای امر به معروف و نهی از منکر وجود نداشت. ارشاد و موعظه هم تاثیر خود را از دست داده بود. آزادیهای فردی چنان در فرهنگ عمومی جا افتاده بود که سخن گفتن بر خلاف آن یک امر خلاف متعارف به حساب میآمد.
توضیحات بیشتر »تقویت فقه اجتماعی و خودسازی، دو بال حوزه انقلابی
اگر بخواهیم حوزه علمیه انقلابی بماند، در دو زمینه باید کار شود؛ اول اینکه فقه اجتماعی اسلام را تقویت کنیم و طبیعتاً این فعالیت، از یک طرف مبانی علمی و اعتقادی آن، و از سوی دیگر، بصیرت سیاسی در عمل را شامل میشود. به گزارش شبکه اجتهاد، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در سیودومین نشست انجمن فارغالتحصیلان این مؤسسه، با اشاره به موضوع نشست با عنوان «راهکاریهای انقلابیماندن حوزه» اظهار داشت: این موضوع دارای پیشفرضهایی است، از جمله اینکه انقلابی صورت گرفته که خداپسندانه است و بقای آن اهمیت دارد، و به خاطر همین اهمیت، نهادهای مؤثر …
توضیحات بیشتر »مبانی فقهی انقلاب اسلامی/ ملاحظات امام پیرامون امربهمعروف و نهی از منکر
سیدجواد ورعی ضمن تشریح مبانی فقهی انقلاب اسلامی از دیدگاه حضرت امام خمینی(ره) گفت: تفاوت احکام امر به معروف و نهی از منکر با مبارزه با بدعتها در این نکته است که، سکوت در برابر بدعتها به تدریج موجب اضمحلال دین و تغییر و تحول در معارف و احکام دین میگردد، ولی ترک امر به معروف و نهی از منکر موجب گسترش فساد در جامعه میشود، هر چند لطمه به اصل و اساس دین وارد نمیشود. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «مبانی فقهی انقلاب اسلامی از دیدگاه حضرت امام خمینی(ره)» از سلسله نشستهای علمی و دینی گوهر معرفت، با سخنرانی …
توضیحات بیشتر »در دروس خارج حوزه به بحث امربهمعروف توجه ویژهای شود
آیتالله رضازاده استاد مطرح دروس خارج حوزه علمیه مشهد پیشنهاد کرد: بخشی از بحثها در دروس خارج به تدریس امر به معروف و نهی از منکر، بهصورت ویژه اختصاص یابد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله رجبعلی رضازاده، عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان در دیدار با هیئت برگزار کننده همایش امربهمعروف و نهی از منکر، گفت: باید بخشی از بحثها در درسهای خارج حوزه به تدریس امربهمعروف و نهی از منکر بهعنوان رشته تخصصی خارج اختصاص یابد. وی ادامه داد: در حوزههای علمیه و منابر کمتر به بحث امربهمعروف و نهی از منکر پرداخته میشود و از آنجا که مردم …
توضیحات بیشتر »عزم لازم برای اجرای قانونی امر به معروف وجود ندارد/ نهی از منکر فقط درباره حجاب نیست
استاد برجسته حوزه علمیه قم امر به معروف و نهی از منکر را فریضهای غریب دانست و خاطرنشان کرد: ما تصور نکنیم امر به معروف و نهی از منکر فقط این است که به خانمی بگوییم رویش را بگیرد، امر به معروف فقط رو گرفتن خانمها نیست؛ امام حسین(ع) برای امر به معروف و نهی از منکر به شهادت رسیدند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله محمدتقی مصباح یزدی رییس مؤسسه آموزشی و پژهشی امام خمینی(ره) در دیدار اعضای ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان خراسان رضوی با تقدیر از تدوین کنندگان قانون امر به معروف و نهی …
توضیحات بیشتر »امر به معروف و نهی از منکر با اجرای قانون از مظلومیت بیرون بیاید
اگرتصویب قانون ناهیان در سال گذشته به اجرا درآمد به خاطر تاکید مراجع تقلید بود، بارها مراجع تاکید کرده و گفتند، چرا فریضهای که به عنوان قانون وجود دارد، نباید به اجرا در بیاید، بالاخره باید امر به معروف و نهی از منکر با اجرای قانون از مظلومیت بیرون بیاید. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله مکارم شیرازی در دیدار اعضای ستاد امر به معروف و نهی از منکر خراسان رضوی که در مدرسه امام سجاد علیهالسلام قم برگزار شد، گفت: در مسیری که گام نهادهاید برترین جهاد است؛ امام محمد باقر علیهالسلام فرمودند: امر به معروف و نهی از منکر …
توضیحات بیشتر »سیر تطور مباحث فقهی درباره نهضت عاشورا
آیا قیام عاشورا فقهی است یا خیر؟ اگر هست، ذیل کدام یک از ابواب فقه بررسی شده یا باید بشود؟ فقهای شیعه در این باره چه گفتهاند و چه نظراتی دارند؟ در این مقاله تطور بحث فقهی درباره عاشورا از سوی حجتالاسلام رسول جعفریان، بررسی شده است. شبکه اجتهاد: اولبن پرسش این است که، آیا کربلا یک حرکت فقهی است یا فرا فقهی؟ اگر عاشورا موضوعی فقهی باشد، یعنی امکان بررسی رسیدگی فقهی به آن باشد، طبعا قابل تأسی برای شیعیان است و میتوان از آن به عنوان یک منبع فقهی استفاده کرد. اما اگر حادثه ای عاشقانه یا طراحی …
توضیحات بیشتر »بقای شریعت مرهون امر به معروف و نهی از منکر است
آیتالله صافی گلپایگانی در سسلسله نوشتارهای درباره قیام و نهضت حضرت سید الشهدا علیهالسلام به مناسبت ماه محرّم الحرام تصریح کرد: حسین علیهالسّلام وظیفه داشت و مکلّف بود که برای نهی از منکر بپا خیزد و عالم اسلام را بیدار کند و با بذل جان خود و یارانش بزرگترین ضربت کاری را بر پیکر نحس و نجس حکومت بنی امیه وارد سازد. شبکه اجتهاد: حسین علیهالسّلام خطاب به برادرش محمد بن علی معروف به محمد حنفیه آخرین وصیتهای خود را نگاشت و در آن وصیت، فرمود: «اِنَّما خَرَجْتَ لِطَلَبِ الاِصْلاحِ فی اُمَّهِ جَدّی مُحَمَّد – صلّیالله علیه و آله وسلّم- …
توضیحات بیشتر »سرفصلهاى مطالعاتى فقه حجاب
اگر فقیهان دوره پیشین با استناد به اصل امر به معروف و نهى از منکر بر آن بودند تا تضمینهاى مناسب را براى برپاماندن حجاب و پررونق گشتن این ارزش فراهم آورند، فقیهان این دوره وظیفه دارند تا با نگاه به همین اصل، به سمت بحث از دولت که کارویژه بحث انگیزى را به خود اختصاص داده است، بروند و با در نظر گرفتن شناخت دقیق موضوع، احکام فقهى آن را ارائه کنند. به گزارش شبکه اجتهاد؛ حجتالاسلام والمسلمین احمد مبلغی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی طی مقالهای با …
توضیحات بیشتر »پیامی که نتوانستیم به «سست حجابان» برسانیم!
حجاب هر اندازه که مهم باشد نمیتوان نتیجه گرفت «مقام معنوی هر فرد مقید به حجاب «لزوما» از هر فرد بدحجاب بالاتر است». نهی کننده از منکر، تنها میتواند شاکر خداوند باشد که این حرام خاص را که مخاطب او مرتکب میشود به توفیق الهی در حال حاضر انجام نمیدهد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین دکتر محمد مطهری، استاد حوزه و دانشگاه در یادداشتی با عنوان «پیامی که نتوانستیم به «سست حجابان» برسانیم!» آورد: من به عنوان یک روحانی وقتی از مسجد خارج میشوم، اگر دختر بدحجابی را ببینم که همزمان از یک پارتی مختلط با دوستان پسرش بیرون …
توضیحات بیشتر »ابعاد نظارت بر قدرت سیاسی در فقه حکومتی
نظارت بر قدرت سیاسی در اندیشه غربی و دینی وجود دارد؛ اما در تفکر غربی، نگاه تکبعدی و بیرونی است؛ اما در اندیشه اسلامی، نظارت درونی و بیرونی اعم از نظارت الهی، نظارت فرد بر اعمال خودش یا نظارت درونی، نظارت عمومی یا همگانی و نظارت سازمانی یا ساختاری وجود دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، مفهوم «نظارت» از جمله مهمترین و پیچیدهترین مسائل در هر نهاد و سازمان و به صورت کلی در هر نظام سیاسی و اجتماعی است و با مسئولیت اجتماعی پیوندی ناگسستنی دارد. نظارت در فقه و قوانین اسلامی دارای مبنا است، تحقق توحید و اجرای شریعت، …
توضیحات بیشتر »