شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
در آستانه دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری، پرونده ویژه «فقه انتخابات» با آثار و گفتارهایی از صاحب‌نظران و اساتید برجسته حوزه و دانشگاه در پنج بخش (یادداشت، گفتگو، گزارش، رهنمود، پنجره) با بیش ۶۵ مطلب از سوی «شبکه اجتهاد» منتشر شد.
اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه انتخابات، ابعاد، زوایا و مسائل مختلفی دارد که بررسی و پاسخ به این مسائل، علاوه بر حل پاره‌ای از شبهات، باب جدیدی در فقه شیعه باز می‌کند تا آیندگان بتوانند از آن بهره‌برداری کرده و بر غنای آن بیفزایند.
یکی از اساسی‌ترین مباحث، جایگاه انتخابات در فقه سیاسی است. این امر هم در نظام‌های مبتنی بر ولایت فقیه و هم در نظام‌های مبتنی بر غیرولایت فقیه قابل طرح است. «اجتهاد» بررسی می‌کند اگر فقیه، ولایت مطلقه دارد، پس جایگاه انتخابات و رأی مردم، در چنین نظام حاکمیتی کجاست؟ و نیز در این پرونده به مسائلی چون: «مبادی فقه انتخابات»، «دسته‌بندی مبانی فقهی انتخابات»، «وظایف حاکمیت، مردم و فعالان سیاسی در حفظ و صیانت از «مردم‌سالاری دینی»» و «استفتائات انتخاباتی» پرداخته شده است.
همچنین، در عرصه انتخابات، کاندیداهای انتخاباتی برای جلب رأی مردم، شعارها و وعده‌هایی را به مردم می‌دهند. برخی از این وعده‌ها، گاه شعار صرف بوده و گاه حصولش منوط به بقیه ارگان‌هاست و به فرد منتخب ارتباطی پیدا نمی‌کند. برخی وعده‌ها نیز داده می‌شوند، اما بعد به آن‌ها وفا نمی‌شود. از طرفی، بسیاری از فقها، عمل به وعده را مستحب می‌دانند، نه واجب. با توجه به این فتاوا، الزام فقهی برای مجازات کاندیداها در عمل نکردن به وعده‌های انتخاباتی‌شان نیز قابل طرح‌ریزی نیست!
«اجتهاد» در پرونده «فقه انتخابات» به «بررسی فقهی و ضمانت اجرایی مقابله با وعده‌های دروغین انتخاباتی»، «حکم فقهی تخلف از وعده‌های انتخاباتی» و تشریح «ویژگی‌های تبلیغات انتخاباتی مشروع از منظر فقه» می‌پردازد و پس از بررسی «ادله فقهی وجوب شرکت در انتخابات» در نوشتارهایی: «امکان یا امتناع انتخابات در فقه اسلامی»، «کاربرد «مقبوله عمر بن حنظله» در انتخاب اصلح در انتخابات»، «شرایط انتخابات از منظر دینی»، «بومی‌سازی انتخابات در فقه شیعی»، «بررسی فقهی انتخاب اصلح»، «ماهیت و حکم شرکت در انتخابات از منظر فقه سیاسی» و «وجب عینی یا کفایی رأی دادن» را تبیین می‌کند.
در پرونده «فقه انتخابات» علاوه بر فرمایشات و تبیین نگاه راهبردی رهبر معظم انقلاب و مراجع معظم تقلید پیرامون انتخابات؛ گفتارها و نوشتارهایی از صاحب‌نظران و اندیشوران حوزه و دانشگاه چون: عبدالرضا ایزدپناه، سیداحمد حسینی خراسانی، سید محمدرضا مدرسی یزدی، محمدجواد فاضل لنکرانی، ابوالقاسم علیدوست، عبدالحسین خسروپناه، علی‌اکبر رشاد، عباس رفعتی، رضا اسلامی، عبدالحمید واسطی، محسن فقیهی، محسن مهاجرنیا، محمدحسین ملک‌زاده، محمدعالم‌زاده نوری، داود مهدوی زادگان، احمدحسین شریفی، عبدالوهاب فراتی، حبیب‌الله بابایی، سید سجاد ایزدهی، سید محمدرضا شریعتمدار، حسین جوان آراسته، سید احمد حبیب‌نژاد، علیرضا زهیری، غلامرضا بهروزی لک، ذبیح‌الله نعیمیان، محمدجواد ارسطا، علی رحمانی، علی شریفی، مجید رجبی، کمال رضوی، هادی مصباح، محسن ملک‌افضلی، محمدتقی رهبر، سیدحسن وحدتی شبیری، مصطفی دری و مهدی عصمتی، هادی عجمی؛ منتشر شده است.
یادداشت:
انتخابات چقدر ارتباط به اسلام و امام زمان دارد؟/ محمد عالم‌زاده نوری
اصلح یا صالح؟/ حل فقهی «تکلیف‌مداری» با «دنبال نتیجه بودن»/ هادی عجمی
نقد فقه خوارجی در امر مشارکت مردمی در انتخابات/ داود مهدوی زادگان
حکم شرعی شرکت در انتخابات/ احمدحسین شریفی
شرکت در انتخابات؛ چرا و به چه علت؟/ سیدسجاد ایزدهی
امکان یا امتناع انتخابات در فقه اسلامی/ عبدالوهاب فراتی
تفسیر فقهی از حق رأی/ داود مهدوی زادگان
کاربرد «مقبوله عمر بن حنظله» در انتخاب اصلح در انتخابات/ عبدالحمید واسطی
هشت سؤال اساسی از نویسنده «تکلیف دینی در انتخابات»/ عبدالحسین خسروپناه
بومی‌سازی انتخابات در فقه شیعی/ سید سجاد ایزدهی
رأی ندادن، رأی به دیکتاتوری است/ حبیب‌الله بابایی
تأملی دینی بر نامزدی در انتخابات/ عبدالوهاب فراتی
مرجعیت و حق رأی زنان/کمال رضوی
در انتخابات، از کدام نامزد حمایت کنیم؟/ مصطفی دُرّی
مبنا یابی فعالیت‌های انتخاباتی از منظر فقه/مهدی عصمتی
گفتگو:
منصبی که با تدلیس و فریب مردم در رأی به دست آمده باشد، مشروع نیست/ علی شریفی
آیا ورود مصداقی به انتخابات، به صلاح روحانیت است؟/ عبدالرضا ایزدپناه
برخی افراد محمل‌های مثلاً فقهی درست می‌کنند تا مردم از انتخابات دلسرد شوند/ رضا اسلامی
نظریه وکالت، جایی در فقه باز نکرد/ سید محمدرضا شریعتمدار
در انتخابات، عقلاً و شرعاً باید به اصلح رأی داده شود/ علیرضا زهیری
ضمانت اجرایی مقابله با وعده‌های دروغین انتخاباتی ضعیف است/ سید احمد حبیب‌نژاد
در جامعه اسلامی، مردم در چارچوب اسلام حق انتخاب دارند/ غلامرضا بهروزی‌لک
شرکت در انتخابات، واجب عینی است نه کفایی!/ مجید رجبی
جایگاه انتخابات در نظام مبتنی بر ولایت فقیه/ سید محمدرضا شریعتمدار
اسلام، انسان‌ها را در انتخاب‌های سیاسی، مختار محض قرار نداده است/ غلامرضا بهروزی‌لک
ماهیت فقهی انتخابات، از سنخ شناسایی امین است، نه وکالت/ ذبیح‌الله نعیمیان
نظام سیاسی در زمان پیامبر(ص)، تأسیسی بود نه امضائی/ حسین جوان آراسته
حفظ نظام متوقف بر شرکت در انتخابات است/ محسن فقیهی
راهکارهای حضور حداکثری مردم در انتخابات/ علی رحمانی
گزارش:
شرکت در انتخابات هم حق است هم تکلیف ملی/ علی‌اکبر رشاد
شرکت در انتخابات حالت مقدمۀ خارجیه را ندارد، بلکه جزء مقدمات داخلیه است/ محمدحسین ملک زاده
با توجه به عناوین ثانویه می‌توان حکم به وجوب داد/ ابوالقاسم علیدوست
مدل نظام پارلمانی با فقه ما سازگارتر است/ حسین جوان آراسته
مدل پارلمانی در ایران ناکارآمد است/ رضا اسلامی
مبادی فقه انتخابات از قلمرو تا کارکردها/ علی‌اکبر رشاد
انتخابات، تنها راه ادای امانت به اهل آن در عصر غیبت است/ محمدجواد فاضل لنکرانی
حفظ نظام متوقف بر شرکت در انتخابات است/ محسن فقیهی
سه نظریه فقهی در باب انتخابات در نظام اسلامی/ محسن مهاجرنیا
دسته‌بندی مبانی فقهی انتخابات/ عباس رفعتی
جایگاه رأی مردم در نظریه ولایت مطلقه فقیه/ سید محمدرضا مدرسی یزدی
نظام مسائل فراروی فقه انتخابات/ هادی مصباح الهدی
رفتار برخی نامزدها خلاف شرع بَیِّن، خلاف قانون و جرم قلمداد می‌‌‌شود/ علی‌اکبر رشاد
مسئله انتخابات در دایره امانت قرار می‌گیرد نه وکالت/ محمدجواد فاضل لنکرانی
توطئه «جدایی مردم از حکومت و علما» خطرناک‌تر از «توطئه جدایی دین از سیاست»/ محمدجواد فاضل لنکرانی
حکم فقهی «تخلف از وعده‌های انتخاباتی»/ سیداحمد حسینی خراسانی
ماهیت و حکم شرکت در انتخابات از منظر فقه سیاسی/ محسن ملک افضلی
تمایزات انتخابات در نظام مردم‌سالاری دینی با سایر نظام‌های سیاسی/ سید سجاد ایزدهی
بررسی ابعاد حقوقی انتخابات و جایگاه رای مردم در قانون اساسی/ سیدحسن وحدتی شبیری
زد و بندهای انتخاباتی توجیه شرعی ندارد/ محمدجواد ارسطا
رهنمودها:
شیوه رفتاری و مشی سیاسی رهبر انقلاب درباره افراد فعال در عرصه انتخابات چگونه است؟
رهبر انقلاب: راه جبران ناکارآمدی و ضعف‌های مدیریتی انتخاب درست است نه شرکت نکردن در انتخابات
رهبر انقلاب: اگر توان مدیریتی ندارید مسئولیت نپذیرید
آیت‌الله مکارم شیرازی: شاخصه‌ها و معیارهای راهبردی انتخابات
بررسی فقهی انتخاب اصلح از نظر آیت‌الله جوادی آملی
بازخوانی دو بیانیه از آیت‌الله بهجت در مورد انتخابات و لوازم آن
بیانیه مهم علمای برجسته حوزه علمیه خراسان پیرامون انتخابات
پنجره:
آیت‌الله سیستانی و مسئله انتخابات
وضعیت انتخابات و دموکراسی در جهان اسلام
اپلیکیشن «انتخاب سبز» ویژه مسائل انتخابات
رجل سیاسی؛ سیاستمدار تراز انقلاب اسلامی
بررسی احکام انتخابات در یک اثر + دانلود
۱۲ استفتاء انتخاباتی از آیت‌الله خامنه‌ای
۱۷ پرسش انتخاباتی از حضرت آیت‌الله خامنه‌ای
۱۹ شاخصه نماینده اصلح از نگاه رهبر انقلاب
بازخوانی بیانیه هیأت علمیه نجف با تأییدیه آخوند خراسانی درباره انتخابات مجلس/ علیرضا جوادزاده
سلام علیکم
کار مفید و قابل استنادی کرده اید.
موفق باشید.