شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
آیت‌الله سبحانی با بیان اینکه نصف بودن دیه زن ارتباطی به انسانیت ندارد، بر لزوم مطالعه منظومه‌ای حقوق زن تاکید کرد.
به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی در برنامه چشمه معرفت که از شکه دوم سیما پخش شد، به مساله دیه زن در اسلام پرداخت و اظهار داشت: در اسلام مسلم است که دیه مرد دو برابر دیه زن است. اما سوال این است که چرا چنین تبعیضی در دیه قائل شدند؟ اسلامی که عدالت را رعایت می‌کند چرا در اینجا عدالت را رعایت نکرده است.
او در پاسخ به این سؤال بر لزوم مطالعه منظومه‌ای حقوق زن تاکید کرد و ابراز داشت: اگر کسی بخواهد درباره حقوق زن مطالعه کند نباید دستش را به یک نقطه معین بگذارد و از نقاط دیگر قطع نظر کند. حقوق زن باید به صورت منظومه‌ای یعنی از اول تا آخر مطالعه شود.
آیت‌الله سبحانی مساله حقوق زن را بلاتشبیه به اعمال حج ندانست و گفت: اعمال حج، اعمال منظومه‌ای است از اول تا آخر حاکی از فداکاری اسماعیل و ابراهیم است. اگر کسی انگشت بگذارد به یک موضع و بگوید این چه عملی است که دور سنگ‌ها و گل‌ها بچرخیم، این همان عمل بت پرستان است، این چرا تنها یک مورد را در نظر گرفته است؟ اما اگر از اول به ظاهر به خانه خدا احرام می‌بندند و لبیک می‌گویند تا آخرین مرحله‌ای که لبیک می‌کند روز دوازدهم یا سیزدهم همه اعمال را یک جا مطالعه کند، در اینجا توحید به نحو احسن تجلی می‌کند. بنابراین همانطور که قضاوت ما در مورد مکه جنبه جمعی دارد، در مورد حقوق زن هم همین است، باید تمام قوانینی که درباره زن است بررسی کنیم آن موقع نتیجه گیری کنیم که آیا این عمل خلاف عقل است یا نه.
تنصیف دیه زن ارتباطی به انسانیت ندارد
او با تصریح به اینکه مسئله تنصیف دیه زن ارتباطی به انسانیت ندارد، گفت: اگر کسی زنی را کشت آن هم کشته می‌شود ولو مرد باشد و این جای بحث نیست. از نظر انسانیت هردو انسان کاملی‌اند اما آن برای بخشی و این هم برای بخشی دیگر. از نظر انسانیت هردو ریشه این مجمع و جماعت هستند. مرد در تجارت خود و زن در اعمال خودش آزاد است.
استاد برجسته حوزه علمیه قم، دوبرابر بودن دیه مرد نسبت به زن را به دلیل نان آور بودن مرد دانست و گفت: اگر مرد کشته شود ضرر اقتصادی اش بیشتر است چون نان آور خانواده است و نفقه هم بر عهده مرد است. زن باید هزینه‌اش را شوهرش بپردازد، بنابراین اگر مردی کشته شود از نظر انسانیت با زن فرقی نمی‌کند اما از نظر اقتصادی ضررش دو برابر یا کمتر یا بیشتر اما اگر زن کشته شود ولو انسانی کشته شده اما ضرر اقتصادی آن کمتر است بنابراین اگر دیه در این جا دوبرابر است فرض این نیست که انسانیت را جبران کند، انسانیت با این عمل جبران نمی‌شود ولی چون ولی دم راضی شده است به دیه باید ببینیم ضرر اقتصادی که به این خانواده وارد شده مرد کشته شود بیشتر است یا زن؛ مسلما مرد کشته شود ضرر اقتصادی اش بیشترو زن کشته شود ضرر اقتصادی اش کمتر است.
نظر علامه طباطبایی درباره دیه زن
او به محاسبات علامه طباطبایی در این زمینه در تفسیر المیزان اشاره کرد و گفت: ایشان می‌گوید: مرد در واقع نصف درآمد خود را خرج زن می‌کند در حالی که زن دیناری خرج نمی‌کند و اگر بنا باشد محاسبه کنید در این محاسبه درآمد زن دوبرابر درآمد مرد است ثروت زن دوبرابر ثروت مرد است یعنی اگر مجموع را در نظر بگیریم ثروت مردان کمتر از ثروت زنان است چون مرد نصف ثروت خود را درباره زن و فرزندانش مصرف می‌کند بلکه بیشتر بنابراین مانعی ندارد دیه مرد بیشتر و دیه زن کمتر باشد.
بنابر گزارش شفقنا، آیت‌الله سبحانی در پایان تاکید کرد: این نظر اقتصادی اسلام است اما در دیگر مراحل اینها دوشا دوش یکدیگرند و اسلام در این باره تبعیضی قائل نیست و اگر در ارث هم همین مسئله را در نظر گرفته، مسئله اقتصادی است چون مرد متکفل هزینه خانواده است آنچه را که دارد خرج خانواده می‌کند اما زن دیناری خرج نمی‌کند.
