شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
کتاب «مبانی نظری تقریب از دیدگاه مرحوم آیت‌الله بروجردی» تألیف استاد سید محمدجواد علوی بروجردی به‌تازگی در شش فصل چاپ و منتشر شد.
به گزارش خبرنگار اجتهاد، آرزوی دیرین همه مصلحان و علمای روشن‌ضمیر مسلمان، ایجاد و تحقق وحدت میان مذاهب مختلف اسلامی بوده و تاکنون نیز برای نیل به این آرمان بزرگ الهی تلاش‌‌های گوناگونی انجام گرفته است؛ از جمله تأسیس «دارالتقریب بین المذاهب الاسلامیه» به همّت جمعی از علمای شیعه و سنی، که از مهم‌ترین و کارآمدترین تلاش‌‌ها در این زمینه می‌باشد و باعث برداشته شدن گام‌‌های عملی برای تقریب مذاهب اسلامی شده است.
در پرتو این اندیشه و کوشش‌‌های بی‌دریغ بانیان آن، بعد از سال‌‌ها میان آیت‌الله بروجردی(ره) و شیخ عبدالحمید سلیم و دو سال پس از فوت زعیم سنی، میان ایشان و شیخ محمود شلتوت، مفتی وقت جامع الازهر مصر، روابط دوستانه میان زعمای دو مذهب برقرار شد و نامه‌‌ها مبادله گردید تا منجر به صدور فتوای شیخ محمود شلتوت، مبنی بر صحت پیروی اهل سنت از مذهب شیعه گردید.
برای تبیین هرچه بهتر تلاش پیشینیان و شناخت بیشتر این نظریه، استاد سید محمدجواد علوی بروجردی دست به تألیف کتاب «مبانی نظری تقریب از دیدگاه مرحوم آیت‌الله بروجردی» زده است. این کتاب در شش فصل با عناوین «ضرورت شناخت اسلام راستین»، «پیامدهای منع تدوین حدیث»، «بازگشت به اسلام راستین»، «ضرورت عرضه اسلام راستین»، «پیام اندیشه تقریب مذاهب اسلامی» و «مبنای نظری تقریب مذاهب اسلامی» مکتوب شده است.
استاد علوی بروجردی معتقد است اندیشه وحدت امت اسلامی، یک نظریه تاکتیکی و گذرا نیست که برای تعایش و هم‌زیستی میان فرقه‌‌های مختلف اسلامی ارائه شده باشد تا مسلمانان در شرایط پرتلاطم کنونی جهان، زندگی بهتری داشته باشند، بلکه به دلیل وجود مبنای نظری برای آن، یک نظریه راهبردی و پایدار دانسته که در چهارچوب کتاب و سنت، هیچ دلیلی توان مخدوش کردن این اصل مهم را ندارد.
استاد باسابقه حوزه علمیه قم در این اثر، با نگاهی گذرا به تاریخچه تدوین سنت نبوی، به تشریح دو طریق نقل سنت پیامبر اسلام (ص)؛ یعنی، عترت و غیر عترت پرداخته است و با استناد به احادیث معتبر که از طریق شیعه و اهل سنت درباره مرجعیت دینی عترت وارد شده است، حدیث شریف ثقلین را که همه صحاح اهل سنت – غیر از صحیح بخاری – آن را از پیامبر نقل کرده‌‌‌اند و در کتب روایی شیعه نیز به‌صورت متواتر نقل شده است، از همه مذاهب اسلامی خواسته تا آن را محور شناخت سنت و در نتیجه شناخت اسلام راستین قرار دهند.
استاد علوی بروجردی پس از بیان مقدمه بحث، با الهام از اندیشه آیت‌الله بروجردی(ره) به طرح مبنای نظری تقریب مذاهب اسلامی پرداخته است و با اشاره به شئون سه‌گانه عترت پیامبر(ص)؛ (شأن امامت و ولایت، شأن حجّیت قول و فتوا و شأن نقل سنت پیامبر(ص)) حدیث ثقلین را قابل استدلال برای اثبات این سه شأن دانسته است و برای رسیدن همه مذاهب اسلامی به نقطه مشترکی که عامل وحدت امت اسلامی می‌شود، تصریح می‌کند: «اگر طبق دیدگاه شخصی، دلالت این حدیث شریف بر شأن امامت و ولایت عترت پیامبر(ص) تمام نبود، هیچ مانعی برای استناد به آن در مرحله دوّم؛ ـ یعنی حجّیت فتوای عترت (ع) ـ وجود ندارد و بر فرض عدم پذیرش این دلالت، بی‌تردید اعتبار قول عترت (ع) برای نقل سنت پیامبر(ص) به دلیل وجود ادله معتبر در منابع حدیثی، حجیت این شأن برای هیچ یک از مذاهب اسلامی قابل انکار نیست.»
بر اساس این مبنای نظری، تقریب به معنای دست برداشتن یک مذهب از باورهای خود نیست، بلکه هر مذهب بر پایه طریق و مبنای استدلالی خویش راهی به‌سوی یکی از این مراحل می‌یابد و با شناخت اسلام راستین از طریق دو منبع اصیل اسلام؛ (قرآن و سنت) که از طریق متقن عترت پیامبر(ص) به مسلمانان رسیده است و با عمل به آن، در دنیا و آخرت به فرجام نیک خواهند رسید.
گفتنی است، کتاب «مبانی نظری تقریب از دیدگاه آیت‌الله بروجردی» زمستان ۱۳۹۷ توسط انتشارات مجد اسلام منتشر و روانه بازار نشر شده است.
