شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
کتاب «مهر و ماه» رساله‌ای در باب حقوق اجتماعی و احکام اخلاقی تألیف دکتر محسن اسماعیلی حقوقدان، استاد و عضو هیئت‌علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در ۵۴۸ صفحه منتشر شد.
به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «مهر و ماه» رساله‌ای در باب حقوق اجتماعی و احکام اخلاقی، سی و یکمین اثر محسن اسماعیلی، استاد دانشگاه تهران و عضو مجلس خبرگان رهبری منتشر شد.
از پیامبر اکرم (ص) و امام علی (ع) در روایات تعبیر به «مهر و ماه» نیز شده و «شمس و قمر»ی که در قرآن آمده، بر آن دو وجود نازنین تطبیق داده شده است؛ همان گونه که بر دو نعمت بی مانند هستی، پدر و مادر نیز اطلاق شده است. حقوق و اخلاق نیز قابل تشبیه به مهر و ماه هستند؛ زیرا همچون شمس و قمر و همانند پیامبر (ص)و علی(ع) و نظیر پدر و مادر، مکمل کار یکدیگرند؛ روشنایی بخش وجود، گرمابخش هستی و آرام بخش زندگی انسان!
از همین رو نویسنده مناسب‌ترین نام برای کتاب را «مهر و ماه» دانسته است؛ چرا که موضوع آن حقوق و اخلاق است و محور آن حدیثی در بیان سی حق که اسوه عدالت از پیامبر اخلاق بازگو فرموده و به یاد و برای پدر و مادری عدالت طلب، اخلاق پیشه و به حق پیوسته تفسیر و منتشر می شود.
کتاب «مهر و ماه» که در ۳۰ فصل به رشته تحریر درآمده است به بررسی بخشش لغزش‌ها، ترحم و دلسوزی، پرده‌پوشی، گذشت از خطاها و بدی‌ها، پذیرش عذر، رد غیبت، خیرخواهی دائم، حفظ روابط دوستانه، رعایت پیمان و حقوق ناشی از آن، عیادت؛ هنگام بیماری، حضور در تشییع جنازه، پذیرش دعوت‌ها و اجابت درخواست‌ها، پذیرش هدیه، جبران نیکی و عمل متقابل، قدرشناسی و سپاسگزاری، یاری و حمایت شایسته، غیرت و پاسداری از حریم خانوادگی، برآورده کردن نیازها، وساطت و میانجی‌گری، دعا برای سلامتی، ارشاد و راهنمایی، پاسخ به سلام، خوش سخنی، ارج نهادن به نیکی‌ها و خوبی‌ها، تأیید و پذیرش سوگند، دوستی و عدم دشمنی با دوستانِ دوست، یاری‌رسانی در مقابله با ظلم، تسلیم نکردن به دست دشمن و سختی‌ها، رها نکردن و تنها نگذاشتن در بحران‌ها، همانندپنداری در خواستن‌ها و نخواستن‌ها می‌پردازد.
نویسنده کتاب در مقدمه و در باب چرایی و چگونگی نگارش این کتاب آورده است: پس از آنکه رساله توضیح‌المسایل مرحوم استاد آیت‌الله حاج‌آقا مجتبی تهرانی به زبان فارسی منتشر شد، در یکی از ساعت‌های خوشی به لطف خدا در محضر ایشان بودم، سخنی درباره لزوم بازنگری در رساله‌های احکام داشتم. شرح آن سخن این بود: رساله‌هایی که اکنون در اختیار مردم قرار می‌گیرد، حداقل نیازمند دو تغییر مهم است؛ نخست آنکه باید برخی مسائل شاذ و گاهی غیرکاربردی از آن حذف شود و دیگر آن که بخشی به عنوان احکام اخلاقی و حتی ضروریات اعتقادی به آن افزوده شود. تمرکز رساله‌های موجود بر احکام فقهی، خود به خود پیام‌آور اصالت انحصاری فقه و موجب به حاشیه راندن عقیده و اخلاق شده است. بسیاری از مردمان مؤمن و حقیقت‌جو گمان می‌کنند تنها واجبات و محرمات فقهی است که نباید فراموش شود؛ در حالی که اهمیت و تأثیر رعایت بایدها و نبایدهای عقیدتی و اخلاقی برای ساختن فرد و جامعه بسیار والاتر و بیشتر است و اصولا فقه منهای عقیده و اخلاق، نه انسان مطلوب را می‌سازد و نه اجتماع آرمانی را … .
گفتنی است، کتاب «مهر و ماه»، تالیف محسن اسماعیلی در ۵۴۸ صفحه به قیمت ۶۰۰۰۰۰ ریال، به‌تازگی از سوی دفتر نشر فرهنگ اسلامی چاپ و منتشر شده است.
یادآور می‌شود، «پیوند دین و قانون»، «راهنمای حقوقی شهروندان»، «گفتارهایی در حقوق شهری و شهروندی»، «مشارکت عمومی؛ حاکمیت ملی و نظارت همگانی در فقه سیاسی و حقوق اساسی»، «درسهای ماندگار؛ نگاهی نو و گذرا به نهج البلاغه»، «بایسته‌های اقتصادی از دیدگاه فقهی و حقوقی؛ گامی به سوی اصلاح الگوی مصرف» و… برخی از آثار منتشره این عضو سابق شورای نگهبان می‌باشد.
