شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
کتاب نظام امارت اسلامی «الاماره الاسلامیه و نظامها» توسط قاضی القضات طالبان مولوی عبدالحکیم حقّانی تألیف و با مقدمه کوتاه ملاهبت الله آخندزاده به تازگی چاپ و منتشر شده است. کتاب سیصد و دوازده صفحه و به زبان عربی است که توسط مکتبه دارالعلوم الشرعیه منتشر گردیده است.
به گزارش شبکه اجتهاد، ملا هبت الله بخش‌هایی از کتاب را خوانده و سپس از تعدادی از علماء خواسته آن را مطالعه و نظر خود را بیان دارند که در نتیجه مورد تأیید قرار گرفته و آن را ستوده‌اند. در پشت جلد ساختمان ارگ همراه با پرچم سفید طالبان دیده می‌شود که شماره تلفن همراه و آدرس ایمیل بر روی آن به چشم می‌خورد.
بعد از ملاهبت الله، مولوی عمار المدنی بر این کتاب تقریظ نوشته است و در مقدمه روی دو موضوع تمرکز کرده است؛ یکی علم و قلم برای هدایت و تبیین سیاست و دیگری شمشیر و تفنگ برای تحقّق قدرت و پیروزی. همچینن در آن از جامعیّت اسلام سخن گفته شده است و از مروّجان و سیاست مداران اسلامی که برای تحقق نظام دینی کوشیده اند تمجید صورت گرفته است.
در بخش دیگری از کتاب زندگی نامه حقانی قندهاری نویسنده کتاب با قلم عبدالغنی میوندی آمده است که در آن آورده است: مؤلف کتاب در مدرسه حقانی در پیشاور و بلوچستان در نزد علمای اهل سنت ادبیات عرب، فقه، تفسیر و حدیث را فراگرفته است و در سال ۱۴۰۰ قمری معادل ۱۹۸۰ میلادی فارغ التحصیل شده است و سالها در افغانستان و کویته پاکستان تدریس داشته است. مؤلف کتاب در کنار تدریس در رشته‌های فقه و حدیث کتاب‌های را تألیف کرده است که آداب اکل و شرب؛ آداب معلّم و متعلّم، آداب قضاء حاجت، آداب مفتی و مستفتی از جمله آثار مولف است.
مؤلف در فصل آغازین هدف اساسی امارت اسلامی بعد از پیروزی طالبان و شکست و خروج امریکان و هم پیمانان را بیان داشته است که عبارت است از تطبیق قانون الله در سرزمین افغانستان و تشکیل دولت اسلامی بر مبنای شریعت غرّای اسلامی که در قالب فقه حنفی تبلور پیدا می‌کند.
مؤلف دولت را به دو قسم جبایت (جمع مالیات) و هدایت تقسیم کرده است که از اوّلی انتقاد و دومی را تأیید کرده و بیان داشته است که دولت اسلامی باید دولت هدایت باشد نه دولت که از خون فقراء بمکد تا دولت مردان به نان و نوا برسند. حکومت هدایت حکومتی اسلامی است که در آن فقط به قانون الهی توجه می‌شود و قانون وضعی و مردمی در آن جای ندارد.
مولف در بخش دیگر از کتاب خود به مصادر شریعت و دولت اسلامی پرداخته و از قرآن، حدیث، قیاس، استحسان، اجماع و… نام برده است.
در بخشی از کتاب به مذهب و قضاوت پرداخته شده است که قضاوت فقط طبق مذهب رسمی حنفی صورت گیرد و سایر اقلیت‌ها هیچ جایگاهی در قضاوت ندارد، و «لابد فی الدوله من عدم الاذن للامتیازات القضائیه للاقلیات» دولت نباید برای اقلیت‌های مذهبی امتیاز قضائی بدهد و اگر اقلیت‌ها در قضاوت جایگاه پیدا کند باعث شکست نظام دینی می‌شود همانگونه که در حکومت عثمانی چنین شد. مؤلف همچنین در بخش مذهب بیان می‌دارد که غیر از حنفی سایر مذاهب«یعد عارا فی دیار افغانستان خصوصا بین عوام الناس» یعنی سایر مذاهب در افغانستان مایه ننگ و عار شمرده می‌شود که ازدواج یک دختر حنفی از باب ننگ و عار با فرد غیر حنفی در عرف مردم افغانستان جایز نیست.
مؤلف در بخش دیگر کتاب خود به عرف پشتون والی اشاره کرده و آن را مهم شمرده و اهتمام آن را در پوشیدن لباس افغانی، برقع، عمامه و… لازم دانسته است.
در بخش دیگر کتاب به استقلال و آزادی بیان و عقیده مطابق شریعت اسلامی پرداخته شده است. و از میان القاب دینی برای رئیس دولت اسلامی، امیرالمؤمنین را برگزیده و اطاعت از وی را برای امّت اسلامی واجب دانسته و مخالفت با وی را مستحق مرگ دانسته است. کتاب آمیخته با حدیث و آیات قرآنی است و مصداق «اولو الامر» هم امیرالمؤمنین دانسته شده است. به رایت و لواء در دولت اسلامی هم اشاره شده است که باید رایت سیاء و لواء/پرچم سفید باشد چون «کانت رایت رسول الله سودا و لواءه ابیض».
مؤلف به انتخاب امیرالمؤمنین هم اشاره کرده که باید طبق نظرخلفاء راشدین باشد که از طریق بیعت، تسلط و غالب شدن و تشکیل شورای اهل حل و عقد ممکن است و انتخاب خلیفه با اجماع در سقیفه بنی ساعده شروع شد. مؤلف به تشکیل شورای اهل حل و عقد عنایت خاص داشته و در جاهای مختلف بدان اشاره کرده است. مؤلف دموکراسی و انتخابات را غیر اسلامی و فساد آور دانسته است که برای مسلمانان شایسته نیست بدان عمل کند.
شرایط امیرالمؤمنین بحثی دیگری است که در کتاب آورده شده و به مرد بودن و زن نبودن بصورت مفصل تر پرداخته شده است. روایاتی نقل شده است که در آن آمده است زنان باید در خانه بنشینند و به سیاست کار نداشته باشد و الا کار خراب می‌شود.
بخش مهم کتاب به وظایف امیرالمومنین و سیاست خلفاء راشدین پرداخته است و به ترتیب از خلیفه اول گرفته تا خلیفه چهارم را آورده و ده وظیفه مهم امیر را در کتاب نظام امارت اسلامی بر شمرده است.
بخش دیگری از کتاب درباره وزارت‌های مختلف است که از وزارت دفاع شروع کرده و شرایط و وظایف لشکر نظام امارت اسلامی را توضیح داده است. وزارت داخله، قضاء و شورا بصورت مشروح بحث شده است. نویسنده تشکیل شورای اسلامی را با دلایل شرعی اثبات و از آن حمایت و برای اعضاء آن شرایطی را بیان داشته است که یکی از آن شرایط مرد بودن است و زن در شورای اسلامی جای ندارد، زن باید قرار ده خانه خو بشیه شوله خو بوخره پرده خو کنه و به بازی و تربیت بچه و شوی خو برسه.
بخش دیگر کتاب به آموزش جدید پرداخته و آمده است که نظام آموزشی باید دینی باشد و علوم غیر دینی اسلام و مسلمانان را ضعیف کرده و می‌کند. به اعتقاد نویسنده بسیار از مشکلات در افغانستان توسط علوم عصری صورت گرفته است. بابی به آموزش زنان اختصاص یافته که نفس آموزش زنان مشکل ندارد اما کیفیت آن باید مطابق شریعت اسلامی باشد که فساد به بار نیاورد و زنان باید از محارم خود در درون خانه آموزش ببینند. زنان بدون ضرورت نباید از خانه خارج گردد که در قرآن آمده است و قرن فی بیوتکن. بیان شعری به فارسی از کتاب روح البیان آورده است که
ز بیگانگان چشم زن کور باد چو بیرون شد از خانه در گور باد.
در کتاب نظام امارت اسلامی به آموزش مختلط پرداخته و آن را بدون شک حرام دانسته است «اما تعلیم المختلط بین النساء و الرجال فلاشک فی تحریمه» و با غیرت افغانی هم سازگاری ندارد.
کتاب نظام امارت اسلامی از منابع مختلف استفاده کرده است اما کمتر رفرنس داده است و از سوی دیگر کتاب دارای فهرست مطالب است اما منابع استفاده شده در آن فهرست نشده است.
نویسنده: محمدجواد برهانی؛ کانال یک حرف از هزاران
