شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
«ضرورت حجاب و راه‌های فرهنگی»، «مشکلات حوزه چاپ و نشر و لزوم ارائه تسهیلات»، «تقویت فعالیت‌های قرآنی»، «حل گرانی هزینه حج»، «نهادینه کردن علم دینی در دانشگاهها و امور فرهنگی» و «توجه به قطب فرهنگی حوزه و دانشگاه» ازجمله توصیه‌های مراجع معظم به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بود.
به گزارش خبرنگار اجتهاد، دکتر محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که به‌منظور دیدار با مراجع عظام تقلید و برخی علما به شهر قم سفر کرده بود، با آیات و مراجع تقلید جوادی آملی، مکارم شیرازی و سبحانی دیدار و گفتگو کرد. خلاصه بیانات مراجع عظام را در ادامه می‌خوانید؛
توصیه‌های آیت‌الله مکارم شیرازی
نقش وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی در تبیین مسائل فرهنگی مهم است، لذا وزارت ارشاد باید به مسائل اسلامی و فرهنگی توجه بیشتری نماید.
مسأله حجاب در حال حاضر با مسائل سیاسی گره‌خورده و عده‌ای می‌گویند اگر بتوانیم حجاب را حذف کنیم نظام جمهوری اسلامی کم‌رنگ می‌شود. خشونت و فشار در مسأله حجاب کارساز نیست، مسأله حجاب راه‌های فرهنگی دارد؛ البته صداوسیما نیز باید بیشتر از این به مسأله حجاب اهمیت بدهد.
یکی از مهم‌ترین راه‌های نشر فرهنگ، کتاب و مجله است اما متأسفانه در حال حاضر قیمت کاغذ چندین برابر شده است و این گرانی باعث مشکلاتی دیگری ازجمله تعطیلی و بیکاری مراکز چاپ و نشر و اصناف وابسته به آن گردیده است. گرانی کتاب و ارائه تسهیلات هم در این زمینه مهم است؛ افراد زیادی هستند که علاقه‌مند به کتاب و کتاب‌خوانی هستند اما قدرت خرید کتاب را ندارند!
گرانی حج هم عواملی دارد که مهم‌ترین آن، گرانی ارز است ولی دولت می‌تواند برای آن تسهیلات بیشتری بگذارد تا مردمی که سال‌هاست انتظار حج را می‌کشند بتوانند برای انجام مناسک حج به خانه خدا مشرف شوند.
رئیس‌جمهور و وزرای محترم بدانند که در شرایط سختی هستند؛ درست است که دشمن به‌شدت در حال فعالیت است اما چنان نیست که تمامی راه‌ها بسته باشد.
نباید طوری رفتار کنیم که دولت تضعیف شود؛ عدم تضعیف دولت به این معنی نیست که منتقد دولت نباشیم. مردم از ما می‌خواهند که شما صدای ما را برسانید و مشکلات را بگویید. ما مشکلات را می‌گوییم، اما باید گوش شنوایی هم باشد. بنابراین کاری کنید که این دولت إن شاء الله موفق بشود.
وظیفه ما دعا کردن و تذکر دادن به دولتمردان و امید دادن به مردم است ولی باید توجه نمود که اگر امید از مردم گرفته شود کار مشکل می‌شود؛ باید کاری کنیم که مردم امیدوار باشند و امیدشان تبدیل به یأس نشود.
توصیه‌های آیت‌الله جوادی آملی
یک سری امور مهمی هست که مربوط به حوزه اقتصاد است که باید با مسئولین اقتصادی در میان بگذاریم و یک مسائلی هست که مربوط به حوزه فرهنگ است که مهم‌تر از اقتصاد است و آن اختصاص به دولت ندارد، بلکه دولت و ملت و حوزه و دانشگاه همه باید با این اصل روبرو باشند.
حوزه و دانشگاه، قطب فرهنگی جامعه هستند. مرحوم کلینی در مقدمه کتاب الکافی آورده است که قطب فرهنگی اسلام چه در دنیا و چه در آخرت عقل است، چون هم در دنیا برابر با عقل با ما رفتار می‌کنند و هم در قیامت برابر با عقل با ما محاسبه می‌کنند! هم در دنیا چیزی به جز عقل خریدار ندارد و هم در آخرت! بر اساس این عقل، مهم‌ترین مشکل ما این است که ما به فکر همه چیز هستیم به جز خودمان! اکثریت ما به فکر این نیستیم که بعد چه می‌شود؟!
بدترین مشکل ما غفلت ماست، عده‌ای آمدند به پیغمبر (ص) عرض کردند ما را به عملی هدایت کنید که ما از آن عمل بهره ببریم، حضرت فرمود: «معرفه النفس» خودت را بشناس! آنها بیان داشتند که ما راه کار عملی از شما خواستیم، شما مسئله علمی به ما گوشزد می‌کنید، حضرت فرمود: تمام برکات از همین علم است که بدانید «که» هستید! ما اگر خودمان را بشناسیم، خیلی از مشکلاتمان حل می‌شود.
انسان مانند درخت نیست که بعد از مرگ تبدیل به هیزم شود و تمام، بلکه مانند پرنده‌ای است که با مرگ از قفس آزاد می‌شود، اگر آزاد شدن پرنده هست که هست باید بدانیم که پس از این جهان به کجا می‌رویم! مشکل جامعه ما این است که یادمان می‌رود که هستیم و به کجا می‌خواهیم برویم، همچون مسافری که وقتی نمی‌داند کجا برود همیشه سرگردان است! هر جا ما مشکل داریم برای این است که خودمان را نشناختیم! اگر بدانیم که هستیم و کجا می‌رویم، در آن صورت نه خلاف می‌کنیم، نه بیراهه می‌رویم و نه راه کسی را می‌بندیم.
همه آنچه در زمین و آسمان است مخلوق خداست و خداوند فرمود همه این‌ها آیت و نشانه الهی است، ما خیال می‌کنیم علم دینی آن است که کتاب را بر اساس خواسته خودمان بنویسیم و سپس نام خدا را در ابتدا و بعد آرم جمهوری اسلامی و عکس امام و رهبری را بزنیم این می‌شود علم دینی، درحالی‌که این‌ها وظیفه ابتدایی است ولی مهم، محتواست که آدم هر چه را می‌داند، کار خدا بداند و فعلی که از او صادر می‌شود را نمی‌گوید رفت و تمام شد، نخیر این هست و هیچ عملی از بین نمی‌رود؛ اعمال ما همواره با ما هست.
اصل اول این است که کمال انسان در علمش است. اصل دوم این است که علم هر چه دارد از راه معلوم است.
هر علمی وقتی ترقی می‌کند که بداند معلوم چه می‌گوید و تا معلوم را خوب نشناسیم، علم پیشرفت نمی‌کند، معلوم چه آسمانی و چه زمینی و چه ما بین آنها باشد، همه مخلوق خداست! خدای سبحان که این‌ها را معرفی می‌کند به‌عنوان مثلث معرفی می‌کند نظام فاعلی، نظام غایی و هدفمند و نظام داخلی که این وسط است، یعنی یک ضلع به مبدأ برمی‌گردد چه کسی او را آفرید، یک ضلع آنکه برای چه خلق شده و یک ضلع هم درونی است، بدانید که هویت شما به هویت معلوم گره‌خورده و معلوم مثلث است و این مثلث را مُثله نکنید. اگر معلوم را مُثله کردید، علم مُثله گیرتان می‌آید و خودتان مُثله می‌شوید.
متأسفانه این علم را مُثله کرده‌‌اند و فقط یک ضلع را باقی گذاشته‌اند، کی آفرید (ضلع اول) و برای چه آفرید (ضلع سوم) را گرفتند؛ این بدن سرد باقیمانده، این زمین مرده و آسمان مرده که انسان را عالم نمی‌کند، علم هر چه دارد از معلوم است و این معلوم مثله شده، معلوم سرد خانه‌ای است! یک موجود مرده مثله شده سردخانه‌ای که مشکل خود را حل نمی‌کند، علم وقتی مشکل عالم را حل می‌کند که مثلث باشد؛ لذا وقتی از موسی کلیم‌الله (ع) سؤال شد پروردگاری که تو را فرستاد، کیست؟ گفت: خدا همه چی را مثلث آفرید، خدا آفرید، این‌چنین آفرید و برای هدفی خاص آفرید؛ این علم دینی است که باید در دانشگاهها و امور فرهنگی ما نهادینه شود.
توصیه‌های آیت‌الله سبحانی
باید جوانان را با قرآن و معارف اسلامی آشنا کنیم که این امر موجب عدم تضعیف اعتقادات آنان و ایجاد مصونیت خواهد شد.
خدمات قرآنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بسیار مهم است و آشنایی با قرآن و حفظ آن مصونیت به اهل قرآن می‌دهد که کمتر لغزش پیدا می‌کنند. بحث‌های قرآنی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مورد توجه است و از این بابت قدردان این وزارت خانه هستیم؛ اما فعالیت‌های قرآنی باید تقویت شود و توجه به این عرصه مهم است.
تعداد زیادی از ناشران دینی در قم هستند و تقاضا دارند مشکل کاغذ چاپخانهها حل شود تا رکود کار ناشران قم مرتفع شود. ناشران در مورد کاغذ باید از حمایت‌‌‌های ویژه وزارت ارشاد برخوردار شوند تا کارگران چاپخانهها و صحافی‌‌‌ها بیکار نشوند. قم بعد از تهران مهم‌ترین ناشران را دارد و صدها چاپخانه در قم فعالیت می‌کنند.
لازم به ذکر است، دیدار با حجت‌الاسلام والمسلمین سعیدی، نماینده ولی‌فقیه و تولیت آستان مقدس حضرت معصومه (س)، و استاد حسینی بوشهری، رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم دیدارهای دیگر وزیر در این سفر یکروزه بود.
در این دیدارهای جداگانه وزیر فرهنگ ضمن ارایه گزارشی از فعالیت‌های فرهنگی هنری کشور در یکسال و نیم گذشته به تغییر ریل حوزه فرهنگ به سمت ارزش‌های انقلاب اسلامی به عنوان رویکرد اصلی وزارت فرهنگ در دوره جدید اشاره کرد.
اسماعیلی نهضت بازگشت به مساجد در حوزه فعالیت های فرهنگی‌هنری را از جمله ارکان اصلی فعالیت های این وزارتخانه و همچنین شعارهای محوری حوزه فرهنگ دولت مردمی برشمرد و به ارایه گزارشی از برپایی پرشور جشنواره‌های فجر از جمله دستاوردی مهم در مقابله با دشمنان این کشور پرداخت. وزیر فرهنگ همچنین مواردی چون ایجاد همدلی، وفاق، شور و نشاط در جامعه و توجه به همه بخش‌های ایران عزیز را از رویکردهای اصلی اغلب آثار جشنواره فیلم فجر امسال عنوان کرد.
وزیر فرهنگ همچنین از اهتمام جدی دولت مردمی مبنی بر جبران بخش عمده‌ای از عقب افتادگی‌های حوزه فرهنگ در دهه گذشته خبر داد و خاطرنشان کرد: مدیریت فرهنگی دولت مردمی در تلاش است تا پایان ۴ سال اول خدمتگزاری دولت مردمی، بخش مهمی از عقب افتادگی‌های یک دهه گذشته در حوزه فرهنگ را جبران کند.
گفتنی است، بازدید از مدرسه علمیه حقانی، عیادت از استاد علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه قم و حضور در بین دانشجویان دانشگاه جامعه المصطفی و نخبگان حوزه و دانشگاه قم از برنامه‌های سفر وزیر فرهنگ بود.
