اختصاصی شبکه اجتهاد: نوشتار حاضر به بررسی دو نهاد مهم در دین اسلام میپردازد که معمولاً تصور میشود به هم مرتبط و ملازماند، اما در واقع ارتباط مستقیمی با یکدیگر ندارند؛ نهاد اول: خاتمیت نبوت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و نهاد دوم: دوام شریعت. ۱. تفکیک دو نهاد خاتمیت نبوت و دوام شریعت خاتمیت نبوت به معنای …
Read More »Tag Archives: شریعت
شریعت از دیدگاه فلسفی علامه طباطبایی/ احمد مبلغی
شبکه اجتهاد: فلسفه شریعت علمی است که باید تأسیس شود، زیرا عمیقترین و بزرگترین تأثیرات را به همراه دارد. این علم آثار خود را بر فقه، اصول و فلسفه فقه و اصول میگذارد و نگرشهای عمیقی در ارتباط با شریعت به وجود میآورد. همچنین، معنای حکمت را در هر دلالت تجسم میبخشد و فهمی جامع ارائه میدهد که تفکر جامعه …
Read More »تنزیل شریعت در سرزمین راهبردها
شبکه اجتهاد: یکی از مصادیق تنزیل شریعت تنزیل آن در حوزه راهبردها است. پیادهسازی شریعت در حوزه استراتژیها یک امر اساسی میباشد، زیرا استراتژیها نقش حیاتی در شکلدهی به فعالیتها و انجام مسئولیتها دارند. با این حال، ما اغلب، بلکه در بیشتر موارد، در تعیین رابطه فقه با استراتژیها غیر فعال بوده و هستیم. در اینجا و قبل از ورود …
Read More »عدالت به مثابه منبع پنجم فقه تمدنی
آیا عدالت هم وزن چهار دلیل دیگر هست؟ عدالت منبع استنباط است یا شاخص اصلی صحت استنباطات؟ اینها سؤلات مهمی هستند که باید پاسخ داد. از آنجا که عدالت روح شریعت است، فراتر از اینکه یک منبع استنباط تلقی شود، یک ابر منبع باید تلقی شود. از این ابر منبع، علاوه بر اینکه مجموعهای از احکام و قوانین ایجابی متولد …
Read More »خط فقاهتی شیعه و تقابل خط اعتدالی و خط غلو/ حسن انصاری
شبکه اجتهاد: جریانهای باطنی بر خلاف ظاهرشان عموما پروژههایی سیاسی بودهاند. نوعی مقابله و عصیان بر جریان مسلط سیاسی و الهیاتی. فرض این جریانها این است که تفسیر جریان مسلط تنها موافق با ظاهر شریعت و متن مقدس است و معانی باطنی آنها را نادیده میگیرد و یا به حاشیه میبرد. بنابراین جریانهای باطنی و عرفانی که در پیرامون قرائتهای …
Read More »شریعت جامع؛ نقدی بر یک مقاله/ علیرضا سبحانی
شبکه اجتهاد: سخن گفتن درباره حد و حدود شریعت اسلامى و این که به صورت موجبه جزئیه است نه کلیه، در گرو اقامه برهان و دلیل است، طرح چنین ادعاء پیراسته از دلیل، شأن یک نویسنده واقع گرا نیست، از این جهت نقطه نظرها مطرح مىشود: اوّلاً: هیچ اسلام شناسى سالبه کلیه را ادعا نکرده است تا در مقابل موجبه …
Read More »تاریخمندی یا ابدیت شریعت؛ استناد به روایت «حلال محمد…» در بوته نقد
منتقدان «تاریخمندی احکام» ضمن استناد به قاعده اشتراک احکام به حدیث «حَلاَلُ مُحَمَّدٍ حَلاَلٌ أَبَداً إِلَى یَوْمِ اَلْقِیَامَهِ…» تمسّک کرده و اثبات ابدیت احکام فقهی را در پس این روایت میجویند. هدف نگارنده در این نوشتار، ارزیابی بحث «تاریخمندی» احکام فقهی و ابعاد آن نیست و تنها نگرش فقیهان به این روایت مد نظر قرار داشته است. شبکه اجتهاد: مسأله …
Read More »نگاهی به اندیشه سیاسی جانشین قرضاوی؛ از نظام حکمرانی تا دیدگاههای اسلامگرایان پیرامون شریعت و حکومت
شبکه اجتهاد: در نوامبر سال ۲۰۱۸ میلادی دکتر «احمد الریسونی» به عنوان رئیس اتحادیه جهانی علمای مسلمان انتخاب شد. این درحالی است که پیش از الریسونی، دکتر «شیخ یوسف القرضاوی» که مؤسس اتحادیه مذکور بود، ۱۴ سال در این سِمَت قرار داشت. اتحادیه جهانی علمای مسلمان در سال ۲۰۰۴ میلادی در شهر «دوبلین» ایرلند تأسیس شد و سپس در سال …
Read More »یادداشتی از یک عالم عصر صفوی در باره مرز احکام شرعی و عرفی/ رسول جعفریان
مناسبات میان علما و اعتراضات آنها بر یکدیگر و پاسخهایی که میدهند، روشنگر نکات جالبی است. در این یادداشت، دوستی از علما، دوست دیگرش را به خاطر برخی از کارهایش عتاب کرده و او پاسخ داده و در این پاسخ تفکیکی میان احکام جاری در زندگی بدست داده که جالب است. شبکه اجتهاد: تأمل در این که کدام حکم شرعی …
Read More »تقنین شریعت موجب پویایی بیشتر در زندگی و اجتماع میشود
همایش مشترک ایران و پاکستان با موضوع «شریعت اسلامی و قانون گذاری» دوشنبه گذشته با حضور آیتالله کعبی و جمعی از علمای برجسته کشور پاکستان در دانشگاه مذاهب اسلامی برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در ابتدای این همایش حجتالاسلام دکتر مختاری رییس دانشگاه مذاهب اسلامی، ضمن خیر مقدم به میهمانان بیان داشت: در جمهوری اسلامی ایران قوانین برخاسته از …
Read More »مواجهه پیامبر(ص) با احکام عصر بعثت/ محمدتقی فاضل میبدی
شبکه اجتهاد: غالب شریعتمداران بر این باورند که بنای شریعت اسلامی و یا هر شریعت آسمانی بر مبنای کتاب و سنت و وحی الهی است؛ و دلیل و خاستگاه احکام شرعی جز این دو منبع منور نمیتواند باشد و یا باید به این دو مأخذ آسمانی برگردد. کسانی که اخباری میاندیشند، بر این ادعا بیشتر پای میفشارند و منبع و …
Read More »بازسازی نسبتهای عقل و شریعت در حوزههای اجتماعی فساد/ محمدعلی میرزایی
اختصاصی شبکه اجتهاد: مقدمه اول: اگر نگوییم تمام مصادیق فساد با اعمال عقل و خرد انسان قابل شناخت و درک و دریافت است بیتردید بیشترین مصادیق فساد این گونه است. به تعبیر روشنتری باید گفت انسانها برای این که بفهمند چه چیزی و چه کسی فاسد و و یا فسادآور و صالح و اصلاحگر است بر مبنای عقل عمل میکنند. …
Read More »حذف شریعت در ایران هرگز به بهبود اوضاع منجر نخواهد شد/ سیدیحیی یثربی
حذف شریعت در ایران هرگز به بهبود اوضاع و به پیشرفت فرهنگی منجر نخواهد شد، بلکه تأثیر معکوس خواهد گذاشت؛ یعنی باعث خواهد شد که واکنشهای جدی در قبال آن صورت گیرد. همانطور که کشف حجاب به زور سرنیزه واکنش منفی در پی داشت. شبکه اجتهاد: دکتر سیدیحیی یثربی پیشکسوت فلسفه و مفسر قرآن کریم یاداشتی با عنوان «فضایی برای …
Read More »تبیین فقهی ثابت و متغیر در شریعت اسلام/ عبدالجواد ابراهیمی
شبکه اجتهاد: (۱) قوانین ثابت و جامعه متحول: هدف از تشریع قوانین اجتماعی آن است که زندگی اجتماعی پا بگیرد و جامعه از کشمکشهایی که آن را به سوی نابودی می کشاند، در امان باشد. از این رو، قوانین اجتماعی فقط از این جهت، مطلوب است که وسیله ای است برای ایجاد امنیت در زندگی اجتماعی و نظم بخشیدن به …
Read More »مبانی دینی کرامت ذاتی انسان و تسری آن به حوزهی تشریع
سیزدهمین کرسی ترویج عرضه و نقد دیدگاه علمی، با موضوع «مبانی دینی کرامت ذاتی انسان و تسری آن به حوزهی تشریع» با حضور اساتید، دانشجویان و علاقهمندان در دانشگاه مفید برگزار شد. این موضوع را حجتالاسلام دکتر محمدحسن موحدی ساوجی، استادیار گروه الهیات دانشگاه مفید ارائه میداد و ناقدین موضوع، حجتالاسلام دکتر حسنعلی علیاکبریان، دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی …
Read More »هر دو گفتمان تجدد آمرانه و اسلام آمرانه در ایران ناکام ماندند/ در مسالهی حجاب کارنامهی موفقی نداشتیم
شبکه اجتهاد: این روزها با پخش گستردهی ویدیوهایی از برخورد گشت ارشاد، شاهد اظهارنظرهای فراوان و گاه متضادی از مسوولان کشور هستیم. برخی از ضرورت تغییر رویکرد نهادهای فرهنگی و انتظامی از «باید» به «باور» میگویند، برخی معتقدند نیروی انتظامی نباید یک قدم هم عقبنشینی کند و برخی دیگر نیز تقاضای نتایج عملکرد ۱۳ ساله گشت ارشاد را دارند. در …
Read More »مطهری و دوگانه اصالت دینی و عصریت دینی/ علی شفیعی
شبکه اجتهاد: شهید مرتضی مطهری را به حق میتوان کسی دانست که دغدغه عصری کردن دین از یک سو و تحفّظ بر اصالت دین از سوی دیگر دانست. این دوگانه عصری کردن دین و صیانت از اصالت دین رویکرد یا روشی بس سخت و پرهزینه است. اسلام هم قرائتهای مختلف داشته است (اسلام فلسفی، اسلام عرفانی، اسلام فقهی و …) …
Read More »جز فقه هیچ راهی به سمت شریعت نیست
رئیس مرکز تحقیقات مجلس گفت: حقیقتاً هیچ راهی به سمت شریعت جز فقه نیست ولی به آن معنا نیست که فقه دائماً از حیث گستره دایره و توانمندی و ایفای نقش مطابق با شریعت باشد. به گزارش شبکه اجتهاد از ستاد خبری پنجمین نمایشگاه بینالمللی کتاب دین، حجتالاسلام والمسلمین احمد مبلغی در نشست علوم منظومهای از شریعت که در پنجمین …
Read More »«شریعت» و «تقنین» در کشورهای اسلامی
در کتاب شریعت و تقنین، ضمن بررسی انتـقادی دیدگاههای مطرح درباره شریعت و تقنیـن در کشورهای اسلامی، و اثبات نظریه ابتناء، وضعیت موجود و مطلوب با تأکید بر کشورهای ایـران، عربستان و پاکستان بررسی، و برای اصلاح روند، پیشنهادهایی ارائه شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، بیش از یکچهارم کشورها را دنیای اسلام تشکیل میدهد. اما شریعت اسلامی تا چه …
Read More »نقش متوقع از فقه در قبال انسان معاصر/ باید فاصله فقه را با شریعت کم کنیم
عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اینکه باید فاصله فقه را با شریعت کم کنیم، گفت: از جمله تلاشها اینکه دو رشته مهم و گسترده، تحت عنوان "فقه روابط اجتماعی" و "فقه انسان" در حوزههای علمیه تاسیس شود؛ چراکه شریعت به صورت جدی به این دو پرداخته است.
Read More »آیا در حکومت اسلامی هر جرمی گناه است؟
در این مقاله به سه مبنا و پیامد هر کدام اشاره و سپس به آیات و روایات استناد می شود. مفاد آیات و روایات آن است که تخلف از «احکام شرعی» و «فرمان های حکومتیِ پیامبر (ص) و ائمه هدی (ع)»، نیز «قوانین دولتِ مشروع دینی در عصر غیبت»، با این شرط که تخلف از آنها نافرمانی خدا، پیامبر و امام معصوم باشد، گناه است. ولی گناه بودن سرپیچی از قوانین و مقررات عرفی مثل قوانین و مقرراتی که در جوامع دیگر هم برای تنظیم روابط اجتماعی وضع می شوند، محل تردید است
Read More »