شبکه اجتهاد: این گفتوشنود، دو مناسبت دارد. اول: سالگرد رحلت حضرت امام خمینی و دوم: مراسمی که در روزهای گذشته برای بزرگداشت عالم خدمتگزار مرحوم آیتالله سیدعلی غیوری نجفآبادی برگزار شد. امید میبریم که انتشار این مجموعه خاطرات، برای تاریخپژوهان انقلاب و سیره رهبرکبیر آن، مفید آید. به عنوان نخستین سوال، بفرمایید که کدام ویژگیهای اخلاقی و شخصیتی حضرت امام …
Read More »دیدگاه (گفتوگو/یاداشت)
اذان صبح؛ چالش مذهبی رسانه ملی/ راوی دینی
شبکه اجتهاد: چند سالی است که انتقادها از صدا و سیما بهسبب نحوه اعلام زمان اذان صبح افزایش یافته است. رسانه ملی اوقات شرعی را بر پایه محاسبه مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران اعلام میکند و این زمان با زمانی که مورد تأیید برخی مراجع برجسته تقلید است بین ۵ تا ۲۰ دقیقه تفاوت دارد. از همین رو طبق فتوای بسیاری …
Read More »نظام اسلامی: نظامی، آری ولی نظامیگری، هرگز!/ محمد سروش محلاتی
شبکه اجتهاد: آنچه میخوانید چکیدهای از سخنان حجتالاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه در شب بیست و یکم ماه مبارک رمضان در هیئت دارالزهرا(س) است: شگفت آور است حضرت علی (ع) متهم میشود که “دانش جنگ” ندارد: «لا علم له بالحرب»(خطبه ۲۷) در حالیکه امام دانش جنگ داشت ولی با نظامی گری مخالف بود. …
Read More »جوانان شیعه عراق در گرداب دوباره کمونیسم/ عباسعلی مشکانی سبزواری
اختصاصی شبکه اجتهاد: حجتالاسلام عباسعلی مشکانی سبزواری، رئیس مؤسسه معارف و اندیشه تمدنی اسلام محقق و مدرس فقه سیاسی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در یادداتشتی تحلیلی درباره جریان کمونیسم در عراق و مبارزه و مقابله فقهای معاصر و رویکرد جدید مقتدی صدر و نحوه فعالیتهای او در عراق مینویسد: ۱- پس از جنگ جهانی اول و اضمحلال امپراتوری عثمانی و کوتاهی دست …
Read More »اختیاراتی که به ولایت فقیه داده میشود، مقام نیست بلکه تکلیف و وظیفه است/ هیچ تفاوتی بین ولی فقیه و معصوم در اداره مملکت نیست
اگر ما نتوانیم امروز حکومت ولی فقیه را قبول کرده و وظیفه خود را براساس اهداف ولی فقیه انجام دهیم، قطعا اگر امام زمان(عج) هم ظهور کند نمیتوانیم کاری کنیم. شبکه اجتهاد: بنابر آموزههای اعتقادی شیعی، نصب امام بر خداوند واجب است. این وجوب از دو قاعده اصلی حسن و قبح عقلی و قاعده لطف نتیجه گرفته میشود. بدین سان، …
Read More »امام(ره) «تحریرالوسیله» را در ترکیه نوشت/ قدرت و حکومت، امام را از ساده زیستی خارج نساخت
شبکه اجتهاد: هنوز هم ساکن همان منزلی است که ۱۳ سال پیش برای مصاحبه در قم میهمانش شده بودم. این را خوب به یاد دارد و بعد از احوالپرسی یادآورمیشود که چند سال پیش هم برای مصاحبه آمده بودید! این را قبل از من یادآوری میکند تا خیلی به حافظهام غرّه نشوم! «موفقیتهایم را مرهون خدمات همسرم هستم» این اولین …
Read More »«علو و استعلا در مفهوم امر» در سیره سیاسی امام خمینی(ره)/ داود مهدوی زادگان
شبکه اجتهاد: حجتالاسلام والمسلمین داود مهدوی زادگان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی یادداشتی با عنوان «علو و استعلا در مفهوم امر (سیره سیاسی امام خمینی(ره))» نگاشته است که در ادامه می آید: امام خمینی(ره) در بحث اوامر علم اصول الفقه، معتقدند که در معنای «أمر» (فرمان)، «علو» دخالت دارد، یعنی تحقق اوامر حاکم در صورتی امکانپذیر …
Read More »ملاک در قاعده نفی سبیل، مسلمان و کافر بودن نیست؛ ملاک، حق و باطل بودن است
اختصاصی شبکه اجتهاد: رهبر انقلاب اگرچه امسال شعار حمایت از کالای ایرانی را به عنوان شعار سال اعلام کردند، اما پیشازاین و در سالهای قبل نیز بر حمایت از تولید و کار و سرمایه ایرانی تأکید کرده بودند. در این سالها اما نتیجه مطلوب حاصل نشد. ایشان اما امسال حالا با فراخوان «حمایت از کالای ایرانی»، آحاد ملت هم خطاب …
Read More »گفتمان تمدن اسلامی؛ عامل اتحاد و انسجام
بنیان حرکت انبیاء (ع) که همان توحید است، بر اساس اتحاد و انسجام میباشد. توحید یعنی همه کثرات حول یک محور به وحدت برسد. شبکه اجتهاد: در باب اتحاد و انسجام اسلامی و اهمیت آن با حجتالاسلام والمسلمین دکتر مصطفی جمالی از اعضای هیأت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم، گفتوگویی صورت پذیرفته که در ادامه متن آن را به نقل …
Read More »همراهی حوزه نجف اشرف با قیام مردم ایران در ۱۵ خرداد ۴۲/ صفاءالدین تبرائیان
شبکه اجتهاد: یادداشت پیشروی به واکاوی واکنش حوزه علمیه نجف و مشخصا دو مرجع عالیقدر آن حوزه، آیتالله سید محسن حکیم و آیتالله سید ابوالقاسم خوئی، نسبت به وقایع بهار سال ۱۳۴۲ در ایران و قیام ۱۵ خرداد پرداخته است. مشروح یادداشت دکتر صفاءالدین تبرائیان، پژوهشگر تاریخ معاصر و نویسنده کتابهای «نهاد مرجعیت شیعه در ۲۰۰ سال اخیر» و «احیاگر …
Read More »خمینی کبیر؛ از نفی فقه اشرافی تا اثبات فقه مردمی/ مهدی نجفی
ساختار فقهی امام را باید در شعار «جمهوری اسلامی، نه یک کلمه زیاد و نه یک کلمه کم» جستجو کرد زیرا پذیرش جمهوریت و مردم گرایی، حزب گرایی و ساختار حکومت قبیلگی (چپ و راست) را نفی میکند و از اشرافیت مدرن قبیلگی جلوگیری خواهد کرد. شبکه اجتهاد: سالروز رحلت جانسوز امام خمینی (ره) یادآور تشییع میلیونها ایرانی با امام …
Read More »منظومه فکری امام خمینی (ره)/ علی دارابی
شبکه اجتهاد: ایام ارتحال معمار کبیر انقلاب اسلامی و بنیانگذار جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی (ره)، فرصت مناسبی است تا ابعاد شخصیتی، فکری و آراء و اندیشه ایشان مورد واکاوی قرار گیرد تا از رهگذر آن نسل جوان کشور با سیره و افکار امام (ره) بیشتر آشنا شوند و نظام تصمیمگیری، سیاستگذاری، برنامهریزی و کارگزاران اجرایی نسبت «اقدام و عمل» …
Read More »تئوری عدالت در حکومت اسلامی و ولایت فقیه/ محمدجواد فاضل لنکرانی
شبکه اجتهاد: بحث و بررسی دربارۀ مشروعیت،[۱] بلکه لزوم حکومت اسلامی تحت زعامت فقیه جامع الشرایط از ابعاد گوناگون امکان پذیر است. جمعی از فقهای امامیه حکومت اسلامی و ولایت فقیه را از طریق حسبه یا تحت عنوان امر به معروف (این که حکومت اسلامی بالاترین و برترین معروف است) اثبات کرده اند. برخی دیگر آن را از طریق عقل …
Read More »امام خمینی در حصار تفسیرهای قشری/ محمد سروش حلاتی
شبکه اجتهاد: نسل امروز جامعه، نسلی است که «شناخت مستقیم» از حضرت امام خمینی ندارد. این نسل که دهه دوم و سوم و چهارم زندگی خود را سپری میکند، میخواهد امام را از راه «شنیدهها» شناسائی کند و از «گفتههای» دیگران، به شخصیت وی پی برد. و اگر این گفتهها، متفاوت و یا متناقض باشد، قهراً این نسل با «تحیّر» …
Read More »ابعاد ناشناختۀ امام خمینی/ محمدجواد حجتی کرمانی
شبکه اجتهاد: برای شناخت ابعاد ناشناختۀ امام خمینی، باید ابتدا از مقیاسها و معیارهایی سخن گفت که آنها نیز ناشناخته اند! تقوی، اخلاص، زهد، بی علاقگی به دنیا، عبادت، سرشک شوق برای خدا در نیمه شب تار از دیدگان فرو ریختن، در جستجوی گمنامی و بی نام و نشانی بودن، مال فراهم نیاوردن، خشت بر خشت ننهادن، خانۀ نو بنا …
Read More »دموکراسی در گفتمان امام خمینی/ ابوالفضل مروی
شبکه اجتهاد: واژه یا به عبارت صحیح تر اصطلاح “دموکراسی” از اصطلاحات کهن و دیرپای مباحث اندیشه سیاسی است. دموکراسی اصطلاحی یونانی است که از دو کلمه (demos- اسم) به معنای مردم و (kratia- فعل) به معنای حکومت کردن، گرفته شده است. دموکراسی یعنی حکومت قاطبه مردم، مردم سالاری یا حکومت مردم بر مردم. در یونان باستان این اصطلاح به …
Read More »تفاوت اندیشه سیاسی شیعه با اهل سنت در مقوله شورا/ نظام دوشورایی در مدل مردم سالاری دینی
حجتالإسلام میراحمدی با اشاره به اینکه شورا را میتوان با دو نگاه نظام سازی و تصمیم سازی مورد توجه قرار داد گفت: در اندیشه سیاسی شیعه، شورا نقشی در مشروعیتدهی به حکومت و شکلگیری نظام سیاسی ندارد و فقط نقش تصمیم سازی را برعهده دارد اما در اندیشه سیاسی اهل سنت، شورا علاوه بر تصمیم سازی نقش تعیین کنندهای در …
Read More »جدایی دین از سیاست از دیدگاه امام خمینی(ره)/ ایرج تبریزی
شبکه اجتهاد: یادداشت حاضر کوششی در جهت بازشناسی دیدگاههای حضرت امام خمینی(ره) در خصوص جدایی دین از سیاست میباشد. نویسنده در مقدمه بحث به علل گسترش عقیده جدایی دین از سیاست می پردازد و آن را یکی از سیاستهای استعماری معرفی میکند. به نظر نویسنده، آثار و شواهد موجود نشان میدهد که امروزه دوباره تحجر و جمود فکری مدرن در …
Read More »تبیین فقهی ثابت و متغیر در شریعت اسلام/ عبدالجواد ابراهیمی
شبکه اجتهاد: (۱) قوانین ثابت و جامعه متحول: هدف از تشریع قوانین اجتماعی آن است که زندگی اجتماعی پا بگیرد و جامعه از کشمکشهایی که آن را به سوی نابودی می کشاند، در امان باشد. از این رو، قوانین اجتماعی فقط از این جهت، مطلوب است که وسیله ای است برای ایجاد امنیت در زندگی اجتماعی و نظم بخشیدن به …
Read More »روش اجتهادی در تفسیر برای پاسخ به مسائل اجتماعی/ مجتبی صابری
شبکه اجتهاد: یکی از مهمترین فعّالیّتهای حضرت آیتالله خامنهای در سالهای قبل از انقلاب و در دوران مبارزه برای شکلگیری حکومت اسلامی، برگزاری جلسات تبیین و تفسیر آیاتی از قرآن کریم بود که در آن به معرفی اسلام ناب برای قشرهای مختلف خصوصاً جوانان انقلابی میپرداختند. در واقع میتوان گفت هستههای مقاوم و استوار نهضت محصول همان جلسات و جلسات …
Read More »مصلحت خرید کالای ایرانی کمکیفیت، بر مفسدهی نخریدن آن میچربد!/ «پپسی» هم حرام بود؛ چون بهائیان را تقویت میکرد
اختصاصی شبکه اجتهاد: نامگذاری سال جاری به نام «حمایت از کالای ایرانی»، وظیفه حوزه و متولیان فقه را در راستای تئوریزه کردنِ فقهی این استراتژی دوچندان کرده است. در این میان، یکی از بهترین افرادی که میتواند اظهارنظر کند. حجتالاسلام سید صمصامالدین قوامی، رئیس بنیاد مدیریت اسلامی است. امام جمعه پردیسان قم، در این پرسش به بیان ادله فقهی که …
Read More »حوزه نجف دارای یک دیدگاه مداراتی و حوزه قم دارای یک نظام فکری بی پروا است/ در فقه، اصول و کلام، نهضت نوینی در حال شکلگیری است/ قانونگذار اسلامی باید راههای پیشگیری از «بیماری کفر» را معین کند
شبکه اجتهاد: شیخ محمد سند داری سه شخصیت علمی، انقلابی و متخلق است، او از اساتید برجسته درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه نجف اشرف، مبارز انقلابی مؤثر در شیعیان و انقلاب بحرین و به عنوان یک استاد متخلق، سالهای سال است که آموخته و میآموزد. او از اساتید صاحب سبک است که در سلوک اجتماعی نیز از تواضعی …
Read More »بازاندیشی در اعتبار فقهی قانونگذاری مجلس/ اشکال آیتالله گلپایگانی به تقنین مجلس و پاسخ امام
استاد دانشگاه حضرت معصومه(س) با استناد به قاعده «منطقه الفراغ» تقنین در اموری که با شرع مغایرت نداشته باشد را بیاشکال دانست و با اشاره به نامشروع دانستن قوانین مصوب مجلس شواری اسلامی از سوی برخی، علت وجود چنین دیدگاهی را دور ماندن از نگاه عرفی و اجتماعی عنوان کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، مجلس شورا در ایران قدمتی بیش …
Read More »پرداختن به مکتب امام غیر از مجرای ولایتفقیه تحریف است/ امام به آیتالله مشکینی فرمود مرجعیت برای ولیفقیه شرط نیست؛ بازنگری کنید
عضو مجلس خبرگان رهبری میگوید: رهبر انقلاب از زمان رحلت امام تا کنون هر سال در ۱۴ خرداد بخشی از مکتب امام را متناسب با نیازهای آن سال بیان میکنند بنابراین یکی از تحریفهایی که در اینجا ممکن است صورت گیرد این است که ما فهم مکتب امام راحل را به جای ولایت فقیه و رهبری از جاهای دیگری بگیریم، …
Read More »آسیبشناسی روش تقریبی جامعه المصطفی/ علیرضا کمیلی
شبکه اجتهاد: جامعه المصطفی العالمیه، سازمانی مرکب از مرکز جهانی علوم اسلامی و سازمان مدارس خارج کشور، و متولی آموزش و تربیت غیرایرانیها در داخل و خارج کشور است. این مجموعه، طبق اساسنامه خود، به دنبال تربیت دینشناسان، تعمیق اندیشههای اسلامی و گسترش آموزه های اسلام ناب محمدی (ص) است و در سیاستهایش، بر «احترام به قلمرو مذاهب اسلامی، بر …
Read More »هنوز نوبت این نرسیده که بگوییم حمایت از کالای کشورهای اسلامی، مقدم بر حمایت از کالای کشور ایران است
اختصاصی شبکه اجتهاد: اقتصاد یکی از زیرساختهای اساسی زندگی بشری است و زیربنای اصلی اقتصاد یک کشور، خودکفایی در تولید نیازهای جامعه است. ایران اسلامی اگر بخواهد به اقتدار و عزت جهانی نائل شود باید در مسئلهی تولید به خودکفایی و استقلال برسد و الا همیشه دست نیاز بهسوی بیگانگان و استعمارگران دراز خواهد کرد؛ اما سلطه دشمن بر جامعه …
Read More »فقه پیشرفت؛ ارائهکننده مدل تحول اجتماعی
شبکه اجتهاد: کتاب «ماهیت و الزامات فقه پیشرفت (درآمدی بر فلسفه فقه نظام اجتماعی پیشرفتگرا)» نوشته حجتالاسلام دکتر امینرضا عابدینژاد، شنبه هفته جاری در نمایشگاه قرآن رونمایی شد. این کتاب را حجتالاسلام دکتر امینرضا عابدینژاد تألیف کرده است. او همزمان با تحصیلات حوزوی، در موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) تا درجه دکترای فلسفه تطبیقی پیش رفته است. کتاب …
Read More »نجف تحت تاثیر امام (ره) بود/ ناگفتههایی از سلوک امام خمینی در نجف اشرف
پس از اینکه آقای حکیم از دنیا رفتند، امام به همه پیغام داد که من راضی نیستم هیچ کسی از مرجعیت من تبلیغ کند. امام برای زعامت حوزه علمیه نجف که آیتالله خویی و قبل از ایشان آیتالله حکیم بود، احترام قائل بود. در موارد دیگر هم امام این احترام را حفظ کردند. وضعیت امام قبل و بعد از آقای …
Read More »«آیتی از نبوغ»؛ ویژگیهای مکتب فکری و علمی شهید صدر/ سید محمود هاشمی شاهرودی
شبکه اجتهاد: نقش شهید آیتالله سید محمدباقر صدر در تحکیم پایههای حرکت پیروزمند اسلامی و سهم به سزای او در پایه گذاری این حرکت در دو بعد فکری و عملی در جهان اسلام به ویژه عراق قابل انکار نیست، تا آن جا که نهضت اسلامی را با خون پاک خویش مزین ساخت و با اقتدا به جدش سید الشهدا(ع) او …
Read More »تأملی بر یکی از سنجههای بانکداری اسلامی/ وهاب قلیچ
آنچه عموما در مطالعات بانکداری اسلامی به عنوان شاخص سنجش میزان موفقیت بانکهای کشور در تحقق اهداف عدالتمدارانه از آن یاد میشود، شاخص «نسبت تسهیلات قرضالحسنه اعطایی به کل تسهیلات اعطایی بانکی» است. شبکه اجتهاد: سنجش موفقیت اجرای بانکداری اسلامی در کشور و یا رتبهبندی بانکهای کشور در اجرای موفق موازین بانکداری اسلامی همواره یکی از دغدغههای محققین و کارشناسان …
Read More »