دیدگاه (گفت‌وگو/یاداشت)

شبکه اجتهاد: استاد محسن اراکی در کتاب خود با عنوان «فقه عمران شهری» بر این باور است که ساختن ساختمان‌های بلند با نظام عمران شهری اسلامی سازگار نیست و بلندسازی دارای مبغوضیت بوده و خط افقی در ساختمان شهری مورد تایید است نه خط عمودی. یکی از دلایل ایشان روایات نشانه‌های منفی آخر الزمان و ظهور دجال است که از …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری استادی دلسوز و متعهد بودند که تربیت شاگرد را ارزش می‌دانست و برای آن وقت می گذاشتند. آرزوی ایشان، تربیت علامه مجلسی‌ها و شیخ کلینی‌ها بود و در همین مسیر با جدیت گام برداشتند. او فردی انقلابی و ولایی بود که عمر خود را برای خدمت به انقلاب اسلامی در عرصه عمل و نظر، …

شبکه اجتهاد: آیت‌الله محمدی ری‌شهری در‌ طول دوران حیات خود خدمات ارزنده‌ای به نظام اسلامی کرده است؛ از فعالیت‌های مبارزاتی و سیاسی گرفته تا اقدامات فرهنگی و تلاش‌های علمی. اما بنظر نگارنده برجسته‌تر از همه، احیای هویت علمی شهر ری بوده است. شهرری در دوره‌ای از تاریخ، مهد علم و حوزه دانش پژوهی بوده است و عالمان بزرگی از این‌ …

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین علی صفوی شاملو، مجاهد فرهنگی و مؤسس مجموعه کتاب رسان و عضو مؤثر جبهه روحانیت مردمی بر اثر سانحه رانندگی در ۴۰ سالگی آسمانی شد؛ مردی که رشادت‌هایش در حوزه فرهنگ با مجموعه کتاب رسان اوج گرفت و در واپسین روزهای سال خبر درگذشتش باد خزانی بود که در بهار حوزه فرهنگ وزیدن گرفت. او …

شبکه اجتهاد: پس از گذشت کمتر از دو ماه از ارتحال مرحوم آیت‌الله صافی گلپایگانی؛ فقیهی نیک مرام و خیر اندیش؛ مرحوم آیت‌الله علوی گرگانی چشم از این خاکدان فروبست و به خیل فقیهان درگذشته شیعه پیوست. آن چه بیش از هر چیز دیگر در کنار فضل، دفاع از ولایت اهل بیت (ع) و همراهی با نظام اسلامی در زندگی …

شبکه اجتهاد: آنچه از مطالب مسلم در سیرۀ امام زمان است این که او برای اجرای قسط و عدالت قیام می‌کند و در رفتار و گفتار او به جز عدالت همراه با رحمت چیز دیگری نیست، بنابراین بدیهی است هر آنچه به او در روایات منتسب شود و از جاده عدالت خارج باشد، جعلی و کذب است. امام برای برپایی …

شبکه اجتهاد: الگوی اسلامی‌ایرانی پیشرفت به منزله سندی بالادستی برای برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری در سطوح کلان مدیریت کشور از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. ازآنجاکه الگوی اسلامی‌ایرانی پیشرفت، در مرحله طراحی و تدوین باید هم بر مبنای شاخص‌های اسلامی طراحی می‌شد و هم به منابع موجود کشور توجه می‌کرد از قواعد فقهی (که از منابع ناب مکتب اسلام یعنی کتاب، …

شبکه اجتهاد: اصطلاح موسوعه در عصر حاضر به دو معنی اطلاق می‌شود: اول، کتاب‌هایی که به طور وسیع و گسترده تدوین شده‌اند، مانند کتاب‌های جواهر و غدیر و مانند ‌‌آن‌ها که ‌‌آن‌ها را موسوعه الجواهر و موسوعه الغدیر و … می‌نامند. دوم، به کتاب‌هایی که به شکل معجم و الفبایی و دائره المعارفی نوشته می‌شوند، خواه برای عموم علم‌ها باشد، …

شبکه اجتهاد: قریب به پانزده سال بود که هر روز عصر، زانوی ادب در برابر فقیهی عظیم الشأن و مرجعی فانی در ولایت اهل‌بیت علیهم‌السلام می‌زدم و خود متوجه نبودم که چه درّ نایاب و گهر ارزشمندی را زیارت می‌کردم. یک قرن تاریخ، نزدیک به سی و هشت هزار روز بندگی و اطاعت از خداوند، بزرگمردی که جز اندیشه دفاع …

آیا پرداختن به مسائل فقهی و شرعی در سینمای امروز و با فرم‌های موجود آن امکان‌پذیر است یا خیر؟ در واقع ابتدا باید بررسی کنیم که بیان مضامین دینی در قالب این معدود فرم‌های معرفی شده در سینمای ایران قابل تحقق است؟ به گزارش شبکه اجتهاد، اظهارات یکی از خانم‌های دست‌اندرکار فیلم در حاشیه جشنواره فیلم فجر واکنش‌های زیادی را …

شبکه اجتهاد: الگوی حکمرانی شیعه در عصر غیبت، ولایت فقیه است و فقه شیعه، «فقه ولایی» است؛ اما الگوی حکمرانی اهل‌سنت، واگذاری کامل امر ولایت و حکومت به حاکم فاسد را شامل می‌شود و از این رو، علمای اهل‌سنت هیچ ادعایی درباره «مسئله حکومت» نداشته‌اند استاد سیداحمد مددی یکی از اساتید دروس خارج فقه و اصول در حوزه علمیه قم …

حجت‌الاسلام سیدمحمدحسین نواب، مدیر مدرسه اسلامی هنر گفت: در شرایط کنونی، یکی از مشکلات نشان ندادن آلات موسیقی در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است اما کدام رساله فقهی چنین موضوعی را مورد اشاره قرار داده است؟ ما با چنین کارهایی ذائقه مردم را از موسیقی سنتی که مورد پسند ‌‌آن‌ها بود به سمت موسیقی مدرن سوق دادیم. به …

اختصاصی شبکه اجتهاد: آکادمی‌های غربی در اسرائیل، آمریکا، فرانسه و سایر کشورها، دیرزمانی است مطالعات خود را پیرامون حدیث شیعه‌ی امامیه آغاز کرده‌اند. این مطالعات در حوزه‌ی کلیات حدیث، تاریخ حدیث، فقه الحدیث، منابع حدیثی، سندِ حدیث و سایر مطالعات مرتبط صورت گرفته است. از شیعه‌پژوهانی که چند سالی است بیشتر شناخته شده، محمدعلی امیرمعزی است. امیرمعزی، (متولد ۲۶ ژانویه …

شبکه اجتهاد: طلاب بسیاری با کتاب جواهر الکلام مرحوم محمد حسن نجفی آشنایی دارند. این کتاب شرح مبسوطی بر کتاب شرایع الاسلام مرحوم محقق حلی است و دوره کاملی از فقه استدلالی به شمار می‌آید. مرحوم مظفر معتقد بود جواهر الکلام، به لحاظ گستردگی و احاطه بر دیدگاه‌ها و استدلا‌ل‌های علما و دقت علمی، بی‌نظیر است. (مظفر، محمدرضا، مقدمه جواهر …

شبکه اجتهاد: «اسلامی» بودن نظام سیاسیِ مستقر در جمهوری اسلامی ایران، اقتضا می‌کند که مدیریت جامعه در عرصه‌های مختلف، مشروط و مقید به «اسلامی بودن» باشد و الگوی اسلامی‌ایرانی پیشرفت هم با این قید، تهیه و تدوین شده است. در حصر صلاحیت تشخیص و تمیز اسلامی بودن در فقیهان، مناقشه‌ای نیست. ابهام و اشکال از جایی رخ می‌نماید که در …

شبکه اجتهاد: اظهار نظر یک فیلم‌نامه نویس در جشنواره فجر مبنی بر صحت ازدواجی که در آن صیغه ازدواج خوانده نشود، موجی از اظهار  نظرها و واکنش‌ها را در پی داشت و موجب شد یک بحث فقهی دیرینه مجددا بر سر زبان‌ها بیافتد؛ نکاح معاطاتی. معنای نکاح معاطاتی نکاح معاطاتی عبارت است از قصد انشاء نکاح بدون کاربست الفاظ مخصوصی …

شبکه اجتهاد: به بار نشستن نگاه تمدنی به اسلام در میان شیعیان، میوه تلاش‌ها و کوشش‌های چند صدساله امامان معصوم (ع) در جامعه اسلامی است که هر یک به سهم خویش، پرتویی از اسلام ناب محمدی (ص) را با سیره علمی و عملی خود نمایان کرده‌اند. در میان امامان معصوم (ع)، جایگاه امام کاظم (ع) به لحاظ نقش‌آفرینی تمدنی، برجستگی …

شبکه اجتهاد: موضوع‌شناسی در علم فقه و دیگر علوم، پایه و اساس توسعه مسائل می‌شود و در نهایت به اغراض، اهداف و غایات تدوین علوم، منجر می‌شود؛ توجه به «فلسفه علوم» و «پویایی و پاسخگویی علوم» و «گسترش مسائل مورد نیاز» و «فراوانی موضوعات مورد ابتلاء» و «تحول و تبدل موضوعات» از مهم‌ترین پیش‌نیازهای ذهنی و علمی برای کارکرد علوم …

شبکه اجتهاد: «سالی که گذشت دو نقد درون‌گفتمانی در حوزه‌های علمیه صورت گرفت. مورد اول عبارت است از طرح حوزه سکولار در مرکز حوزه علمیه قم و طرح این موضوع که حوزه در نظام سیاسی واجتماعی کارآمدی نداشته و دچار انزوا وکم کاری شده است. از طرف مقابل کسانی که در دفاع از حوزه پرداختند استناد به تولیدات علمی کرده …

شبکه اجتهاد: با نگاه به روش استنادهای فقهائی همچون صاحب جواهر که در مواردی حکم مستفاد از مذاق شریعت را از ضروریات و قطعیات شرع می‌‌شمارد[۱]، و یا مرحوم آیت‌الله خوئی[۲]، که در به دست آوردن فتوا، آن را برآیند مذاق شرعی می‌دانند که یقینی و یا نزدیک به یقین است و این یقینی بودن را در آنها لحاظ نموده‌‌اند، …

شبکه اجتهاد: قتل‌‌‌های ناموسی پدیده جدیدی نیست و اختصاص به ملت خاص یا دین و مذهب خاصی ندارد؛ معضلی بسیار بغرنج و فراگیر است. براساس آمار صندوق جمعیت سازمان ملل، سالانه حدود پنج‌هزار زن در جهان به دلیل قتل‌های ناموسی کشته می‌شوند. بیشتر این زنان ساکن غرب آسیا، شمال آفریقا و بخش‌هایی از جنوب آسیا هستند و حداقل ‌هزار زن …

شبکه اجتهاد: خانه علمای شیعه در طول تاریخ مأمن و ملجأ نیازمندان و ستمدیدگان و به روی همه گشوده بوده است. دکتر پولاک؛ پزشک اتریشی که در اواسط قرن نوزدهم به مدت ده سال در ایران زندگی و طبابت کرده و مدتی نیز پزشک مخصوص دربار ناصرالدین شاه قاجار بوده است، از ساده‌زیستی و زهد عالمان شیعه نوشته و اشاره …

شبکه اجتهاد: این نوشتار به بررسی شیوۀ علامه شیخ آقا بزرگ تهرانی در تألیف کتاب طبقات اعلام الشیعه می‌پردازد و مواردی همچون اثبات تشیع دانشمندان، راهکار وی برای حلّ مشکل اشتراک اسماء، شیوۀ شیخ در بیان زمان و مکان ولادت و وفات دانشمندان، معرفی اساتید و مشایخ و راویان و شاگردان صاحب ترجمه بررسی شده است؛ در ضمن این مباحث …

شبکه اجتهاد: در ماه‌های اخیر برخی با صحبت‌های سطحی و فاقد دلیل و به اسم دین و بیان حکم شرعی، سخن از طهارت سگ گفته‌اند؛ مسئله‌ای که احکام تکلیفی و وضعی آن در فروعات مختلف، از مسلّمات و ضروریات فقه به شمار می‌آید که نیازی به تکرار آنها نیست، اما اینکه به یکباره «ترویج اباحه‌اندیشی و اباحه‌گری» در جامعه منتشر …

شبکه اجتهاد: منطقی‌ها‌ می‌گویند؛ التزام به چیزی، التزام به لوازم آن هم هست. اگر جهاد تبیین، واجب قطعی و فوری است (که هست)، لوازم آن هم باید مهیا شود. سواد تبیین! تبیین اگر صرفاً رفع ابهامات و گره‌های ذهنی جوانان و جامعه هم باشد، علم و مهارت کافی در آن عرصه‌ها و بستره‌های ابهام‌زا را‌ می‌خواهد. نماز جمعه اگر تریبون …

اختصاصی شبکه اجتهاد: سرزمین مصر از همان قرون اولیه، محل زندگی بسیاری از دوستداران خاندان رسالت بوده است. با روی کار آمدن فاطمیان، بستر رشد محبت اهل بیت در دل مصریان فراهم تر شد. این عرض ارادت‌ها تاکنون در این سرزمین باستانی به وفور مشاهده می‌شود. پیرامون محبت ساکنان این دیار به حضرت زینب‌ علیها السلام سخن زیاد است. وجود …

زهره اخوان مقدم، دانشیار دانشگاه علوم قرآن کریم، معقد است: برخی روایات حجاب منتسب به فاطمه(س) جعلی یا در منابع غیر معتبر نقل شده و محتوای آن ضعیف، مضطرب و غیر قابل اعتماد است؛ پیامبر(ص) بر حضور زنان در اجتماع تاکید فرموده است ولی سنت خلفا سبب شد تا این مسئله کم‌رنگ شود. به گزارش شبکه اجتهاد، زهره اخوان‌مقدم، دانشیار …

شبکه اجتهاد: نشست علمی «صدسالگی حوزه قم» در ۲۸ آذر با همکاری دو مرکز «انجمن اندیشه و قلم» و «خانه اندیشمندان علوم انسانی» در تهران برگزار شد. این نشست در آستانه صدمین سال تأسیس حوزه قم، و به مناسبت انتشار کتابی با عنوان «صدسالگی حوزه قم» که به صورت مجموعه مقالات و اسناد تنظیم شده است انجام گردید. جمع‌آوری مقالات …

شبکه اجتهاد: توجه و استناد انقلابیون به سیره سیاسی امام علی علیه‌السلام، از جنگ جمل به این سوی، همواره در منابع تاریخی منعکس شده است. از قرن سوم، از عهد نامه اشتر به عنوان یک متن سیاسی یاد و مورد استفاده قرار گرفته و بعدها در دوره صفوی و قاجار تا انقلاب اسلامی و پس از آن، چندین ترجمه و …

شبکه اجتهاد: «احیای امر»، یکی از مهم‌ترین دستورات ائمه علیهم‌السلام به شیعیان است که در دوره‌ای از تاریخ نسبت به آن تأکید بیشتری داشتند و روایات فراوانی را غالباً با تعبیر «اَحیُوا اَمرَنا» و «رَحِمَ اللَّهُ مَن أَحیا اَمرَنا» بیان فرموده‌اند.‌ آیت‌الله خامنه‌ای در بیانات اخیر خود، با ذکر بستر تاریخی صدور این روایات، «جهاد تبیین» را تفسیر آن بیان‌ …