شبکه اجتهاد: آیا اکنون باید برخورد تمامعیار با اسرائیل کرد یا برخورد موردی؟ سخن بر سر «جنگ» است یا بر سر «انتقام موردی از یک اقدام»؟ اگر سخن بر سر جنگ است، این جنگ، «جنگ وجودی و مرگ و زندگی» است یا «جنگ موردی و آتشبسپذیر»؟ نظر دهندگان در مسأله چهار دسته از افراد در اینجا ممکن است نظر بدهند: الف. مردمی (افکارسنجی)؛ ب. کارشناسان؛ ج. مسئولان؛ د. رهبر. شیوههای ارزیابی نظرات دو شیوه کلی را میتوان برای شناخت درستی یا نادرستی دیدگاهها دنبال کرد؛ ارزیابی «گفته» و ارزیابی «گوینده». الف. ارزیابی «گفته»، در هنگامی که همه ارکان یک مسأله …
توضیحات بیشتر »دو دیدگاه معارض در مواجهه با چرخه «جنگ تحمیلی و صلح تحمیلی» دشمن صهیونی/ داود مهدوی زادگان
شبکه اجتهاد: ولی فقیه در دومین پیام به ملت شریف در پی تجاوز رژیم جعلی صهیونی به ایران اشارهای به تحمیل جنگ و صلح از سوی دشمن آمریکایی صهیونی و تسلیم نشدن ملت برابر چنین تحمیل ظالمانهای کردند: «ملت ایران در مقابل جنگ تحمیلی محکم میایستد همانگونه که در مقابل صلح تحمیلی نیز محکم خواهد ایستاد و این ملت در مقابل تحمیل، تسلیم هیچکس نخواهد شد۱» در واقع ولی فقیه در این بیانات اشاره به راهبرد دشمن آمریکایی صهیونی برای سلطه بر مردم منطقه و غارت داراییهای مادی و معنوی آنان را کرده است. این سیاست عبارت از «چرخهی جنگ …
توضیحات بیشتر »محکی برای حوزه پیشرو و سرآمد!/ محمدجواد پارسا
اختصاصی شبکه اجتهاد: انقلاب شکوهمند اسلامی ایران با همه عظمت و بالندگی خود، ولیده و فرزند حوزههای علمیه است. کدام مادر است که مهر چنین فرزندی را در دل نداشته باشد، و یا کدام مادر، فرزند خود را در بحبوحه حوادث و در کشاکش بلاها رها خواهد کرد؟! مگر نه آن است که این انقلاب عظیم ریشه در ایمان مردم دارد؟ و مگر نه آنکه آبیاری درخت ایمان و باور همین مردم، مسئولیت مهم حوزههای علمیه و علما و طلاب است؟ اینک بیش از هر زمان این وظیفه مهم و مسئولیت خطیر در هماورد جبهه حق و باطل خودنماست. رودر …
توضیحات بیشتر »وجوب فطری مقابله با دشمن صهیونیستی/ ابراهیم باقری
شبکه اجتهاد: اکنون که رژیم غاصب و ساختگی صهیونیستی، با همراهی و حمایت همهجانبه سردمداران ظلم و ستم، هجومی وحشیانه و ددمنشانه را علیه کشور و ملت مستقل و عزتمدار ایران آغاز کرده است، ضروری است که نکاتی را به اختصار بیان کنیم. نکته نخست: عمق کینه صهیونها نسبت به مسلمانان: همانگونه که قرآن کریم در آیه ۸۲ سوره مبارکه مائده فرموده است: «لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَهً لِلَّذِینَ آمَنُوا الْیَهُودَ وَ الَّذِینَ أَشْرَکُوا» یهود و اهل شرک اوج دشمنی و عداوت را نسبت به مسلمان در وجود خود جای دادهاند و تعجب آنکه برخی از مسلمانان هنوز به عمق این …
توضیحات بیشتر »بیانیه مشترک ۲۱ کشور عربی و اسلامی در محکومیت تجاوز آشکار اسرائیل به ایران
بیانیه مشترک وزرای امور خارجه مصر، اردن، امارات، پاکستان، بحرین، برونئی، ترکیه، چاد، گامبیا، الجزایر، کومور، جیبوتی، عربستان سعودی، سودان، سومالی، عراق، عمان، قطر، کویت، لیبی و موریتانی در محکومیت تجاوز رژیم صهیونیستی به ایران به گزارش شبکه اجتهاد، به دنبال تماسهای بدر عبدالعاطی وزیر امور خارجه مصر با همتایان خود از کشورهای مختلف و به ابتکار جمهوری عربی مصر، بیانیه مشترکی میان مجموعهای از کشورها مورد توافق قرار گرفت. متن این بیانیه به شرح زیر است: با توجه به تحولات پرشتاب منطقهای و افزایش بیسابقه تنش در خاورمیانه درنتیجه تجاوز اسرائیل به جمهوری اسلامی ایران، وزرای امور خارجه مصر، …
توضیحات بیشتر »چهار نکته درباره جنایات و تجاوزات اسرائیل
شبکه اجتهاد: بار دیگر دستان پلید، پست و پلشت صهیونیزم غاصب و کودک کش و حامیان استکباری آن، با حمله به ایران اسلامی و قتل زنان، کودکان، دانشمندان و نظامیان، جنایتی بزرگ آفرید؛ جنایتی که عمق استخوان بشریت را میسوزاند و انسان از اینکه در این مقطع از زمان زندگی میکند، احساس خسران دارد. ایرانِ سربلند از این حوادث کم به خود ندیده است و در همه آنها راست قامتتر از گذشته ظاهر شده است؛ و بر این نعمت بزرگ باید خداوند سبحان را ستود. پاسخ قاطع و کوبنده ایران به این جانیان غاصب، شُکر مضاعف را میطلبد. به بهانه …
توضیحات بیشتر »خط بطلانی برای مدعیان مدنیت!/ سیدمصطفی محقق داماد
اختصاصی شبکه اجتهاد: به گواهی تاریخ، بشر پس از مشاهدهٔ سالها جنگ، جنایت و خونریزی و تجربه جنگهای جهانی خانمان سوز نخست به تشکیل جامعه ملل و سپس سازمان ملل متحد مبادرت نمود. هدف اصلی از تأسیس این گونه مراکز پیشگیری از جنگ و تحقق زندگی در سایه صلح و آرامش بود متفکران و صاحب نظرانی که به رغم وجود این گونه مراکز همچنان نگران پدیده شوم جنگ بودند برای پیشگیری و رویارویی با اعمال وحشیانه و غیرانسانی قدرتمندان در فرض وقوع درگیریهای مسلحانه و صیانت از کرامت انسان و رعایت حقوق بشر و حقوق بشردوستانه به تنظیم چهار عهدنامه …
توضیحات بیشتر »فراخوان ریسونی: مسلمانان باید ایران را در برابر تجاوزات یاری کنند
احمد ریسونی، فقیه مقاصدی و رئیس پیشین اتحادیه بینالمللی علمای مسلمان (الاتحاد العالمی لعلماء المسلمین)، گفت: «مسلمانان باید از ایران در مقابله با تجاوز حمایت کنند.» او افزود که «از زمان تأسیس دولت اسرائیل، هیچ کشوری به اندازه ایران در حمایت از آرمان فلسطین وفاداری، فداکاری و از خودگذشتگی نشان نداده است.» به گزارش شبکه اجتهاد، ریسونی در یادداشتی که صوت المغرب عربی و اسلامی، به صورت فردی یا جمعی، به اندازه ایران از آرمان فلسطین، مردم فلسطین و مسجد الاقصی حمایت نکرده است.» او خاطرنشان کرد فشارهایی که ایران در راستای «خفه کردن» و سرنگونی حکومتش تجربه میکند، نتیجه …
توضیحات بیشتر »راهبرد آیه نفر برای جنگهای ترکیبی امروز ناظر به جهاد با صهیونیسم/ هادی عجمی
اختصاصی شبکه اجتهاد: رژیم صهیونیستی نهتنها با ترور و تهاجم، بلکه با آغاز جنگی تمامعیار علیه ایران، دشمنی خود را آشکار کرده است. این رژیم پیشتر جنگ رسانهای و شناختی را کلید زده بود. جنگهای امروزی، نبردهای ترکیبیاند که درهمآمیخته از جنگ سیاسی، نظامی کلاسیک، عملیات نامنظم، جنگ سایبری، انتشار اخبار جعلی، دیپلماسی فریبکارانه، نبرد حقوقی، مداخله در انتخابات کشورهای دیگر، برهمزدن ساختار جمعیتی، مهاجرتساز سازمانیافته، یورش فرهنگی و ایجاد تفرقه دینی هستند. در این میان، دو محور کلیدی، یعنی جنگ نظامی و جنگ شناختی، نقشی محوری ایفا میکنند. آیه شریفه نفر، با تأکید بر لزوم «تفقه در دین» و «انذار …
توضیحات بیشتر »اُف بر وجدانهای خفته و حکومتهای خودباخته و سردمداران جیرهخوار
آیتالله اشرفی شاهرودی در بیانیهای شدیداللحن، حمله رژیم صهیونی به ایران و جنایات اخیر این رژیم علیه مردم بیگناه را محکوم کرد و از وجدانهای بیدار جهان خواست در برابر ظلم و تجاوز سکوت نکنند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیتالله مصطفی اشرفی شاهرودی (از شاگردان ارشد آیتالله خویی و امام خمینی) در بیانیهای، با استناد به آیات قرآنی و آموزههای اهل بیت(ع)، رژیم صهیونیستی را به دلیل جنایات گسترده علیه مردم ایران و فلسطین، از جمله شهادت نیروهای نظامی و دانشمندان هستهای، به شدت محکوم و از سازمانهای بینالمللی و وجدانهای خفته جهانی انتقاد کرد که با سکوت خود، به …
توضیحات بیشتر »ضرورت بازنگری در ادبیات دیپلماتیک ایران درباره پاسخ به تجاوزات دشمن
شبکه اجتهاد: در شرایطی که جمهوری اسلامی ایران طی سالهای اخیر هدف حملات مستقیم و غیرمستقیم رژیم صهیونیستی قرار گرفته و خسارات جانی و مادی سنگینی متحمل شده است، نوع ادبیات و راهبرد دیپلماتیک در مواجهه با این تجاوزات اهمیتی دوچندان یافته است. تحلیل ادبیات فعلی دیپلماتیک در نشست اخیر دکتر عراقچی با سفرای کشورهای خارجی، موضع ایران مشروط به توقف حملات دشمن بود: «اگر تجاوز متوقف شود، ما هم حملات خود را متوقف میکنیم». این ادبیات با شعار راهبردی ایران مبنی بر اینکه «جنگ را دشمن آغاز میکند اما پایانش را ما تعیین میکنیم» در تناقض است. رژیم صهیونیستی …
توضیحات بیشتر »از جهاد تا جنگ؛ نظریه تلفیقی قرآن در دفاع
شبکه اجتهاد: مفهوم جهاد در اسلام به عنوان یکی از آموزههای بنیادین اسلام، در طول تاریخ دستخوش تحولات و تفسیرهای متنوعی شده است. در نگاه قرآن، جهاد در اصل به معنای تلاش و کوشش در راه خدا است که شامل ابعاد معنوی، فرهنگی، علمی، اقتصادی، …. و در مواقع لازم، دفاع نظامی میشود. اما در عمل و در تاریخ، این مفهوم گاه به جنگ و نزاع نظامی محدود شده و گاه به عنوان دفاع مشروع و مقابله با تجاوز تعبیر شده است به گونهای که در اذهان و ادبیات نوعی ترداف و جانشینی معنایی میان این دو شکل گرفته است. …
توضیحات بیشتر »فقه حکمرانی و الزامات چهارگانه؛ از ابطال اومانیسم تا نگرش سیستمی
استاد درس خارج حوزه علمیّه مشهد بر این باور است که ورود فقه به عرصه حکمرانی، بیش از آنکه نیازمند استنباط احکام جدید باشد، محتاج بازاندیشی در مبانی معرفتی، روشها و قواعدی است که بتواند فقه را از ساحت نظری به میدان عمل رهنمون سازد. این مهم، بدون تفکیک دقیق میان «فقه سیاست»، «فقه حکومت» و «فقه حکمرانی» و درک الزامات هر یک، به سرانجام مطلوب نخواهد رسید. به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین مهدی زمانیفرد، استاد درس خارج حوزه علمیه مشهد، در نشستی علمی که چندی قبل از سوی مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد (ص) برگزار شد، به …
توضیحات بیشتر »بازخوانی فرایند انقباض در مفهوم مردم در نظام دینی/ محمدعلی رنجبر
شبکه اجتهاد: متاسفانه احساس میشود که در یک فرایند انقباضی مفهوم مردم ضیقتر و انقباضیتر شده است، به نحوی که در نگاه برخی مردم فقط مسلمین بلکه محدودتر فقط مومنین بلکه محدودتر فقط متشرعین و بلکه محدودتر فقط مقلدین یک قرائت خاص هستند حال آنکه مردم فراتر از اینهاست. این فرایند انقباضی به ذیل است: ۱. از مردم به مسلمین: مرزهای دینی بهجای مرزهای انسانی در گام نخست، مفهوم عام «مردم» که میتوانست ناظر به تمام انسانهایی باشد که در نظم اجتماعی زیست میکنند، به «مسلمین» تقلیل یافت؛ یعنی تنها کسانی که دین اسلام را پذیرفتهاند. در این چارچوب، حق …
توضیحات بیشتر »ولایت فقیه و اعجاز مقاومت
شبکه اجتهاد: در تاریخ معاصر ایران، نهاد ولایت فقیه نه تنها یک رکن سیاسی و دینی، بلکه محور ثبات، هدایت و انسجام ملی در سخت ترین شرایط بوده است. این جایگاه رفیع، با تکیه بر مشروعیت الهی و مردمی، و هوشی سرشار و کم بدیل؛ توانسته است ایران را در برابر طوفانهای سیاسی، امنیتی و نظامی حفظ کرده و آن را به کشوری مقتدر در غرب آسیا تبدیل کند. گویا ولایت فقیه در سیستم حکمرانی ایران؛ ستون فقرات هدایت در بحران است! زمانی که ارشدترین فرماندهان دفاعی کشور در یک عملیات تروریستی و پیچیده، همزمان و در عرض یک ساعت، …
توضیحات بیشتر »نهاد فقاهت در مواجهه با بحران امنیتی ـ نظامی جمهوری اسلامی ایران/ محمد باقری
اختصاصی شبکه اجتهاد: فقه شیعه، بهعنوان نظامی جامع از معارف عملی اسلام، هرگاه با بحرانهای تمدنی روبهرو شده، توانسته است از دل خطر، امکان خلق راهبرد و نجات بیافریند. از فتوای جهاد میرزای شیرازی در مواجهه با استعمار اقتصادی گرفته تا نقش مراجع در مشروطه، نهضت ملی نفت و انقلاب اسلامی، تاریخ گواهی میدهد که نهاد فقاهت در لحظات خطیر، صرفاً ناظر و ناصح نمانده، بلکه تبدیل به محور هدایت، سازماندهی و جهتدهی جبهه امت شده است. اکنون، در میانه حملات مستقیم رژیم صهیونیستی به خاک میهن عزیزمان ایران و پروژه آشکار ناامنسازی، انتظار عمومی از حوزههای علمیه و فقاهت، …
توضیحات بیشتر »اجماع مراجع تقلید، پاسخی قاطع با حفظ اتحاد ملی
در پی حمله ناجوانمردانه رژیم صهیونیستی به خاک ایران و شهادت جمعی از فرزندان این مرز و بوم، مراجع عظام تقلید با صدور پیامهایی، ضمن محکومیت این اقدام تروریستی، خواستار انتقام سخت و پشیمانکننده از عاملان این جنایت شدند. این بیانیهها، بار دیگر بر ضرورت وحدت ملی و هوشیاری در برابر توطئههای دشمنان تأکید کردند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در ساعات اولیه بامداد امروز، ملت ایران و آزادگان جهان شاهد گستاخی بیحد و حصر رژیم اشغالگر صهیونیستی بودند که با تجاوز به حریم هوایی و حمله به مناطق مسکونی در کشور عزیزمان، فاجعهای انسانی رقم زد. این حمله بزدلانه و …
توضیحات بیشتر »از روایت غدیر تا مسند ابان بن تغلب
در نگاهی نو به روایت غدیر و جایگاه اهلبیت(ع) در هدایت امت اسلامی، حجتالاسلام والمسلمین محمدجعفر طبسی، استاد درس خارج حوزه علمیه و پژوهشگر برجسته حدیث، بر لزوم تبعیت عملی از امام علی(ع) تأکید کرد و گفت: «پیامبر اکرم(ص) در واقعه غدیر تنها بر دوستی بسنده نکردند؛ بلکه بر پیروی از علی(ع) و اقتدا به او تصریح داشتند. این، نقشه راهی بود که پیامبر برای آینده امت اسلامی ترسیم کرد.» به گزارش شبکه اجتهاد، او که بهتازگی با همکاری حجتالاسلام محمدعلی مروجی طبسی، کتاب ارزشمند «مسند ابان بن تغلب» را منتشر کرده است، در گفتوگویی به اهمیت این اثر در …
توضیحات بیشتر »دست قدرتمند نیروی مسلح جمهوری اسلامی رژیم صهیونی را رها نخواهد کرد، باذنالله
در حملات دشمن، تنی چند از فرماندهان و دانشمندان به شهادت رسیدند. جانشینان و همکاران آنان بیدرنگ وظائف خود را پی خواهند گرفت انشاءالله. رژیم صهیونی با این جنایت، برای خود سرنوشت تلخ و دردناکی تدارک دید و آن را قطعاً دریافت خواهد کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، اقدام تجاوزکارانه و ماجراجویانه رژیم صهیونی در بامداد جمعه ۲۳ خردادماه در حمله به بخشهایی از کشور شامل مناطق غیرنظامی و نظامی، به شهادت و مجروحیت جمعی از هموطنان عزیز از جمله زنان و کودکان و تعدادی از فرماندهان نیروهای مسلح منجر شد. در پی این جنایت، حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم …
توضیحات بیشتر »«خاتمیت نبوت» و «دوام شریعت» و نقش اجتهاد/ سیدمصطفی محقق داماد
اختصاصی شبکه اجتهاد: نوشتار حاضر به بررسی دو نهاد مهم در دین اسلام میپردازد که معمولاً تصور میشود به هم مرتبط و ملازماند، اما در واقع ارتباط مستقیمی با یکدیگر ندارند؛ نهاد اول: خاتمیت نبوت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و نهاد دوم: دوام شریعت. ۱. تفکیک دو نهاد خاتمیت نبوت و دوام شریعت خاتمیت نبوت به معنای پایان یافتن سلسله پیامبران است و اثبات آن معمولاً بر اساس دلایل نقلی و متقن صورت میگیرد. این مسئله از نظر دینی و عقلی تقریباً پذیرفته شده است و جای بحث چندانی باقی نمیگذارد. اما دوام شریعت، یعنی اینکه قوانین …
توضیحات بیشتر »تأکید امام بر «اسلامی بودن» مجلس، نشانهی جایگاه والای آن است/ انقلابیگری فقط سروصدا کردن نیست/ نماینده باید خود را پاسخگو در قبال خدا و قانون بداند
حضرت آیتالله خامنهای صبح امروز در دیدار نمایندگان مجلس، با اشاره به «بایدها» و «نبایدها»ی نمایندگی، ابتدا ۶ نکته کلّی را درباره رفتار و گفتار نمایندگان برشمردند و سپس در ادامه، به ۵ مسئله مصداقی در حوزه کارکردهای تقنینی و نظارتی مجلس اشاره کردند که رعایت آنها برای تحقق اهداف کلان کشور ضروری است. به گزارش شبکه اجتهاد، رهبر معظم انقلاب صبح امروز در دیدار رئیس و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مجالس قانونگذاری دنیا را از لحاظ وزن حقوقی مشابه دانستند اما تأکید کردند: معیار اصلی قضاوت درباره مجالس جهان، وزن حقیقی یعنی «اهداف، جهت حرکت و مواضع» مجالس است …
توضیحات بیشتر »فقه جهاد تبیین در اندیشه آیتالله خامنهای؛ ظرفیتی مغفول در فضای اجتهادی حوزه/ هادی عجمی
اختصاصی شبکه اجتهاد: هرچند در سالهای اخیر، «فریضه و واجب بودن جهاد تبیین» به یکی از مطالبات کلان و راهبردیِ رهبر معظم انقلاب اسلامی، آیتالله خامنهای، تبدیل شده است، اما حقیقت آن است که پرسشی پنهان ممکن است در زوایای ذهن برخی از حوزویان وجود داشته باشد: آیا چنین نظریاتی از سوی رهبری، صرفاً ریشه در جایگاه حکومتی ایشان دارد، یا افزون بر آن، مستند به مبانی فقهی و فقاهتی نیز هست؟ آیا ایشان تنها عالمی نواندیش و دغدغهمند نسبت به مسائل فرهنگی و اجتماعیاند، یا آنکه دیدگاههای ایشان مستند به فقه جواهری و ریشهدار در گنجینه فقه امامیه است؟ آیا …
توضیحات بیشتر »پرداخت فاضل دیه برای قصاص قاتل/ ابراهیم باقری
شبکه اجتهاد: اگر قتل خانم الهه حسیننژاد توسطه بهمن فرزانه را افساد فی الارض ندانیم و نخواهیم آن را از مصادیق عناوین مجرمانهای همچون آدمربایی محسوب داریم و تنها راه اعدام قاتل را قصاص وی بدانیم این سوال پدید میآید که با توجه به این که بر اساس فقه و قانون در فرضی که زنی توسط مردی به قتل برسد برای قصاص وی باید فاضل دیه یعنی ما به التفاوت دیه زن و مرد پرداخت شود، در فرض مورد بحث چه کسی باید فاضل دیه را بپردازد اولیای دم مقتوله یا بیتالمال؟ ماده ۳۸۲ قانون مجازات اسلامی مقرر داشته است: …
توضیحات بیشتر »هوش مصنوعی قابلیت پیونددهنده میان دو نظام ساختاری و ارزشیِ فقه و قانون است/ هوش مصنوعی در فرآیندهای سهگانه قانونگذاری
استاد احمد مبلغی از برگزاری پنجمین کنفرانس بین المللی فقه و قانون با عنوان «فقه، قانون و هوش مصنوعی» از سوی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس خبر داد و گفت: این کنفرانس با تمرکز بر پیوند میان فقه و قانون و تحلیل پیامدهای پیچیده و چندسویه هوش مصنوعی در عرصه قانونگذاری، به بررسی نقش این فناوری در خلق و پیشنهاد هوشمندانه قانون میپردازد و بهعنوان رویدادی راهبردی و مغتنم، فرصتی جدی برای گفتوگوی علمی و فقهی در این زمینه فراهم میسازد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد احمد مبلغی رئیس کنفرانس بین المللی فقه، قانون و هوش مصنوعی، در نشست خبری با …
توضیحات بیشتر »تأملی بر نظریه منطقه الفراغ/ محمود حکمتنیا
نظریه «منطقه الفراغ» را شهید سید محمدباقر صدر مطرح کرده است. وی در این نظریه میکوشد، حوزهای معین از روابط متغیر و متحول را تعریف کند که ولی امر میتواند با توجه به اصول و ضوابطی در آن قانونگذاری کند. نوشته حاضر میکوشد ابتدا با بیان ماهیت، ممیزات و ویژگیهای این نظریه را شمرده، جایگاه آن را در ساختار فقه بیابد. در ادامه نوشتار به اثبات نظریه اشاره خواهد شد و این نکته بررسی میشود که با فرض پذیرش منطقه متحول، هنگامی میتوان به این نظریه پایبند بود که یگانه شیوه قانونگذاری، واگذاری آن به «ولی امر» باشد یا دست …
توضیحات بیشتر »«در ساحل فقاهت» دوازده منهل از مبانی و دیدگاههای فقهی امامخمینی
نویسنده اثر با برخورداری از شناخت ژرف نسبت به میراث امام خمینی توانسته منظومهای روشن از فقه حکومتی امام ارائه دهد و آن را در دوازده منهل مستقل و در عین حال مرتبط، سامان بخشد؛ مناهلی که هر یک بیانگر بخشی از پیکره منسجم اندیشه فقهی و سیاسی آن فقیه مجاهد است. به گزارش شبکه اجتهاد، از آغاز شکلگیری تمدن اسلامی، فقاهت و اجتهاد، رکن رکین بقای شریعت و راهنمای جامعه اسلامی در مواجهه با تحولات زمان بوده است. در این میان، فقهایی چون شیخ طوسی، علامه حلی، محقق اردبیلی، شهیدین، صاحب جواهر و دیگران، هر یک در عصر خویش، …
توضیحات بیشتر »لباس احرام؛ ترک دنیا به مثابه مقصد شریعت/ مصطفی قناعتگر
اختصاصی شبکه اجتهاد: میتوان «ترک دنیا» را یکی از مقاصد بنیادین شریعت اسلامی دانست. این مفهوم به معنای دوری از وابستگیهای مادی، توجه به معنویت و آماده شدن برای زندگی اخروی است (مترادف زهد). این مقصد در عبادات مختلف، از جمله حج، به اشکال گوناگون نمود پیدا میکند. حج، فرصتی بینظیر برای تمرین «ترک دنیا» و تجربه زندگیای ساده و معنوی است. در روایات امامیه، به علل و فلسفه تشریع حج اشاره شده است که شامل بزرگداشت خداوند[۱]، تطهیر از گناهان[۲]، سلامتی جسم و افزایش روزی[۳]، رونق اقتصادی[۴] و تبادل فرهنگی[۵] میشود. اما در میان این اهداف، مفهوم «ترک دنیا» …
توضیحات بیشتر »دو خسران در سپهر اجتهاد: غیبت فلسفهٔ شریعت و فلسفهٔ فقه/ راهی بهسوی فقهی زنده و زمانشناس
شبکه اجتهاد: فلسفهٔ شریعت، گمشدهای اصیل در منظومه معرفت دینی ماست؛ نه یک زینت نظری، بلکه بنیانی گفتمانی برای فهمِ شریعت و بازسازی عقلانیت فقهی. در روزگاری که فقه گرفتار تکرار قواعد و فروبسته در دایره فروع شده، بازگشت به چراییِ تشریع، نسبتِ شریعت با انسان، و هدفمندی احکام، ضرورتی دوچندان یافته است. این نوشته، با تأکید بر بحران غیبت دوگانهی «فلسفهٔ شریعت» و «فلسفهٔ فقه»، بر آن است تا نشان دهد فقه، بدون ادراکِ حکمتِ تشریع، نه توان پاسخگویی به تحولات زمانه دارد و نه مجال حضور در صحنه تمدن. آنچه در پی میآید، دعوتی است به تأمل در …
توضیحات بیشتر »تعقل فقیهانه بر مدار تعاملات انسانی
پس از برگزاری هزار جلسه درس خارج با موضوع «فقه التعامل والتعایش مع مختلف الملل و النحل»، استاد محمد عندلیب همدانی در گزارشی علمی، بخشی از دستاوردهای این مسیر فقهی را مرور کرده است؛ مسیری که در آن «تعقل فقیهانه» بهعنوان روشی نوین و پاسخگو در کانون اجتهاد قرار گرفته و ظرفیتهای فقه امامیه در عرصههای بینافرهنگی، بینالمللی و بینالادیانی به محک تأمل و استنباط نهاده شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در طول تاریخ حوزههای علمیه، تلاش برای ارتقاء فقه شیعه از وضعیت انفعالی به جایگاه پاسخگو و تمدنساز، همواره دغدغه شماری از فقها و اندیشمندان برجسته بوده است. …
توضیحات بیشتر »بازخوانی سه بُعد شخصیت شیخ اعظم انصاری؛ ما کجا ایستادهایم؟
استاد سید محمدرضا سیستانی در سخنانی، به بازخوانی سه بُعد اساسی از شخصیت فقیه سترگ شیخ انصاری پرداخت. او بُعد علمی شیخ را در آثار بیبدیلی همچون رسائل و مکاسب و تأثیر ماندگار آن بر نظام آموزشی حوزهها برجسته کرد. در بُعد عقلی و تدبیری، از نقش ایشان در تثبیت مرجعیت عامه، مواجهه حکیمانه با بحرانهای اجتماعی زمانه، و ایستادگی در برابر دربار و نفوذ دولتهای بیگانه سخن گفت. در بُعد اخلاقی و تقوایی نیز نمونههایی از زهد، پارسایی و بیاعتنایی وی به مال و مقام را یادآور شد و در پایان، مخاطبان را به تأمل در این پرسش برانگیخت …
توضیحات بیشتر »