رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی با اشاره به راهاندازی سامانه هوشمند «گفتوگو با احادیث» گفت: این نخستین دستیار هوشمند در حوزه حدیثپژوهی در جهان اسلام است که بر پایه دانش بومی توسعه یافته و به منابع حدیثی متقن و قابل اعتماد تکیه دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجتالاسلام والمسلمین محمدحسین بهرامی رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، در …
Read More »آخرین اخبار
بازتاب سهساله کرسیهای فقهی در حوزه قانونگذاری در کتابی تازه
تبیین و تحلیل مبانی و مسائل فقهی و حقوقیِ نظام جمهوری اسلامی و پاسخگویی به نیازهای آن و نیز شناسایی و پاسخگویی درباره خلأها، چالشها، آسیبها و مشکلات فقهی و حقوقی نظام جمهوری اسلامی از اولویتهای مهم جامعه علمی معاصر در ایران است. در این راستا کتاب «فقه و قانونگذاری» به برخی از این امور پرداخته است. تأثیر تزاحم واجبات …
Read More »فقه: نه بیربط به مسائل حکومتی و نه دخالتگر در جزئیات؛ نظر استاد علیدوست برای نقشآفرینی فقه در مسائل نوین حاکمیتی
حل معضلات اقتصادی و اجتماعی با رویکردهای فقهی متعارف یا متصلب امکانپذیر نیست؛ نه میتوان با اصول عملیه نظام اقتصادی اسلام را گرهگشا بود و نه با عدول از اصول فقه، به حل مسائل حاکمیتی دست یافت. اندیشهای منجمد و یخزده که از آن نظامسازی برنمیآید، هرگز پاسخگوی نیازهای تمدنی نوین نخواهد بود. همچنین، فقه بدون منظومه و درک کرامت …
Read More »سیرههای مستحدث هیچ ارزشی ندارند!
سیره بنابر اتفاقاتی که در جامعه بشری میافتد بروز و ظهور پیدا میکند و چهبسا عقلاً ملاک و مصلحتی را که میفهمند ظنی و یا اشتباه بوده و ملاک واقعی غیرازآن باشد یا لااقل ملاک نزد شارع، غیرازآن باشد. در سیره عقلاییه، بیع صبی ممیز صحیح و نافذ است، درحالیکه شارع شرط دیگری مثل بلوغ را نیز به آن اضافه …
Read More »روششناسی اندیشهورزی آقا ضیاء عراقی در علم اصول/ احمد مبلغی
شبکه اجتهاد: در سپهر دانش اصول، محقق عراقی را از افلاک سهگانه این علم به شمار میآورند. بسیاری از پژوهندگان بر این باورند که وی صاحب مکتبی اصولی است با روشورزیِ ویژه که شناسایی آن، از ضروریات دستِ نخست این دانشِ بنیادین به شمار میرود. سخن آنجاست که متأسفانه، مکتبشناسیِ اصولی به معنای حقیقیِ کلمه، و طبعاً بازشناسیِ مکتبِ آن …
Read More »از «مصرف کردن واریزیهای مشکوک» تا «خمس سرمایه و ابزار کار»
استفتائات جدید مطابق با فتوای رهبر معظم انقلاب از جمله«مصرف کردن واریزیهای مشکوک»، «نماز و روزه طلاب و دانشجویان در محل تحصیل»، «خمس سرمایه و ابزار کار»، «رعایت قواعد تجوید در قرائت نماز»، «شرایط وطن اتخاذی»، «تردید در قصد اقامت ده روز»، «منحل کردن نذر» منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، جدیدترین استفتائات مطابق با فتوای حضرت آیتالله خامنهای منتشر …
Read More »تجربۀ زیستۀ فقهی ادبی
استاد علیدوست، با تأکید بر اینکه علم المفردات که به معنای متعدد و مختلف مفردات و حروف میپردازد، تصریح کرد: دانستن این علوم برای فهم روایات و آیات و متون دینی بسیار ضروری است و ندانستن آن، استنباطهای فقهی را، با مشکل مواجه میکند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، در مدرسه «ادبیات و زبانشناسی» دارالعلم، با اشاره به …
Read More »از فتواهای حمایتی و مقابله با عادیسازی تا نامه رسمی به پاپ؛ واکنش آیتالله نوری همدانی به فاجعه انسانی در غزه
در پی تداوم جنایات ضدبشری رژیم صهیونیستی در غزه، حضرت آیتالله نوری همدانی در دو موضعگیری، ضمن صدور بیانیهای خطاب به علمای اسلام و دولتهای مسلمان، و نیز ارسال نامهای رسمی به رهبر کاتولیکهای جهان، بر ضرورت واکنش فوری، وحدت دینی، و ایفای نقش فعال علمای دین و رهبران ادیان در دفاع از مظلومان تأکید کرد. ایشان با با بیان …
Read More »پیشبینی رؤیتپذیری هلال ماه صفر ۱۴۴۷ قمری در ایران
اختصاصی شبکه اجتهاد: برای رؤیت هلال در شب اوّل ماه، عواملی چون «زمان غروب خورشید و ماه» و «اختلاف زمان غروب آن دو» و «مختصّات خورشید و ماه و جدایی زاویهای ماه و خورشید که از اختلاف ارتفاع ماه و خورشید، و نیز اختلاف سمت آن دو نشئت میگیرد» و «درصد روشنایی هلال و به اصطلاح فاز ماه» و … …
Read More »اطلاق آیات الاحکام عبادی قرآن در کشاکش نفی و اثباتِ در مقام بیان تمام المراد بودن/ محمدعلی ملک
اختصاصی شبکه اجتهاد: از جمله موانع جدی مقابل تمسک به اطلاق آیات الاحکام عبادی قرآن، احراز مقدمه اول از مقدمات حکمت پیرامون آن، یعنی در مقام بیان تمام المراد بودن است. اصولیون از این مانع هنگامی که بخواهند ثمره مبحث صحیح و اعم را درباره اطلاقگیری از آیات الاحکام عبادی رد کنند، بحث میکنند. توضیح آنکه یکی از ثمرات قابل …
Read More »قاعده جَبّ؛ عفو عمومی کفار پس از پذیرش اسلام
کتاب «قاعده جَبّ (عفو عمومی کفار پس از پذیرش اسلام)» اثر حجتالاسلام والمسلمین سید مجتبی نورمفیدی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم به زیور طبع آراسته شد. این اثر، با نگاهی جامع به ابعاد تاریخی و فقهی قاعده جبّ، گامی مهم برای فهم بهتر این مفهوم در عرصههای دینی و اجتماعی است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «قاعده …
Read More »اجتهاد بر بنیان مصلحتاندیشی/ محمدتقی سبحانی
شبکه اجتهاد: فقه اهلسنّت از دیرباز دو چهره متفاوت و ناهمگون از خود به یادگار گذاشته است. از یکسو قیاس، استحسان و استصلاح را مبنا و دستمایه خویش گرفته و بر آن اساس، عرصهای فراخ فرا روی اجتهاد گشوده و حتّی آن را گاه تا مرز نصوص دینی اعتبار بخشیده است؛ و از سوی دیگر، با محدود کردن حقّ اجتهاد …
Read More »نامه استاد اعرافی به علمای بزرگ کشورهای اسلامی/ در میان آتش و گرسنگی، چشم امید غزه به امت اسلامی است
مدیر حوزههای علمیه طی نامههایی از علمای دنیای اسلام خواست تا طاغوت ظلم را خطاب قرار دهند و گرسنگی مظلومان را فریاد زنند و بر دولتهای اسلامی بانگ برآورند و خواستار اقدام فوری امت اسلامی و نهادهای بینالمللی برای شکستن محاصره و رساندن کمکهای حیاتی شوند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علیرضا اعرافی طی نامههایی به برخی شخصیتها و علمای …
Read More »واجب نوع سوم؟
شبکه اجتهاد: استاد علیدوست در کتاب “روششناسی اجتهاد” گاه به دیدگاه دیگر اساتید معاصر از جمله استاد میرباقری اشاره دارد. یک نمونه از نقلها به چیستی حکم اجتماعی راجع است که استاد علیدوست از آن با عنوان “اظهارنظری جالب” یاد میکند. در بیان معروف استاد میرباقری، مکلف حکم اجتماعی، جامعه یا نظام حاکمیت در نظر گرفته میشود و این مجموعه …
Read More »مداحی و منبر بیسند، آسیب به معارف اهلبیت(ع) است/ منبر بیسند، مردم را سرگرم میکند، نه هدایت/ هیچ کس حق ندارد در جمهوری اسلامی ایران از موضع ضعف صحبت کند و عزت مردم را تضعیف کند
آیتالله نوری همدانی با تأکید بر ضرورت پاسخگویی به شبهات و پرهیز از بیان سخنان بیسند و بیمحتوا خاطرنشان کرد: امروز مردم توقع دارند ما پاسخگو شبهات و مشکلات آنها باشیم نه اینکه با مطرح کردن حرفهای بیسند و اشعار بیمحتوا مردم را سرگرم کنیم، امروز منبری خوب و مداح خوب کم نداریم اما یک عدهای با عنوان منبری و …
Read More »رویکردهای نوین در فقه موسیقی: افقگشایی با انضباط فقهی
موسیقی میتواند به عنوان «مخدر» یا «اسباب عقب نگه داشتن» عمل کند که این «یک موضوع جدید است» و در زمان فقهایی چون شیخ انصاری، صاحب جواهر و مرحوم نراقی چنین موضوعی مطرح نبوده است. در مقابل، موسیقی میتواند «یک ابزاری در خدمت تبلیغ» و «امواج هدایت» باشد که این نیز «یک موضوع جدید است». دومین عنصر جدید، مسئله «دفع …
Read More »«حوزه علمیه» و «رسالتهای پساجنگ»/ احمدحسین شریفی
شبکه اجتهاد: جنگ، هر چند به خودی خود مطلوبیت ندارد؛ اما تهدیدی است که میتواند فرصتهای فراوانی را در دل خود داشته باشد. برکات فرهنگی، علمی، سیاسی، اجتماعی و نظامی جنگ اخیر غرب علیه جمهوری اسلامی ایران، آنقدر زیاد است که خسارتهای وارده، از جمله از دستدادن سرمایههای انسانی در حوزه نظامی و علمی، را تحملپذیر میکند. به نظر میرسد …
Read More »جنگ شناختی و ضرورت فقه رسانهای در پاسداری از حقایق/ علی رحمانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: در شرایطی که جنگهای نوین دیگر محدود به درگیریهای نظامی نیست و عرصهای فراتر از آن یعنی جنگ شناختی و رسانهای شکل گرفته، حفظ حقیقت و پاسداری از معرفت عمومی به چالشی جدی بدل شده است. جنگ شناختی که مبتنی بر تحریف اطلاعات و دستکاری ادراکات است، اکنون به یکی از ابزارهای اصلی دشمنان برای تضعیف انسجام …
Read More »دیدگاه امام (ره) درباره قانونگذاری به خوبی فهم نشد
شبکه اجتهاد: از وقتی مشروطه در ایران مطرح شد، مسئله قانونگذاری به موضوعی مورد اختلاف بین علما تبدیل شد؛ برخی معتقد بودند که قانونگذاری برای جوامعی است که فاقد شریعت هستند، ولی برخی از علما هم گفتند ما چون شریعت داریم نیازی به قانونگذاری نداریم و قانونگذاری را بدعت و باز کردن دکان در برابر شریعت دانستند. لذا فتوا به …
Read More »آیا نمایش آلات موسیقی قبحزدایی از گناه است؟/ بر اساس روایت مشترک شیعه و سنی، پیامبر مأمور به محو آلات لهو بود
روایت معروفهای است که هم در منابع اهلسنت ذکر شده و هم در منابع شیعه آمده است که از نظر ما سندش معتبر است. از عجائب این روایت این است که متن آن، هم در نقل اهلسنت و هم در نقل اهلتشیع، یکی است؛ یعنی بدون تفاوت متنی، از هر رو طریق روایت شده است. آن روایت این است که …
Read More »بازشناسی نفوذ جریان سکولار در ادبیات فقهی معاصر
این کتاب با تمرکز بر آثار و دیدگاههای «محمد سروش محلاتی»، به نقد مبانی فکری و فقهی او در زمینه نسبت دین و دولت، ولایت فقیه، استبدادستیزی، امر به معروف و نهی از منکر، اقتضائات زمان و عقل و دین میپردازد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «بازشناسی نفوذ جریان سکولار در ادبیات فقهی معاصر؛ نقدی بر افکار محمد سروش محلاتی» …
Read More »گذاری بر روش شناسی آیتالله سیستانی؛ از بازخوانی تراث تا خلق مسائل جدید
حجتالاسلام والمسلمین علی رحمانی با واکاوی دقیق و نوآورانه رویکرد روششناسانه آیتالله سیستانی در مواجهه با تعارض روایات، نشان داد که کتاب «المنهج فی علم الأصول» علاوه بر بازخوانی هوشمندانه مبانی قدما، مسیر نوینی در علم اصول و فقه معاصر گشوده است. رویکردی که بر مطالعه تاریخی و ادبی دقیق احادیث، تحلیل سیاق و زمینههای تقنینی کلمات معصومان(ع) متکی است …
Read More »بازگشت به تریبون نمازجمعه تهران؛ واکاوی یک حضور مناقشهبرانگیز/ محمد باقری
اختصاصی شبکه اجتهاد: در حالی که خبرها حاکی از آن است که امروز جمعه، حجتالاسلام والمسلمین کاظم صدیقی بار دیگر در جایگاه امامت جمعه تهران به ایراد خطبه خواهد پرداخت، این بازگشت واکنشهای گستردهای را در فضای رسانهای و حوزوی برانگیخته است. بازگشت آقای صدیقی به جایگاه امامت جمعه، اگرچه از حیث حقوقی و انتصابی امری معمولی بهنظر میرسد، اما …
Read More »تعلیقات تحلیلی استاد حیدر حبالله بر «منهاج الصالحین» آیتالله خوئی منتشر شد
در چارچوب تلاشهای نوپدید برای بازخوانی متون فقهی و گشودن افقهای تازه در عرصه اجتهاد، کتاب جدید استاد حیدر حبالله با عنوان «التعلیقه على منهاج الصالحین» منتشر شد؛ اثری تحلیلی که به یکی از مهمترین متون فتوایی معاصر میپردازد و میکوشد با تکیه بر رویکرد اجتهادی، مقاصدی، تطبیقی و تاریخی، قرائتی نو از گفتمان فقهی رایج ارائه دهد. به گزارش …
Read More »نقطه عزیمت فقه تمدنی تغییر رویکرد در اصول فقه است/ تا وقتی اصول فقه تغییر نکند، نباید انتظار تغییر نتایج داشت
سالهاست از فقه حکومتی و لزوم آن سخن به میان میآید، اما چرا محصول تلاش فقها همچنان بر روشهای مرسوم پیشین استوار است؟ ریشه این چالش را باید در عدم تولید روشهایی یافت که تمایز لازم را ایجاد نمایند. این موضوع به ویژه در اصول فقه نمود مییابد، زیرا تا زمانی که بنیانهای اصولی متحول نگردد، تلاشها برای نیل به …
Read More »نقدی بر تحلیل یک جانبه عباس عبدی درباره نقش روحانیت و افول دینداری/ عبدالوهاب فراتی
اختصاصی شبکه اجتهاد: جناب آقای عباس عبدی در یادداشت «اندکی صریحتر» (روزنامه اعتماد، ۲۵ تیر ۱۴۰۴) به بهانه نقد سخنان آیتالله علم الهدی درباره «جنگ نرم» به نقد کلیت نهاد روحانیت پرداخته است. هرچند یادداشت ایشان حاوی نکات قابل تأملی است که باید در تحلیل وضعیت دین داری در ایران کنونی به آنها توجه کرد اما رویکرد اصلی آن از …
Read More »دست پٌر ایران در میدان و دیپلماسی/ همه بدانند خدای متعال نصرت را برای ملّت ایران تضمین کرده است/ قوه قضائیه جنایات اخیر را از طریق دادگاههای بینالمللی و داخلی بهصورت جدی پیگیری کند
حضرت آیتالله خامنهای با تأکید بر اینکه مسئولان باید با قوت و روحیه کامل به کار خود ادامه دهند، گفتند: همه بدانند که خداوند طبق آیه «وَ لَیَنصُرَنَّ اللهُ مَن یَنصُرُه»، نصرت خود را بر ملت ایران و ذیل نظام اسلامی و چتر قرآن و اسلام تضمین کرده و این ملت یقیناً پیروز خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، رهبر …
Read More »بررسی ادله فقهی جواز خروج از معاهده منع گسترش تسلیحات هستهای (NPT)
حجتالاسلام نهاوندی گفت: از نظر فقهی قرآن کریم در سوره انفال، آیات ۵۶ تا ۵۸ تصریح میکند اگر پیمانشکنی یا خیانت احساس شد، حق داریم اعلام کنیم که از آن خارج میشویم. همچنین سیره پیامبر اکرم (ص) گواه این است. پیامبر با بنینضیر و بنیقریظه پس از نقض عهد، پیمان را لغو کرد. امروز که آژانس به تعهدات خود عمل …
Read More »نسبت فقه و علوم اجتماعی | ترجمهپذیری، تعامل یا تقابل؟/ حامد محمدجانی
شبکه اجتهاد: تعامل میاندانشی، ضرورت تمدنسازی فقهی است، نه اینکه صرفا امری تزئینی یا ابزاری پنداشته شود. تمدن، حاصل تراکم سه عنصر است: عقلانیت، نهاد، و ساختار تصمیمسازی. فقهی که سطح تمدنشازی ایفاگر نقش است، ناگزیر باید بتواند از مرزهای خود عبور کند و با دیگر نظامهای دانایی، بهویژه علوم اجتماعی، مواجه شود و خود را در معرض تبادل معرفتی …
Read More »مجتهدی که میخواستند متهماش کنند اما ۴۰ سال بعد شناخته شد
۲۶ سال از درگذشت استاد صفایی میگذرد فردی که در دهه ۶۰ مورد اتهامهای مختلفی قرار گرفت. مجتهدی که هنرمندها و فیلمسازان بسیاری دورش بودند. شبکه اجنهاد: امروز سالگرد درگذشت استاد علی صفائی حائری است؛ فردی که به گمان برخی، مرگش که بر اثر تصادف در جادههای منتهی به مشهد رخ داد مشکوک بوده است. آقای صفایی، که با نام …
Read More »