حکومت و قانون

 باید مصلحت- قبل از ورود به دلایل مصلحت- از نظر عقلانی و تحلیلی تشخیص داده شود و حتی تشخیص مصلحت یکی از اصول مهم اجتهادی است که می‌خواهد مکمل خاتمیت باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی طی گفتگویی، به جایگاه مصلحت در فقه و حقوق اسلامی همچنین جایگاه این نهاد در جامعه، ضرورتهای تشکیل مجمع تشخیص مصلحت وکارکرد آن در مواجهه با تحولات و چالش‌های سیاسی اشاره کرد که توجه شما را به مشروح این پاسخ‌ها جلب می‌کنیم. جنابعالی جایگاه «مصلحت» در فقه و حقوق اسلامی و دلایل رجوع به مصلحت‌اندیشی در جامعه اسلامی را چگونه تبیین می‌فرمایید؟ …

جلسه هیأت علمای مصر امروز به ریاست احمد الطیب شیخ الازهر تشکیل شد و نتایج بررسی فعالیت‎های شیخ شوقی علام مفتی این کشور در ۴ سال گذشته طی پیامی اعلام شد. به گزارش شبکه اجتهاد، در این پیام آمده است: دوران ریاست شوقی علام بر دارالافتای مصر اول مارس ۲۰۱۷ میلادی به پایان می‎رسد اما هیأت علمای مصر با مشاهده فعالیت‎های وی با رای اکثریت به ابقای شوقی علام رای مثبت دادند. لازم به ذکر است که شوقی علام طبق نظر کارشناسان فعالیت‎های بسیاری در ۴ سال گذشته در دارالافتای مصر به ویژه در مورد مبارزه با اندیشه افراطی و …

توجه به فقه اساسا به معنای مخالفت با تفکرات مدرن که به عقل بهای زیادی می‌دهند نیست/ «جمهوری اسلامی» اصلی ترین گزاره فقه سیاسی کشور است/ هیچ اندیشه‌ای به اندازه اسلام به جمهوریت، آراء و نظر مردم و خرد جمعی نخبگان جامعه میدان نداده است/ ارتباط بین فقه و سیاست می‌تواند مصلحت و منافع ملی را از منظر دین به درستی تئوریزه کند. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست تخصصی «مبانی و اصول فقهی حاکم بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران» با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر مرتضی جوادی آملی، دکتر دهقانی فیروزآبادی و دکتر ساداتی نژاد، ۱۵ دی‌ماه در محل سالن …

بعد از انقلاب تصور می‌کردیم که جمهوری اسلامی نیازمند یک نظریه مستحکم در باب مشروعیت سیاسی است، البته این تحلیل درست بود؛ اما ما دو دهۀ اول انقلاب، وقتمان را مصروف تبیین مبنای این مشروعیت کردیم، ما نیازی نداشتیم این همه وقتمان را صرف این بحث کنیم؛ مثلاً خیال می‌کردیم اگر این نظریه را خوب تبیین نکنیم حکومت دینی در ایران از دست می‌رود. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر عبدالوهاب فراتی عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و همکار علمی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی در باب بررسی گزارش نهایی طرح «نحوه فعالیت احزاب و گروه‌های سیاسی» …

اگر به ابواب مختلف فقهی مراجعه کنیم، از طبیعت ابواب فقهی در می‌‌آید که اسلام دین اجتماعی– سیاسی است و اگر ما در ظرف حکومت، اسلام را اجرا نکنیم خیلی از احکام اسلام معطل می‌‌شود و احکام اسلامی بدون حکومت قابل اجرا نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، چهارمین نشست علمی «حکومت دینی و کارآمدی آن» با سخنرانی آیت‌الله عباس کعبی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و عضو مجلس خبرگان رهبری، چندی پیش با حضور جمعی از طلاب و اساتید حوزه علمیه در مرکز تحقیقات حکومت اسلامی دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری برگزار شد. گزارش علمی نشست بدین شرح …

مهریزی در توضیح اجراپذیرترین «فتوا» بیان کرد: آنکه با مطالبات، واقعیت‌ها، ذهنیت‌ها و شرایط عمومی جهانی و ملی ما سازگاری دارد را اجراپذیرترین می‌گوییم. باید اجراپذیرترین فتوا را در قانونگذاری انتخاب کرد نه بدترین آن نسبت به شرایط جامعه. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر مهدی مهریزی، یکی از فعالان جدی در حوزه حقوق زنان است که محتوای علمی دقیق و مفیدی در این زمینه تولید کرده است. او در یکی از مقاله‌های خود، تفاوت‌های فقهی میان زنان و مردان را تا ۱۷۰ مورد برشمرده و هر کدام از این زاویه که به سود مردان یا زنان بوده، بررسی …

به طور کلی قانون اساسی ما در اصول اولیه «تفقه» را اصل قرار داده است ولی در اصول جزئیه «فقه» را جایگزین کرده است؛ پس ما در جمهوری اسلامی در قانون اساسی تعارض داریم که به دنبال فقه بوده‌ایم یا تفقه. به گزارش شبکه اجتهاد، چهارمین نشست راهبردی فقه تمدن ساز با موضوع «حکم حکومتی و قانون‌گذاری در جمهوری اسلامی ایران» با حضور حجت‌الاسلام دکتر جلیل محبی، عضو مرکز مطالعات حقوقی مجلس و جمعی از نخبگان حوزه و دانشگاه برگزار شد. محبی در ابتدای این نشست با طرح این سؤال که ما در جمهوری اسلامی به دنبال فقه هستیم یا …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه مشهد بخشی از درس خارج فقه امر به معروف خود را به مسئله ۹ دی و وظایف آحاد جامعه و علی الخصوص حوزویان در قبال دفاع از اصل حاکمیت اسلام اختصاص داد که گزارش آن در پی می‌آید: تقسیم مسائل سیاسی به مسائل خرد، میانه و اصل نظام مسائل سیاسی جامعه اسلامی گاهی خُرد است، مثل مقررات شهری؛ گاهی جزء مسائل راهبردی میانه است، مثل تصمیمات سیاست خارجی، چشم انداز اقتصادی و…؛ و گاهی اصل حاکمیت سیاسی جامعه اسلامی است. زمانی که حول مسائل خرد به …

مرحوم نراقی دو دلیل ذکر می‌کند برای اختیارات فقها که ولایت فقیه بعد از ائمه(ع)، همان ولایت رسول الله است؛ اول، اجماع. سپس ادعا می‌کند که این از مسلمات بوده و بالاتر از اجماع است و بعد از آن مجموعه روایات را ذکر می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله عباس کعبی عضو مجلس خبرگان رهبری و استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، در سومین نشست «حکومت دینی و کارآمدی آن» از سلسله نشست‌های علمی مرکز تحقیقات حکومت اسلامی، در ابتدا به تشریح خلاصه‌ای از مطالب جلسه گذشته پرداخت که گزارش علمی آن را ذیل می‌خوانید. موضوع بحث میان …

آیت‌الله میلانی یکی از استوانه‌های علم و سیاست در دوره پهلوی دوم است. از نقطه نظر علمی، دوران تحصیل و تدریس وی در نجف، تا زمان استقرار در مشهد و داشتن کرسی تدریس در سطح درجه یک، و تا پایان عمر، مرجع و معلمی مقبول و شناخته شده است. از نقطه نظر سیاسی، وی با کوله باری از تجربه‌های سیاسی عراق، وارد ایران شد و در جریان جنبش انقلابی سال ۱۳۴۱ و پس از آن تحت رهبری امام خمینی، قدرت مندانه وارد میدان مبارزه گردید. در تمام این سالها تا اوائل دهه پنجاه، تکیه گاهی استوار برای انقلابیون بود، چنان …

ایزدهی: لازمه فقه حکومتی، قوانین جامع و فراشمول است که نه تنها باورمندان به ولایت فقیه بلکه حتی کفار و اهل سنت هم باید این قوانین را رعایت کنند لذا باید فتوا قابلیت تبدیل به قانون را داشته باشد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست علمی «مفهوم شناسی فقه سیاسی و فقه حکومتی» به همت پژوهشگاه فقه نظام در موسسه نورالثقلین برگزار شد و حجج‌اسلام والمسلمین سید سجاد ایزدهی به عنوان ارائه دهنده نظریه و سیدکاظم سیدباقری و سیدیاسر صادقی به عنوان ناقدین سخنرانی کردند. حجت‌الاسلام دکتر سید سجاد ایزدهی عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اظهار داشت: بعد …

گرچه جنبه فردی عبادات و فقه العبادات در اسلام بر جنبه‌های دیگر غلبه دارد، اما با یکسری مسائل اجتماعی و حکومتی در تعامل است حکومت نیز درباره اجرا، تحقق، حمایت و نظارت بر حسن اجرای آن در جامعه وظیفه، رسالت و به تبع آن اختیاراتی دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، علیرغم غلبه جنبه فردی بودن عبادات در اسلام، وجود جنبه‌های سیاسی و اجتماعی مستلزم یکسری وظایفی برای دولت و حکومت است. مقاله «بررسی فقهی وظایف حکومت اسلامی درباره عبادات» درصدد واکاوی طرح ادله اجتهادی وظیفه‌مند بودن حکومت در خصوص ابعاد سه گانه تحقق، حمایت و نظارت در عرصه عبادات است. …

اگر امام حسن (ع) هم به اندازه شما مرید داشت قیام می‌کرد. در اول امر قیام کرد دید مرید‌ها فروخته شده‌اند، لذا فتح نکرد، اما شما در تمام ممالک اسلامی مقلد و مرید دارید. شما اقدام کنید و قیام نمایید، من اولین کسی خواهم بود که از شما تبعیت خواهم کرد. شبکه اجتهاد: حضرت امام خمینی(ره) پس از تبعید از ایران، چند ماهی را در ترکیه به سر بردند و سپس به نجف تبعید شدند. ایشان در ایام اقامت در نجف، با بی‌خبری حوزه علمیه نجف از مسائل روز کشور‌های اسلامی و توطئه‌های استکبار در میان مسلمانان مقابله می‌کردند. به …

نگرش سیاسی علمای نجف، عاملی تأثیرگذار در میان بسیاری از شیعیان می‌باشد و با توجه به تحولات اخیری که بعد از سقوط دیکتاتوری بعثی در عراق رخ داده است، می‌تواند نقشی تعیین‌کننده در سرنوشت سیاسی شیعیان عراق و همچنین شیعیان منطقه خلیج فارس ایفا نماید. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «اصول و مبانی مکتب سیاسی نجف» در ۳۱۶ صفحه به قلم مهدی بشارت و با مقدمه دکتر جلال درخشه از سوی انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) در سال ۹۱ به چاپ رسیده است. نویسنده این کتاب می‌کوشد اصول و مبانی مکتب سیاسی نجف را به عنوان یکی از سه مکتب سیاسی …

آیا شیخ فضل الله در اسناد، لوایح و مکتوباتش، سخنی در تأیید ولایت فقیه و مطلبی علیه سلاطین صاحب قدرت و غیر معصوم دارد؟ و نظر وی در این مسأله چیست؟ آیا سندی وجود دارد؟ این مقاله، نظر ایشان را درباره‌ «ولایت فقیه»، «سلطنت اسلامیه»، «صاحبان امر غیر معصوم و سلاطین صاحب قدرت»، «میزان اعتبار رأی اکثریت»، «منشأ قدرت» تبیین نموده و ضرورت بحث را روشن می‌سازد. شبکه اجتهاد: شیخ فضل‌الله نوری قائل به «ولایت فقیهان» بود، نه معتقد به «ظل‌اللهیِ» شاه. به عبارتی، مجتهد نوری، حکومت را از آن فقهای مبسوط‌الید می‌دانست، نه سلطان صاحب قدرت؛ چون به اعتقاد …

بر اساس قانون صدور فتوا که برای اولین بار در مصر تصویب شد فقط دارالفتاء و هیئت علمای بزرگ الازهر حق صدور فتوا دارند. به گزارش شبکه اجتهاد، قانون ساماندهی به فتوا، به عنوان اولین قانونی که در زمینه ساماندهی فتوا به پارلمان ارائه می‌شود، دیروز توسط ۶۰ نماینده به رئیس پارلمان مصر تقدیم شد و رئیس پارلمان نیز بررسی آن را به کمیته امور دینی واگذار کرد. دکتر عمر حمروش دبیر کمیته امور دینی پارلمان گفت: با نگاهی به واقعیت‌های مصر و برخی کشورهای عربی و اسلامی می‌بینیم که یکی از خطرناک ترین چالش‌های پیش روی این جوامع سوء …

حجت الاسلام وحدتی شبیری با اشاره به این که برخی احکام فقهی در سطح کلان به ضرر جامعه است، گفت: نیازی نیست هر چیزی که در فقه است را تبدیل به قانون کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن وحدتی شبیری، عضو هیأت علمی دانشگاه قم، در مراسم تجلیل از پژوهشگران برتر مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی که در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) قم برگزار شد، با بیان این که پژوهش باید بایسته‌هایی داشته باشد، گفت: انصاف علمی از مهم‌ترین مسائل در پژوهش است به این معنی که پژوهشگر تابع مقدمات و نتایج باشد و بی طرفانه به …

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی با بیان این که امروز سرنوشت دین در جامعه بر اساس قانون و چگونگی اجرای آن رقم می‌خورد، گفت: بدون قانون سخن گفتن از کاکرد دین در حوزه سیاست گذاری جامعه بی معنا است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی، رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی، در مراسم تجلیل از پژوهشگران برتر مرکز تحقیقات اسلامی و مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی که در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) قم برگزار شد، اظهار داشت: مرکز تحقیقات مجلس از زمانی که بروز پیدا کرده به عنوان یک عامل واسط میان فضلا و مجتهدان …

نشست علمی «ضرورت و ادله جرم انگاری توهین به مذاهب و ادیان رسمی کشور» با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین محسن ملک افضلی اردکانی مدیر گروه فقه و حقوق پژوهشگاه بین المللی المصطفی (ص) در حاشیه نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام ملک افضلی در این نشست ضمن اشاره به اصل دوازدهم قانونی اساسی اظهار داشت: مبنی بر اینکه: «دین‏ رسمی‏ ایران‏، اسلام‏ و مذهب‏ جعفری‏ اثنی‏ عشری‏ است‏ و این‏ اصل‏ الی‏ الابد غیر قابل‏ تغییر است‏ و مذاهب‏ دیگر اسلامی‏ اعم‏ از حنفی‏، شافعی‏، مالکی‏، حنبلی‏ و زیدی‏ دارای‏ احترام‏ کامل‏ می‏‌باشند و …

فقه حکومتی علاوه بر نظارت بر فرد یک کل مستقل به عنوان جامعه را نیز در نظر دارد و علاوه بر توجه به شرایط فرد به آثار فتوا در جامعه نیز توجه دارد. همچنین فقه حکومتی برای نظامات و سازمان‌ها و قوه مجریه، قضاییه و مقننه نیز به استنباط می‌پردازد و علاوه بر مشروعیت وجود نهادها به تبیین الزامات و دستورالعمل‌های لازم برای این نهادها می‌پردازد و سپس نظارت بر حسن اجرای آن نیز دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست تخصصی با عنوان «فقه فردی و فقه حکومتی؛ شباهت‌ها و تفاوت‌ها» به همت مرکز مطالعات راهبردی فقه تمدن ساز وهمکاری …

سازمان‌های بین‌المللی، شخصیت حقوقی هستند که می‌توانند مصداقی برای حکم فقهی قرار بگیرند؛ و می‌شود از قواعد فقهی برای حکم فقهی موضوعات و مسائل مرتبط با سازمان‌های بین‌المللی در اکثر مباحث استفاده و از آنها حکم استنباط کرد. به گزارش شبکه اجتهاد؛ کرسی ترویجی و عرضه و نقد ایده علمی با موضوع «نقش قواعد فقه سیاسی در تعامل دولت اسلامی با سازمان‌های بین‌المللی» با حضور اساتید و فضلای حوزوی و دانشگاهی، به همت پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و با همکاری اداره همکاری‌های علمی و پژوهشی این پژوهشگاه، ۲۲ آذر در سالن همایش‌های غدیر دفتر …

برخی «فقه حکومتی» را به معنای نوعی خاص از رویکرد فقیه، معنا کرده‌اند که این صحیح نیست، چرا که بنا بر تعریف مشهور، فقه از مقوله علم است نه رویکرد و صحیح آن است که رویکرد اجتماعی را وصف «فقاهت» و روش استنباط بدانیم نه تعریف «فقه حکومتی». به گزارش شبکه اجتهاد، نشست تخصصی با عنوان «فقه حکومتی؛ چیستی، چرایی و چگونگی» به همت مرکز مطالعات راهبردی فقه تمدن ساز و با همکاری معاونت پژوهش مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه تهران و با حضور حجت‌الاسلام محسن صبوری فیروزآبادی، استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم عصر ۲۴ آبان ۹۵ در حوزه علمیه …

آیت‌الله اراکی با بیان اینکه هر سخنی که باعث آتش افروزی شود جرم است، گفت: اگر بخواهیم تشیع وحدت گرا داشته باشیم باید تشیع انگلیسی و امثال آن را منزوی کنیم. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست خبری سی‌امین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی با حضور آیت‌الله محسن اراکی دبیرکل مجمع تقریب مذاهب اسلامی صبح امروز در موزه شهدا برگزار شد. اراکی در ابتدای این نشست گفت: ما هر ساله شاهد توجه بهتر و بیشتری نسبت به هفته وحدت و برنامههای آن هستیم. امسال هم در سراسر جهان مراسم هفته وحدت برگزار می‌شود و این نشان می‌دهد که موج وحدت در حال …

اگر بخواهیم حوزه علمیه انقلابی بماند، در دو زمینه باید کار شود؛ اول این‌که فقه اجتماعی اسلام را تقویت کنیم و طبیعتاً این فعالیت، از یک طرف مبانی علمی و اعتقادی آن، و از سوی دیگر، بصیرت سیاسی در عمل را شامل می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در سی‌ودومین نشست انجمن فارغ‌التحصیلان این مؤسسه، با اشاره به موضوع نشست با عنوان «راهکاری‌های انقلابی‌ماندن حوزه» اظهار داشت: این موضوع دارای پیش‌فرض‌هایی است، از جمله این‌که انقلابی صورت گرفته که خداپسندانه است و بقای آن اهمیت دارد، و به خاطر همین اهمیت، نهادهای مؤثر …

معنا و محدوده نظام چیست؟ چارچوب حفظ نظام عام یا حفظ نظام سیاسی چیست؟ آیا به هدف حفظ نظام هر کار لازمی می‌توان کرد و اطلاق دارد یا مقید است و نمی‌توان برای حفظ نظام هر اقدامی را انجام داد؟ در تزاحم ولو نسبی میان حفظ نظام عام اجتماعی و حفظ نظام سیاسی کدام مقدم است؟ شبکه اجتهاد: قاعده «وجوب حفظ نظام» و به عبارت دیگر «حرمت اختلال نظام» در فقه ما امری مسلم و مستند به ادّله متعدد است. ابتدا باید روشن شود واژه «حفظ نظام» یا به تعبیر دقیق‌تر «نظام» به چه معنایی به کار می‌رود؟ این واژه …

همایش بین‌المللی «اسلام و حقوق بشردوستانه بین‌المللی”با حضور عالمان و محققان علوم اسلامی و سایر ادیان الهی، اساتید و پژوهشگران دانشگاهی از ایران و ۲۰ کشور جهان، همچنین شخصیت‌ها و فعالان حوزه حقوق بشردوستانه، طی دو روز در تاریخ ۱۷ و ۱۸ آذر ماه در شهر قم برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کنفرانس به ابتکار و همت مرکز مطالعات تطبیقی اسلام و حقوق بشردوستانه و با حمایت جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران و دفتر نمایندگی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در ایران، همچنین مشارکت علمی نهادهای حوزوی و دانشگاهی در محل سالن همایشهای غدیر دفتر تبلیغات اسلامی برگزار …

به گزارش شبکه اجتهاد، دومین همایش بین‌المللی «اسلام و حقوق بشر دوستانه بین المللی»، به همت مرکز مطالعات تطبیقی اسلام و حقوق بشر دوستانه بین المللی، با حضور اندیشمندانی از ۲۰ کشور جهان ۱۸ آذرماه ۹۵ در شهر مقدس قم برگزار شد و شخصیت‌های داخلی و خارجی طی دو روز به سخنرانی و ارائه نظرات خود پرداختند.

رئیس مؤسسه امام خمینی(ره) تأکید کرد: در رأس حکومت باید ولی فقیه باشد تا اسلام را بتواند در امور سیاسی هم پیاده کند، فقیهی که فقط عبایش را سر می‌کشد و زیارت عاشورا می‌خواند و به خانه می‌رود و بر می‌گردد به درد این کار نمی‌خورد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در دیدار جمعی از فرماندهان نیروی انتظامی که در سالن اجتماعات این مؤسسه برگزار شد، گفت: هدف از انقلاب اسلامی اجرای احکام اسلامی است از این رو قوانین مجلس باید به تأیید شورای نگهبان برسد تا مغایر با اسلام …

عضو هیأت علمی‌دانشکده حقوق دانشگاه تهران می‌گوید در قوانین ما هیچ تفاوتی فی‌مابین حقوق و تکالیف زن و مرد وجود ندارد؛ شریعت ما اصول اساسی و غیرقابل خدشه و غیرقابل انکار و بسیار روشنی در این زمینه دارد، همچنین مطالبی که در این خصوص مطرح می‌شود، به دلیل عدم مطالعه است. متأسفانه مطالب دینی و قوانین متخذه از شرع، در کشور ما با تعصب و با نگرشی منفی بررسی می‌شود، به گزارش شبکه اجتهاد، بحث «ازدواج برابر» در چند سال اخیر از مباحثی است که توسط جریان‌های دفاع از حقوق زنان دنبال می‌شود، این مفهوم ناظر بر برابری کامل زن …

محمدجواد ارسطا در بررسی مسائل حقوقی کشور و ارتباط آن با فقه حکومتی عنوان کرد: بعد از پیروزی انقلاب ما در هنگامی که می‌خواستیم قوانین را بر اساس فقه اسلامی تدوین کنیم با یک چالش‌هایی روبرو شدیم که بعدها فهمیدیم این چالش‌ها ناشی از نحوه نگاه ما نسبت به فقه بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد ارسطا استاد سطح خارج حوزه علمیه قم و عضو هیئت علمی گروه حقوق عمومی دانشگاه تهران در بررسی مسائل حقوقی کشور و ارتباط آن با فقه حکومتی گفت: بعد از پیروزی انقلاب ما در هنگامی که می‌خواستیم قوانین را بر اساس …