حکومت و قانون

اگر فرض بگیریم که همه فقها بر تقسیم بندی دار الاسلام و دار المهادنه و دار الکفر اجماع دارند، این سوال مطرح می‌شود که الان محدوده دار الاسلام کجاست؟ چه کشورهایی از نظر فقهی عضو دار الاسلام هستند؟ و محدوده دار الکفر و دار المهادنه کجاست؟ و چه کشورهایی را دقیقا در بر می‌گیرد؟ به گزارش شبکه اجتهاد، نشست تخصصی «فهم روابط بین‌الملل از منظر فقه روابط بین‌الملل شیعی»، ۲۰ بهمن‌ماه توسط گروه اسلام و روابط بین‌الملل دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه برگزار گردید. در این نشست، حجت‌الاسلام والمسلمین سید علیرضا حسینی از حوزه علمیه قم، دکتر …

شبکه اجتهاد، به مناسبت فرارسیدن سالروز پیروزی شکوه‌مند انقلاب اسلامی جهت استفاده محققان، پژوهشگران و مخاطبان فرهیخته تعدادی از مقالات فقهی حول محور انقلاب را گردآوری کرده است؛ که این مقالات در اختیار مخاطبان و پژوهشگران فرهیخته قرار می‌گیرد.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به عنصر مصلحت در حکومت دینی اشاره کرد و گفت: مصلحت در واقع یاری‌گر حاکم در صدور احکام حکومتی جهت حفظ اصل نظام است و عمل به مصلحت و تشخیص ولی فقیه و مقدم کردن مصلحت جمعی نظام، لازمه عقلی سیاست است. به گزارش شبکه اجتهاد، واژه مصلحت گرچه قدمتی به قامت فقه شیعی دارد ولی در آثار فقهاء نمی‌توان رویکرد مستقلی به آن مشاهده کرد که دلیل آن می‌تواند عدم دسترسی فقهاء به حکومت باشد، اما با پیروزی انقلاب اسلامی و مواجهه فقهاء با مسائل حکومتی و لزوم پاسخگویی به مسائل …

تشکیل نظام دولت در دولت، تعامل توأم با ارشاد، تعامل توأم با اعتراض، قیام و انقلاب چهار شکل از تعامل با حکومت‌های غیر اسلامی است؛ استفاده از روش دعوت و ارشاد، اتخاذ روش مقاومت مسالمت آمیز و سلبی، و نهایتا در پیش گرفتن روش جهاد و مبارزه، راهکارهای تدریجی مقابله با این نظام‌ها از منظر علامه طباطبایی است؛ تعقیب این رویکردها و روش‌ها با هدف زمینه سازی برای تحقق حکومت اسلامی صورت می‌‌گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، «کتاب مردم و حکومت اسلامی در ‌اندیشه سیاسی علامه طباطبایی» نوشته حجت‌الاسلام مهدی امیدی و جمعی از اعضاء گروه پژوهشی فلسفه سیاسی موسسه …

بحث مشروعیت و مقبولیت که در اواخر دهه‌ی ۶۰ تا اوایل دهه‌ی ۷۰ مطرح شد، اساساً یک انحرافی در بحث‌ حکومتی در ایران به وجود آورد. شما اگر همه‌ی ادبیات امام(ره) را جست‌وجو کنید، یک بار واژه‌ی مقبولیت را پیدا نمی‌کنید. این خطایی بود که در بحث مشروعیت و مقبولیت، توجیهی از حکومت دینی درست شد. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه نقد کتاب «گونه‌شناسی فکری سیاسی حوزه علمیه قم» با حضور مؤلف ارجمند دکتر عبدالوهاب فراتی بیستم دی‌ماه ۱۳۹۵ در دفتر سایت مباحثات برگزار شد. پس از ارائه‌ی توضیح مختصر دکتر فراتی درباره‌ی کتاب، شرکت‌کنندگان در جلسه پرسش‌هایی را در …

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه با بیان اینکه هنر امام(ره) بازخوانی فقه بدون افتادن در ورطه التقاط بود، گفت: نظریه مردم‌سالاری دینی که هم مشروعیت و هم منشا قدرت نظام را تامین می‌کند با بازخوانی درست و گفتمان مطلوب، قابل عرضه به دنیاست. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی، دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی امروز ۱۴ بهمن ماه در همایش فقه حکومتی که با موضوع نقش مردم در نظام اسلامی برگزار شد با اشاره به بحث مردم‌سالاری گفت: دغدغه اصلی مردم‌سالاری در نظام غرب وجود دارد و در همان فضا هم شکل گرفت و به …

برخی از علما تصور می‌کنند که بعد از انقلاب قلمرو آنها محدود شده یا از کار افتاده یا برخی معتقد هستند این وضعیت که بین مرجعیت با ولی فقیه هست، درست است و می‌شود کامل تر کرد، حتی ولی فقیه می‌تواند برای مرجعیت محدودیت بیشتری قائل شود و حوزه اقتدار خویش را بیافزاید. به گزارش شبکه اجتهاد، چهارمین کرسی ترویجی پژوهشگاه فقه نظام با موضوع «تعامل عالمان دینی با نظام اسلامی»، در سالن همایش‌های این پژوهشگاه در قم برگزار شد. این کرسی به هدف نقد و بررسی مقاله علمی عبدالوهاب فراتی، عضو پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه با موضوع تعامل عالمان …

مردم در مورد حکومت فاعل هستند و با رویکرد قدرت‌بخشی و یاری‌رساندن به حاکم می‌توانند برپایی حکومت را به دنبال داشته باشد به همین علت میثاق اطاعت در قرآن کریم به عنوان یکی از عناصر اصلی حکومت نام برده شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محسن اراکی در سومین نشست فقه حکومتی که در سالن اجتماعات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) قم برگزار شد، با بیان اینکه حکومت‌ها نیازمند قدرت هستند، اظهار کرد: مشروعیت در عدالت ریشه دارد به همین علت حکومت مشروع باید عادل باشد و برقراری نظم و عدالت اجتماعی را مورد توجه قرار دهد. وی …

حکومت اسلامی با حضور ولایت فقیه نمی‌تواند بدون نقد باشد چرا که مدیریت‌ها در این حکومت به صورت دوره‌ای در اختیار مدیران میانی قرار می‌گیرد و این افراد می‌توانند در عملکرد خود اشتباه داشته باشند به همین علت نقش نظارتی مردم در ادامه حرکت حکومت به خوبی قابل احساس است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و المسلمین علی عباسی در همایش ملی فقه حکومتی در موسسه امام خمینی(ره) با بیان اینکه مشارکت سیاسی مردم قدرت اجتماعی کشور را به دنبال دارد، اظهاراشت: قدرت اجتماعی به فقه اجازه می‌دهد که بتواند احکام اسلامی را در صحنه اجرایی دنبال کند اما اگر …

سخاوتی در بررسی فقهی تعارض خواست اکثریت و اقلیت در نظام اسلامی گفت: منظور ما از اکثریت به معنای ارجحیت نیست بلکه هدف اهم و مهم است؛ اکثریت در دموکراسی نصف به علاوه یک است و در فقه شیعی مبانی مختلفی وجود دارد که فقها نیز خیلی به آن نپرداخته اند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین نصرالله سخاوتی در سومین همایش ملی فقه حکومتی با عنوان «نقش مردم در نظام اسلامی» به بررسی فقهی تعارض خواست اکثریت و اقلیت در نظام اسلامی پرداخت و گفت: حفظ نظام از اوجب واجبات است و جوهره بحث سیاسی مراجعه به آراء اکثریت …

حجت‌الاسلام پارسانیا با بیان این که در زمان مشروطه علما درباره اصل تشکیل ولایت فقها مخالفتی نداشتند بلکه درباره امکان اجرا و مصادیق حرف داشتند، گفت: آخوند خراسانی ولایت فقیه را قبول داشته، ولی درباره شدن یا نشدن آن نظر متفاوتی داشته است. این در حالی است که به اعتقاد اکبر ثبوت، آخوند اعتقادی به حکومت اسلامی در عصر غیبت نداشته است. به گزارش شبکه اجتهاد، اهمیت آخوند خراسانی در اندیشه سیاسی ایران به طور کلی و در فقه سیاسی شیعه به نحو خاص تا آنجاست که منتقد و پژوهشگر سخت گیری چون جواد طباطبایی، او را در کنار نائینی …

شهید صدر معتقد بود قبل از انقلاب باید کادرسازی کنیم اما امام خمینی معتقد بود باید به هرشکلی انقلاب کنیم بعدا کادرها ساخته می‌شود؛ تجربه امام خمینی به نتیجه رسید اما تجربه شهید صدر به نتیجه نرسید گرچه امروز همین نیروهای حزب الدعوه قدرت را در عراق در دست دارند اما شهید صدر در انقلاب و تحقق انقلاب موفق نبود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله ‌هادوی تهرانی در جلسه تفسیر سوره انبیاء در بخشی از سخنان خود؛ عدالت، کفایت و فقاهت را از ادله فقها برای در دست گرفتن رهبری جامعه در عصر غیبت عنوان کرد و گفت: این سه …

فقیهان امامیه بعد مشروطیت متوجه این شدند که حریف مادی گرای غربی با عِدّه و عُدّه در حال تسخیر جهان اسلام است و مسائل عدیده‌ای را برای عموم مسلمانان پدید آورده یا می‌آورد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین داوود مهدوی زادگان عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی طی یادداشتی آورده است: فقیهان امامیه بعد مشروطیت متوجه این شدند که حریف مادی گرای غربی با عِدّه و عُدّه در حال تسخیر جهان اسلام است و مسائل عدیده‌ای را برای عموم مسلمانان پدید آورده یا می‌آورد. آنان به این نتیجه رسیدند که دیگر وقت این نیست که کنج …

مرحوم نائینی می‌گوید عبور از سلطنت به دوران مدرن، منع شرعی ندارد بلکه با حمایت شرعی نیز مواجه است. او دولت‌های سلطنتی را دولت نمی‌بیند و معتقد است که ذات دولت، امانتی است و از ابتدا مشروطه بوده است؛ بنابراین مرحوم نائینی بین دولت جدید و ملیت ایرانی و مذهب تشیع آشتی برقرار می‌کند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین داوود فیرحی عصر دوشنبه ۱۱ بهمن‌ماه در نشست نقد و بررسی کتاب‌ خود با عنوان «آستانه تجدد؛ در شرح تنبیه الامه و تنزیه المله)» که با حضور جمعی از اساتید و پژوهشگران دینی در خبرگزاری دانشجویان ایران برگزار شد، با …

مقاله حاضر تقریرات درس خارج آیت‌الله سیّد محمّدرضا مدرّسی طباطبایی یزدی در خصوص بررسی موضوع، درک حدود، مقدار گسترش و حکم «مفسد فی الارض» می‌باشد که به قلم یکی از شاگردان ایشان تنظیم شده است. شبکه اجتهاد: از عناوینی که در قرآن کریم مکرّر به کار رفته و فی‌الجمله حکم جزایی خاصّی برای آن ذکر شده است «افساد فی‌الارض» می‌باشد که با تعابیر مختلفی از آن یاد شده است. درک حدود، موضوع و مقدار گسترش آن و اینکه حکم «مفسد فی‌الارض» چیست از لازم‌ترین و حسّاس‌ترین مباحث قرآنی و روایی است. بی‌تردید رسیدن به استنباطی روشن و قوی در این …

مرابطه در اصطلاح قرآن کریم یعنی مرزبانی از سنگرهای ‌ایدئولوژیک اسلام، مرزبانی از باورها و ارزشهای اسلامی به همراهی رهبر جامعه اسلامی. اما در اصطلاح فقهی، مرابطه، مرزبانی فیزیکی و دیده بانی صِرف است؛ یعنی باید یک عده در مرز وظیفه دیدبانی را برای جلوگیری از نفوذ دشمن بر عهده بگیرند و در صورت نفوذ، اعلام بکند تا بشود با آن‌ها مقابله کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، ششمین نشست علمی «حکومت دینی و کارآمدی آن» با سخنرانی آیت‌الله عباس کعبی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و عضو مجلس خبرگان رهبری، پایان دی‌ماه با حضور جمعی از طلاب …

اینکه حضرت امام فرمودند زمان و مکان در حکم مؤثرند، در خصوص احکام اضطراری موضوع نیست، بلکه زمان و مکان، موضوع سازی می‌کنند به همین جهت مجمع تشخیص مصلحت نظام به دو بخش اجتهاد در خصوص موضوع و دیگری شناخت حکم آن بر اساس روش اجتهاد فقه جواهری نیازمند است. شبکه اجتهاد: عنصر زمان و مکان و شرایط جامعه اسلامی تعیین کننده مصلحت برای جامعه است و حکم حکومتیِ حاکم اسلامی بر اساس این مصالح در جامعه صادر می‌شود. در نظام اسلامی برای تشخیص و اِعمال مصلحت در احکام حکومتی، ساز و کارهای متعددی در نظر گرفته شده که یکی …

اگر در عصر غیبت، ولیّ سیاسی نصب نشود، دو تالی فاسد مهم در پی می‌‌آورد: «تعطیل شدن حاکمیت خدا» و «مضطر ساختن مردم به حاکمیت طاغوت»؛ از طرفی نیز به عنوان دلیل سوم می‌توان گفت؛ بین غیبت زمانی با غیبت مکانی فرقی وجود ندارد و امامان در غیبت‌های مکانی خود تعیین جانشین کرده‌‌اند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محسن اراکی استاد خارج فقه حوزه علمیه قم، در جلسه درس خارج فقه سیاسی خود با موضوع «مشروعیت فرمانروایان الهی در عصر غیبت» به بررسی “سه دلیل دیگر از ادلّه عقلی ولایت فقیه” پرداخت. متن کامل جلسه بیست و پنجم درس این …

امام به اصالت روحانیت معتقد بود. گروه‌های دیگر، حتی اگر تحت نفوذ روحانی ارزشمندی هم بودند، باز آن‌ها را قبول نداشتند./ امام به روحانیت موقعیتی داد که اگر روحانیت مثل سال اول انقلاب، موقعیتی را که امام به آن‌ها داد، حفظ می‌‌کردند، وجهه و محبوبیت بسیار قدرتمندی داشتند. به گزارش شبکه اجتهاد، بازاندیشی در نگاه امام به روشنفکران صرفاً یک ضرورت تاریخی نیست، بلکه نمایانگر بخشی از نقشه راه انقلاب و پرتوافکن بر مسیر تداوم نظام اسلامی است. تأمل در زمینه‌های شکل‌گیری دیدگاه بنیانگذار جمهوری اسلامی به جماعت منورالفکر و نحوه تعامل ایشان با این جریان و نیز مدیریت آنان …

شورای نگهبان طبق یک تفسیر مبنای عمل خود را «اجتهاد فقهای شورای نگهبان» دانسته است؛ لیکن در عمل مشاهده شده است که فتوای ولی‌فقیه نقش به مراتب پررنگ‌‌تری داشته است که این امر بر ابهام موضوع می‌افزاید. به گزارش شبکه اجتهاد، به همّت مرکز پژوهش‌‌های کتابخانه مجلس شورای اسلامی، جلسه نقد و بررسی کتاب «فقه و قانون‌گذاری، آسیب‌‌شناسی قانون‌گذاری در نظام جمهوری اسلامی» با حضور ابراهیم شفیعی سروستان مؤلف کتاب، آیت‌‌الله عباس کعبی، دکتر سیداحمدحبیب‌نژاد و حجت‌الاسلام دکتر جلیل محبّی برگزار شد. سخنان شفیعی سروستانی: پس از مدت‌های طولانی، نظامی بر پایه احکام اسلام تشکیل شد و قرار بر این …

کتاب «شرح و تبیین نظریه خطابات قانونیه امام خمینی(ره)» به همت معاونت پژوهشی دفتر نمایندگی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) در قم منتشر و در دسترس علاقمندان قرار گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، این اثر شامل دو بخش است که بخش اول «کلیات» و بخش دوم «کاربردهای خطابات قانونیه» را شامل می‌شود که هر کدام از این بخش‌ها به ترتیب چهار و هشت فصل دارد. در مقدمه‌ای که نویسنده این کتاب بر آن نوشته آمده است: «از جمله اندیشه‌های ارزشمند و نظریه بدیع حضرت امام نظریه «خطابات قانونیه» است که این نظریه با وجود نظریه قضایای حقیقیه شیخ …

فقه اسلامی، احکام سیاسی را نیز در برمی‌گیرد؛ اختلاف فقها در وجود فقه سیاسی در اسلام وعدم انسداد فهم فقیه از این مسائل نیست، بلکه در این است که آیا حکومت و اجراء احکام الهی شأن فقیه است یا او هم مثل سایر مکلفین، از باب امر به معروف و نهی از منکر حق ورود دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد قائینی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، محققی پرتلاش و از شاگردان و تربیت یافته‌گان مکتب اصولی مرحوم آیت‌الله خوئی است. او متولد نجف است و در سال ۶۶ به علت فشارهای رژیم بعث صدام، …

زمانی می‌توانیم از پیشرفت صحبت کنیم که نخستین گام‌ها پیشرفت را در مشروطه دنبال کنیم. دولت مشروطه دولتی است که در تاریخ تحقق داشته، ملی است و در عین حال اسلامی نیز هست. یعنی تجربه تاریخی دارد، به حقوق مردم توجه دارد و در چارچوب دستگاه‌های فقهی قرار می‌گیرد. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست «مبانی حاکمیت و الگوهای دولت در فقه معاصر شیعه» با سخنرانی حجت‌الاسلام‌ والمسلمین داود فیرحی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران چندی پیش در مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت برگزار شد. فیرحی با بیان اینکه سی سال قبل از مشروطه جامعه ما با وضعیت عقب ماندگی روبرو …

کتاب «متون فقه جزایی؛ حدود، قصاص و دیات» به قلم دکتر احمدرضا توکلی استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد و دکتر حامد رستمی نجف آبادی دکترای فقه و مبانی حقوق و مدرس دانشگاه، از سوی انتشارات خرسندی منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب از یک «مقدمه»، «کتابشناسی» و شانزده درس با عناوین «حد زنا»، «ادامه حد زنا»، «حد لواط، مساحقه و قیادت»، «حد قذف»، «سب النبی و شرب خمر»، «حد سرقت»، «ادامه حد سرقت»، «حد محاربه»، «ادامه حد محاربه»، «قصاص»، «ادامه قصاص»، «ادله اثبات قصاص»، «قصاص عضو»، «کلیات قصاص»، «ادامه دیات»، «تتمه دیات ـ مقادیر دیه» تشکیل …

این ادعا که آخوند خراسانی، صاحب کتاب مهم کفایه و رهبر دینی نهضت مشروطه، مخالف حکومت اسلامی و روحانیون باشد، بسیاری را دچار ابهام و سؤال کرده است. این ادعا برگرفته از گفت‌وگوی منسوب به آخوند با شاگردش میرزای نائینی است که شاگرد جوانش آقابزرگ تهرانی ناظر آن بوده است. به گزارش شبکه اجتهاد، گروه اندیشه انجمن اندیشه و قلم در ادامه برنامه شهریور‌ماه، نشست «حکومت اسلامی در برابر پرسش‌های آخوند خراسانی» را برگزار می‌کند. این نشست با بحث و گفت‌وگوی حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حمید پارسانیا، استاد دانشگاه تهران و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و استاد علی‌اکبر ثبوت، پژوهشگر …

اگر شرایط قیام فراهم شد و رهبری قیام به دست یک مرجعیت تقلید باشد و زمینه سازی ظهور باشد، روایتی نداریم که بگوید این قیام‌ها جایز نیست؛ بلکه برعکس آن، روایاتی هست که می‌گوید در عصر غیبت قیام‌هایی اتفاق می‌افتد که آن قیام‌ها زمینه ساز ظهور حضرت مهدی(ع) می‌شود. به گزارش شبکه اجتهاد، پنجمین نشست علمی «حکومت دینی و کارآمدی آن» با سخنرانی آیت‌الله عباس کعبی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و عضو مجلس خبرگان رهبری، چندی پیش با حضور جمعی از طلاب و اساتید حوزه علمیه در مرکز تحقیقات حکومت اسلامی دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری برگزار …

حجت‌الاسلام پارسانیا گفت: اگر ما ولایت فقیه نداشتیم، بالطبع فاصله و گسل دولت-ملت حل نشده بود و در جنگ هشت ساله ما قطعا شکست می‌خوردیم. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسات آموزشی طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی، در دفتر تبلیغات اسلامی، نمایندگی تهران، با حضور اساتید و صاحب نظران حوزه علوم انسانی برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین حمید پارسانیا، رئیس قطب بنیادهای نظری و نظام متقن علوم انسانی دفتر تبلیغات اسلامی در ابتدای این جلسه با اشاره به مبانی کتاب هفت موج اصلاحات به این نکته مهم و اجمالی اشاره کرد که نظام آموزشی مدرن، نظریه‌های مدرن خودش را می‌آورد و …

بین گونه‌های نظام سیاسی و خاستگاه مشروعیّت آن، با گستره اختیارات ولی فقیه، ارتباط وثیق برقرار است. از این روی، بین ولایت انتصابی(مطلقه، عامّه) و ولایت انتخابی و ولایت مستند به حسبه، تفاوت جدّی وجود دارد. لذا در گستره اختیارات حکومتی باید، سراغ مشروعیّت نظام سیاسی و خاستگاه مشروعیّت نظام سیاسی رفت. به گزارش شبکه اجتهاد؛ نشست علمی «گستره ولایت فقیه و حریم خصوصی شهروندان» به همت گروه فقه سیاسی انجمن مطالعات سیاسی حوزه، اداره همکاری‌های علمی و پژوهشی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و دبیرخانه کرسی‌های نظریه پردازی، نقد و مناظره، با ارائه حجت‌الاسلام …

استاد سطح عالی حوزه علمیه قم گفت: رسیدن به فقه تمدن ساز مبتنی بر تلاش طلاب علوم دینی و رسیدن به درجه اجتهاد حقیقی است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام ‌والمسلمین محمدحسین ملک‌زاده استاد حوزه علمیه قم در نشست علمی «جایگاه اجتهاد در تمدن سازی اسلامی» که در مسجد مدرسه علمیه حقانی برگزار شد، به تبیین روش‌های تمدن سازی اسلامی پرداخت و گفت: برای تمدن اسلامی تعابیر گوناگونی وجود دارد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت است از‌ «تمدنی که به‌وسیله مسلمانان ایجاد شده باشد» و «تمدنی که متناسب با نیازهای مسلمانان تدوین شود»؛ اما درست این است که در …

از میان رویکردهای مختلف که در زمینه قانون گذاری مطرح شد تنها رویکردی که می‌تواند در عصر حاضر مبنای قانون گذاری قرار بگیرد، رویکرد کسانی است که ضمن پرهیز از افراط و تفریط‌های رویکردهای دیگر، نگرش نظام مند به دین، اصول گرایی در حوزه فهم دین و توسعه گرایی در حوزه تحقق دین، تکامل در روش اجتهاد و تجدید نظر در روش علوم را موردتوجه قرار داده اند و در دیدگاه آنان همه تلاش‌ها در جهت پی ریزی تمدن نوین اسلامی سامان می‌یابد. به گزارش شبکه اجتهاد از وسائل، خلاصه‌ای از کتاب «فقه و قانون گذاری، آسیب شناسی قانون گذاری …