همه مطالب

ایران با توجه به فتاوا و عالمان روشن‌اندیش که استقلال کشور را مد نظر داشتند، هیچ گاه مستعمره کشور دیگری نبود، البته منظور از سلطه تنها سیاسی نیست. به طور نمونه مرحوم ابراهیم محلاتی در بعد اقتصادی فتوا داده و خرید از تجارتخانه‌های دو دولت انگلیس و روسیه در داخل و خارج از ایران را دارای مشکل اعلام کرد. این فتوا موجب شد اقتصاد آن‌ها با مشکل مواجه شود زیرا استعمار با اینکه رویکرد سیاسی و فرهنگی دارد، اما مسئله مهم آن اقتصاد و سودآوری است. به همین دلیل علمای بسیاری در این مورد جدی وارد شدند. در زمان حاضر …

مدیر مرکز فقهی و تبلیغی جوادالائمه (ع) با بیان اینکه حوزه‌های علمیه همچون گذشته مجتهد پرور هستند، عنوان کرد: امروز اگر به ظاهر حوزه‌ها را مجتهد پرور نمی‌بینیم، دلیلش همین است که به طور شایسته مجتهدین را به جامعه معرفی نکردیم و متاسفانه شناخته شده نیستند. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اصغر تقوی در خصوص عملکرد حوزه علمیه قم، به شفقنا گفت: حوزه علمیه قم با توجه به سالیان متمادی که از آغاز فعالیت آن می‌گذرد، بیشترین خدمات را به جامعه دینی و بشری ارائه داده است. حوزه علمیه قم قطعا یکی از درخشان‌ترین دوران تاریخ ۱۴ قرن تشیع …

آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی و آیت‌الله سید محمدعلی علوی گرگانی در خصوص عزاداری امام حسین (ع) و یاران باوفایشان در دوران کرونا نظر خود را اعلام داشتند. به گزارش خبرنگار اجتهاد، نظر آیت‌الله سبحانی در خصوص عزاداری سیدالشهدا (ع) در دوران کرونا بدین شرح است: بسم الله الرحمن الرحیم سلام بر سالار شهیدان حضرت حسین بن علی (علیه السلام)، سلام بر شهیدان راه حسین (علیه السلام) درود بی‌پایان بر شهداء راه حق بالاخص شهداء دشت کربلا ایام ماه محرم و صفر، ایام عزاداری است و حسینیان که قلوب آنان لبریز از مهر سالار شهیدان است این دو ماه را نمی‌توانند …

در دومین نشست تخصصی «بررسی مجازات فرزندکشی مبتنی بر مبانی فقه اسلامی» عنوان شد که مجازات فرزندکشی سبک‌تر از قاچاق کودک است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام و المسلمین محمدامین کیخای فرزانه، مدیر گروه مطالعات قضای اسلامی در دومین نشست تخصصی بررسی مجازات فرزندکشی در فقه اسلامی و حقوق ایران، اظهارکرد: در خصوص فرزندکشی در مبانی حقوق اسلامی نظریاتی مبتنی بر ادله مشخص و مبرهن مطرح است. نظریه نخست امکان‌سنجی کشتن پدر از باب قصاص یا وجود حق قصاص برای پدری که قاتل فرزندش است، نظریه دوم امکان‌سنجی کشتن پدر از باب حد افساد فی الارض (ماده ۲۸۶ قانون مجازات …

شبکه اجتهاد: فقه سیاسی که به نوعی تکالیف شرعی و زندگی سیاسی مومنان بلکه شهروندان را تعیین می‌‌کند فی‌‌الواقع خود «حکمرانی» و «آیین اداره مطلوب جامعه» است و دارای قواعد متعددی است که در میان آنها «قاعده مصلحت» و «قاعده اهم و مهم» از جایگاه ویژه‌‌ای برخوردار است. اولی حاکمان و فقها را ملزم می‌‌کند که همواره «مصالح انسان‌‌ها و جامعه» را بر هر امر دیگری مقدم بدارند و بر پایه «مقتضیات زمان و مکان» نیازها و شرایط جامعه را مورد بررسی و احکام و مقررات دینی را بر پایه آن تبیین و درخواست کنند. «قاعده تقدم اهم بر مهم» …

شبکه اجتهاد: مناسبات میان خوانش‌های گوناگون از قلمرو دین و تأثیر این خوانش‌ها بر قانون‌گذاری موضوع این نوشتار است. بدون شک، قلمرو دین در حوزه‌های گوناگون ازجمله در ماهیت و گسترۀ قانون‌گذاری آثار زیادی دارد. با ظهور نهاد جدیدی به نام مجلس در مشروطه، اختلاف‌های جدی بین فقها دربارۀ ماهیت قانون‌گذاری به وقوع پیوست. موافقان مشروطه معتقد بودند که ماهیت تقنین عرفی، تطبیق جزئی بر احکام کلی شرعی است. لازمۀ این دیدگاه، قائل‌شدن به قلمروی گستردۀ دین است. براساس خوانشی دیگر، مانند علامه طباطبائی، قلمرو دین در این حوزه با توجه به احکام ثابت و متغیر می‌تواند مورد نقد و …

اولین شماره دوفصلنامه فقه دولت اسلامی (بهار و تابستان ۱۳۹۹) با شش مقاله از سوی اساتید و دانشوران حوزه و دانشگاه، با مدیر مسئولی حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر احمد رهدار، از سوی موسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح اندیشه منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، مجله «فقه دولت اسلامی» با رویکرد فقهی خود در صدد است که در سطح مبانی، ساختارها و الگوها، بازتابی از طراحی نظام فقهی دولت اسلامی باشد و سپس راهبردها و راهکارهای اجرایی شدن فقه در لایه‌های مدیریتی دولت اسلامی را که نتیجه پژوهش محققین این عرصه است، ارائه نماید. طلیعه نخستین شماره دوفصلنامه «فقه دولت …

جلسه‌ی دفاعیه رساله‌ی سطح چهار حجت الاسلام مهدی بهادری با عنوان «بررسی مبانی توقیفی بودن معاملات و آثار فقهی آن در عقود نوظهور» در مرکز مدیریت و با حضور و ارزیابی حجج اسلام والمسلمین محمد مروارید و حسینی فقیه در مقام اساتید داور، برگزار شد. به گزارش شبکه اجتهاد، تدوینگر این رساله با بیان اینکه انسانها در گذر زمان، سطح علوم و دانش‌های خود را ارتقاء داده و با به کارگیری قدرت تفکر و خلاقیت توانسته اند شیوه زندگی خود را تغییر دهند، گفت: نوع روابط اجتماعی و شکل زندگی انسان‌ها در طول تاریخ متفاوت شده و در هر عصری …

نوع ارتباط قابل قبول و مناسب با حکومت و فرهنگ از جمله هنر چیست؟ رویکردهایی وجود دارد. یکی از مشهورترین آنها این است که حکومت باید «تصدی‌گری» کند و در این حالت فعالیت‌های حکومت به نوعی ماهیّت «سفارشی» پیدا می‌کند. این امر تا جائی پیش می‌رود که دولت؛ نوع هنر، قالب، محصول، انتخاب هنرمند و غیره را با کنترل، سفارش و اقدام خود شکل می‌دهد. دومین رویکرد؛ پویایی هنر در آزادی است با این استدلال که هنرمند جهت بروز خلاقیّت‌هایش، باید آزاد باشد. نتیجه این نگاه؛ رها کردن جامعه هنری به حال خود است. رویکرد سوم؛ هدایت، حمایت و نظارت …

کتاب «حیله‌های ربای قرضی از منظر فقه» تالیف حجت‌الاسلام محمد رضا علیزاده مقدم، توسط انتشارات حوزه علمیه خراسان منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این کتاب در قطع رقعی و به زبان فارسی به موضوع حرمت شدید و مسلَّم ربا و نقش مخرِّب آن می‌پردازد و درباره حیله‌های ربا بحث می‌کند؛ زیرا مؤمنان در سرمایه‌گذاری‌ها دنبال راهکار و چاره‌ای می‌باشند که هم به سود و منفعت رسیده و هم گرفتار ربا نشوند. ارزیابی درستی و نادرستی راه‌های فرار از ربای قرضی نگاهی خاص در بررسی‌های فقهی را لازم دارد. برخی فقیهان پس از بررسی سند و دلالت یک روایت، راه …

حجت‌الاسلام حسینی کوهساری، نقش حوزه‌های علمیه را نقش جامعی را تعریف کرد و اظهار داشت: باید شئون و کارکردهای مختلف گردشگری و نقش جامع حوزه‌های علمیه را مدنظر قرار داده و با قراردادن این دو مجموعه در کنار یکدیگر، مجموعه‌ای از نظام مسائل و کارکردهای خاص برای حوزه‌های علمیه را در زمینه‌های معرفتی، نظریه‌پردازی، عرصه‌های تبلیغی، ترویجی، در عرصه‌های عملیاتی و تحقق بیرونی دین استخراج کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، ششمین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی گروه فقه بین‌الملل و فقه گردشگری موسسه فتوح اندیشه؛ با موضوع «نقش حوزه علمیه در نسبت با فقه گردشگری» با ارائه حجت‌الاسلام ‌والمسلمین دکتر …

اختصاصی شبکه اجتهاد: استاد شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر از جمله اندیشمندان معاصر است که اندیشه‌ها و رویکردهای ویژه‌ای در عرصه علم کلام داشته است. وی با به‌کارگیری شیوه حساب احتمالات در مباحث کلامی، روشی نو را به بحث از مسائل کلامی وارد کرد که همچنان آثار و ثمرات این نوآوریِ روشی نیازمند پژوهش است. همچنین شهید صدر در آثار متعدد خود در سطح مبانی، رویکردها و اندیشه‌های کلامی پژوهش‌های گوناگونی داشت و در هریک از این عرصه‌ها نوآوری‌هایی را رقم زد. ضرورت بازشناسی مجدد روش‎های کلامی شهید صدر و فرصت‎های ارزشمندی که این بازشناسی فراروی ما قرار می‎دهد، موضوعی …

اختصاصی شبکه اجتهاد: به دنبال پاسخ به شبهه‌‌ی «عدم سرایت ایمان و کفر در حقوق شهروندی»، یکی از طلاب محترم یادداشتی به عنوان نقد در فضای مجازی قرار داده است، تحت عنوان «تأملی در ابتناء حقوق شهروندی بر ایمان و کفر»، انتظار آن بود که بعد از دعوت این‌جانب از جناب آقای دکتر محقق داماد(دام عزه) برای مناظره و گفتگو، خود وارد بحث می‌شدند و برای دفاع از نظریه خویش مطالب خود را بیان می‌کردند. به هر حال، مناسب دیدم جهت تنویر اذهان و تعمیق بحث، خود اقدام به پاسخ نمایم. لازم می‌دانم از برخی مراجع معظم تقلید که نسبت …

شورای هیئات‌ مذهبی کشور در خصوص مجالس محرم و تجمعات مذهبی و عمل به رهنمودهای مقام معظم رهبری بیانیه‌ای صادر کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، در بیانیه شورای هیئات مذهبی کشور آمده است: مقام معظم رهبری در خصوص عزاداری‌های محرم ۱۴۴۲ ه. ق فرمودند «در عزاداری‌ها معیار آن چیزی است که کارشناسان و ستاد ملی کرونا اعلام می‌کنند؛ بنده به توصیه این عزیزان عمل می‌کنم. توصیه من به مردم این است که ببینیم ستاد ملی کرونا چه می‌گوید و در مسئله عزاداری به گفته این ستاد عمل کنیم. اگر وضعیتی که داریم را شل بگیریم، فاجعه بزرگی رخ خواهد داد». …

شبکه اجتهاد: سخن گفتن درباره حد و حدود شریعت اسلامى و این که به صورت موجبه جزئیه است نه کلیه، در گرو اقامه برهان و دلیل است، طرح چنین ادعاء پیراسته از دلیل، شأن یک نویسنده واقع گرا نیست، از این جهت نقطه نظرها مطرح مى‌شود: اوّلاً: هیچ اسلام شناسى سالبه کلیه را ادعا نکرده است تا در مقابل موجبه کلیه قرار گیرد. به گواه این که آیات مربوط به موضوعات اجتماعى چند برابر آیات ناظر به عبادات است. حتى در کتب فقهى ابواب مربوط به عبادات بسیار محدود است، در حالى که ابواب مسائل اجتماعى و سیاسى چند برابر …

مؤسسه مفتاح کرامت، مدرسه مطالعات فقه معاصر را در فضای مجازی برگزار می‌کند که دوره نخست آن به «چالش‌های فقهی مسئله حجاب» اختصاص دارد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، موسسه مفتاح کرامت در قم چند سالی است با دعوت از استادان حوزه و دانشگاه جلسات علمی در موضوعات مختلف به ویژه در قلمرو مسائل مورد نیاز فقهی برگزار می‌کند. حال در پی گسترش بیماری کرونا این جلسات به صورت مجازی برگزار می‌شود. این موسسه اخیرا با هدف سازماندهی بهتر و جامعتر مباحث، «مدرسه مجازی مطالعات فقه معاصر» را طراحی کرده است و در نخستین دوره آن با دعوت از چند نفر …

شبکه اجتهاد: بدون شک سخن گفتن درباره شیوه‌های استنباط و مبانی اجتهادی مورد قبول نزد یک فقیه، فی نفسه امری دشوار است، تا چه رسد به آن که بخواهیم یک مقاله کوتاه را به آن اختصاص دهیم. این دشواری درباره‌ آیت‌الله‌ سیستانی جنبه‌ دیگری نیز می‌یابد؛ از آن رو که نوشتاری به خامه‌ ایشان منتشر نشده و همه‌ آنچه از مباحث فقهی، اصولی، رجالی و حدیثی ایشان موجود است، تقریراتی است که شاگردان ایشان نگاشته‌اند. با این وجود، تأمّل در همین آثار موجود، به‌ویژه کتاب‌هایی مانند «قاعده لا ضرر و لا ضرار» و «الرافد فی علم الأصول» ۱ که به …

استاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) ضمن تحلیل و پاسخ به سخنان برخی فقه‌ستیزان علیه فقه و فقها، اظهار کرد: من نیز از جمله کسانی هستم که به شیوه‌های آموزشی و هم به روش‌های پژوهشی و هم به روش‌شناسی فقاهت و اجتهاد نقد دارم، اما این کجا و نقدهای بی‌پایه‌ای که معلول انگیزه‌های شخصی و اغراض سیاسی و غیرعلمی‌اند کجا؟ به گزارش شبکه اجتهاد، چندی پیش بود که فرزند عضو اسبق شورای نگهبان در یادداشتی بیان کرده بود که فقه فربه‌ترین رشته دینی شیعی است، ولی اکنون نیمه‌جان شده و در آینده‌ای نه چندان دور، خواهد مرد و حتی …

شبکه اجتهاد: فریضه حج تمتع امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا به لحاظ کمی و کیفی با مختصات استثنایی آغاز شد. بزرگترین آیین عبادی مسلمانان جهان که هرساله با جمعیتی قریب ۳ میلیون نفر از مسلمین سراسر دنیا برگزار می‌شد، با تصمیم وزارت حج و اوقاف سعودی فقط با حضور هزار نفر از اتباع سعودی و مسلمانان مقیم این کشور برگزار خواهد شد. تمامی زائران تست کرونا داده و با طی مرحله قرنطینه چند روزه و تایید سلامت خود، در این مراسم امکان تشرف یافته‌اند. این مراسم از ۸ مردادماه تحت تدابیر شدید امنیتی و کنترل سخت پروتکل‌های بهداشتی در …

شبکه اجتهاد: اولین چیزی که در شرایط کرونایی برای برخی از نویسندگان در اولویت قرار می‌گیرد مناسک دینی و مذهبی و ضرورت تعطیلی آنهاست. بگذریم از کسانی که تعطیلی مناسک می‌گویند و تعطیلی شریعت منظور می‌کنند، برخی از مخالفان برگزاری مراسم محرم صادقانه نگران سلامتی مردم و جامعه هستند و هراس از این دارند که با کرونایی شدن جامعه نه فقط جامعه دینداران بلکه خود دین و منطق حفظ نفس و «لا تلقوا بایدیکم الی التهلکه» آسیب ببیند. در این باره چند نکته به نظر می‌رسد که برگزاری مناسک محرم را و لو در وضعیت کرونایی ضروری نشان می‌دهد: ۱- …

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در گفت‎وگوی زنده تلویزیونی با مردم به مناسبت عید سعید قربان، تصریح کردند: در برگزاری عزاداری‌ها معیار آن چیزی است که کارشناسان بهداشت و ستاد ملی مبارزه با کرونا می‌گویند. بنده خودم شخصاً هرچه آنها لازم بدانند، مراعات خواهم کرد. توصیه و تأکید من به همه هیئات، منبری‌ها، مداحان و صاحبان مجالس این است هر کاری می‎‌کنید ببینید ستاد ملی مبارزه با کرونا چه می‌گوید. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی، پیش از ظهر امروز، جمعه ۱۰ مردادماه، همزمان با عید سعید قربان در یک گفت‌وگوی زنده تلویزیونی با ملت ایران سخن …

شیخ «غازی یوسف حنینه»، از علمای سرشناس اهل سنت لبنان، تأکید کرد: علی‌رغم اینکه اداره حرمین شریفین برعهده مسئولان عربستان و مکه و مدینه است، این مکان‌های مقدس از آنِ همه مسلمانان بوده و عربستان می‌توانست با اجماع بین‌المللی در قالب برگزاری وبینار تعطیلی حج را به شور بگذارد. به گزارش شبکه اجتهاد، انتشار ویروس کرونا در جهان و محدودیت‌های ایجاد شده حج را هم تحت تأثیر قرار داده است. مقامات عربستان در این باره اعلام کردند که حج امسال با تعداد محدودی از زائران برگزار شود. در ابتدا عربستان سعودی از حضور فقط ۱۰۰۰ زائر برای حج امسال خبر …

زائران بیت‌الله الحرام، مصادف با هشتم ذی‌الحجه در حالی احرام بستند که در سرزمین وحی امسال حج متفاوتی را از سالیان گذشته تجربه می‌کنند؛ این شرایط به دلیل بیماری نوپدیدی است که از چند ماه گذشته بر کل جهان سایه افکنده و کشورها را درگیر کرده است. به گزارش شبکه اجتهاد، زائران از اوایل هشتم مرداد از قرنطینه خارج شدند، تا مراسم حج را آغاز کنند. حاجیان در میقات محرم می‌شوند سپس به سوی مکه مکرمه حرکت می‌کنند تا عمل «طواف القدوم»، سپس «سعی بین مروه و صفا» را به‌جا بیاورند. سپس زائران خانه خدا برای گذراندن «یوم الترویه» به …

کتاب «مبانی فقهی جنگ نرم رسانه‌ای» به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین علی نهاوندی (استاد فقه رسانه و مدیر کل سابق پژوهش‌های اسلامی سازمان صدا و سیما) در پنج فصل ویژه فقه‌پژوهان حوزه و دانشگاه به همت انتشارات مرکز فقهی ائمه اطهار‌(ع) قم روانه بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، این اثر تلاشی در جهت شناساندن سلسله پژوهش‌های فقه هنر و رسانه است که با هدف تبیین مبانی و ضوابط فقهی مواجهه با شبکه‌های رسانه‌ای معاند در شرایط جنگ نرم و بررسی شیوه‌های مجاز شرعی در مواجهه با آن‌ها نگاشته شده است. در بخشی از این کتاب آمده است: «امروزه رسانه‌های …

شبکه اجتهاد: در روزهای اخیر در فضای مجازی از آقای عبدالعلی بازرگان در این راستا سخنانی منتشر شد که با وقایع تاریخ انطباق ندارند. این نوشته به منظور نقد آن گفتار فراهم آمده است. نسل‌های پس از عصر تشریع بخش عظیمی از احکام و معارف دینی را از طریق سنت معصومی که عبارت از قول و فعل و تقریر معصومان است، دریافت کرده و می‌کنند. به همین دلیل علم حدیث و توابع آن مثل رجال و درایه که این دسترسی را از انحراف حفظ می‌کنند، از علوم ارجمند دینی بشمارند و در باره آن‌ها کتاب‌های ارزشمندی نگاشته شده است. و …

در مجالس عمومی، باید همه ضوابط بهداشتی با دقت تمام رعایت گردد؛ بدین معنا که فاصله اجتماعی بین حاضران منظور شود و ماسک‌های بهداشتی و دیگر لوازم بازدارنده از گسترش ویروس کرونا مورد استفاده قرار گیرد. در این مورد همچنین لازم است به تعداد مجاز حاضران برابر با ضوابطی که مقامات ذی‌ربط تعیین می‌کنند، اکتفا شود، که البته این موضوع با توجه به برگزاری مراسم در فضاهای سرپوشیده یا باز و بسته به میزان گسترش ویروس در شهرهای مختلف، تفاوت دارد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سیدعلی سیستانی به پرسشی درباره مراسم محرم و مراسم عزاداری حضرت ابا عبدالله (علیه‌السلام) …

شبکه اجتهاد: عده‌‌ای تصور می‌کنند آنچه ما از پیشوایان اصلی مذاهب فقهی اهل سنت به ویژه مالک بن انس و ابو حنیفه و یا حتی شافعی در اختیار داریم از لحاظ سندیت قوی تر از آن چیزی است که در مباحث فقه از ائمه شیعه داریم. در مقام استدلال به دو موضوع عموما اشاره می‌شود: یکی اینکه ما جز به شکل محدود از ائمه شیعه برخلاف ائمه مذاهب اهل سنت متن فقهی مکتوبی که خود آنان نوشته باشند در اختیار نداریم. دوم اینکه آنچه به عنوان حدیث از ائمه شیعه و به ویژه دو امام باقر و صادق (ع) در …

عضو شورای فقهی بانک مرکزی گفت: نحوه پرداخت تسهیلات به مستاجرانی نیازمندی که از سوی وزیر راه و شهرسازی معرفی می‌شوند، به صورت عقد مرابحه خرید کالا خواهد بود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا مصباحی مقدم عضو شورای فقهی بانک مرکزی، پیرامون تعیین وضعیت شرعی پرداخت تسهیلات ودیعه اجاره که فرآیند ثبت‌نام آن از روز شنبه در دستور کار وزارت راه و شهرسازی قرار گرفته است، به خبرگزاری فارس گفت: جلسه بررسی نحوه پرداخت تسهیلات در نظر گرفته شده توسط وزارت راه برای مستاجران با حضور رئیس بانک مرکزی و معاونین مربوط در شورای فقهی بانک مرکزی برگزار …

تدبّر و اندیشیدن در پدیده‌ی حج، حج‌گزار را به این باور قطعی می‌رساند که بسیاری از آرمانها و آرزوهای دین برای بشریّت، بدون هم‌افزایی و همدلی و همکاری مجموعه‌ی دین‌داران، به بار نمی‌نشیند، و با پیدایش این همدلی و همکاری، کید معاندان و دشمنان، مشکل مهمّی بر سر این راه پدید نمی‌آورد. به گزارش شبکه اجتهاد، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای هر سال بمناسبت برگزاری حج ابراهیمی خطاب به زائران بیت‌الله الحرام پیامی صادر می‌کردند که در مراسم برائت از مشرکین در صحرای عرفات قرائت می‌شد. امسال به دلیل شیوع جهانی ویروس کرونا و عدم حضور زائران کشورهای دیگر در سرزمین وحی …

شبکه اجتهاد: اخیرا کلیپی از آقای عبدالعلی بازرگان منتشر شده که در آن ادعا کرده پیامبر(ص) از نگارش حدیث منع کرده‌اند و دلیل آن نگرانی پیامبر اکرم (ص) از به وجود آمدن دکان دیگری در برابر قرآن و نیز بی‌اعتباری نقل شفاهی از آن حضرت است. وی ادعا کرده در صد سال نخست هیچ‌کس هیچ چیز ننوشته است و نیز ادعا کرده امامان شیعه علیهم السلام نه چیزی نوشته‌اند و نه به نوشتن تشویق کرده‌اند. حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدحسن جواهری عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در یادداشتی به این مدعا پاسخ داده است، متن این یادداشت در ادامه …