همه مطالب

این روزها بخشی از فیلم مربوط به مذاکرات مجلس خبرگان رهبری در سال ۱۳۶۸ در زمینه انتخاب رهبری بعد از امام خمینی، با انتشار گسترده ای روبرو شده است.

آیت‌‌الله شیخ محمدجواد فاضل لنکرانی رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) و استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، در گفتگو با ماهنامه خیمه به بررسی وضعیت علمی حوزه‌ علمیه می‌پردازد و تصریح می‌کند «فقه شیعه به روز است».

شبکه اجتهاد: در میان دعواهای سیاسی که انگار تمامی ندارد، یکی از بحث‌هایی که این روزها داغ شده، موضوع استقلال حوزه است. این بحث و انتقادات به بودجه‌ی اختصاصی دولت به حوزه‌های علمیه و به ویژه مراکز تبلیغی دینی این روزها در جامعه چالش‌برانگیز شده است. اما آیا این دریافتی‌ها استقلال حوزه را با تهدید مواجه می‌کند؟ و آیا استقلال حوزه جای نگرانی دارد؟ حجت‌الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی که از روحانیون دغدغه‌مند حوزه است، بحثی مفصل درباره‌ی استقلال حوزه با شفقنا دارد. این استاد حوزه‌ی علمیه‌ی قم با تأکیدی جدی بر استقلال حوزه و لزوم تأمین این استقلال برای …

شبکه اجتهاد: حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار با مسئولان سازمان اوقاف در سال ۱۳۹۰ فرمودند: «اکنون عرصه‌های متعددی برای وقف وجود دارد که از جمله‌ی آنها، پزشکی، علم و آموزش، تحقیقات و پژوهش، علوم جدید، محیط زیست و ترویج دین به شکل‌های مدرن است.» به‌همین جهت پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام ‌والمسلمین علی محمدی‌سیرت، نماینده‌ی ولیّ‌فقیه و رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه به بررسی عرصه‌های جدید وقف و مطالبات رهبر انقلاب از سازمان اوقاف پرداخته است.

اگر به این فیلم که ضد انقلاب با هدف تخریب چهره و جایگاه رهبری منتشر کرده است ، با نگاه منصفانه نگریسته شود، اوج متانت، بزرگ منشی و خلوص نیت رهبر معظم انقلاب به تصویر کشیده شده است.

اختصاصی شبکه اجتهاد: اشکال مهمی که در باب فقه تمدن ساز، مطرح است، این است که آیا فقهی که تمام هم‌وغم خود را بر تنجیز و تعذیر گذاشته است، می‌تواند جامعه مسلمانان را به‌سوی تمدن و پیشرفت که از امور واقعی و غیرتعبدی هستند، برساند یا نه. حجت‌الاسلام والمسلمین محمد قائینی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، از مدافعان فقه سنتی است. به باور وی، همین فقه موجود با همین رویکرد تنجیزی، تمدن پیشین مسلمانان را ساخته و بعدازاین هم خواهد ساخت.

اختصاصی شبکه اجتهاد: حجت‌الإسلام محمدعلی خادمی کوشا، مدیر گروه «دانش‌های وابسته به فقه» در پژوهشکده فقه و حقوقِ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی است. این استاد و پژوهشگر حوزه علمیه قم تا به حال، موفق به نگارش ده‌ها مقاله و کتاب پژوهشی شده است.

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام دکتر رحیم نوبهار، استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی است و از برخورد با او می‌توان فهمید که سعی دارد تا انصاف در عمل و تعادل در نگاه خود داشته باشد و با این ویژگی به بیان و اظهار نظر راجع‌به مسایل مختلف به ویژه موضوعات و مبانی اسلامی می‌پردازد. برای بررسی زوایای فقهی لغو عضویت یک اقلیت و نگاه اسلام به اقلیت‌های مذهبی به سراغ دکتر رحیم نوبهار رفتیم؛ او از واکنش شورای نگهبان و حکم لغو عضویت یک زردشتی برآشفته است و این عملکرد را به مثابه شکست نظریه مردمسالاری دینی می‌داند.

جدیدترین استفتائات حضرت آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در دی‌ماه ۹۶ در موضوعاتی چون قسم خوردن و معاملات منتشر شد.

نشست علمی «افشاگری ابعاد فقهی حقوقی تشهیر رسانه‎‏ای مفسدان اقتصادی» به همت مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) و با اساتید حوزه و دانشگاه برگزار شد. در این نشست علمی حجت‌الاسلام والمسلمین عباس رفعتی سخنگوی حوزه‌های علمیه و رئیس موسسه آموزشی پژوهشی فقه و قضای اسلامی، دکتر ابراهیم اسلامی قاضی دادگستری و دکتر محمدخلیل صالحی استاد دانشگاه به اظهار نظر پرداختند.

ما می‌توانیم تمدن اسلامی را مجددا احیا کنیم باید همت‌ها را جذب کرد و اهل عمل بود؛ باید از عصر حاشیه و انزوا و ناکارآمدی معرفتی و عملی بیرون بیاییم تا برسیم به دوره تعیین کنندگی و ایفای نقش.

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) گفت: یک اهانت به مرحوم امام، نوزده دی را به وجود آورد، اکنون حوزه ما را چه شده که امروز یک طلبه کم ‌سواد، در مقابل بزرگ حوزه در فضای مجازی اهانت می‌کند و کسی به او حرفی نمی‌‌زند، این برای انسان خیلی دردآور است.

اختصاصی شبکه اجتهاد: اعتراض در جهان امروز، حق شهروندان شمرده می‌شود یعنی شهروندان در جایی که احساس می‌کنند حقی از آنان ضایع شده و یا فرصتی از آنان گرفته شده است حق دارند به میدان آیند و فریاد اعتراض خویش را به گوش حاکمان برسانند. رصد خبرهای جهانی هم به تواتر می‌گوید که مردمان در پی احقاق حقوق‌شان در ساحت‌های گوناگون و شئون مختلف در قالب‌های متفاوت اعتراض کرده‌اند؛ به خیابان آمدن و راهپیمایی کردن و یا تجمع در مکان‌های مخصوص و حق خویش را خواستن از این جمله است.

سوآپ بدهی ـ مالکیت، مجموعه‌ای از معاملات مالی است که به موجب آن شرکت بدهکار می‌تواند تمام یا بخشی از بدهیهای خود را به صورت سهام به اعتباردهنده ارائه دهد. در مقاله پیش رو ضمن بررسی سوآپ بدهی ـ مالکیت از دید تعریفها، انواع، ویژگی‌ها، سازوکار، کاربردها، مزیت‌ها و معایب و ضرورت استفاده از این ابزار در بازار سرمایه ایران، برای نخستین‌بار بررسی فقهی این معامله انجام شده است.

آیت‌الله اشرفی شاهرودی از علمای برجسته حوزه علمیه مشهد با انتقاد شدید از دیده و شنیده نشدن گرفتاری‌ها و دغدغه‌های عمیق و روبه فزونی جامعه، نسبت به رویه بی اعتنایی و مهمل گذاشتن مشکلات مردم هشدار دادند.

آیت‌الله دکتر محمدهادی عبدخدایی عضو مجلس خبرگان رهبری و سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در واتیکان، در یادداشتی به تحلیل حوادث اخیر در کشور پرداخته و تأکید می‌کند: نارضایتی مردم مهمترین عنوان وسوژه برای بهره برداری اجانب علیه نظام است،

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تصریح کردند: اینکه عده ای از حقی محروم بمانند و در جایی جمع شوند و اعتراض کنند، یک مطلب است اما اینکه عده ای از این تجمع سوءاستفاده کنند و به قرآن و اسلام دشنام دهند و به پرچم ایران اهانت کنند و مسجد آتش بزنند، یک مطلب دیگر است. باید بین مطالبات به‌حق مردم و حرکات وحشیانه تفکیک قائل شد.

علامه طباطبائی به‌روشنی بر حق حاکم یا حکومت اسلامی برای دخالت در قلمرو اختیارات افراد ازجمله در امور خانواده تصریح کرده است و نظریۀ «منطقه الفراغ» از آیت‌الله صدر در ادامه و در راستای همین نگاه و ظاهراً برخاسته از آن بوده است.

آیات عظام مکارم‌شیرازی، نوری‌همدانی و سبحانی در واکنش به اعتراضات اخیر در برخی شهرها خواستار توجه مسئولان به درد دل‌های مردم شدند.

شبکه اجتهاد: فقه را دانشی معرفی کرده‌اند، که احکام فرعی و تفصیلی را از منابع آن استخراج می‌‌کند، که خروجی آن در رساله عملیه یا توضیح المسائل نمایان است. تفکری که سایه بر حوزه فقاهت افکنده، چنین می‌نماید که تمام تلاش فقیه برای صدور فتواست. جهان این فقاهت، دارای ابعادی است که گاه از رسالتِ حقیقی فقه دور شده و به تار و پود ذهنیت‌های تاریخی گره خورده است. چنین فقاهتی، که فقه رساله‌ای بر آن می‌نامیم، فرد را موضوع تلاش خویش قرار می‌دهد، آن هم فردی که در زمان صدور نصوص و در قرون اولیه تاریخ اسلام زیست می‌کند.

شیخ احمد الطیب در بیانیه ای، خواستار بسیج همه امکانات برای برگزاری موفق کنفرانس جهانی الازهر با عنوان «یاری قدس» شد که قرار است ۱۷ ژانویه(۲۷دی)برگزار گردد.

منشور حوزه و روحانیت از منظر رهبر معظم انقلاب، مجموعه مدون آراء و نظرات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در موضوع «حوزه و روحانیت» است که کار پژوهش و تدوین آن از سال ۱۳۸۶ آغاز و هم اکنون آماده عرضه می‌باشد.

شبکه اجتهاد: حساسیت‌ امنیتی و رسانه‌ای درباره فعالیت‌های برخی فعالان مذهبی رادیکال و تکفیری اهل سنت ایران در شهر مشهد اگرچه مسأله جدیدی نیست و یکی از مهم‌ترین جلوه‌های آن، شایعه ارتباط تخریب یکی از مساجد اهل سنت این شهر با انفجار خون‌بار حرم امام رضا(ع) در عاشورای سال ۱۳۷۳ است، ولی این حساسیت به تدریج در حال افزایش است.

تفاوت بین بحث ولایت فقیه از دیدگاه امام و دیدگاه آیت‌الله خویی، ثمره عملی اندکی دارد. به عبارت دیگر، درست است که آقای خویی چون ادله لفظیه ولایت فقیه را نمی‌پذیرد، به تبع آن اطلاق ادله را نیز نمی‌پذیرد، اما چون ایشان تصرف فقیه در امور حسبه را می‌پذیرد، فلذا بسیاری از تصرفات فقیه را داخل در همین موضوع دانسته و آن‌ها‌ را نه تنها می‌پذیرد، بلکه آن‌ها‌ را ضروری نیز می‌داند. فقط در یک حیطه خیلی کوچکی است که این تفاوت نظری دارای توابع عملی نیز می‌شود.

یک تعبیری شهید بهشتی(ره) دارد که می‌فرماید "رابطه‌ی مردم جامعه با ولایت باید یک رابطه انتخابی باشد و نمی‌تواند غیرانتخابی و غیر آزادانه باشد." البته باید آگاهی در جامعه وجود داشته باشد تا انتخاب دقیقی صورت بپذیرد و گاهی این آگاهی دچار نقص می‌شود. این رابطه‌ای باید آزاد و انتخابی باشد و غیر این فاقد هرگونه ارزشی خواهد بود. البته این رابطه آزاد، پس از انتخاب ولیّ در جامعه نباید منقطع شود بلکه همچنان در طی این مسیر باید تداوم یابد.

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین محمد قائینی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در گفتار پیش‌روی موضوع ضابطه عمد در جنایات را یکی از مسائل مبتلابه برای جامعه بشریت مطرح نمود و با اشاره به وجود معیار مشهور در مسأله، و ادعای اجماع بر آن، لزوم بررسی دقیق اجماع را متذکر شده است و بر این مسأله تأکید دارد که با بررسی کلمات فقها مشخص می‌شود که چنین اجماعی و یا شهرت قدمائیه‌ای وجود ندارد.

در جامعه ما مسئله حجاب به لحاظ دغدغه‌های اجتماعی پررنگ است، کتاب «اسداء الرغاب» می‌تواند جایگاه خوبی داشته باشد، خصوصاً در مطالعات فقهی انتقادی از موضوع پوشش و نگاه که نویسندگان معاصر به آن می‌پردازند.

مدت زمانی است که پرسش‌های فراوانی از سوی کاربران شبکه‌های اجتماعی پیرامون حکم شرعی استفاده از پول دیجیتال «بیت کوین» و رویکرد شرع به آن و حکم معاملات و خرید و فروش‌هایی که با آن صورت می‌گیرد، مطرح شده است. این سوالات سبب شد تا شوقی علام مفتی مصر با بررسی ابعاد کامل ماهیت شرعی «بیت کوین» فتوای خود پیرامون استفاده از پول دیجیتال را اعلام کند.

حقیقت این است که مسئولین چاره‌ای جز این ندارند که به درد دل مردم مستقیما گوش فرا دهند و بهترین راه این است که در تمام طول سال یک روز هفته را برای شنیدن مشکلات مردم بگذارند.

عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: در عرصه برجام، نقش فقه مغفول واقع شد که باید نقش استنباطی ایفا می‌کرد و اگر این چنین می‌شد قطعا موفقتر عمل می‌کردیم؛ ففه مقاومت در منطقه از جمله مسایلی است که در این زمینه وجود دارد؛ مثلا اینکه چرا زیر پرچم بشار اسد با داعش می‌جنگید؟ این بحث در عرصه فقهی مطرح شده است که می‌توان زیر پرچم حاکم جائر و حتی بعثی از کیان اسلامی دفاع کرد؛ گواه این مساله نیز در مساله آیت الله کاشف الغطا و فتحعلی شاه، قابل رویت است.