مدیر گروه فقه سیاسی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی از اجرای کلان‌پروژه «تدوین روایات سیاسی کتب اربعه حدیثی» طی چند سال آینده خبر داد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی با اشاره به اینکه در پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی سه گروه پژوهشی علوم سیاسی، فلسفه سیاسی و فقه سیاسی وجود دارد، به ایکنا گفت: گروه فقه سیاسی در سال‌های اخیر پروژه‌هایی را اجرا و طرح‌هایی نیز در دست اجرا دارد. یکی از کارهای صورت گرفته استخراج و تصحیح و تحقیق روایات سیاسی بحارالانوار بود که طی روزهای گذشته مراسم رونمایی از این اثر با حضور مسئولان پژوهشگاه …
الگوی برگزاری «حلقه فقه حکومتی» علاوه بر ارزش آموزشی و به فعلیت رساندن بخشی از استعدادهای تخصصی حوزه و تأمین منابع انسانی برای نظریه‌پردازی، محصولات و نتایج ارزشمند علمی و پژوهشی خواهد داشت و یافته‌های آن به سرمایه محتوایی فقه حکومتی خواهد افزود. به گزاش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین مجتبی الهی خراسانی مدیرکل آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی و مدرس سطوح عالی و خارج حوزه علمیه مشهد، در یادداشتی اختصاصی، پیرامون ضرورت توسعه فقه‌های مضاف در حوزه‌های علمیه و الگویی موفق در مشهد، نگاشته است: فقه شیعه در دهه‌های اخیر ـ به ویژه پس از انقلاب اسلامی ـ شاهد …
یکی از مباحثی که در بخش مکاسب محرمهی فقه شیعه، محل اختلاف شدید آراء فقیهان شیعه میباشد، مسألهی أخذ أجرت بر واجبات است اینکه، آنچه امروز، در ادبیات فقه شیعه، قاعدهی أخذ أجرت بر واجبات، خوانده میشود، دارای چه پیشینهی تاریخی است؛ چگونه در گذر زمان ولادت یافت، رشد نمود و به قاعدهای فربه بدل گردید؛ کدام دانشیان فقه شیعه، در این روند، سهیم بودند و تأثیر نهادند و با توجه به جایگاه ویژهی صاحب عروه، در حوزهی نقادی و ارائه آراء ویژه فقهی، وی، در نقد دیدگاه مشهور و رواج دیدگاهی نو، چه نقشی دارد، عمده مطالبی هستند که مقاله حاضر با نگاهی تاریخی، در قالب پژوهش شخصمحور، تبیین آنها را در اهتمام خویش دارد، تا از این رهگذر، به بخشی از تاریخ فقه شیعه در حوزهی قاعدهی أخذ أجرت بر واجبات، آگاهی یابد.
علم متعاقدین به مقدار و کیفیت عوضین، شرط صحّت بیع است. یعنی عوض- اعم از مبیع و ثمن- باید از نظر مقدار، جنس و اوصاف تأثیرگذار در قیمت معلوم باشند و مجهولبودن عوض در هریک از ابعاد یاد شده موجب عدم انعقاد بیع میشود. ادلّه‌ای که برای آن ذکر شده عبارتند از؛ حدیث نفی غرر، روایات، اجماع که در اجماع مناقشه کبروی شده است، یعنی هر چند وجود اجماع در این مسأله مسلّم است، اما مدرک حکم حدیث نبوی مشهور بین فریقین است. بنابراین اجماع تعبّدی نداریم. لذا شرط صحت معامله آن است که طرفین معامله نسبت به معامله‌ای که واقع می‌سازند، آگاهی کامل داشته باشند؛ زیرا در صورت جهل به مورد معامله، آن معامله غرری است و چنین معامله‌ای مورد نهی شارع مقدّس است، چنانکه در حدیث آمده است: «نهی رسولاللّه صلّی اللّه علیه و آله و سلّم ... عن بیع الغرر».
مجازات برخی از گناهان همچون مجازات مرد روزه‌داری که در روز ماه مبارک رمضان با همسرش مجامعت کند، مردد بین حد و تعزیر است؛ زیرا از طرفی این دسته از مجازات‌ها مقدرند و از طرف دیگر به‌نظر بسیاری از فقها تعزیر است. با توجه به اینکه تعیین مجازات این دسته از گناهان به‌عنوان حد یا تعزیر، ثمرات شایان توجهی همچون عدم جواز شفاعت در حدود، عدم یمین و عدم کفالت در حدود و بسیاری دیگر از احکام اختصاصی باب حدود و تعزیرات، خواهد داشت، باید مشخص شود که آیا مجازات‌های مذکور حد در نظر گرفته می‌شوند یا تعزیر؟ نگارندگان پس از بررسی تفصیلی ماهیت هر یک از حد و تعزیر، در نهایت به این نتیجه رسیده‌اند که مجازات‌های مزبور با توجه به روایات زیادی که بیان‌کنندۀ تقابل بین ماهیت حد و تعزیرند و حد را مختص به مجازات‌های مقدر و تعزیر را اختصاص به مجازات‌های غیرمقدر میدانند، به مجازات‌های حدی منصرف است. منتها با در نظر گرفتن اعتقاد بسیاری از فقها در تعزیری بودن این دسته از مجازات‌ها، در صورتی‌که دربارۀ حد یا تعزیری بودن مجازات‌های مذکور شک به‌وجود آید، به‌نظر می‌رسد با توجه به ابتنای مجازات‌ها بر تخفیف و مسامحه و احترام خون مسلمان، میتوان گفت که در هر مورد حکم ارفاقی اختصاصی هر یک از حد و تعزیر جاری میشود.
این نخستین بار نیست که آیت‌الله خامنه‌ای موضع فقهی خود را درباره حرمت اهانت به مقدسات مذاهب اسلامی اعلام می‌کنند. با این همه، آن چه به تازگی توسط نشریه «خط حزب ا…» انتشار یافت، حاوی نکات درخور تأملی از این موضع فقهی بود. این نکات بدیع را به ویژه میتوان از استخدام و به‌کارگیری واژه‌ها و تعابیر خاص در بیانات رهبر انقلاب دریافت. شبکه اجتهاد: حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بیانات خویش با قید «قاطعاً» که نشان دهنده پافشاری بر یک حکم شرعی است، اهانت به زوجات رسول اکرم(ص) را مانند اهانت به شخص آن حضرت دانسته‌اند. بی تردید، لحن و …
محمدجواد فاضل لنکرانی: حوزهی علمیه قم و علمای اسلام آمادگی برگزاری گفتگوی بین الادیانی در همه زمینه‌ها را دارد و پیشنهاد می‌دهم، در جلساتی مقایسه‌ای بین فقه شیعه و فقه مسیحیت انجام شود و با یافتن مشترکات، راه گفتگوی بین‌الادیانی میسر گردد. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی در دیدار با جمعی از سران کاتولیک واتیکان که به دعوت نماینده مقام معظم رهبری در بریتانیا، به ایران سفر کرده‌‌‌اند، در رابطه با موضوع «کرامت انسانی در فقه شیعه و مسیحیت» گفتگو نمود و اظهارکرد: در دین اسلام راجع به کرامت انسان اعم از مسلمان و غیر مسلمان، فراوان …
تعزیر شرعی برای جرم تأخیر در تادیه اقساط مؤسسات بانکی و مالی، با حضور جمعی از کارشناسان مطرح حوزه اقتصاد اسلامی مورد بررسی قرار گرفت. به گزارش شبکه اجتهاد، طرح «تعزیر شرعی برای جرم تأخیر در تادیه اقساط مؤسسات بانکی و مالی» در نشست کمیته فقه اقتصادی شورای فقهی مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با حضور حجج‌اسلام والمسلمین سیدعباس موسویان، مجید رضایی، سعید واعظی، خالد غفوری، محمد رحمانی و مسعود امامی مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس این گزارش، در این نشست اشکالی از سوی برخی اعضاء مطرح شد که تعزیر نوعی حکم قضائی است و صدور احکام قضائی علیه مجرمین …
یکی از قواعد پرکاربرد در فقه، قاعده زوال مانع است که با عبارت «اذا زالَ المانعُ عادَ الممنوعُ» از آن تعبیر می شود. کاربرد این قاعده در امور شرعی ثمرات مهمی دارد؛ زیرا مانع در امور شرعی می تواند از نفوذ حکم اولی جلوگیری کرده و موجب تنجز و فعلیت حکمی ثانوی گردد. کاربرد قاعده زوال مانع، در این حیطه بدان معناست که اگر حکمی وضعی یا تکلیفی به خاطر وجود مانعی، غیر نافذ گشته باشد پس از برطرف شدن آن مانع، حکم ثانویه غیر قابل اجرا گشته و حکم اولیه دوباره در حق مکلف نافذ می گردد. متاسفانه این قاعده علی رغم کاربرد فراوانی که در حیطه احکام ثانویه و احکام حکومتی دارد و با وجود استناد فراوان بدان در کتب فقهی، مورد بحث و بررسی مستقل قرار نگرفته و به حدود و ثغور و ضوابط اجرا یا شرایط حجیت آن پرداخته نشده است و از این رو شاهد کاربرد نادرست این قاعده در برخی متون می باشیم. بنابراین به منظور روشن شدن جوانب امر، با روشی توصیفی- تحلیلی و با ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و اَسنادی، ابتدا به تعریف دقیق و جامع مانع پرداخته شده و تفاوت آن با موارد مشابه نظیر رافع، قاطع، و عذر بیان گشته و سپس به مقایسه این قاعده با قواعد مشابه یا مرتبط نظیر قاعده «الضرورات تبیح المحظورات»، «الضروره تقدر بقدرها»، «ماجاز لعذر بطل بزواله» و«الساقط لایعود» پرداخته شده است. همچنین پس از بررسی ادله قاعده (نظیر تنقیح مناط و الغای خصوصیت، دلیل عقلی و بنای عقلا)، با توجه به کاربرد و ماهیت قاعده، نُه شرط برای اجرا یا حجیت آن ترسیم شده است.
آیت‌الله سبحانی با بیان اینکه اگر قرار باشد برخی فتوای قرضاوی رایج شود دیگر کسی نیازی به ازدواج نمی‌بیند، تصریح کرد: کسانی که شیعه را به سبب حکم متعه منحرف میدانند، توجه دقیقی به آیات قرآن ندارند. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله شیخ جعفر سبحانی ظهر امروز در دومین جلسه درس تفسیر خود در ماه مبارک رمضان که در مدرسه حجتیه برگزار شد، در بخشی از سخنانش با اشاره به حرمت همجنس بازی و استمناء در اسلام گفت: یوسف القرضاوی بیان کرده است که اگر جوانی از ترس فساد و زنا، استمنا کند، این کار جایز است؛ این مساله در …
به مناسبت ایام مبارک ماه رمضان، فعالیت سامانه پاسخگویی به سؤالات شرعی آستان قدس رضوی شبانه روزی شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، در ایام ماه مبارک رمضان خدمات پاسخگویی به سؤالات شرعی زائران و مجاوران حرم امام رضا(ع) با حضور بیش از ۲۵۰ نفر از طلاب دینی در حرم مطهر رضوی به صورت شبانه روزی ارائه میشود. بنابراین گزارش، افزون بر دفاتر پاسخگویی و سامانه ۳۲۰۲۰، زائران و مجاوران حرم امام رضا(ع) می‌توانند در ایام ماه مبارک رمضان سؤالات خود را از طریق سامانه پیامکی ۳۰۰۰۲۰۲۰ ارسال کنند تا در سریع‌ترین زمان به این سؤال‌ها پاسخ داده شود. سامانه پاسخگویی …
نائینی به دنبال دولت ملی کوچکی بود که مخالف شریعت نباشد، بلکه دنبال تحقق حقوق عمومی مردم باشد، حقوق عمومی که با جمع‌آوری، توزیع و مصرف درست مالیات گره خورده است. او تاریخی نگاه نمی‌کرد، بلکه تصورش این بود که دولت درست، دولت حداقلی است. به همین خاطر معتقد بود هرچه به وظایف دولت اضافه شود، به سمت دولت ناقص و در نهایت فاسد نزدیک میشود. شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام دکتر داود فیرحی، استاد اندیشه سیاسی دانشگاه تهران، اخیراً شرحی بر کتاب تنبیه‌الامه و تنزیه‌المله فی لزوم مشروطیه (دستوریه) الدوله المنتخبه لتقلیل الظلم علی افراد الامه و ترقیه المجتمع نوشته که …
در تحقیق حاضر، حقوق و تکالیف نهضت های رهایی بخش و نیز دولت های حامی این نهضت ها به ویژه تکلیف برای رعایت حقوق شهروندان غیرنظامی در مخاصمات مسلحانه، از دیدگاه اسلام و حقوق جزای بین الملل مورد بررسی قرار گرفته است.
تدوینگر پایان‌نامه «بررسی فقهی شروط ضمن عقد نکاح در عقدنامه‌های رایج» در دفاع از پایان‌نامه خود گفت: بحران‌های مختلف از جمله محکومیت، اعتیاد، ازدواج مجدد، مفقود شدن، مبتلا شدن مرد به مریضی صعب‌العلاج و جنون و عدم شفافیت فقهی در مورد این مسائل باعث ایجاد شروط ضمن عقد نکاح شده است. به گزارش شبکه اجتهاد، جلسه دفاع پایان‌نامه با موضوع «بررسی فقهی شروط ضمن عقد نکاح در عقدنامه‌های رایج»، با حضور اساتید مدعو در مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سید مهدی احمدی نیک، داور این پایان‌نامه دقت، استنادات قوی و تمرکز بر روی موضوع اصلی …
قرارداد استصناع عبارت است از سفارش ساخت یک شیء معین که ناشی از توافق بین صانع یا سازنده و مستصنع یا سفارشدهنده می باشد. در خصوص ماهیت قرارداد استصناع میان فقها و حقوقدانان اختلافنظر وجود دارد. نظرات مطرحشده در خصوص ماهیت آن عبارتند از: بیع، بیع سلف، اجاره، جعاله، قولنامه، قرارداد خصوصی مطابق ماده ۱۰ قانون مدنی و عقد مستقل. با وجود نظرات مختلف میتوان بر آن اعتقاد بود که قرارداد استصناع یک عقد مستقل است و از آن جایی که مبیع در زمان انعقاد قرارداد وجود خارجی ندارد و بعد از مدتی در آینده به وجود خواهد آمد، نوعی عقد معلق است که آثار آن نیز از زمان تحقق معلق علیه- ساختهشدن مبیع - می باشد. مقاله حاضر دیدگاه اخیر را می پذیرد.
هلال ماه، مباحث و ابعاد مختلفی دارد که حکم حاکم مخالف در ثبوت آن و تحلیل تبعات و لوازم فقهی آن در امور حج، یکی از مسائل آن است. در موسم حج، زمان وقوفین با حکم حاکم و امیرالحاج تعیین و اعلام میشود و ممکن است در برخی موارد، موافقت آن با واقع محرز نباشد؛ همان‌طور که ممکن است مخالفت آن با واقع، در بعض ایام یقینی باشد. با توجه به عمومات و اطلاقات تقیه و برخی روایات دیگر، همچون معتبرۀ ابن‌مغیره از ابی‌جارود، پیروی از آن، از جهت حکم تکلیفی واجب است؛ چنانکه حتی در صورت علم به مخالفت نیز بر آن تصریح شده است.
البته برخی، صحت حج را به وقوف اضطراری و برخی، به اِعمال حیله منوط دانسته‌اند؛ منتها اطلاقات و عمومات تقیه، و برخی روایات، همچون معتبرۀ ابن‌سنان و ابن‌مغیره از ابی‌جارود، بر صحت حج و کفایت آن دلالت دارند و حکم واقعی ثانوی حج در فرض تقیه (خوفی و مداراتی) در صورت علم به مخالفت هم، صحیح و مجزی است.
از منظر فقهی تلقیح مصنوعی موافقان و مخالفانی دارد. مخالفان این نظر، موانع شرعی در انجام این شکل از تلقیح را به خود تلقیح مرتبط نمیدانند بلکه برخی از امور مقدماتی یا مقارن تلقیح را مانع شرعی در این امر میدانند مانند نگاه کردن و یا تماس با عورت زن توسط پزشک معالج و از طرفی موافقان مساله نازایی و نداشتن فرزند را منحصر به نوعی اضطرار و حرج میدانند که زندگی آنان را در معرض از هم پاشیدن قرار میدهد.
مؤلف این پایان‌نامه با موضوع شناسی مسئله به بررسی حکم خمس در سهام بورس و اوراق بهادار پرداخته و اظهار می‌کند: با توجه به اصل وجوب خمس در ارباح مکاسب و به حکم اجماع و اتفاق علما، سودهایی که از راه سرمایه گذاری کسب می‌شوند و تا سال خمسی صرف مؤونه نشده و چیزی از آن اضافه بماند، پرداخت خمس آن واجب است. به گزارش شبکه اجتهاد، دفاع پایان‌نامه سطح سه حوزه علمیه خراسان با موضوع «بررسی حکم خمس در سهام بورس و اوراق بهادار»، با حضور حجت‌الاسلام هادی بازووندی، تدوینگر این پایان نامه، اساتید راهنما، مشاور، داور و نماینده …
در این سالنامه بخوانید: چرایی و ضرورت طرح ایده اجتهاد در اندیشه امام خمینی،«اجتهاد در اندیشه امام» بر اساس نظریات سیدحسن خمینی، خاطرات مرحوم فاضل لنکرانی از امام، ایام تبعید امام در ترکیه، برنامه‌های امام خمینی در نجف و ملاقات‌‌ها، حقوق مردم در اندیشه امام خمینی. به گزارش خبرنگار اجتهاد، همزمان با سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی(ره)، شماره چهارم سالنامه امام خمینی(ره) به صاحب امتیازی آستان مقدس امام خمینی(ره) و مدیرمسئولی علی جوادی‌راد و سردبیری علی عباسی در ۱۷۶ صفحه چاپ و منتشر شد. «اجتهاد در اندیشه امام خمینی»، «امام خمینی در کلام یاران»، «رهبر انقلاب در تبعید»، «حفظ حقوق …
مهم‌ترین مسئله فقهی بانکداری بدون ربا اجرای صحیح قراردادها و عقود بانکی است؛ اشکال اصلی که فقها و اساتید فقه به بانکداری غربی دارند این است که آنها قرارداد با بهره را اجرا می‌کنند که ربا محسوب میشود. به گزارش شبکه اجتهاد به نقل از پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، حجت‌الاسلام سیدعباس موسویان، عضو شورای فقهی بانک مرکزی، معتقد است: بانک مرکزی در این‌باره اصلاحیه‌ای اصلی برای بانکداری بدون ربا در نظر گرفت و آن حذف قرض با بهره و جایگزین کردن قراردادهای شرعی است. از این رو اگر بخواهیم تعریف فقهی از بانکداری بدون ربا ارائه دهیم، این …
برخی با کنار نهادن دوگزاره، حجاب یک امر عبادی است و نمی‌توان به امور عبادی الزام کرد، نتیجه گرفته‌اند که حکومت نمی‌تواند امر به حجاب بکند، در صورتی که امر عبادی، عملی است که قصد قربت در آن لازم دارد حال آنکه در حجاب کسی قائل به قصد قربت نیست. به گزارش شبکه اجتهاد، نشست تخصصی آموزشی با موضوع «حکومت اسلامی و حکم حجاب» با حضور حجت‌الاسلام داود مهدوی‌زادگان عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی، به همت دفتر برنامه‌ریزی آموزش‌های تخصصی و تعامل سازنده بسیج و شورای امر به معروف و نهی از منکر سازمان تبلیغات اسلامی در سالن اجتماعات …
نوشتار پیش رو می‌کوشد از راه بازخوانی تایخی و تحلیل شیوه عملی دانشوران متقدم شیعه – تا سده هفتم – که در میراث حدیثی فقهی آنان نمود یافته است پاسخی واقع نمایانه برای پرسش‌های مهم یاد شده بیابد و از رهگذر آن رویکردی قابل دفاع در تعامل امروزین ما با روایات ضعیف فرا دید نهد. به گزارش شبکه اجتهاد، کتاب «حدیث ضعیف» اثر حجت‌الاسلام امین حسین‌پوری در گروه علمی حدیث، درایه و رجال که از سوی دفتر نشر دارالحدیث به چاپ رسیده، در هفدهمین همایش کتاب سال حوزه به عنوان اثر شایسته تقدیر انتخاب شد. این نوشتار، برای پاسخ به …
یقینا ارائه فاکتور صوری، به این معناست که بیعی اتفاق نیفتاده و چون بیع صورت نگرفته، وکیل، در انجام وکالتی که به او محول شده، قصور کرده است و دریافت و استفاده از وام از این طریق از نظر شرعی اکل مال به باطل است. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین هادی مزینانی، معاون ضوابط شرعی سازمان سیاسی عقیدتی ناجا، به تشریح احکام فقهی دریافت و پرداخت وام به وسیله فاکتور صوری پرداخت و گفت: به عنوان مقدمه ورود به بحث عرض می‌کنم که از نظر شرعی، وام عبارتست از پرداخت وجه به صورت قرض‌الحسنه که هیچ شرط و شروطی …
«مباحث سیاسی بحارالانوار(جلد ۱ و۲)» از سلسله کتب موسوعه روایات سیاسی شیعه، با حضور علما، اساتید و فضلای حوزه علمیه قم در سالن همایش‌های پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی رونمایی شد. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین منصور میراحمدی در ابتدای مراسم رونمایی از کتاب مباحث سیاسی بحارالانوار(جلد ۱ و۲) از سلسله کتب موسوعه روایات سیاسی شیعه اظهار داشت: در پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی، کلان پروژه‌‌ای از چند سال گذشته شکل گرفته که با توجه به گروه مهم فقه سیاسی در پژوهشکده اندیشه سیاسی، طبیعتاً احادیث و سخنان ناب ائمه(ع) یکی از منابع مهم معرفتی این دانش را تشکیل …
آیت‌الله شبیری زنجانی، شجاعت امام خمینی را از ویژگی‌های بارز شخصیت بنیان‌گذار انقلاب اسلامی ایران دانست و خاطرنشان کرد: انسان‌های شجاع طرز فکرشان با انسان‌های معمولی متفاوت است؛ لذا فکر انقلاب در دیگران وجود نداشت. آقای خمینی دلِ قوی داشت و در شجاعت جزء نوادر قرون و در این جهت مشابه مرحوم مدرّس بود که در شجاعت نادره‌ای بود. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سیدموسی شبیری زنجانی از مراجع عالی قدر تشیع، با اشاره به تصمیم امام خمینی برای سخنرانی در مدرسه فیضیه در ۱۵ خرداد سال ۴۲، در این‌باره توضیح داد: دو سه شب قبل از پانزده خرداد ۱۳۴۲، …
نایب رئیس مجلس خبرگان رهبری گفت: هیچ کس حق ندارد بر سر اختلافات فقهی وحدت اسلام را زیر پا بگذارد و حفظ جهان اسلام و امت اسلامی بالاتر از هر مسئله دیگری است. به گزارش شبکه اجتهاد، آیت‌الله سیدمحمود هاشمی شاهرودی نائب رئیس مجلس خبرگان رهبری در اجلاس بیداری اسلامی در اندیشه امام خمینی(ره) طی سخنانی اظهارداشت: شاخص‌های یک انقلاب اسلامی و مسائلی که لازم بود این شاخص‌ها در یک امتی از امت اسلام وجود داشته باشد، امام راحل(ره) از این شاخص‌ها آگاه بود و مردم را هم خوب آشنا کرده بود که بر اساس آن مدیریت و رهبری یک …
یکی از مسائل بسیار مهم در فلسفه فقه، خطا در اجتهاد است. از یک سو نمی توان به طور کامل از خطای اجتهادی پیشگیری کرد و ناگریز پیش خواهد آمد. از سوی دیگر، نمی توان از هر خطای مجتهد نیز چشم پوشید. مسئله اول در باب این موضوع، تعیین معیار صواب از خطا است که خود در دو مرتبه ثبوت و اثبات قابل بررسی است. از آنجا که هر خطای اجتهادی قابل پذیرش نیست، مسئله دوم حد پذیرفتنی بودن خطا است. این مسائل، به صورت صریح مورد توجه اصولیان نبوده است. نگارنده در مسئله اول پاسخهای ممکن را ذکر کرده و خود در این میان رایی برگزیده است؛ اما در مسئله دوم معیار نظری نیافته و به پیشنهاد یک راهکار عملی برای جلوگیری از سرریزی اختلافات نظری به حوزه های اجتماعی سیاسی بسنده کرده است.
اعانه بر اثم از جمله قواعدی است که متکی به دلیل قرآن و روایت و عقل و اجماع است و حجیت آن خدشه ناپذیر است. در حجت بودن آن تقریبا اختلافی نیست اما مفهوم اعانه بر اثم همواره محل بحث و نزاع فقها بوده است. آن چه در این تحقیق مهم انگاشته شده است بررسی سیر تاریخی و تغییر و تحولات آرای فقهای امامیه در این باب از ابتدا تاکنون می باشد که برای نیل به این منظور از روش تحلیلی- توصیفی مبتنی بر اسناد کتابخانه ای بهره گرفته شده است. با نگاهی به آرای فقها، پی به تشتت فراوان آن می بریم که هریک تعریفی متفاوت از اعانه بر اثم ارائه داده اند که قریب به اتفاق این تعاریف، مستند به فهم عرفی است. در رابطه با چگونگی انطباق مفهوم اعانه بر عرف، ملاک های مختلفی ذکر شده است که بازگشت اکثر آن ها به یک ملاک است که شیخ انصاری بهتر از همه آن را بیان نموده است و آن، یاری رساندن در مقدماتی است که فایده اش منحصر در حرام باشد. در پایان با جمع بندی اقوال نتیجه گرفته می شود که در صورت قصور فهم عرفی از مساله، ملاک در صدق عرفی اعانه، قاصد بودن معین است.
مرجعیت دینی در عراق بر حرام بودن تعرض به اموال عناصر داعشی فراری در خانه‌های مناطق آزاد شده تاکید کرد و آن را «ارث» اهالی آنها دانست. به گزارش شبکه اجتهاد از شبکه العالم، عبدالمهدی کربلائی نماینده مرجعیت دینی در کربلا در خطبه نماز جمعه با استناد به یکی از خطبه‌های امام علی (ع) گفت: برخی اموال خانه‌ها را به این بهانه که متعلق به جنگجویان است، غارت می‌کنند اما امام علی (ع) به آنها می‌گویند که “این اموال میراث ورثه کسانی است که با شما می‌جنگند و دلیلی شرعی برای (برداشتن) اموال آنها ندارید”. کربلائی تأکید کرد: «تنها غنیمت …
عضو هیئت مدیره انجمن ارتباطات و تبلیغ حوزه علمیه گفت: اگر حوزه پیشگام تولید ادبیات فقهی رسانه نباشد این ادبیات توسط دیگران با ماهیتی متفاوت تولید خواهد شد. به گزارش شبکه اجتهاد، دکتر کمال اکبری رییس سابق دانشکده صدا و سیما در دیدار اعضای انجمن ارتباطات و تبلیغ حوزه با مدیر حوزه علمیه استان قم گفت: اگر حوزه در موضوعات جدید جلودار نباشد و ادبیات لازم دینی را تولید نکند، این ادبیات توسط افراد غیر متخصص در عرصه دین تولید خواهد شد. عضو هیئت علمی دانشگاه صدا و سیما با تاکید بر تولید ادبیات فقه رسانه اظهار کرد: حتی اگر …
شبکه اجتهاد اجتهاد و اصول فقه, حکومت و قانون, اقتصاد و بازار, عبادات و مناسک, فرهنگ و ارتباطات, خانواده و سلامت
