اگر کلاهگیس بهصورت متعارف باشد، یعنی مثل دیگر زنان که مو دارند، بهطوری باشد که عرفاً زینت حساب نشود اشکال ندارد. اما اگر کلاهگیس جنبه زینت داشته باشد مثلاً کلاهگیسهایی که امروزه مرسوم است که قطعاً اگر خودش مو داشت، به این زیبایی نبود، این کلاهگیس زینت بهحساب میآید. حجاب را که خداوند قرار داده برای این است که زینتها …
Read More »همه مطالب
فقه در تمدن اسلامی و در گفتمان روشنفکری دینی در ایران/ حسن انصاری
شبکه اجتهاد: برخی روشنفکران عرب تمدن اسلامی را «تمدن فقه» توصیف کردهاند. این سخن از جنبههای مختلف سخن درستی است. از فقه در این تعبیر طبیعی است که تعبد شخصی به فروع فقهی مراد نیست. بلکه جنبه تمدنی فقه در اسلام است که مقصود است. روشنفکری دینی در ایران چند دههای است که در برابر توجه به جنبههای معنوی دین …
Read More »«مناسبات فقه و سیاست در مکتب فقهی جبل عامل»؛ در بوته نقد و بررسی
حجتالاسلام رهدار معتقد است بهتناسب «تغییر تبویب فقهی»، مناسبات فقه و سیاست در مکتب جبل عامل تغییر کرد و نیز رویکرد فقه مقارن در مکتب حله گسترده شد و در مکتب جبل عامل به یک رویه معمولی تبدیل گشت. به گزارش خبرنگار اجتهاد، بههمت گروه فقه سیاسی مرکز پژوهشی فقه و اجتهاد فاضل، نشست علمی «مناسبات فقه و سیاست در …
Read More »فلاسفه هنر، دین را بهعنوان مانع فراروی هنر میبینند!/ باید پذیرفت نه هنرمندان، بیدین هستند و نه علما، متحجر!/ در تبیین دین، بیشتر به مفاهیم توجه داریم تا روایتهای بصری
ما اساساً به مسئله تخیل، رؤیا و روایتهای تصویری توجه نداریم. به همین دلیل از جنبههای هنری و نمایشی دین بهکلی غافل ماندهایم. چهبسا مخالفتهایی با حوزه هنر و نمایش نیز داریم. البته در بخشی از روایاتی که در منابع دینی ما آمده عمدتاً با تصویر، سازگاری چندانی ندارد. مثلاً روایاتی که حاکی از این است که در اماکن دینی …
Read More »تقلید شرعی، اسلام فقاهتی و نسبیت معرفت در فضای فرهنگی معاصر/ سید محمد طباطبائی
شبکه اجتهاد: در ادوار فقه، بحثهای فقهی به عنوان مطلق علم در فهم دین با پرسش های صحابه به ویژه امیرالمؤمنین علیهالسلام از رسول خدا صلوات الله علیه و آله شکل گرفت و پس از آن مفهوم اجتهاد. با تدریس فقهی گسترده امام صادق علیهالسلام، این مباحث تدوین و تنظیم دانشی و مکتب گرفت و افتا به عنوان یک شأن …
Read More »لایحه حجاب بهمثابه کنش سیاسی/ ابوالفضل اقبالی
شبکه اجتهاد: از جمله ایرادات و نقدهایی که مخالفان تصویب لایحه و پیگیری مجدد قانون حجاب در کشور مطرح میکنند این است که اصرار جمهوری اسلامی بر مقابله با کشف حجاب دیگر معنای دینی ندارد و صرفا با اغراض تقابل سیاسی با مخالفان دارد صورت میگیرد. زیرا فرقی میان کشف حجاب و بدن نمایی با عدم رعایت حجاب شرعی (وجه …
Read More »مطالعات بینارشتهای را نه درک میکنیم و نه از آنها استفاده میکنیم!/ اولین گام در افتای در فقه هنر، درک مشترک فقه و کاربر از مسئله است
نکتهای که میتواند به کارآمدی فتوا کمک کند داشتن درک مشترک فقیه و مکلف از ضرورت آن هنر است. اگر واقعاً یک فقیهی درباره یک ورزش قهرمانی، نه فقط هنر، اصلاً ضرورتش را قبول نداشته باشد، با کمترین مفسده ممکن است فتوا به حرمت بدهد؛ اما اگر از ضرورتها باخبر باشد، ممکن است حتی در فرض اینکه آن ورزش قهرمانی …
Read More »کانون عظیم تبلیغی، از تغییر رویکرد تا ایجاد ساختار
شبکه اجتهاد: جلسه دیدار مقام معظم رهبری با جهادگران عرصه تبلیغ، بر جان دیدارکنندگان نشست. از «خداقوت» تا «تغییر افق» گرفته تا «هویتبخشی» به حوزه و روحانیت و «سنجش» آنچه کرده و میباید کند و «پیشنهادات جزئی و کلان» جهت قرار گرفتن بر «مدار چنین افق و هویتی» و «رهایی از چنان آسیب و منقصتی»…. همه را فرمودند. بسان دیگر …
Read More »رسالت سرنوشت ساز/ بهمن دهستانی
اختصاصی شبکه اجتهاد: دیدار طلاب و روحانیون با رهبر فرزانه انقلاب در سالروز قیام گوهرشاد و تأکید فراوان ایشان بر مسئله تبلیغ که از رسالتهای اختصاصی حوزههای علمیه به شمار میرود بار دیگر بر ضرورت نقش آفرینی مؤثر و فراگیر طلاب در عرصه فرهنگی کشور تأکید نمود. ابراز نگرانی حضرت آیتالله خامنهای نسبت به عدم تناسب کم و کیف تبلیع …
Read More »اندیشه سیاسی «محمدمهدی شمسالدین» کتاب شد
کتاب «اندیشه سیاسی محمدمهدی شمسالدین» اثر مجید مرادی است که در پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ۱۷۶ صفحه تهیه و به همت مؤسسه بوستان کتاب به چاپ رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، شیخ محمدمهدی شمسالدین در باب نظام سیاسی، نظریهای تأسیسی و گسسته از دیگر نظریات سیاسی در اندیشه اسلامی ارائه کرده و این …
Read More »حقوق شهروندی و نسبت آن با حقوق شهرنشینی/ علی شریفی
اختصاصی شبکه اجتهاد: حقوق شهروندی اصطلاحی قدیمی است که سالیان درازی از عمر آن میگذرد. بر عکس آن اما شهرنشینی، محصول دوران مدرنیته و گسترش شهرنشینی است. در کلمات فقها و حقوقدانان اما بهکرات میان این دو اصطلاح خلط شده و بهجای یکدیگر به کار میروند. حجتالاسلام دکتر علی شریفی، استاد جامعهالمصطفی، در این یادداشت، در پی واکاوی تفاوتهای دقیق …
Read More »عرفی شدن فقه در جایی معنا دارد که اصول و ضوابط اجتهاد رعایت نشده است/ صعب و سخت شدن دین غیر از عرفی شدن است و راحتی مردم، معنایش عرفی شدن نیست
عرف تخصص کافی برای استنباط در فقه را ندارد و از قواعد و اسلوب اجتهاد پیروی نمیکند و هرچه خود میپسندد را نتیجه میگیرد. این اختصاص به عرف جامعه هم ندارد؛ بلکه یک متخصص و پژوهشگر نیز بعد از استدلالهای فقهی دقیق ممکن است نتیجهای بگیرد که عرف میگوید و حتی تصریح بدان کند که عرف چنین میپسندد؛ لذا این …
Read More »تبلیغ در نگاه حوزه علمیه باید در مرتبه اول باشد/ مبارزه امروز ما تمدنی و جهانی است/ تبلیغ در دوره پسا اینترنت و هوش مصنوعی اهمیت مضاعف دارد
رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز در دیدار فضلا، طلاب و مبلغین حوزههای علمیه، تبلیغ دین و اهداف دینی را مهمترین وظیفه حوزهها خواندند و با اشاره به لوازم تبلیغ موثر و بهروز یعنی «شناخت مخاطب، شناخت آرایش حقیقی صحنه تبلیغات جهانی برای داشتن موضع تهاجمی و برخورداری از روحیه جهادی» تاکید کردند: نسل نوجوان و جوان در مقام صاحبان …
Read More »مروری بر نظرات رهبر انقلاب درباره حوزه و حوزویان
شبکه اجتهاد: دیدار طلاب و فضلای حوزههای علمیه پس از چهار سال با رهبر معظم انقلاب در روز چهارشنبه، بیست و یکم تیرماه سال جاری برگزار خواهد شد. به همین مناسبت به بازنشر، برخی از نظران حضرت آیتالله خامنهای پیرامون حوزه و حوزویان خواهیم پرداخت. بیانات در دیدار جمعی از روحانیّون سراسر کشور – ۱۳۶۸/۰۴/۰۴ بزرگان علمای حوزههای علمیه در …
Read More »حوزه علمیه و سه رویکرد ممکن برای دیدار با رهبر انقلاب
شبکه اجتهاد: بدون شک حوزه علمیه و روحانیت، نرم افزار نظام اسلامی بوده و از علل محدثه و مبقیه انقلاب نیز بشمار میرود. ۲۱ تیرماه، رویداد مهمی برای این نهاد مقدس و رکین محسوب میشود. دیدار طلاب و روحانیت با مقام معظم رهبری در این تاریخ مقرر شده که در نوع خودش یک ملاقات راهبردی میتواند تلقی شود. بطور معمول …
Read More »فتوای معیار در شورای نگهبان، نظر فقهی ولی امر است/ تشخیص مصلحت با مجمع تشخیص است، نه شورای نگهبان/ حفظ حدود الهی، مهمترین اصل در حکمرانی اسلامی
عضو فقهای شورای نگهبان گفت: مهمترین ضابطه در حکمرانی اسلامی این است که باید حدود الهی به طور کامل مراعات شود. همانطور که در بعضی از فرمایشات مرحوم امام وجود دارد اساسا فلسفه حکومت، مسئله پیادهسازی حدود الهی است، نه دستکاری آنها. ما حق نداریم احکام الهی را دستکاری کنیم. به گزارش خبرنگار اجتهاد، استاد محمدمهدی شبزندهدار در مراسم افتتاحیه …
Read More »سنت کارورزی در فرایند کسب اجتهاد، در کارگاه تحلیل و نمایهسازیِ تربیتی احادیث بر اساس روایات عیون أخبار الرضا (ع)
مدرسه تابستانی «عیون تربیت» از سوی مرکز تخصصی آخوند خراسانی (ره) و مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد (علیهمالسلام) با حضور علمی اساتید و جمعی از فضلای حوزه علمیه در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی در حال برگزاری است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کارگاه تحلیل و نمایهسازیِ تربیتی احادیث بر اساس روایات عیون أخبار الرضا (علیهالسلام) با نظارت علمی استاد …
Read More »چشمانداز تشیّع در ایران و بایستههای عملیِ روحانیون(۲)/ محمدحسین کمالی
اختصاصی شبکه اجتهاد: در گفتار پیشین، اهمّ الزاماتِ نظری جامعه روحانیون، جهت حفظ و ترمیم سرمایّۀ اجتماعی «نهادِ روحانیت» در ایران بیان شد (چشمانداز تشیّع در ایران و بایستههای عملیِ روحانیون (۱). در این گفتار به اهمّ الزاماتِ عملیِ روحانیون، که هر کدام ناظر به بعضی نقاط ضعفِ مشهود است بیان میشود. و چون بعضی از این بایسته ها متوجه …
Read More »اشتباه محاسباتی یا غفلت برخی مسئولان، درباره برخورد با شرب خمر/ علیاصفر مجتهدزاده
شبکه اجتهاد: اخیراً یک مقام ارشد قوه قضائیه در مورد مسمومیتهای متأثراز مصرف مشروبات الکلی دستساز (متانول) چنین گفته است: «یکی از برنامههای قوه قضاییه مبارزه جدی با کسانی است که امنیت مردم را به خطر میاندازند. امنیت میتواند مربوط به حوزه اجتماعی، فرهنگی، بهداشت و سلامت مردم باشد که پرونده مسمومیت اخیر برخی از شهروندان در استان البرز به …
Read More »«المیسّر فی فقه الإمامیه» در دو مجلد ترجمه شد
مؤلف کتاب «فقه میسّر» ضمن تبیین اصول اعتقادی، بر مسائل شرعی متمرکز شده است که مراجع دینی در آنها به احتیاط فتوا دادهاند. به گزارش شبکه اجتهاد، ترجمه فارسی کتاب «المیسّر فی فقه الإمامیه» تحت عنوان «فقه میسّر» در دو مجلد منتشر شد و در دسترس علاقمندان به مباحث فقهی قرار گرفت. حجتالاسلام والمسلمین «اکرم الکعبی» مؤلف کتاب، از فرماندهان …
Read More »یک حاشیه فقهی بر یک رویداد میلیونی/ هادی عجمی
اختصاصی شبکه اجتهاد: روز عید غدیر در ایران جشنی بزرگی برپا شد که در حافظه تاریخی ماندگار گشت. اگر تنها چند شهر بزرگ را ملاک قرار دهیم، جمله شرکتکنندگان آن از جمعیت برخی کشورها بیشتر بودند! و اگر تنها مهمانی ۱۰ کیلومتری غدیر در پایتخت را درنظر بگیریم، کافی است تا یک وظیفه فقهی ـ فرهنگی دستگاههای فرهنگی را یادآور …
Read More »برخی فقها در تشخیص مصداق و شناخت کارکردهای ابزارها به خطا رفتهاند!/ فقیه باید کارکردهای اجتماعی و میزان اقبال جامعه به آن ابزار را بداند/ تعیین و تشخیص مصداق، شأن فقیه نیست
عضو هیأت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: شناخت پدیدههای نو مثل فیسبوک به آسانی نیست و فقیه آنگاه که به مبارزه با ابزار میپردازد باید کارکردهای اجتماعی و میزان اقبال جامعه به آن ابزار و نوع استفاده را بداند. این شناخت، نیازمند مشاوره با کارشناسان اجتماعی و متخصصان رسانهای است. اینکه در بسیاری از موارد، فتوا علیه ابزار با …
Read More »آخرین استفتائات مطابق فتوای رهبر انقلاب
«رعایت مصلحت وقف»، «حکم تجسس در امور خصوصی دیگران»، «جریمه تأخیر در پرداخت اقساط»، «شرط جبران خسارت در قرارداد مضاربه»، «فروش کالا پیش از تحویل گرفتن آن» و «گران شدن هزینه حج در سال استطاعت» برخی از استفتائات اخیر است. به گزارش شبکه اجتهاد، جدیدترین استفتائات (خرداد و تیرماه ۱۴۰۲) مطابق با فتوای حضرت آیتالله خامنهای منتشر شد. متن ذیل، …
Read More »راننده ماشین دودزا، باور نمیکند که مرتکب حرام شده است!/ عدم افتای جدی فقها، کار حامیان محیطزیست را دشوار کرده است/ مبانی فقه محیطزیست، قابل تغییر نیست!
به نظر میرسد که اگر ارتباط میان فقها و حامیان محیطزیست در حال حاضر هم قویتر بود شاید حامیان محیطزیست بهتر میتوانستند به اهدافشان که حمایت از محیطزیست است برسند. الآن بهعنوان نمونه در اینکه شراب حرام است کسی تردید ندارد؛ ولی در اینکه ماشین سواری یک شخص بیش از حد دود میکند، چهبسا برای خود راننده و مالک خودرو …
Read More »آیا فقه محیطزیست، میوهای طبیعی از درخت فقه خواهد شد؟/ حسن اجرایی
اختصاصی شبکه اجتهاد: آیندهپژوهی اگرچه در جهان علم آنچنان نوپا نیست؛ اما در ایران و البته در علوم اسلامی، نوزادی بس نوپا به شمار میآید. در این میان به نظر میرسد برای پرهیز از رویکرد انفعالی فقه معاصر نسبت به موضوعات نوپدید و تبدیل آن به رویکرد فعال، مناسب است آیندهپژوهی در فقههای نوپدید بهصورت جدی دنبال شود. به مناسبت …
Read More »ترجمه «فروع کافی» روانه بازار نشر شد
ترجمه کتاب «فروع کافی» نوشته رضا مصطفوی توسط انتشارات عهدمانا در چهار جلد منتشر و راهی بازار نشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، «فروع الکافی» یکی از منابع حدیثی شیعه و مهمترین و معتبرترین منبع از کتابهایی است که به دست ما رسیده است. محمدبنیعقوب، مشهور به ثقهالاسلام کُلینی، این مجموعه حدیثی را که جامع اخبار فقهی است، در ۲۷ …
Read More »ظرفیتهای نهاد ولایت فقیه، در مواجههٔ پیشگیرانه با چالش بازگشتپذیری انقلابها
مشروعیت الهی ولی فقیه، شرایط اخلاقی وی و در نتیجه رابطهٔ اطاعت و الفت میان امام و امت، مانع از بازگشت انقلاب اسلامی از آرمانهای خود است. به گزارش شبکه اجتهاد، هفتاد و دومین نشست علمی پژوهشگاه فقه نظام با عنوان «ظرفیتهای نهاد ولایت فقیه در مواجهه پیشگیرانه با چالش بازگشتپذیری انقلابها» با ارائه حجتالاسلام محسن زواری و نقد حجتالاسلام …
Read More »مقاصد شریعت استعماری؛ «سخن از صلح امروز به معنای فراموشی فلسطین است»
رئیس سابق اتحادیه جهانی علمای مسلمان نسبت به استفاده از مقاصد شریعت استعماری به منظور ضربه زدن به اسلام و حذف آن از زندگی مردم هشدار داد. به گزارش شبکه اجتهاد، رئیس سابق اتحادیه جهانی علمای مسلمان، دکتر احمد الریسونی، نسبت به استفاده از مقاصد شریعت اسلامی به منظور ضربه زدن به اسلام و حذف آن از زندگی مردم هشدار …
Read More »انتشار چهارمین شماره دو فصلنامه تخصصی مطالعات فقه سیاست
چهارمین شماره دو فصلنامه تخصصی مطالعات فقه سیاست به صاحب امتیازی مرکز فقهی ائمه اطهار منتشر شد. به گزارش شبکه اجتهاد، دو فصلنامه تخصصی مطالعات فقه سیاست که مورد استقبال پژوهشگران حوزوی و دانشگاهی این عرصه قرار دارد، در چهارمین شماره خود، شش مقاله تخصصی را در خود جای داده است. اولین مقاله به قلم عباسعلی مشکانی با عنوان «چیستی، …
Read More »۱۵ نکته مهم پیرامون خطبه غدیر و امامت حضرت علی (ع)
ما غدیر را نه تنها موجب افتراق نمیدانیم بلکه آن را محور وحدت میدانیم. چون حدیث غدیر بین فریقین متواتر است و با قرائن زیادی که در این حدیث وجود دارد به هیچوجه مسئلهی دوستی در کلمه «مولی» مطرح نیست که پیغمبر به مردم بگوید علی را دوست داشته باشید، بر بیعت کنندگان امر فرمود که با «السلام علیک یا …
Read More »