همه مطالب

اولین و بدیهی‌ترین تطبیق قاعده اصاله حاکمیه دین، عدم تفکیک میان دین و سیاست است؛ چرا که اگر این قاعده را بپذیریم، دین در شریعت تجسد پیدا خواهد کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد عباس کعبی، عضو جامعه مدرسین و استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در جلسه درس خارج «قواعد فقه سیاسی» اظهار داشت: با فحص منابع …

کتاب «حقوق سیاسی بشر از نگاه فقه سیاسی» اثر حجت‌الاسلام والمسلمین روح‌الله شریعتی، چاپ و منتشر شده است. به گزارش خبرنگار اجتهاد، کتاب «حقوق سیاسی بشر از نگاه فقه سیاسی» به قلم حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر روح‌الله شریعتی، عضو هیأت علمی پژوهشکده فقه و حقوق و انجمن مطالعات سیاسی حوزه علمیه قم، از سوی انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به …

شبکه اجتهاد: آقای محقق‌داماد در سخن اخیر خویش، مطلقِ «دخالت در سیاست» را نفی و تقبیح کرده است، نه گونۀ خاصی از آن را و بدتر این‌که آن را به «دو تن از بزرگان حوزه»، نسبت داده است. این یعنی حوزه از «اساس»، سکولار است و بر اساس سکولاریسم، بنا شده است. این سخن، «استنتاجِ منطقیِ» من از سخن ایشان …

استاد حقوق دانشگاه علوم اسلامی رضوی گفت: زیارت در آیین بوداییان، مسیحیان و برخی از ادیان دیگر نیز وجود دارد. بنابراین زیارت نیازمند مطالعه‌ای فقهی است تا شرایط و محدودیت‌های زیارت توسط افراد مختلف، تبیین شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن وحدتی‌شبیری، مدیر مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد(ع)، در سومین نشست گفت‌وگو‌محور از همایش ملی الهیات شهر …

حجت‌الاسلام ‌هادی سروش، با تأکید بر اینکه تا به امروز ظرفیت‌های دانش وسیع و پخته فقه مغفول مانده و از امکانات آن به طور کامل بهره گیری نشده است، گفت: امروز به تقویت شاخصه‌های مهمی در فقه احتیاج داریم که این شاخصه‌ها «توجه به آیات قرآن»، «تلفیق قواعد و روایات»، «عقل و بنای عقلا»، «شریعت سهله و سمحه» و «تقویت …

عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه قم، گفت: از نگاه بنده وظیفه یک طلبه که خودش را سرباز حوزه شیعی می‌داند این است که اگر در مورد فقه مقارَن کار می‌کند، صرف دانستن مطالب سایر مذاهب اسلامی و فِرَق فقهی، کاری را پیش نمی‌برد؛ باید با مقارنه به امتیازات تفکر شیعی رسید. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد شیخ جواد مروی، عضو …

حجت‌الاسلام سیدمحمدمهدی رفیع‌پور ضمن اشاره به دو رویکرد فقه فردی و فقه حکمرانی در بررسی موضوعات فقهی تصریح کرد: کرونا و بیماری‌های مثل آن، با حیات و سلامت دیگران مرتبط است، لذا اگر مصلحت اقتضا کند فقیه می‌تواند فتوا به وجوب واکسیناسیون بدهد. به گزارش شبکه اجتهاد، وبینار «بررسی فقهی واکسیناسیون» با حضور حجج‌اسلام سیدمحمدمهدی رفیع‌پور، مدرس حوزه و دانشگاه …

شخصیت و اندیشه سیاسی مرحوم آخوند خراسانی (ره) در هفتاد و دومین شماره دوهفته نامه «عهد» از سوی خانه طلاب جوان قم واکاوی و منتشر شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، هفتاد و دومین شماره از این دوهفته نامه با موضوع معرفی چهره سیاسی مرحوم آخوند خراسانی (ره) مشتمل بر آثاری با عناوین: «خدشه آخوند بر ولایت‌ فقیه»، «الگوی ناقص از …

شبکه اجتهاد: دانش فقه همیشه پویایی خود را داشته و بر اساس آن توانسته است نسبت به مسائل مستحدثه پاسخگو باشد.هر چند یکی از جنبه‌های پویایی فقه توجه به احکام حکومتی است، اما باید توجه داشت احکام حکومتی به عنوان مسکن موقت بوده و در بزنگاه‌های خاص برای حل مشکلات اجتماعی به صورت موقت به کارگیری می‌شود. بنابراین اصل اولی …

مدیر پژوهش حوزه‌های علمیه اظهار کرد: در چند لایه مشکلات وجود دارد که باعث شده هنوز اهداف ما در زمینه نهادسازی به طور کامل محقق نشود بنابراین باید حوزه، دانشگاه و حاکمیت به یک توافق برسند که نظامات لازم را استخراج و طراحی کنند و دولت مکلف به اجرای آنها شود. همچنین در فقه نظام باید به کلان‌نظریات اجتماعی برسیم …

پنجاه و چهارمین اثر حجت‌الاسلام والمسلمین محمد حسن ربانی بیرجندی، عضو هیئت علمی و مدیر گروه فقه و مبانی اجتهاد مرکز تخصصی آخوند خراسانی با عنوان «نگاهی به مکاتب فقهی شیعه» منتشر شد. این کتاب شامل ۱۲ فصل «فقه در آغاز عصر غیبت»، «مکتب شیخ مفید»، «مکتب حله»، «مکتب جبل عامل»، «مکتب محقق اردبیلی»، «مکتب علامه وحید بهبهانی»، «مکتب فیض …

استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم در پاسخ به سوالی مبنی بر «چیستی حکم پدیده جدید متاورس که فروش زمین‌های مجازی است» گفت: حکم این مسئله عدم جواز است چون شَیءْ را با لاشَیءْ و مال را با لا مال نمی‌توان مبادله کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، اختتامیه نشست‌های علمی پژوهشی دین و فضای مجازی هفته پژوهش پنج‌شنبه …

نشست «صدسالگی حوزه قم و مسائل جامعه ایران» با حضور و سخنرانی استاد سیدمصطفی محقق داماد، استاد اکبر ثبوت، حجت‌الاسلام رضا مختاری و حجت‌الاسلام رسول جعفریان با همکاری انجمن اندیشه و قلم و خانه اندیشمندان علوم انسانی به‌صورت حضوری و مجازی برگزار شد. به گزارش خبرنگار اجتهاد، فروردین پیش رو، یک قرن از تأسیس حوزه علمیه قم می‌گذرد. در این …

رئیس قوه قضائیه گفت: در حال سنجش راهکارهایی هستیم که به موجب آن برخی از محکومین به جای رفتن به زندان و انتظار برای عفو و آزادی مشروط، از ابتدا یا در اثنای تحمل محکومیت، مشمول مجازات جایگزین حبس شوند و از هنر، مهارت و توان مالی آن‌ها در راستای نفع اجتماعی بهره گرفته شود. به گزارش شبکه اجتهاد، حجت‌الاسلام …

استاد عندلیب همدانی با بیان اینکه با یک نگاه فقهی باید به آنچه در نظام سلامت جسم و روح که در قرآن و روایات آمده وارد شد، اظهار کرد: من به جد معتقدم که در فقه ما طب اسلامی معنا ندارد، گزاره‌هایی داریم اما نظام طب اسلامی نداریم اما هم در قرآن و هم در روایات که فقیه باید به …

تعریف جامع و مانع فضای مجازی از نگاه ما عبارت است از؛ فضایی که دارای وجود ثانوی می‌باشد و به وسیله تجهیزات الکترونیکی پدید آمده است. جنس در تعریف، وجود ثانوی است. وجود اولی، وجودی است که در عالم خارج آثاری برای آن مترتب است. وجود ثانوی غیر از وجود خارجی می‌باشد؛ مانند وجود ذهنی و لفظی. فصل در تعریف …

استاد درس خارج فقه حوزه علمیه قم معتقد است: بدون توجه به عنصر زمان و مکان نمی‌توان در هیچ مساله‌‌ای  اظهار نظر کرد اما در عین حال، این بدان معنا نیست که احکام شریعت به لحاظ گذر زمان، تبدّل پیدا کند بلکه احکام شریعت در طول زمان ثابت هستند. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد محمد قائنی استاد خارج فقه و …

شبکه اجتهاد: شرایط فعلی حوزه علمیه قم در نسبت با موضوعاتی همچون فقه نظام، علوم انسانی اسلامی و گونه‌های مختلف فقه نظام همچون فقه اقتصادی، فقه سیاسی و … شرایط خاصی است. از سویی تلاش‌هایی از سوی برخی پژوهشگران و مراکز حوزوی صورت گرفته که در تحلیل‌ها و بررسی‌ها نباید نادیده انگاشته شود و از سوی دیگر جریانات رسمی‌تر حوزه …

حجت‌الاسلام هاشمی گفت: بررسی آیات و روایات نشان می‌دهد که کفر ترک برخی واجبات مثل نماز و روزه یا انجام برخی محرمات مثل شراب‌خواری، کفر از روی انکار عالمانه و عمدی است، نه ترک واجبات از روی ضعف در مقابله با هوای نفس با اعتراف به وجوب آن عمل؛ چنان که اگر کسی کار حرامی مانند شراب‌خواری را انجام می‌دهد، …

استاد طالقانی با بیان اینکه قاعده لطف از نگاه شیخ طوسی در چهار مسأله اصولی شروط حسن امر، واجب تخییری، قیاس و اجماع لطف اثرگذار است، بیان داشت: مهمترین جایی که شیخ طوسی از قاعدۀ لطف استفاده کرده است در بحث اجماع می‌باشد که ایشان از قاعدۀ لطف برای اثبات حجت اجماع استفاده می‌کند که ظاهراً بعدا نیز همه با …

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ششمین کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی، با بیان اینکه علوم انسانی اسلامی بدون فقه نظام ساز ممکن نیست، گفت: تا زمانی که نسبت علوم انسانی و فقه را تعریف نکنیم، نمی‌توان بین فقه و علوم انسانی سطح مثبتی تعریف کرد. به گزارش شبکه اجتهاد، استاد علی‌اکبر رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی …

شبکه اجتهاد: چند سالی است در ایام فاطمیه و سوگواری صدیقه طاهره سلام الله علیها دو جریان مقابل، هم قرار می‌گیرد: ۱. جریانی که عصبانی از تحلیل تاریخ است، آن را حرام می‌داند(۱)و دوست دارد از آن چه بعد از وفات پیامبر صلی الله علیه و آله تا زمان شهادت صدیقه طاهره سلام الله علیها گذشت، چیزی گفته نشود. برخی …

استاد مبلغی دسترسی به اطلاعات جامع برای فقیه را یک نیاز ضروری برشمرد و گفت: اجتهاد نیاز به حجم عظیمی از اطلاعات دارد، هوش مصنوعی کارکردش تجمیع و پیدا کردن اطلاعات است. اگر هوش مصنوعی هیچ فایده‌ای جزء همین فایده را داشته باشند کفایت می‌کند. هوش مصنوعی هم می‌تواند اطلاعات خام را مهیا و تنظیم کند و هم می‌تواند اطلاعات …

عطاءالله رفیعی آتانی، رئیس جدید مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با بیان اینکه باید یک گفتمان فقهی قوی برای پاسخ به نیازهای جامعه و مسائل مستحدث و جدی پیش روی نظام در دل حوزه‌های علمیه شکل بگیرد، گفت: لازم است یک گفتمان فقهی قوی در تعامل حوزه‌های علمیه و نظام حکمرانی کشور در فضای حل مسائل کشور شکل بگیرد و مرکز …

مسئول شورای عالی سیاستگذاری موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، معتقد است که فقه بالنده به سوالات اصلی بشر امروز در حوزه‌های مختلف از جمله سیاست، فرهنگ، خانواده و حقوق فردی، خانوادگی و اجتماعی می‌پردازد و در حقیقت فقه زندگی است. حجت‌الاسلام مقدم اصلی ترین مساله امروز را «حقوق اساسی» و در مرحله بعد مسایل مربوط به «حقوق …

حجت‌الاسلام سیدمحمود طیب‌حسینی، دانشیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، گفت: روایاتی داریم که از نظر سندی ضعیف و از نظر  معنا هم معنای تعجب‌برانگیزی دارد و اینها را باید بازتحلیل کنیم؛ مثلاً در تفسیر عیاشی روایتی نقل است: «لو قری القرآن کما انزل …؛ اگر قرآن را همانطور که نازل شده بود قرائت می‌کردید، ما اهل بیت(ع) را با اسممان در …

شبکه اجتهاد: از عجایب معارف شیعی این است که با وجود تصاحب بخش اعظم ساحت مناسک ما توسط زیارات و توسلات و مراثی، این حوزه‌ها کماکان ظهور و بروزی در فقه متعارف پیدا نکرده‌اند. این نمی‌تواند تنها ناشی از قرار گرفتن این سه دسته در دائرۀ مندوبات باشد چرا که سنن دیگری همچون نوافل و عمره و اعتکاف و … …

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) معتقد است هوش مصنوعی می‌تواند تحول در اجتهاد ایجاد کند. این استاد حوزه می‌گوید: اجتهاد مسئله بسیار بسیار سخت و مشکلی است، گاهی بعضی می‌گویند حاصل عمر یک مرجع تقلید همین یک جلد رساله عملیه است؟ آنها نمی‌دانند برای رسیدن به حکم یک موضوع چه بسا یک سال تحقیق و مطالعه لازم باشد. به گزارش …

شبکه اجتهاد: حجت‌الاسلام والمسلمین حسین بنیادی استاد حوزه علمیه قم و عضو مجمع عمومی جامعه مدرسین در سه جلسه مصاحبه تفصیلی کارگروه «مناط»، با طرح مقدماتی معنا و تعریف موضوع و همچینین ویژگی‌های موضوع‌شناسی در مسائل جدید را مورد بحث قرار می‌دهد و در ادامه به موضوع بیماری کرونا از منظری کلی می‌پردازد تا زمینه بررسی‌های جزئی‌تر مسئله تداوی و …

آیت‌الله موسوی اردبیلی(ره) با وجود نوآوری‌هایی که در فقه داشت، هیچ‌گاه در مجامع حوزوی متهم به ابداع روش جدید و سخنان شاذ نشد چون نحوه نوآوری ایشان به گونه‌‌ای بود که همواره نوآوری را با حفظ ساختار فقه دنبال می‌کرد و هیچ وقت به دنبال ساختارشکنی در فقه نبود بلکه معتقد بود در عین حفظ ساختار باید نوآوری کرد. به …